5-4- مواد اولیه داخلی ارزان یک مزیت نسبی برای تولید ملی است
خوراک مورد نیاز بخشی از واحدهای تولیدی و از جمله پتروشیمیها از انواع گازها و فرآوردههای نفتی تولیدی کشور است که قیمت آنها حداقل 5 درصد از قیمتهای جهانی پایینتر است. همچنین مواد معدنی و کانیهای مورد استفاده در بخشی از واحدهای تولیدی کشور نسبت به مواد مشابه خارجی ارزانتر هستند که یک مزیت نسبی برای تولید ملی محسوب میشوند.
مواد وارداتی برای استفاده در تولیدات داخلی به دلیل نرخ بالای تسعیر ارز و هزینههای ناشی از اعمال تحریم نسبت به گذشته گرانتر تمام میشود و میتواند برای واحدهای تولیدی مصرفکننده مواد اولیه وارداتی یک تهدید به حساب آید مگر آنکه واردات این قبیل مواد تبدیل به کالاهای صادراتی شود. این در حالی است که با گسترش صنایع داخلی و رعایت استانداردهای بینالمللی، امکان جایگزینی مواد اولیه داخلی بهجای مواد اولیه وارداتی در اغلب موارد وجود دارد، در همین حال سهم کمی از مواد مصرفی صنایع به دلیل اقتصادی نبودن تولید آنها در داخل یا سطح تکنولوژی بالا و غیرقابل دسترسی برای صنایع داخلی، همچنان وارداتی هستند.
در عین حال راهکارهایی برای کمک به کاهش سهم مواد اولیه مصرفی در قیمت تمامشده محصولات ایرانی وجود دارد که به پارهای از آنها اشاره میکنیم:
الفـ انجام مطالعات برای کاهش ضایعات مواد اولیه مصرفی در واحدهای تولیدی داخل کشور
ب- انجام مطالعات و بررسیها برای جایگزینی مواد اولیه داخلی بهجای مواد اولیه وارداتی با توجه به شرایط تحریمی و نرخ بالای تسعیر ارز در شرایط کنونی
جـ جایگزینی پارهای از مواد اولیه ارزانتر داخلی بهجای مواد اولیه گرانتر مورد استفاده برای تولید ملی.
5-5- بحران اقتصادی غرب فرصتی برای دستیابی به فناوریهای پیشرفته است
گرچه اعمال تحریمهای نظام سلطه علیه ما زمان و هزینه دستیابی به فناوریها و قطعات و تجهیزات وارداتی مورد نیاز را افزایش داده است، لیکن با توجه به اینکه بحران اقتصادی حاکم بر تعدادی از کشورهای پیشرفته غربی و رکود تقاضا برای خرید تولیدات غربی، موجب غیراقتصادی شدن تولید برای بخشی از صنایع این کشورها شده است و در صورتیکه با استفاده از تجارب فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق در پی استفاده از فرصتهای مناسب برای انتقال فناوریهای سطح بالا باشیم، این کار حتی در شرایط تحریمی کنونی نشدنی نیست.
پارهای از راهکارهای پیشنهادی عبارتند از:
الفـ ستادی ملی برای رصد فناوریهای پیشرفته در کشورهای مختلف دارای بحران اقتصادی تشکیل شود تا فرصتهای انتقال فناوری شناسایی شده و بموقع مورد بهرهبرداری قرار گیرد.
بـ از ظرفیت دفتر همکاریهای علمی ریاستجمهوری، وابستههای بازرگانی، علمی و نظامی مستقر در چنین کشورهایی برای شناسایی فرصتهای انتقال فناوری بهرهگیری ممکن به عمل آید.
جـ ارز لازم برای انتقال فناوری پیشرفته به نرخ مرجع به بخشهای خصوصی، عمومی و تعاونی و دولتی متقاضی تخصیص یابد.
دـ بخشی از وجوه ناشی از صادرات بهجای انتقال ارز به داخل کشور با مذاکره با خریداران محصولات ایرانی، در خارج تبدیل به فناوریهای پیشرفته گردد و به داخل کشور ولو با چند مرحله جابهجایی منتقل شود.
