پايگاه بصيرت؛ گروه سياست داخلي/ 12 شهريور اولين جلسه رسمي منتخبين چهارمين دوره شوراي شهر آغاز مي شود. در اين روز تکليف رئيس و هيئت رئيسه شوراي شهر مشخص خواهد شد. همچنين در روزهاي بعد هم تکليف شهردار آينده تهران تعيين ميگردد. مساله معرفي شهردار تهران بعد از انتخاب رئيس شوراي شهر، به مهمترين مساله شوراي شهر چهارم تبديل شده است. در اين زمينه بيش از يک ماه است که شاهد اخبار مختلفي هستيم که از رايزنيهاي فراوان در سطوح مختلف براي تعيين اين جايگاه حساس حکايت دارند.
گويا اقدام مثبت حجت الاسلام حسن روحاني در اعلام اعضاي کابينه در اولين فرصت ممکن به مجلس شوراي اسلامي الگويي براي اعضاي شوراي شهر نيز شده است با اين تفاوت که آنها فرصت بيشتري نيز در اختيار داشته اند. به گفته برخي از اعضاي شوراي شهر تصميم بر اين است تا قبل از 12 شهريور ماه تصميم قطعي شورا براي انتخاب شهردار تهران و رئيس شوراي شهر گرفته شود و جمع بندي کلي صورت بگيرد.
آيا براي رياست بر شورا رقابتي وجود دارد؟
اولين گام بعد از آغاز به کار شوراي چهارم تعيين رئيس آن است. در اين عرصه جريان اصولگرا بر نامزدي مجدد مهندس مهدي چمران تاکيد دارد. وي در دوره دوم و سوم شوراها نيز رياست شوراها را برعهده داشته است. يک منبع مطلع در گفتگو با خبرنگار فارس گفته است که توافقات لازم براي رياست مهدي چمران در شوراي شهر شده و به احتمال زياد چمران با حداقل 17 راي رئيس شوراي شهر ميشود.
اما در مقابل اصلاح طلبان مسجد جامعي را گزينه مناسب براي رياست شوراها ميدانند. تندگويان در اين رابطه اظهار داشته است: «مسجد جامعي انسان معتدلي ميباشد که داراي تعامل خوبي است و بايد بگويم بسياري از اصولگرايان هم وي را براي رياست شورا مي پذيرند.»
به هر حال بنظر ميرسد اين دو گزينه رقيب ديگري نداشته باشند و يکي از اين دو ميتواند اميدوار باشد که در 12 شهريورماه بر کرسي رياست شوراي پايتخت تکيه زند. هرچند که در اين ميان ظاهر مهندس چمران از شانس بيشتري برخوردار است.
ملاکهاي اصلاحطلبان براي شهرداري تهران
اصلاحطلبان در اين دوره از انتخابات توانستهاند تعداد قابل ملاحظهاي از کرسيهاي شوراي شهر تهران را کسب نمايند و رقابت جدي را با اصولگرايان داشته باشند.
از نگاه آنان شهردار بايد فردي باشد که فشارهاي اقتصادي و مالي را از دوش مردم کم کند. به گفته سرخو منتخب مردم در شوراي شهر تهران: «شهردار آينده بايد فردي باشد که تعاملات مثبتي با دولت و کابينه داشته باشد تا بتواند از دولت سهمش را درياقت كند. براي نمونه ۵۰ درصد از هزينههاي ساخت مترو، ۸۲ درصد از هزينه خريد اتوبوس و ۳۰ درصد هزينه بليت مترو بايد توسط دولت تامين شود که در چند سال گذشته شهروندان به جاي دولت آن را پرداخت کردند.»
سرخو با اشاره به اينکه در دور گذشته به دليل عدم هماهنگي شهردار با دولت مردم هزينههايي را تحمل کردند، گفت: «داشتن تعامل با دولت مهمترين فاکتور ما براي انتخاب شهردار آينده است البته شهردار آينده بايد فردي باشد كه سابقه اجرايي و عملياتياش بر فعاليت سياسياش برتري داشته باشد.»
محسن سرخو در خصوص معيارهاي مهم در انتخاب گزينه ها گفت: «فرد مورد نظر بايد آشنا به شهرداري باشد، ديد مهندسي داشته باشد، با مترو و حمل و نقل عمومي آشنا باشد و در نهايت هماهنگ با دولت باشد»
همانطور که از کلام وي نيز قابل برداشت است، در يک کلام بايد گفت که از نگاه ايشان شهردار تهران بايد نامش "محسن هاشمي" باشد!: ««گزينه هاي ديگري نيز مطرح هستند اما گزينه اول در طيف اصلاح طلبان محسن هاشمي است»
گزينههاي شهرداري اصلاح طلبان چه کساني بودند؟
در طول دو ماه گذشته اسامي مختلفي از س��ي اصلاح طلبان مطرح گرديد. ليست 17 نفرهاي که مشهورترين آنها محمدعلي نجفي، محسن هاشمي، مهرعليزاده، محمدرضاعارف، حسين علايي، خرم، عبدالعلي زاده، صفدر حسيني، مصطفي سليمي، اصغر نصيري و خانم معصومه ابتکار بودند.
