جنگ نرم در معبر انتظار

بخوان دعای فرج را دعا اثر دارد
دعا کبوتر عشق است بال و پر دارد
بخوان دعای فرج را و عــافیت بطلب
که روزگار بسی فتنـــه زیر سر دارد
بخوان دعـــــای فرج را و نا امید مباش
بـهشــت پاک اجابــــت، هزار در دارد
بخوان دعای فرج را که صبح نزدیک است
خدای را شب یــلدای غم، ســحر دارد
بخوان دعای فرج را به شـوق روز وصال!
مســــافر دل ما نـــیت سفر دارد
موضوع ظهور و انتظار فرج و موضوعات مرتبط به آن از جمله مباحثی است که پس از غیبت کبرای امام عصر(عج) پیوسته و به فراخور شرایط اجتماعی و سیاسی نظام‌های حاکم همچنان مطرح بوده است؛ چراکه این موضوع نه فقط در‌اندیشه شیعه، بلکه در کل جهان اسلام و در مکاتب گوناگون دینی در اشکال مختلف، جزو بنیادی‌ترین و زنده‌ترین مسائل دینی، اعتقادی و اسلامی، به‌خصوص از منظر مکتب اهل بیت(علیهم السلام) است. از این رو علما و صاحب‌نظران عرصه‌ دین مبین اسلام بر اساس نیاز و اقتضائات جامعه زمان خود از آن سخن گفته‌اند.
امام‌خمینی(ره)، بنیانگذار کبیر جمهوری اسلامی، در همان بدو پیروزی انقلاب و در دوازدهم تیر 1358 مسیر حرکت انقلاب را در زمینه‌سازی ظهور اینگونه بیان کردند:«انتظار فرج، انتظار قدرت اسلام است و ما باید کوشش کنیم تا قدرت اسلام در عالم تحقق پیدا بکند و مقدمات ظهور ان‌شاالله تهیه بشود». ایشان در همین روز و در فراز دیگری فرمودند:«امیدوارم که این نهضت و این انقلاب منتهی بشود به ظهور امام عصر(عج) و امیدوارم که این انقلاب ما به همه دنیا و برای همه مستضعفین، برای نجات همه مستضعفین به همه دنیا صادر بشود و همه همان را که برای شما هست و غلبه کردید بر دشمن اسلام و دشمن ملت، مستضعفین هم غلبه کنند بر مستکبرین» (صحیفه نور ج ۷ صفحه ۲۵۵ تاریخ: 12/4/1385)
تحقق دعا، اصل نیکی است
یکی از امور معنوی که انسان‌ها در طول زندگی به آن تمسک می‌جویند و در فراز و نشیب‌های دوران حیات، به‌ویژه در سختی‌ها به آن اهتمام می‌ورزند، مسأله دعاست؛ امری که از طرفی آرامش‌بخش انسان است زیرا با دعا خود را متصل به حقیقت لایزال و کمال مطلق می‌بیند؛ حقیقتی که تکیه‌گاهی محکم‌تر از آن قابل تصور نیست و از طرف دیگر تجربه نشان داده است که صِرفِ دعا انسان را به اجابت حاجتش نزدیک می‌کند. حضرت ولی عصر(عج) در دعایی می‌فرمایند:«کسانی که برای یاری دین تو از من پیروی می‌کنند نیرومند کن و آنان را جهادگر در راه خودت قرار ده و بر بدخواهان من و ایشان پیروزشان گردان.» (مهج‌الدعوات 302.) از آنجا که یکی از راه‌های یاری رساندن به اشخاص، یاری رساندن به وسیله زبان است، بی‌تردید دعا برای ایشان و درخواست برای رفع موانع، خود نوعی یاری رساندن به ایشان است؛ بنابراین می‌توان چنین استنباط کرد که دعا یکی از بهترین معروف‌ها و نیکی‌هاست هرگاه در مورد شخصی محقق شود، بر وی است که شخص دعاکننده را به بهتر از آنچه که او دعا کرده است، دعا کند. پس ما نیز به‌عنوان منتظران حضرت ولی‌عصر(عج) اگر خالصانه دعا کنیم، به‌طور قطع ایشان بهتر از آن دعا را خالصانه در حق ما خواهند کرد.