6-5- تحقیق، توسعه و نوآوری عامل اصلی موفقیت تولید ملی برای توسعه بازارهای داخلی و خارجی است
حقیقت آن است که موفقیت تولیدات داخلی و امکانپذیری صادراتی کردن آنها، موکول به کسب مزیتهایی چون کیفیت مطلوب، تولید از نگاه مشتری، قیمت رقابتی، تحقیقات بازاریابی و شبکههای توزیع و فروش داخلی و خارجی است.
دستیابی به کیفیت تولید مورد نظر مشتری و ارائه محصولات با قیمتهای رقابتی مستلزم سرمایهگذاری برای تحقیق و توسعه و نوآوری است تا در سایه اجرای پروژههای تحقیق و توسعه بتوان به طراحی محصولات جدید، اصلاح مشخصات محصولات تولیدی، کاهش قیمت تمامشده، افزایش بهرهوری تولید، جایگزینی مواد و انرژی و... اهتمام نمود!
عاملی که میتواند منجر به کسب مزیتهای رقابتی و حتی مزیتهای مطلق برای تولیدات ایرانی برای تصاحب کامل بازارهای داخلی و کسب سهمی از بازارهای خارجی و توسعه صادرات شود، همانا اجرای فعالیتهای تحقیق و توسعه و نوآوری با همکاری دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی کشور است.
در این راستا پیشنهاداتی بدین شرح ارائه میشود.
الفـ حمایت از تاسیس و توسعه و تقویت واحدهای تحقیق و توسعه و طراحی مهندسی در تعدادی از واحدهای بزرگ تولیدی کشور
بـ تشکیل واحدهای تحقیق و توسعه برای صنوف مختلف تولیدی با حمایت و پشتیبانی دولت
جـ سرمایهگذاری دولتی برای دستیابی به فناوریهای اقتدارآفرین، فناوریهای سطح بالا و فناوریهایی که برای کشور ضروری است لیکن برای بخشهای غیردولتی دارای توجیه اقتصادی کوتاهمدت تا میانمدت برای سرمایهگذاری نیست.
دـ سرمایهگذاری شرکتهای بزرگ تولیدی برای تاسیس شرکتهای دانشبنیان در جوار دانشگاهها با همکاری اساتید و دانشجویان
تحصیلات تکمیلی
هـ ـ سرمایهگذاری علاقهمندان برای تبدیل پتنتهای ثبت شده ایرانی به محصولات و فرآیندهای نوآوری
وـ پشتیبانی از تشکیل و فعالیتهای مراکز رشد، پارکهای علم و فناوری، تکنوپولیسها و... برای پشتیبانی از تولید ملی
ز- مشارکت دولت از طریق سازمان گسترش و... برای سرمایهگذاری در تولیدی و تجاریسازی طرحهای تحقیق و توسعه با هدف دستیابی به فناوری ملی در حوزههایی که اکنون واردات تکنولوژی و محصولات با دانش سطح بالا داریم.
7-5- توسعه شمول سیاستهای حمایتی دولت از تولیدات ملی
بدیهی است که بخشی از رشد صنایع داخلی و تولیدات ملی کشور در سالیان گذشته مرهون اعمال سیاستهای حمایتی دولت و پشتیبانیهای بهعمل آمده از صنایع داخلی است. لیکن جا دارد که با مطالعات تطبیقی بیشتری روی تجارب سایر کشورها از جمله بهرهگیری از تجارب موفق دنیا در کشورهایی نظیر چین، هند، کره و... و رعایت مقتضیات ملی کشور، شمول سیاستهای حمایتی دولت از تولید افزایش یابد و کیفیت اجرای این سیاستها نیز به گونهای اثرگذارتر باشد.
اعمال تعرفههای مناسب وارداتی و صادراتی، تخصیص ارز به نرخ مرجع، حمایت مالی از پروژههای تحقیق و توسعه چارهجویی برای صنایع آسیبپذیر، اعمال معافیتهای مالیاتی، پشتیبانی از اجرای فعالیتهای بهینهسازی مصرف انرژی، آموزش تخصصی، مطالعات بهرهوری، مطالعات امکانپذیری طرحها و... فقط بخشی از سیاستهای حمایتی دولت در این راستا است.
خوب است شمول سیاستهای حمایتی دولت برای کاهش قیمت تمامشده، ارتقای کیفیت و نوآوری محصولات و خدمات تولیدی، بازاریابی و تحقیقات بازار توسعه یابد.