ناکامي نجفي براي رسيدن به کابينه دولت يازدهم و آغاز رايزني هاي اعضاي شوراي شهر تهران براي انتخاب شهردار تهران، عاملي براي تکاپوي و فعاليت مجدد رسانه هاي اصلاح طلب براي عنوان کردن نام نجفي براي شهرداري تهران شده است، به طوري که روزنامه اصلاح طلب «بهار» طي مطلبي تحت عنوان "زمزمههاي انتخاب«نجفي» بهعنوان شهردار تهران" به مطرح کردن نام محمد علي نجفي براي تصدي شهرداري تهران پرداخت. اما انتخاب وي به عنوان رئيس سازمان گردشگري خيلي خود بر اين شايعات پايان داد.
به هر حال هرچند که به گفته محمد مهدي تندگويان عضو اصلاح طلب شوراي چهارم شهر تهران: «تفاوت چنداني ما بين معيارهاي اصولگرايان و اصلاح طلبان وجود ندارد» اما باز هم به گفته وي: «طيف اصلاحطلب گزينهاي را براي شهرداري تهران انتخاب مي کند که به نگرش اصلاح طلبي نزديکتر باشد.»
محسن هاشمي گزينه اول اصلاح طلبان
با کنار رفتن نام نجفي بود که تقريبا نام محسن هاشمي به عنوان اصلي ترين گزينه در مطبوعات مطرح گرديد.اصلاح طلبان معتقدند: «محسن هاشمي يک متخصص در حوزه حمل و نقل ريلي است و داراي کارنامه درخشاني در اين حوزه است و مردم هر روز از دستاوردهاي ايشان استفاده ميکنند و در دوران مديريتي نيز نشان داده با همه شهرداران ميتواند کار کند و فردي کم حاشيه است.»
محسن سرخو ميگويد: «کسي که کانديداي شهرداري ميشود بايد قدرت رايزني داشته باشد و محسن هاشمي تا حدودي اين کار را انجام داده است.»
همچنين مي افزايد: «شوراي شهر بايد با رويکرد اعتدال گرا عمل کند و با دولت هماهنگ باشد چرا که در اين سالها مردم به دليل ناهماهنگي بين دولت و شهرداري متضرر شدند» از محسن هاشمي به عنوان گزينه اصلي اصلاح طلبان ياد کرد.محسن سرخو" در پاسخ به اين سوال که آيا محسن هاشمي با انگيزه رياست جمهوري کانديد شهرداري نشده است گفت: «نه اين طور نيست. هاشمي از ابتدا که اعلام تمايل براي شهرداري تهران کردند،گفته اند که چهار سال ديگر هرگز براي رياست جمهوري کانديد نخواهد شد.»
محمد مهدي تندگويان نيز با اشاره به اين که محسن هاشمي به واسطه توانمندي هاي خودش مطرح شده است اظهار داشت: «آيت الله هاشمي براي فرزندش هيچ انگيزه اي ايجاد نکرده است و اينکه مطرح ميشود محسن هاشمي به واسطه پدرش مطرح شده است اشتباه است، اين بازي هاي سياسي و تبليغاتي است که توسط عده اي مطرح مي شود و ما با آنها کاري نداريم.»
احمد مسجد جامعي نيز در آخرين اظهارات خود به خبرنگار روزنامه شرق از اجماع 14 نفره اصلاح طلبان بر روي گزينه محسن هاشمي خبر داده و گفته است: «محسن هاشمي هم ويژگي مهمش اين است که اهل نقد و گفتوگو است. او بسيار انتقادپذير و اهل گفتوگو است. او بيشتر يک چهره کارشناسي و کاري است تا سياسي. با همه گروهها مراوده دارد. تجربهکاري شوراي سوم با او تجربه موفقي است. اگر لازم بود در کميسيونها شرکت ميکرد، بهپرسشها جواب ميداد و خود بهدنبال حل مساله ميرفت. رفتارش با منتقدان با تعامل همراه بود.»
به هرحال آنچه مشخص است هاشمي براي راي آوري حداقل به 2 راي احتياج دارد، 2 رايي که توسط مستقلين ورزشکاري چون عليرضادبير و عباس جديدي و حسين رضازاده تعيين خواهد شد. پهلواناني که ميلشان تا به امروز به قاليباف بيش از هاشمي بوده است!
اصلاح طلبان چرا با قاليباف مخالفند؟
هرچند در برخي خبرگزاريها مدعي هستند «توافق شده که محمد باقر قاليباف نيز شهردار تهران شود و تاکنون ميزان آراي قطعي وي حداقل 19 راي است» اما اين ادعا با ترديدهاي جدي در اين ايام مواجه گرديده و همه چيز به روزهاي آخر کشيده شده است.اصلاح طلبان نيز هرچندمدعي اند سياسي عمل نکرده و بر شايستهسالاري و کارآمدي توجه دارند، اما به خوبي آشکار است که دلايل سياسي بر ديگر مولفهها غلبه دارند.محمدسالاري اصلاح طلب بر اين باور است که: « به نظر ما هشت سال براي اداره شهر کافي است؛ چون وقتي فردي هشت سال شهردار شهري مانند تهران است هرچه ايده و انگيزه داشته از بين رفته و ايدههاي خود را انجام داده است. لذا لازم است فردي شهردار شود که با رويکردي جديد و انگيزههاي قوي بتواند مواردي که در دوران مديريت قبلي از آن غفلت شده به سرانجام برساند و البته اينجا بحث ضعف آقاي قاليباف مطرح نيست.»محمد مهدي تندگويان جوان که اولين فعالين سياسي اش را در اين سطح تمرين ميکند و با انتصاب به نام پدر شهيدش توانسته وارد شوراي شهر تهران شود، اما ادعاي بيشتري دارد و با متهم کردن قاليباف ميگويد: «کسي که شهردار ميشود نبايد نگاهش سياسي باشد و هدف نهايياش رسيدن به پست رياست جمهوري باشد و چيزي که در خصوص قاليباف موضوعيت پيدا ميکند، يک سال آخر کاري قاليباف است که نگرش رياست جمهوري داشت.»
آخرين حربه براي کنار گذاشتن قاليباف استناد به قانوني منسوخ شده است که ظاهرا در سال 1361 تصويب شده و براي تداوم بيش ازدو دورهاي شهردار محدوديت قائل است.
در همين راستا روزنامه اصلاحطلب "بهار" در مطلبي با عنوان "شهردار شدن قاليباف منع قانوني دارد" نوشت: «قانون ميگويد هيچ شهرداري نميتواند به صورت متوالي براي يک دوره انتخاب شود؛ قانوني که سال 61 به امضاي رييس مجلس وقت رسيده است.»
در قسمت ديگر گزارش روزنامه بهار آمده است: «بر اساس بند 1 ماده 71 انتخاب شهردار براي مدت چهار سال تعيين ميشود و انتخاب مجدد شهرداران هم به صورت متوالي تنها براي يک دوره بلامانع مصوب ميشود، در سال 82 و 86 نيز دوباره اين قانون اصلاح ميشود ولي اين بحث را ذکر نميکند.»
البته اين مساله خيلي زود توسط مجلسيان پاسخ داده شد. حجتالاسلام دخيل عباس زارعزاده، سخنگوي کميسيون شوراها و امور داخلي مجلس شوراي اسلامي در خصوص اين موضوع به خبرنگار سياسي مشرق گفت: «شهردار شدن آقاي قاليباف منع قانوني ندارد، مخصوصا الان که شهردار جاي دولتي ندارد و منتخب شوراها است.»
همچنين حبيب کاشاني در گفتوگو با فارس با اشاره به اينکه رسانهها بايد در انعکاس اخبار دقت کنند، اظهار داشت: «اينکه عنوان شده قاليباف نميتواند مجدداً در دوره بعدي بر اساس قانون شهردار بشود، صحيح نيست.»
قاليباف؛ گزينه اول اصولگرايان
هرچند در ابتدا اختلافاتي جزئي بر سر تداوم شهردار ماندن قاليباف در بين اصولگرايان وجود داشت، اما ايشان خيلي زود متوجه شدند که گزينهاي بهتر از وي که بتواند آراء اکثريت را در شورا داشته باشد وجود ندارد. لذا امروز ديگر اجماع اصولگرايان بر روي وي تجميع گرديده و اختلافات به فراموشي سپرده شده است.
پيرهادي عضو جوان شوراي شهر تهران در جواب به اين سوال که «نظر اعضاي شوراي نسبت به عملکرد آقاي قاليباف چطور است؟» ميگويد: «مجموعه شوراي شهر تهران نسبت به اينکه آقاي قاليباف انسان کارآمد و توانمندي است نظرشان مثبت است، برخي اشکالات ظريفي دارند که اين اشکالات قابل حل است، البته اين دليل نميشود تا بگوييم تنها کسي که ميتواند شهر تهران را اداره کند آقاي قاليباف است، اين حرف غلطي است تهران با 7 ، 8 ميليون جمعيت قطعا آدمهاي متخصص و متعهدي دارد که ميتواند آن را اداره کند اما اينکه آقاي قاليباف هم يکي از گزينه هاي مطرح و جدي براي اداره شهر است روي اين هم ترديد نيست، ترديد نيست چون امروز مي بينيم مردم ما نسبت به مديريت آقاي قاليباف راضي هستند و آقاي قاليباف را فردي مدير براي شهر تهران مي دانند.»
وي استدلال جالبي دارد و ميگويد: «اعتقاد من اين است که شهردار تهران بايد کسي باشد که حداقل يک چيزي نسبت به آقاي قاليباف بيشتر داشته باشد و يا اينکه لااقل هم پاي او باشد و توسعه شهر تهران را متوقف نکند و برنامه محور باشد، آقاي قاليباف انصافا در اين دوره 8 ساله فعال عمل کرد و عملکرد خوبي از خود در شهر تهران به يادگار گذاشت، عرض من اين است که فردي انتخاب شود که انگيزههاي خدمت و کار و روحيه جهادي کار کردن را داشته باشد حالا اگر رسيديم به آقاي قاليباف که ديگر هيچ، اگر هم رسيديم به گزينه ديگري، بايد آن شخص، شاخصها را پذيرفته باشد و بتواند شهر تهران را اداره کند.»
مجتبي شاکري منتخب مردم تهران در شوراها در پاسخ به اين سوال که کدام يک از اين دو نفر(هاشمي و قاليباف) براي تصدي شهرداري تهران از سوابق و تجارب مديريتي بيشتري برخوردار هستند؟، گفت: «استمزاجي که ما نسبت به کانديداهايي که مطرح بودند از جمله اين دو نفر داشتيم نشان دهنده فاصله جدي ميان آقاي قاليباف با ساير کانديداها است. چرا که کارنامه آقاي قاليباف هم به لحاظ شخصيتي و هم به لحاظ مديريتي که در بخشهاي کلان از جمله نيروي هوايي، نيروي انتظامي و شهرداري تهران سابقه فعاليت داشتند با ديگران قابل قياس نيست.»
وي ميافزايد: «آقاي محسن هاشمي زيرمجموعه يکي از معاونتهاي نُه گانه شهرداري (در بخش مترو) فعاليت کردند و در مديريت کلان سابقهاي ندارند. لذا از اين جهت استمزاج اوليه حاکي از امتياز بالاتر آقاي قاليباف نسبت به آقاي هاشمي است.»شاکري درباره انتقاد برخي اعضاي شورا به انتخاب مجدد قاليباف به جهت هشت سال شهردار بودن وي و اينکه داراي انگيزه و ايده جديدي نيست گفت: «به اين انتقاد سه پاسخ ميتوان داد. پاسخ اول اينکه آقاي هاشمي هشت سال رئيس جمهور بودند و سال 92 مجددا کانديداي انتخابات شدند و همه اصلاحطلبان نيز از ايشان استقبال کردند. پاسخ دوم اينکه برخي از وزرايي که اکنون در دولت آقاي روحاني حضور دارند پيش از اين سه دوره وزير بودند، اما اکنون دوباره در مديريت سطح بالايي قرار گرفتند... پاسخ سوم اينکه کدام منع قانوني براي اين امر وجود دارد؟ استدلال مهم آقاي روحاني براي دفاع از وزرا در مجلس اين بود که عنوان ميکردند اکنون دوره آزمون و خطا نيست و به همين دليل وزراي باتجربه معرفي کردند.»شاکري تصريح کرد: «لذا حتي اگر با همين معيار آقاي روحاني بخواهيم دست به انتخاب شهردار آينده بزنيم يک شهردار باتجربه و با کارنامه روشن بهتر از فردي است که تجربهاي در کارنامه خود ندارد.»"مرتضي طلايي" منتخب مردم در چهارمين دوره شوراي اسلامي شهر تهران نيز خبر ميدهد: «با فضايي که موجود است دغدغه دارم و احساس و برداشت من اين است که عدهاي ميخواهند قاليباف را از حضور در ماراتن شهردار تهران منصرف کنند.»
وي ادامه داد: «برخي عمليات رواني سنگيني ايجاد کردهاند تا از آمدن قاليباف جلوگيري کنند، چون ميدانند شخصيت قاليباف به گونهاي است که آن دسته از اصولگرايان و اصلاحطلبان که انصاف و حقطلبي بر آنها حاکم است به قاليباف رأي ميدهد به همين دليل عدهاي نگران هستند و دست به تخريب قاليباف ميزنند.»