- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
متن سندی را که در سطور آینده ملاحظه خواهید فرمود، بخشی از گزارش مأموران ساواک درباره شرکت‌کنندگان در مراسم اولین سالگرد فوت مرحوم دکتر مصدق در احمدآباد به تاریخ 14 اسفند 1346 شمسی می‌باشد.
دکتر محمد مصدق پس از کودتای انگلیسی ـ آمریکایی و ارتجاعی 28 مرداد 32 بازداشت و پس از سه سال حبس در بازداشتگاههای نظامی رژیم کودتا به قلعه احمدآباد ساوجبلاغ قزوین تبعید شد.
در ایام آخرین تبعید، آن مرحوم از تماس و ملاقات با شهروندان محروم و تنها اعضای نزدیک خانواده رخصت دیدار با او را داشتند.
در سالهای 39ـ42 که به دلیل تغییرات تاکتیکی سیاستهای خارجی مؤثر در منطقه و کشور و بازتاب آن در جناح‌بندیهای طبقه حاکم در میهن، تا حدودی امکان فعالیت سیاسی و تشکیل اجتماعات و گفتگو در کشور فراهم آمده بود، به رغم فقدان امکانات و زندگی در تبعید، دکتر مصدق یک بار دیگر کوشید تا با ارسال مکاتبات و ابلاغ رهنمودهایی به جریان‌هایی که در برابر کودتاچیان تسلیم را نپذیرفته بودند، خونی تازه در رگهای جنبش استقلال‌طلبانه و ضداستبدادی مردم ایران جاری سازد.
متأسفانه ضعفهای اساسی جنبش و عبرت‌ناموزی از تجربیات گذشته از سوی پیشکسوتان مبارزه و به روز نبودن اندیشه و ابتکار و ناتوانی در شکافتن بن‌بستها و حضور «از ما بهتران» به گفتۀ دکتر مصدق در صفوف نهضت و در یک کلام فقدان عوامل ذهنی و عینی لازم برای پویایی و توسعه مستمر و همه‌جانبه جامعه و همچنین برطرف شدن تعارضهای سیاستهای خارجی فعال در منطقه و کشور مجدداً منجر به حاکمیت استبداد مطلقه وابسته به بیگانه محمدرضا پهلوی شد.
دکتر مصدق به شهادت نامه‌های بازمانده از وی تا آخرین لحظه حیات جسمانی، امید خود را به آزادی و بهروزی مردم ایران از دست نداد و با آرزوی روزهای خوش و بهتر برای هم‌میهنانش و با امید به جوانان متفکر و «هنوز به جایی نرسیده» جان به جان‌آفرین تسلیم کرد.
رژیم وابسته به بیگانه پهلوی نه تنها از برگزاری مراسم تشییع و ترحیم برای آن مفخر شرق ممانعت کرد و مانع دفن او در کنار آرامگاه شهدای قیام ملی سی‌ام تیر 31 در ابن‌بابویه شد ـ که وصیت وی بود ـ بلکه نیز هر سال با تعقیب و مراقبت و تهدید و بازداشت، از گرد آمدن دوستداران و علاقه‌مندان رهبر نهضت ملی ایران برای قرائت فاتحه و طلب مغفرت و تذکر خدمات آن بزرگ بر مزارش، جلوگیری نمود.
اما چه باک، یاد و خاطرۀ او در ذهن و قلب همۀ انسانهای آزاده، دانا و ستایشگر فضایل اخلاقی در کنار نام سایر انسانهای فرهیخته جاویدان خواهد ماند.
در زیر، نمونه‌ای از اسناد این تعقیب و مراقبت و تهدید را ملاحظه می‌فرمایید. با سپاس و تشکر از آشنایی که این سند را در اختیار راقم این سطور قرار داد.
توضیح این که مطلب ذیل بخشی از گزارش مأموران ساواک درباره مراسم آن روز می‌باشد.
رونوشت گزارش خبر شماره 388556/20ه 2 ـ 15/12/46 منبع ه 2
موضوع ـ شرکت‌کنندگان در مراسم سالروز فوت دکتر محمد مصدق
افراد شناخته شده که در تاریخ 14/12/46 جهت شرکت در مراسم سالروز فوت دکتر مصدق وارد قلعه احمدآباد شده‌اند عبارتند از [:]
بیات داماد مصدق، غلامحسین ظهیر خواهرزاده مصدق، باقر کاظمی، دکتر کیافر، دکتر عبدالرحمن برومند، سرهنگ جلیل بزرگمهر، شهیدی وکیل دادگستری، سروان سابق موسی فشارکی، محمدعلی کشاورز صدر به اتفاق همسرش خانم دفتری، عزت‌الله دفتری، دکتر غلامحسین مصدق، مهندس احمد مصدق، دکتر محمود مصدق، سه نفر از خدمه مصدق، هدایت‌الله متین دفتری و همسرش، داریوش فروهر با پروانه اسکندری، ابوالحسن دیبا، عبدالکریم لاهیجی و همسرش نوش‌آذر مجللی، خلیل ملکی، بهمن رهبر، مصطفی ملاذ، شیخ باقر نهاوندی، حبیب‌الله ذوالقدر، سیاگذار برلیان، خسرو سیف، منصور سروش، منوچهر احمدی، مهندس کاظم حبیبی، شعله وکیل دادگستری، محمود مجابی، حسین صالحی، رضا زواره‌ای، سرهنگ مجللی.
ضمناً افراد شناخته شده‌ایکه قصد شرکت در مراسم سالگرد مصدق را داشتند و در ابتدای جاده احمدآباد از ورود آنان جلوگیری شده و به وسیلۀ مأمورین انتظامی برگشت داده شده‌اند عبارتند از [:]
علیجان شانسی، مهرداد ارفع‌زاده رودسری، حسن پارسا، حسین سهراب‌وند، اسمعیل اجرپور، هوشنگ کشاورز صدر و همسرش، حسین‌کی استوان، محسن قریب، ابراهیم عینکچی، تقی معماریان، محمدعلی جلالی، مجتبی مقیدی، علی‌اکبر عدالت‌منش، جهانگیر عدالت‌منش و یک نفر دیگر از پسران عدالت‌منش، قاسم لباسچی، حسین میرمحمد صادقی و عباس شاهرودی، علی عمرانی، علی اسماعیلی، حسین کتابنویس، افتخار آیت‌اللهی، محمدحسین گلزار مقدم (راننده اتومبیل)، اکبر مدنی، سیدمحمد سیدحسینی، جعفر پیمان، کیوان گلزار مقدم، کامران گلزار مقدم، (سرنشینان اتومبیل استیشن 2844/ تهران 26) جلال آل‌احمد، مهندس مهدی بازرگان، دکتر یدالله سحابی، مهندس عبدالعلی بازرگان، فرزین مخبر، رضا شایان، فریدون تقی‌زاده‌مطلق، عباس رادنیا، حسین تحویلدار، محمود جعفری‌نژاد و ناصر کمیلیان و رضا فیاض‌آموزگاربخش، و علی احمدی راننده فوکلس‌واگن 8583/ تهران 25 که بدون گواهینامه رانندگی نیز بود مراجعت داده شد، لیکن از راه فرعی وارد قلعه احمدآباد گردیده در مراجعت از احمدآباد اتومبیل وی متوقف و از او مطالبۀ گواهینامه رانندگی گردید. چون فاقد گواهینامه بود وسیله‌ی مأمورین انتظامی تحویل پلیس راه گردید. در ضمن شماره اتومبیلهائی که در روز 14/12/ به قلعه احمدآباد وارد و یا از ورود آنها به احمدآباد بوسیلۀ مأمورین انتظامی جلوگیری بعمل آمده...
[در حاشیه] فعلاً بایگانی شود. امضاء