8-5- مدیریت اثربخش بر شبکه تامین، تولید، توزیع، فروش و خدمات بعد از فروش.
مدیریت اثربخش شبکه تامین به مفهوم جامع آن یکی از مجموعه عوامل موثر بر رونق یا عدم رونق فعالیتهای تولیدی و اقتصادی است و مستلزم چارهاندیشی مناسب بر زنجیره و شبکه تامین است. تولید موفق ملی مستلزم زیرساختهای فراوانی از جادهها، بنادر، سردخانهها و انبارها، نیروگاهها و مخازن نگهداری آب، سوخت و... است که الحمدلله در 33 سال گذشته گسترش خوبی در زیرساختهای فوق در کشور ایجاد شده است. لیکن از حیث نحوه مدیریت بر شبکه تامین، نیازمند تلاشهای وافری هستیم که باید به مرور فرهنگسازی و اجرایی شود.
9-5- فضای ملی کسب و کار باید موجب رونق کسب و کار باشد.
در فضای ملی کسب و کار عوامل متعددی موثرند که از جمله آنها عوامل زیر بر رونق یا عدم رونق تولید ملی موثرند و فضای ملی باید توسط دستگاههای ذیربط طوری سیاستگذاری و جهتدهی شود که تا سرحد امکان موجب رونق فعالیتهای اقتصادی و اعتلای تولید ملی شود.
1-9-5- سیاستهای پولی و ارزی
سیاستهای پولی و ارزی از جمله عوامل بسیار موثر در تولید ملی هستند به گونهای که نرخ سود بانکی و نرخ تسعیر ارز هرچه بالاتر باشد، تامین نقدینگی و سرمایه در گردش، مشکلتر و هزینهبرتر خواهد بود و هرچه هزینه سرمایهگذاری و تامین نقدینگی افزایش یابد، قیمت تمامشده کالا و خدمات تولیدی بالا رفته و شرایط رقابت را سختتر و تولید را کمسودتر و حتی زیانآور خواهد کرد. البته نرخ تسعیر بالای ارز موجب رونق صادرات و مانع واردات بیرویه خواهد شد و به رونق تولید ملی کمک میکند، مگر آنکه تولید وابسته به واردات مواد اولیه و تجهیزات خارجی باشد که جریان سرمایهگذاری و تامین مواد اولیه را گرانتر خواهد کرد.
2-9-5- سیاستهای تنظیم بازار
یکی از عواملی که در گذشته تاثیر بیشتری بر رونق یا عدم رونق اقتصادی و فضای کسب و کار داشت، همانا سیاستهای سازمان حمایت مصرفکنندگان و تولیدکنندگان بود. اکنون در شرایطی هستیم که بعضی از کالاهایی که سابقه کنترل قیمت دارند، با آنکه قیمت تهیه خوراک و مواد اولیه آنها آزاد است و سرسامآور رشد کرده است، لکن سیاستهای تنظیم بازار اجاره افزایش قیمت تولیدات کارخانجات داخلی را به صورت عادلانه اجازه نمیدهد و در نتیجه حاشیه سود این قبیل واحدها کاهش مییابد و در بازار کنونی اگر تولید صادراتی قابلتوجهی نداشته باشند، فروش داخلی ممکن است با زیان همراه باشد.
در شرایطی که وزارت بازرگانی در وزارت صنایع و معادن ادغام شده است، انتظار آن است که سیاستهای قیمتگذاری با سیاستهای تولیدی هماهنگتر شود.
3-9-5- سیاستهای تامین اجتماعی و مقررات کار
مقررات کار و تامین اجتماعی در کشور در شرایط اولیه بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تدوین شده و برای مقابله با فرهنگ استثماری حاکم بر فضای کسب و کارهای باقیمانده از زمان طاغوت مناسبتر بوده است تا فضای کسب و کاری که انتظار اشتغالزایی به صورت پایدار از آن داریم. به هر حال الزام واحدها به بیمه کردن کارگران و پرداخت مزایای ناشی از ضوابط موجود قانون کار و تامین اجتماعی باعث عدم تمایل کسبه و تولیدکنندگان جزء شده است به گونهای که یا نیرو جذب نمیکنند یا ممکن است برخلاف ضوابط موجود عمل کنند.
4-9-5- ارزیابی مستمر تعرفههای واردات و صادرات لازمه حمایت از تولید ملی است
اعمال سیاستهای تعرفهای یکی از معمولترین سیاستهاست که شرایط تولید و تجارت داخلی را با تجارت خارجی هماهنگ میکند. در حال حاضر در کشور ما نیز از سیاستهای تعرفهای بهره میگیریم. لیکن مهم آن است که موضوع قیمتها در سطح جهانی با توجه به بحران اقتصادی ایجاد شده در غرب و نوسانات قیمتی که برای کالاها ایجاد میشود و همچنین در نظر گرفتن نوسانات نرخ تسعیر ارز مرتب رصد شود و ضمن توجه به ثبات سیاستهای تعرفهای عنداللزوم تعدیلات لازم بموقع به عمل آیند. با توجه به تشکیل وزارت صنعت، معدن و تجارت انتظار آن است که بموقع تعرفهها بهنفع تولیدکننده داخلی و مصرفکننده توامان تغییر کند.
5-9-5- تورم و رشد قیمتها بر رونق یا عدم رونق تولید ملی موثر است
تورم و افزایش عمومی سطح قیمتها بر عملکرد واحدهای مختلف تولیدی و خدماتی موثر است. افزایش سطح عمومی قیمتها از یکسو نیاز به حجم نقدینگی توسط واحدها را افزایش میدهد و از سوی دیگر قدرت خرید مردم را کاهش میدهد، در نتیجه تولیداتی که با مواد اولیه ارزانتر قبل از افزایش سطح عمومی قیمتها تولید شدهاند، موجب افزایش سودآوری تولیدکننده میشود، لیکن استمرار تولید نیاز به نقدینگی را افزایش میدهد که هزینههای تامین مالی واحدهای تولیدی را افزایش میدهد. در مجموع ثبات در سطح عمومی قیمتها به نفع رونق کسب و کار و تولید ملی است ضمن آنکه در شرایط تورمی، افزایش سطح عمومی قیمتها موجب شرایط رکود تورمی میشود.
6-9-5- بهرهوری در تولید ملی مستلزم وجدان کاری و فرهنگ پویای کار و تلاش است
فرهنگ کار در کشور ما نیازمند اعتلا و بهبود است. چراکه بهرهوری نیروی کار در اغلب موارد از حد مورد انتظار کمتر است و نیازمند فرهنگسازی و بهبود کارآیی است. رسانه ملی و رسانههای عمومی میتوانند در اصلاح فرهنگ کار موثر باشند. تقویم تعطیلات سالانه کشور قابل اصلاح است. اصلاح قانون کار با توجه به فرهنگ کاری در کشور ما نیازمند اصلاحات اساسی است تا ضمن حفظ حقوق نیروی کار، جلوی کمکاری و زیرکار درروی عدهای گرفته شود.
6- راهبردهای اعتلای تولید در سطح ملی
در این بخش پارهای از راهبردهای اعتلای تولید ملی مطرح میشود.
6-1- مطالعات و بررسیهای تطبیقی برای استفاده از تجارب برتر سایر کشورها در حوزه تولید
6-2- حذف یا کاهش هزینههای تامین منابع مالی برای بهرهبرداری از سرمایهگذاریهای موجود و تامین نقدینگی ارزانقیمت
6-3- طراحی و پیادهسازی سیاستهای ارتقای بهرهوری و کارآیی هریک از عوامل تولید و پیادهسازی تکنیکهای جدید مدیریتی در بنگاهها
6-4- کارآفرینی و اشتغالآفرینی با اولویت نیروهای تخصصی و به صورت خاص نیروهای دانشبنیان
6-5- مطالعه زنجیره تامین، تولید و توزیع و اعمال سیاستهای بهبودی برای کاهش قیمت تمام شده و ارتقای سطح استانداردها و افزایش بهرهوری
6-6- ترمیم ارتباطات بین اجزای نظام ملی نوآوری و یادگیری تکنولوژیک در سطح ملی تا سطح بنگاهها
6-7- توسعه صنایع دانشبنیان خانگی، خوشههای صنعتی، صنایع دستی، صنایع با فناوری سطح بالا، صنایع اقتدارآفرین و صنایع فرهنگی
6-8- توسعه صادرات صنعتی در کشورهای منطقه، اسلامی، آسیای میانه، آفریقایی و ... مبتنی بر بازاریابی و تعاملات طرفینی.
6-9- تقویت شبکههای بانک، صرافی و بیمه برای جابهجایی پول در خارج از کشور
6-10- اعمال سیاستهای حمایتی دولت برای پیادهسازی استانداردها، تحقیق و توسعه و مراکز، بهرهوری، HSE، حذف یارانهها و...
6-11- اعمال تعرفههای گمرکی و اتخاذ سیاستهای تشویقی- صادراتی، اتخاذ سیاستهایی که هزینههای تولید را کاهش دهد و تولید را مقرون به صرفهتر کند.
6-12- اعتلای فرهنگ مصرف کالای ایرانی همراه با ارتقای سطح استانداردهای تولیدی، بیمه و گارانتی کالاهای تولید داخل و...
6-13- تدوین و ترویج سبک زندگی اقشار مختلف مردم در این اسلامی و جلوگیری از ترویج سبک زندگی و فرهنگ مصرف غربی
6-14- حمایت از اجرای نهضت کاهش قیمت تمام شده
7- برنامههای تولید ملی بر حسب راهبردهای اعتلای تولید در سطح ملی
7-1- ارزیابی وضع موجود سیستم ملی نوآوری و ترمیم حلقههای مفقوده آن در کشور
7-2- اعتلای سطح مهارتهای نیروی انسانی از طریق آموزش عمومی، فنی و حرفهای و دانشگاهها
7-3- اجرای پروژههای اشتغالآفرینی و کارآفرینی
7-4- اقدامات حقوقی و قانونی شامل: اصلاح قانون تجارت، اصلاح قانون کار، مقررات تامین اجتماعی، حمایت از تولیدات داخلی، حمایت از تولیدکننده و مصرفکننده
7-5- مطالعه و راهاندازی سایت تجارب برتر جهانی در حوزه تولید، اشتغال، سرمایهگذاری، صادرات، کیفیت، قیمت، استانداردهاو...
7-6- راهاندازی سایت مطالعات امکانپذیری طرحهای توجیهی و تولید طرح کسب و کار برای سرمایهگذاریهای اولویتدار کشور و استفاده رایگان برای همه
7-7- توسعه سیاستهای حمایتی دولت و اصلاح آنها
7-8- توسعه صادرات در شرایط تحریمی
7-9- جایگزینی واردات و خودکفایی
7-10- اقتصاد مقاومتی و شرایط تحریمی
7-11- نهضت کاهش قیمت تمام شده
7-12- ارتقای بهرهوری تولید
7-13- ارتقای فرهنگ مصرف کالای ایرانی 7-14- تنظیم بازار در ایام پرمصرف
7-15- ترمیم نظام آماری تولید، واردات و صادرات
7-16- طراحی سبک زندگی اسلامی و ترویج الگوی مصرف شهری، روستایی، عشایری
7-17- الگوی آمایش سرزمینی و جایابی صنایع جدید
7-18- طرح سرمایهگذاری روی صنایع اولویتدار (اقتدارآفرین، های تک، انتقال تکنولوژی)
7-19- توسعه تولیدات خانگی
7-20- تامین منابع مالی ارزانقیمت برای سرمایهگذاری، بهرهبرداری و تولید
7-21- تعیین تکلیف صنایع آسیبپذیر
7-22- اشتغال روستایی و عمران و آبادانی روستاها
7-23- رونق فعالیتهای اقتصادی و رشد تولید ملی
7-24- سوآپ، ترانزیت، واردات مواد برای صادرات کالا و...
7-25- حمایت از بخش کشاورزی، دامپروری و امنیت غذایی
7-26- مبارزه با قاچاق کالا، ارز و اختلاس بانکی...
7-27- برگزاری مناقصههای سرمایهگذاریهای دولتی به صورت شفاف و اعلام عمومی
7-28- اصلاح لیست تامینکنندگان کالاها و خدمات وزارتخانهها
7-29- ارتقای سطح بهداشت، ایمنی و سلامت در صنعت
7-30- توسعه بازار بورس و تامین سرمایه
7-31- توسعه طرح تامین مسکن ارزانقیمت
7-32- مدیریت اثربخش طرحهای عمرانی و ملی و بهرهوری آنها
7-33- اجرای طرحهای احیای زمینهای موات، بهرهبرداری معادن، ایجاد شهرهای جدید
8- اقدامات و فعالیتهای اولویتدار دستگاههای مختلف نظام در راستای حمایت از تولید ملی
اهم اقدامات پیشنهادی برای تعدادی از دستگاهها بدین قرار است.
8-1- مجمع تشخیص مصلحت نظام
تهیه پیشنویس سیاستهای بایدی و نبایدی اعتلابخش فضای ملی برای تولید و انجام حمایتهای لازم برای رونق تولید ملی
8-2- سازمان صدا و سیما
در زمینه اعتلای فرهنگ کار و تلاش، تشکیل میزگردهایی با حضور مسؤولان و کارشناسان برای شناسایی و رفع موانع موجود بر سر راه تولید ملی و رصد فعالیتهای دستگاههای مختلف برای حمایت از تولید ملی (به شرح بند 9)
8-3- مرکز طراحی الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت
طراحی و ترویج الگوی تولید ملی و معرفی سبک زندگی اقشار مختلف شهری، روستایی و عشایری و طراحی الگوی مصرف بهینه با همکاری دستگاههای ذیربط
8-4- شورایعالی انقلاب فرهنگی در ارتباط با فرهنگ عمومی، دانشگاهها و آموزش و پرورش و نظام ملی نوآوری: برای اصلاح فرهنگ عمومی و تعالی فرهنگ کار و تلاش و ارتقای سطح وجدان کاری و مسؤولیتپذیری آحاد جامعه از طریق آموزش عمومی و رسانههای ملی، همچنین شناسایی و مرتفع کردن خلأهای موجود بین اجزای نظام ملی نوآوری و یادگیری فناوری در راستای ایجاد پیوندهای ضروری بین آنها و رونق تولید ملی، برنامهریزی و نظارت بر روند آموزش فنی و حرفهای و مهندسی به گونهای که نوجوانان و جوانان کشور آمادگی ورود به بازار کار را داشته باشند.
8-5 اقدامات مجلس شورای اسلامی:
اهم قوانین اصلاحی مورد نیاز بدینشرح پیشنهاد میشوند. البته موارد اصلاحی نیازمند مطالعه و بررسی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی با همکاری دستگاههای ذیربط و کارشناسان است.
8-5-1- اصلاح قانون تجارت
8-5-2 اصلاح قانون کار
8-5-3 اصلاح مقررات تامین اجتماعی
8-5-4 اصلاح مقررات حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان
8-5-5- اصلاح قوانین و مقررات گمرکی، بانکی، بیمهای و...
8-5-6 اصلاح سیاستهای پولی و ارزی کشور
8-5-7 نظارت بر اجرای طرح هدفمندی یارانهها در بخش صنعت و تولید
8-5-8 اصلاح مقررات حاکم بر فضای کسب و کار ملی
8-5-9 لغو معافیتهای موجود که مانع رقابت سالم بین مجریان مختلف طرحها و پروژههای ملی میشود.
8-6- اقدامات قوهقضائیه
اهم حوزههای ضروری برای حمایت از تولید ملی با تشکیل ستاد حمایت از تولید ملی بدینشرح پیشنهاد میشوند:
8-6-1- تسریع در رسیدگی به پروندههای مفاسد اقتصادی
8-6-2- توسعه محاکم تخصصی برای رسیدگی به جرائم اقتصادی و تولیدی
8-6-3- بازبینی نقش سازمان بازرسی در جهت تقویت تولید ملی
8-6-4- نظارت بر عملکرد سازمان تعزیرات حکومتی و ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز
8-7- اقدامات هیات دولت
پارهای از اقدامات موردنیاز که قابلیت پیگیری از طریق هیات محترم دولت دارند، عبارتند از:
8-7-1- اصلاح اقتضایی تعرفه واردات و صادرات کالا
8-7-2- تشکیل ستادهای هماهنگی بینبخشی در راستای حمایت از تولید ملی (اشتغالآفرینی، نظام ملی نوآوری، رفع موانع تولید ملی و...)
8-7-3- تهیه پیشنویس اصلاح قانون تجارت، کار، فضای کسب و کار و...