در این راستا صداوسیما به‌عنوان یک پدیده فرهنگی به دلیل گستردگی و نفوذی که دارد می‌تواند در فرهنگ‌سازی و ترویج مسأله انتظار و دعا برای تعجیل در ظهور نقش مهمی را ایفا کند. کارنامه‌ رسانه ملی، ‌نشان می‌دهد که بعد از گذشت سی و ‌اندی سال از پیروزی انقلاب اسلامی، در این زمینه کم‌کاری‌های زیادی داشته است و با تأخیری 15ـ10 ساله به موضوع مهدویت پرداخته‌اند هر چند بحمدالله اخیراً در جبران این تأخیر، ‌کار‌های خوبی انجام داده است که با تداوم‌بخشی به آن در بیداری و آگاه‌سازی عموم نقش به‌سزایی دارد. البته از حدود سال‌های75ـ74 برنامه‌ای با عنوان «انتظار سبز» از صدای جمهوری اسلامی ایران پخش می‌شد و برخی شبکه‌های رادیویی مانند رادیو جوان و رادیو معارف هم در سال‌های اخیر برنامه‌هایی در این زمینه داشته‌اند، ولی در حوزه سیما به‌رغم اهمیت تصویر، کار با تأخیر بیش‌تری آغاز شده است. مهم‌ترین مجموعه‌ برنامه‌های مهدوی که در چند سال اخیر از شبکه‌های مختلف تلویزیون پخش شده‌ شامل «به سوی ظهور»، «چهل وادی تماشا» که هر دو از شبکه دو سیما پخش شده‌اند، برنامه«صبح امید» که از شبکه قرآن پخش شد و برنامه «پایان دوران» تولید شبکه اول سیما و برنامه ترکیبی «راز»که در ایام ماه مبارک رمضان به تازگی از شبکه چهار روی آنتن رفته است.
رسوخ سینمای آخرالزمانی غرب بر ذهن کودکان
شاخص همه فعالیت‌های تلویزیون در این سال‌ها پخش هم‌زمان دعای فرج در شب نیمه شعبان‌المعظم سال‌ جاری بود، ‌رویه‌ای بهجت‌زا و نیکو که باعث شد تمام دل‌های عاشقان منتظر حضرت مهدی(علیه السلام) دریک زمان معین دست‌‌‌ها را بالا ببرند و دعای فرج را زیر لب زمزمه کنند.
چه خوب است که این حرکت مناسب و شایسته‌ تلویزیون جامعه اسلامی به‌صورت نمادین همچنان در شب‌های پنجشنبه و در ساعت مشخصی ترجیحاً 20:45 ادامه پیدا کند تا در این هیاهوی زندگی و دوران آخرالزمانی یادمان نرود که منتظر هم هستیم و باید مهیای ظهور حضرتش باشیم. از طرفی نهادینه کردن این رویه در جامعه‌ رسانه‌ای باعث فرهنگ‌سازی برای نسل آینده خواهد شد، زیرا چنین حرکتی دارای نتایج مثبت و مطلوبی است ازجمله اینکه ابررسانه‌های غربی همواره با فیلم‌های ضد مهدوی درصدد هستند تا چهره‌ مهدویت و مقوله مهم «انتظار» را بی‌اهمیت جلوه دهند. سرمایه‌داران زرمدار و زورمدار غربی با حمایت‌های همه‌جانبه مالی از این رسانه‌ها و در رأس آن کارخانه فیلم‌سازی‌هالیوود، بستر مساعدی برای تولید محصولات ضد مهدوی آماده می‌کنند به‌گونه‌ای که تفکر غالب آخرالزمانیِ شکل‌گرفته در ذهن مخاطب غربی برگرفته از همین رسانه‌ای بودن سینما است که به‌وسیله ساخت فیلم‌های آخرالزمانی طی دهه‌های گذشته در افکار عمومی شکل گرفته است. فیلم‌های ضد مهدوی چون 2012‌، آخرالزمان، ماتریکس، ترمیناتور، عنصر پنجم، برخورد عمیق، گودزیلا، پارک ژوراسیک، جن‌گیر، طالع نحس، پایان دوران، ارباب حلقه‌ها و... که هر کدام به کمک فنون تصویرسازی، ناجوانمردانه دست روی اعتقادات دینی مسلمانان گذاشته‌اند تا آنها را در باور عوام، کم‌اهمیت و زمینی جلوه دهند که ناشی از جهل و خرافه‌گرایی آنهاست.
