صفحه نخست >>  عمومی >> آخرین اخبار
تاریخ انتشار : ۱۷ آبان ۱۳۹۲ - ۱۸:۲۴  ، 
کد خبر : ۲۶۲۲۷۷

تحلیلی بر راهبرد معارضه گرایانه عربستان در قبال ایران

رژیم عربستان برای غلبه بر روانشناسی مغلوب شده خویش در جهان اسلام، تلاش می کند با دامن زدن به مسایل قومی در سیستان و بلوچستان، چالش با جمهوری اسلامی را به بخش های سنی نشین ایران بکشاند

پایگاه بصیرت؛ گروه بین الملل: در ماه های  اخیر رویکرد تعارض گرایانه عربستان نسبت به بازیگران منطقه ای و حتی متحدین بین المللی اش شدت گرفته تا جایی که با اتخاذ سیاست سلبی محیط ایزوله شده ای را برای خود ایجاد کرده است. این کشور که سعی در کسب و حفظ قابلیت های بازیگری منطقه ای را با حمایت سیستم بین المللی دنبال می کرد و تنها امتیازش را در مواجه با سایر قدرت های منطقه ای، پشتیبانی متحدین غربی می دانست، امروزه ضمن تردید به این رویکرد، حتی عضویت غیر دایمی در شورای امنیت سازمان ملل را هم نپذیرفت و در نهایت خود را در تعارضات متراکم، منطقه ای و بین المللی درگیر نموده است. در این بین استراتژی‌ تعارض گونه نسبت به جمهوری اسلامی ایران عمیق و مستمرتر شده و سطحی از رقابت پرشدت در تمام حوزه ها نمایان شده است، تا جایی که رژیم سعودی بی میل نیست که از ظرفیت های رژیم صهیونیستی برای ایجاد موازنه در مقابل قدرت منطقه ای جمهوری اسلامی ایران بهره مند شود. با این اوصاف مساله این است که شرایط و عوامل محیطی موثر دررویکرد تعارض گونه رژیم عربستان صعودی در مقابل ج.ا.ایران چیست؟ وچگونه نمایان می شود؟

عوامل و شرایط محیطی موثر

رویکرد تعارض گرایانه عربستان با جمهوری اسلامی را در دو سطح می توان دسته بندی کرد: دسته اول منبعث از ماهیت ناسازگار ایدئولوژیک و رقابت در چارچوب قدرت منطقه ای است و در سطح دوم متاثر از تحولات سال ها و ماه های اخیر است که در ادامه این یاداشت اشاره می گردد:

نخست، ایزوله شدن نظم سلفی؛ عربستان سعودی سرمایه گذاری هنگفتی در گسترش و نهادینه کردن نظم سلفی در مقابل نظم شیعی انقلاب اسلامی ایران، در منطقه و جهان اسلام انجام داده بود، هرچند بعد از حوادث یازده سپتامبر، ائدیولوژی سلفی در منطقه و جهان اسلام به دلیل رویکرد افراطی و خشونت گرایش، مورد هجمه سنگین قرار گرفت ولی بعد از تحولات انقلابی جهان عرب عملا نسخه معتدل ایدئولوژی سیاسی سنی، یعنی نظم اخوانی پارادایم موازی و مقبول برای بیشتر انقلابیون و کنش گران جنبش بیداری شد. نظم اخوانی با وجود رقابت، در کل رویکرد انعطاف گرا و تعامل محور با نظم انقلاب اسلامی دارد.

دوم، شکست دومینو وار در کشوهای مهم منطقه؛ عربستان‌هژمونی نسبی که در کشورهای مهم عرب  منطقه داشته در سال های اخیر به دلیل حمایت از جریان های خشونت طلب از دست داده است. برای نمونه عراق از عربستان دور شده و به متحد ایران در منطقه تبدیل شده است و در لبنان پس از ترور رفیق حریری در فوریه 2005 و ناکامی در ابقای سعد حریری در مقام نخست وزیری در مقابل ایران شکست خورده است. در یمن و بحرین که عربستان با آن ها اتصال ژئوپلیتیک دارد با قدرت گرفتن جنبش اسلامی شیعیان، عربستان را در یک تقابل امنیتی با اکثریت مردم این دو کشور قرار داده است. حتی در حوزه بین اعضای شورای همکاری خلیج فارس هم با رقابت با قطر عملا قدرت تاثیر گذاری عربستان در این ناحیه با چالش مواجه‌ شده است. علاوه بر آن شیعیان عربستان اقلیت پویا و قابل توجهی می باشند که‌جنبش اجتماعی قوی بوجود آورده و در تکاپوی هویت گرایی سیاسی خویش هستند؛ امری که محیط سیاسی و امنیتی عربستان را متاثر ساخته است.