8-7-4- اقدام برای اخذ اختیار از ستاد تدابیر ویژه برای فروش نفت، خرید تکنولوژی در شرایط تحریمی و...
8-7-5- موثرتر کردن نقش صندوق توسعه ملی
8-7-6- عملیاتی کردن برنامه توسعه پنجم در چارچوب زمانبندی آن
8-7-7- تنظیم برنامه حمایت از تولید ملی توسط هر یک از دستگاههای اجرایی و اجرای هماهنگ آن
9- کمک به ایجاد عزم ملی برای حمایت از تولید ملی و رصد عملکرد دستگاههای مختلف توسط سازمان صدا و سیما و چارهاندیشی کارشناسی برای اقدامات جبرانی
واقعیت آن است که تولید ملی در شرایط کنونی با موانع متعددی روبهرو است و اگر عزم ملی برای رفع این موانع شکل نگیرد، هیچکدام از دستگاههای کشور به تنهایی نمیتوانند رافع موانع موجود باشند و این مهم مستلزم شکلگیری عزم ملی برای رونق تولید ملی، اشتغال و سرمایهگذاری است. اهم موانع تولید ملی در مقطع کنونی بدینشرح است که هریک میتواند موضوع برگزاری میزگردهای کارشناسی و پاسخگویی مسؤولان ذیربط قرار گیرد.
9-1- سودآوری کمتر بخش تولید در مقایسه با بخش واسطهگری، واردات، خرید و فروش سکه و ارز و...
9-2- بهرهوری پایین هریک از عوامل تولید شامل نیروی کار، سرمایه، انرژی، مواد، ماشینآلات، مدیریت و...
9-3- نارساییهای سیستم ملی نوآوری و یادگیری تکنولوژیک به گونهای که بین دانشگاهها، مراکز تحقیقاتی، واحدهای تولیدی، مراکز انتقال تکنولوژی و... ارتباط موثری برقرار نیست.
9-4- تحریم و مشکلات ناشی از جابهجایی ارز ناشی از صادرات و ارز موردنیاز برای واردات، کند شدن سرعت تدارکات خارجی و افزایش نسبی قیمتهای خرید اقلام وارداتی
9-5- بحران اقتصادی غرب و فرصتهای آن برای انتقال فناوری، خرید تجهیزات پیشرفته با کاربرد غیرنظامی
9-6- ارزیابی قانون کار در راستای حمایت از تولید ملی و ارتقای فرهنگ کار در کشور
9-7- تغییرات نرخ تسعیر ارز و آثار آن بر تولید ملی و چارهجوییهای لازم
9-8- اجرای طرح هدفمند کردن یارانهها و آثار آن بر تولید ملی و چارهجوییهای لازم
9-9- هزینههای تامین مالی برای تولید و تاثیر تغییر نرخ سود بانکی و تورم بر آن
9-10- الگوی مصرف بهینه انرژی و تاثیر آن بر بخش تولید کشور
9-11- مهارت نیروی انسانی و نقش آموزشهای عمومی، فنی و حرفهای و تخصصی برای آماده کردن افراد برای ورود به بازار کار و اعتلای تولید
9-12- تجارت الکترونیکی و الزامات آن و نقش آن در بازرگانی خارجی ایران
9-13- مقررات زیستمحیطی و تاثیر آن بر جایابی و استقرار صنایع با رویکرد صنایع خانگی، صنایع دانشبنیان و...
9-14- تهیه پیوستهای فرهنگی- اجتماعی، پدافند غیرعامل و... برای طرحهای ملی سرمایهگذاری برای تولید
9-15- تجاریسازی فعالیتهای تحقیق و توسعه و نوآوری و موانع آن
9-16- کارآفرینی نیروهای متخصص در جامعه و چارهاندیشی برای ایجاد مشاغل دانشبنیان برای آنها
9-17- طرحها و پروژههای ناتمام و تاثیر آن بر تولید ملی، تورم و... و چارهاندیشی اساسی برای آنها
9-18- سیاستهای حمایتی دولت برای تولید ملی و ارزیابی عملکرد هریک از سیاستها
9-19- نگرش سیستمی بر مدیریت زنجیره تامین، تولید، توزیع تا مصرف کالا و خدمات و الزامات آن
9-20- توسعه صادرات، زیرساختها، موانع و تعرفهها