عمق این باور در غرب چنان افزایش یافته که حتی سینمای آخرالزمانی‌ هالیوود از طریق انیمیشن و پویا‌نمایی هم وارد لایه‌های ذهنی کودکان و فرزندان‌ما هم شده است؛ چرا که کارشناسان رسانه به خوبی واقفند اثرپذیری کودکان از وسایل ارتباطی به نسبت بزرگسالان به‌مراتب بیش‌تر است، زیرا ذهن آنها ساده و فاقد شبکه به‌هم‌پیوسته‌ای از‌اندیشه‌ها و باورهاست. به همین خاطر تماشای تلویزیون موجب فرافکنی در آنها می‌شود و اصولاً فیلم‌های انیمیشن در مقطعی به کودکان نشان داده می‌شود که در آن زمان روحشان درحال شکل‌گیری است. انیمیشن‌هایی چون «عروس مرده»، 9، کابوس نیمه‌شب پیش از کریسمس و...
بنابراین پر واضح است که‌هالیوود تنها یک کارخانه رویاسازی و مؤسسه سرگرمی‌ ساده نیست و اگر نگاهی اجمالی و گذرا به فیلم‌هایی که در این 12-11سال اخیر ساخته، داشته باشیم، خواهیم دید ‌هالیوود صرفاً در تهیه فیلم برای سرگرمی فعالیت ندارد، ‌بلکه ‌بانیان و سرمایه‌گذاران آن از همان روزهای اول کار بر مبنای فیلم‌سازی به‌شدت‌ایدئولوژیک وارد عمل شده‌اند. در واقع‌هالیوود پیش‌قراول جبهه جنگ نرم غرب علیه اسلام است که در جلوی سپاه دشمن با ماسکی زیبا و خوش وآب و رنگ خودنمایی می‌کند و تیرهایش را به سمت قلب و مغز جوانان و نوجوانان ما گرفته است. از این رو باید در این جنگ نرم که دشمنان علیه اسلام طراحی و تنظیم کرده‌اند، هوشیارانه وارد عمل شویم و اجازه ندهیم تا آینده‌سازان میهن اسلامی‌مان مقهور جعلیات آنها شوند، در تقویت هویت دینی- ملی آنها که همواره در تیررس دشمنان است، تلاش بیشتری داشته باشیم و بن‌مایه‌های دینی را که بیش از هر چیز هدف قرار داده‌اند در آنها قوت بخشیم تا به داشته‌های دینی و مذهبی خودشان ببالند و مقابل تهاجم فرهنگی غرب واکسینه شوند. در این رابطه همگان خوب می‌دانیم تأثیر دعای جمعی به‌دلیل غلیان احساسات گروهی به مراتب بیش‌تر و مؤثرتر از دعای انفرادی و پراکنده است. حال اگر رسانه فراگیر و ملی کشورمان که در همه خانه‌ها نیز به نوعی حضور دارد بتواند این پتانسیل بالا را در مسیر انتظار ظهور هدایت کند، ‌به‌طور حتم تأثیر دوچندان خواهد داشت و این همان مسأله‌ای است که دشمنان قسم‌خورده‌ اسلام به خوبی به آن واقف هستند و به لطایف‌الحیلی سعی در کم‌رنگ کردن آن نزد افکار عمومی دارند.
با این اوصاف، دست‌اندرکاران رسانه ‌ملی به‌عنوان عاملان تنها رسانه ‌دیداری معتبر، باید روی ذهن آحاد جامعه‌ که بیشتر آنها را هم نسل جوان تشکیل داده است، کار کرده و از طریق آثار خوب و قوی، موضوع را روان و ساده ارائه کند؛ زیرا بحث مهدویت یک مبحث فلسفی است که نیاز به کار کارشناسی و برنامه‌ریزی‌شده دقیق دارد. هر‌گونه اهمال‌کاری و ساده‌انگاری در این مبحث می‌تواند در طی زمان مانند کلافی پیچیده و بغرنج شود. از این رو صدا و سیما باید بسیار مواظب باشد تا به آسیب‌هایی که جامعه ما در موضوع مهدویت به آنها دچار شده است، به‌ویژه موضوع عوام‌زدگی، سطحی‌نگری، شعارزدگی و... دچار نشود، همواره برنامه‌های خود را بر اساس منابع متقن و مستدل و بر پایه پژوهش و تحقیق سامان دهد. در این راستا توجه به جنبه‌های ذهنی ـ عقلی، قلبی ـ احساسی و عینی ـ رفتاری انسان‌ها اهمیت دارد و باید تمام این جنبه‌ها را با برنامه‌های خود متأثر کند.
توفیق یا کوتاهی در برنامه‌سازی‌ها
در این دهکده جهانی که منسوب به عصر رقابت رسانه‌ای نیز هست، تبیین هنرمندانه و مدبرانه فرهنگ مهدویت وظیفه اصلی رسانه ملی است. هم‌چنین هم‌افزایی ‌ایمان و تحکیم مبانی اعتقادی مخاطب از موارد مهم و زیربنایی در تولیدات دینی صدا و سیمای ملی است، بنابراین توجه جدی به اصل تحقیق و پژوهش با مد‌ نظر قرار دادن ظرفیت‌ها و بن‌مایه‌های مخاطبان جوان و بیان و انتشار پیام از سوی اساتید آشنا به روانشناسی دین و رسانه به صورت جذاب و روشن از عوامل برطرف کردن شبهات در برنامه‌های رسانه ‌ملی است. طبق نظرسنجی‌هایی که از سوی مرکز تحقیقات تلویزیون انجام گرفته، برنامه «به‌سوی ظهور» در مقایسه با برنامه‌های مشابه در این باب از موفقیت نسبتاً خوبی برخوردار بوده؛ این در حالی است که ساعت پخش‌ این برنامه جمعه صبح‌ها هم‌زمان با پخش برنامه‌های سرگرم‌کننده از شبکه‌های دیگر بوده است و بسیاری از افراد در این ساعات مشغول استراحت یا فعالیت‌های دیگری هستند ضمن اینکه این ساعات اصولاً از ساعات پرمخاطب تلویزیون نیست. با وجود‌ این، برنامه توانسته درحد نسبتاً خوبی در جذب مخاطب تلویزیون موفقیت کسب کند به طوری که 28درصد پاسخ‌گویان، صرف نظر از تواتر تماشا، بیننده این برنامه بوده‌اندکه در میان برنامه‌های مذهبی رقم قابل توجهی بوده است. این نشان می‌دهد مخاطبان به این موضوع راغب و علاقه‌مند هستند و عطش آنها باید به‌وسیله رسانه ‌ملی کشورمان که تنها رسانه معتبر و متقن دیداری است برطرف شود نه رسانه‌های معاند و دروغ‌پرداز غربی که به‌دنبال تقدس‌زدایی از اسلام و محو مهدویت به هر قیمتی هستند. اگر چنین برنامه‌های مهمی را با رعایت زیبایی‌شناسی سمعی و بصری در ساعات پربیننده تلویزیون روی آنتن پخش ببرند به‌طور حتم با نمودار بالای بیننده مواجه خواهند شد،‌ زیرا در رسانه‌های غربی درباره مهدویت و مسایل آخرالزمانی هر روز برنامه‌های متنوعی ساخته می‌شود و بنا به گفته فوکویاما نظریه‌پردازغربی اساس حرکت مسلمانان به‌غیر از خون سرخ حسینی،‌ خط سرخ مهدوی است بر همین مبنا با صرف هزینه‌های سنگین و برنامه‌ریزی‌شده در این مورد به‌شدت فعال هستند.
بنابراین مدیران ارشد رسانه ‌ملی نباید تصور کنند که راه جذب مخاطب به رسانه تنها از طریق برنامه‌های مفرح و سرگرمی‌ساز در ساعات پربیننده است،‌ بلکه لازم است تا مخاطب را در مسیر بهتری هم سوق دهند تا به غیر از تماشای فیلم و سریال‌های تلویزیونی در این امر نیز حساس‌تر و راغب‌تر شود؛ چرا که میل به ظهور منجی در فطرت و درون همه ما نهفته است که به علت گرد و غبار دنیای پرزرق و برق مادیات گاه نسبت به آن دچار نسیان شده‌ایم. شاید به همین خاطر است که پخش دعای فرج آن هم در شب نیمه شعبان از تلویزیون، به نوعی برای همه جالب و تأثیرگذار بود و در خاطره جمعی بسیاری ازما ثبت شد، زیرا به‌واقع بوی ظهور آقا امام زمان(عج) ‌را می‌داد کار زیبا و نیکویی که در شأن رسانه ‌ملی جمهوری اسلامی بود. امیدواریم مدیران این رسانه دینی - مردمی در تداوم آن جدیت بیش‌تری به‌خرج دهند تا در لابه‌لای روزمرِ‌گی زندگی، ‌«انتظار» را پررنگ‌تر و حقیقی‌تر دنبال کنیم.
تحکیم آرمان‌های انقلاب
به برکت پیروزی انقلاب اسلامی در سال 57 و رهبری امام‌خمینی(ره)، ایران پرچمدار عدالت، آزادگی و معنویت در جهان شد و امروز معیاد‌گاه مسلمانان و آزادی‌خواهان سراسر جهان است. بنابراین باید در عرصه فرهنگ مهدویت هم در شأن نظام مقدس جمهوری اسلامی فعالیت داشت. این موضوع برای ما بسیار جدی و حیاتی است که در رأس آن رسانه ملی رسالتی بس سنگین بر دوش دارد تا بتواند به اطلاع‌رسانی شفافی در این ‌باره بپردازد و آنتی‌تزی قوی در مقابل رسانه‌های ضد اسلامی غربی ارائه کند. یکی از راه‌های آن هم این است که در آغاز کار به تعریفی استراتژیک از موضوع مهدویت و انتظار در حوزه رسانه و تلویزیون برسیم. یعنی اینکه بگوییم ما اساساً مهدویت را قبول داریم، پس از ایجاد چارچوب منطقی، به کمک کارشناسان دینی آگاه به علم رسانه وارد این حوزه تأثیرگذار شویم تا اینکه دریابیم چگونه قضیه از دریچه رسانه‌ مطرح شود.
در هرحال، موضوع مهدویت به‌مثابه شمشیر دولبه است و نباید بی‌محابا به آن وارد شد، زیرا در این ‌صورت نتیجه عکس می‌دهد. باید سعی کنیم برنامه‌های موضوع مهدویت(اعم از مستند، ترکیبی، نمایشی،‌ میزگرد) به سمتی بروند که نخبگان و‌اندیشمندان آگاه عقبه آن باشند تا نسبت به موضوعات مطروحه گرایش پیدا کنند. این هنر صداوسیما است تا بحث‌هایی درحوزه مهدویت طرح و افراد متخصص را برای این حوزه تربیت کند به‌گونه‌ای که افراد غیر متخصص و ناآشنا هم با طیب‌ خاطر برنامه‌ها را دنبال کنند.
به یاد داریم زمانی را که حسین رضازاده، قهرمان وزنه‌برداری جهان، روی لباس خود اسم متبرکه «یا ابالفضل» را گذاشته بود تا با مدد از آن حضرت وارد مسابقه شود چگونه رسانه‌های جهانی با چشم‌های شیشه‌ای خود آن را نشان می‌دادند و چه بازتاب وسیعی داشت و به نوعی همگان پیروزی این پهلوان را در گرو تدین و‌ایمانش دانستند که از رسانه‌های داخلی و خارجی هم انعکاس زیادی داشت. این مسأله و موارد مشابه نشان می‌دهد که باید رسانه‌ها، به‌خصوص رسانه‌های دیداری و در رأس آن رسانه‌ ملی، برای انعکاس قدرت اسلام و قدرت «انتظار» شیعه به جهانیان کمال بهره‌برداری را کنند. باید از فرایند نمادسازی‌ها و نشانه‌گذاری‌ها در عرصه مهدویت و انتظار استفاده مطلوب کرد تا بتوان در زمان‌های مناسب، نهیب منتظر بودن را به جامعه زد و از این نعمت الهی که خداوند سبحان در اختیار ما قرارداده است در راه تسهیل و تعجیل در ظهور صاحب‌الزمان(عج) نهایت بهره را برد،‌ تا به فضل الهی هر چه زودتر موانع ظهور آن حضرت برداشته شود و چشمان همه ما به جمال نورانی بقیه‌الله الاعظم ارواحناه فداه روشن گردد و انتظار به‌سر رسد.
اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن صلواتک علیه و علی آبائه فی هذه الساعه و فی کل ساعهّ ولیاً و حافظاً و قاعداً وناصراً و دلیلاً و عیناً حتی تسکنه ارضکَ طوعاٌ و تمتعه فیها طویلاً.