سوم؛ تجرید در صحنه سوریه و فاصله گرفتن شرکا از عربستان؛ راهبرد عربستان در صحنه سوریه، حدف این کشور از محور خط مقاومت و دور کردن آن از ایران است. در این راستا عربستان با حمایت همه جانبه از افراط گری سلفی و القاعده  درسوریه بیشترین سهم را در مناقشه ومنازعه داشته است. تا جایی که غرب به رهبری آمریکا و متحدان منطقه ای از جمله ترکیه و قطر به دلیل عواقب مخاطره آمیزسیاست عربستان از آن فاصله گرفته و آن را هم ذات با تروریسم پروری می دانند. رابطه عربستان با ترکیه به علت بحران مصر و سپس پرورش گروهای افراط گرا در محیط امنیتی ترکیه رو به سردی گذاشته است و ترک ها در نظر دارند گروه های افراط گرا ی مورد حمایت عربستان در نوار مرزی خود را با فشار امنیتی مواجه سازد؛ امری که هضم آن برای عربستان دشوار است.

چهارم؛ روندهای کاهش بحران در مساله هسته‌ای ایران؛ عربستان در مقاطع مختلف برای مقابله با قدرت گیری جمهوری اسلامی ایران نقش های مختلفی را از جانب غرب متقبل شده است. ‌در مناقشه هسته ای ایران نیز با جریان غربی مبنی بر محکومیت ایران و اعمال تحریم های سخت گیرانه همراهی کرده و از برنامه هسته ای ایران به عنوان یک تهدید برای منطقه نام می برد و خواستار مقابله با آن و تشدید تحریم ها می باشد. در شرایط فعلی هم که احتمال گشایشی در مساله هسته ای ایران پیش آمده، رژیم عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی ضمن نارضایتی از این روند، همسویی راهبردی پیدا کرده و پیرامون به تاخیر انداختن موفقیت های ملی و منطقه ای جمهوری اسلامی ایران به تولید همکاری می پردازند.

برای نمونه می توان گفت، رژیم عربستان برای غلبه بر روانشناسی مغلوب شده خویش در منطقه و جهان اسلام در شرایط فعلی تلاش می نماید با دامن زدن به مسایل قومی در سیستان و بلوچستان، به نوعی امتداد بازی را به بخش های سنی نشین ایران بکشاند. فعالیت های عربستان سعودی برای ترویج وهابیت که اوج ظهور و گسترش آن در دوران جهاد افغانستان بود، زمینه راهیابی این جریان به پاکستان را فراهم کرد. عربستان در دوران جهاد با ایجاد هزاران مدرسه مذهبی در پاکستان که به آیین وهابیت پایبند بودند، زمینه رشد و گسترش هر چه بیشتر این اندیشه را فراهم آورد. وهابیان سعودی از شهریور 1368، به بهانه کمک های آموزشی و انسان دوستانه به مهاجران افغان ایالت بلوچستان، مراکز متعددی تاسیس کردند و از طریق کمک های مالی، به تبلیغ فرهنگ ضد شیعی وهابیت و سیاست های خود پرداختند. به هر حال عربستان ارتباط مالی، اندیشه ای و امنیتی بالایی با عناصر قومی – سلفی منطقه بلوچستان دارد و در شرایط ناکامی از تحولات منطقه از آن بهرمند می شود. در شرایط فعلی هم با شکست نظم سلفی در عراق، لبنان، سوریه و.. متوسل به گروه های تروریستی شده و برای آنها ماموریت تعریف کرده است. برای نمونه گروه تروریستی جیش العدل در بلوچستان، مسئله سوریه را یک جنگ میان شیعه و سنی تبلیغ کرده و تنها راه حفظ اهل سنت در منطقه را مقابله با ایران دانسته است.

سخن پایانی

رژیم سعودی دشوارترین دوران سیاسی خود را سپری می کند. این رژیم با همه امکانات مالی پیام فرا ملی ندارد و ایدئولوژی سلفی گری از مشروعیت و مقبولیت ساقط شده و حتی به ایدئولوژی نفرت انگیز در جهان تبدیل شده است و پیروانش مصداق عینی تروریست شناخته می شود. با این اوصاف در شرایط فعلی رژیم عربستان بخشی از موضوع تغییر و تحولات منطقه ای محسوب می شود. پس انتظاری از رژیم فرسوه  سعودی وجود ندارد که با درک واقعیت های منطقه ای و جهانی نقشی در شان واقعی کشور عربستان ایفا نموده و با درک مسولیت تمدنی و فرهنگی، با دشمنان اسلام علیه کشورهای واقع شده در خط مقاومت بحران آفرینی نکند./                                                                           

نظرات بینندگان
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
حسین زاده
Iran, Islamic Republic of
۲۳:۳۷ - ۱۳۹۲/۰۸/۲۲
0
0
تا چند سال دیگر ان شا الله از آل سعود خبری نخواهد بود. باید فروپاشی آل سعود را تبلیغ کرد. این مطلب هم خیلی خوب بود و من استفاده کردم
نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات