- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
میلاد شویکلو: کاهش قیمت نفت نگاه تمام کشورهای منطقه را به بودجه عربستان سعودی دوخته است. چنانکه در این رابطه تمام کشورهای متضرر از کاهش قیمت نفت، مانع اصلی بر افزایش قیمت هر بشکه نفت را عربستان می‌دانند که در این رابطه این کشور توانسته فشار سنگین را بر جامعه جهانی وارد کند. عربستان که اصلی‌ترین و مهمترین عامل در کاهش قیمت نفت شمرده می‌شود بودجه خود را به صورتی باید تنظیم کند که بحران‌های چند ماه اخیر در حوزه نفت نتواند آسیبی به اقتصاد این کشور وارد کند. اقتصادی که بیش از 90 درصد این کشور از منابع نفتی تامین می‌شود. با این وجود کشورهای منطقه و خصوصا کشورهای عضو اوپک تمام تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌های خود را از بودجه نفتی عربستان می‌گیرند. چرا که اگر عربستان با هر رقمی بشکه‌‌های نفتی خود را در بودجه سال 2015 لحاظ کند بدون شک مختصات قیمت نفت در سال آینده مشخص خواهد شد.
بودجه عربستان و نگاه کشورهای منطقه به سعودی‌ها
این در صورتی است که تا کنون نقطه نظرات متفاوتی از این قیمت‌گذاری از سوی محافل مختلف ارایه شده است که می‌تواند جامعه جهانی را تحت‌تاثیر خود قرار دهد. در همین رابطه می‌بینیم که تمام کشورهای منطقه برای تعیین قیمت نفت خود در بودجه سال آینده به سراغ تدوین لایحه بودجه رفته‌اند و آن را تقدیم مجالس خود کرده‌اند اما عربستانی‌ها همچنان در این خصوص اعداد و ارقام صریحی را در این خصوص منتشر نکرده‌اند رفتاری که می‌تواند به خوبی نشان دهد عربستان سعودی باز هم نقش بسیار اثر‌گذاری در توطئه نفتی علیه ایران دارد که در یک ماه اخیر، بسیار به آن اشاره شده است طوریکه عربستان سعودی در روز 25 دسامبر، بودجه سال آینده خود را منتشر کرد.
بنابراین بودجه که بر روی سایت وزارت مالیه این کشور در دسترس است بوجه این کشور براساس منابع 1907 میلیارد دلار و براساس مصارف، 22903 میلیارد دلار است. بودجه این کشور براساس تفاوت منابع و مصارف، 3806 میلیارد دلار کسری دارد که به طور علنی اعلام شده است رقم در نظر گرفته شده برای صادرات نفت در بودجه عربستان، مانند سایر کشورهای نفت‌خیز، به صورت صریح درج نمی‌شود و برای محاسبه این رقم، باید در نظر گرفتن وابستگی بودجه به نفت و میزان صادرات نفت، قیمت نفتی که بودجه را متعادل می‌کند را محاسبه کرد. بودجه عربستان طی سال‌های اخیر، حدود 90 درصد منابع نفتی وابسته بوده است. این رقم در سال‌های 2013 و 2014 در حدود 90 تا 89 درصد بوده است.
بافرض وابستگی 90 درصد بودجه عربستان به نفت و در نظر گرفتن 906 میلیون بشکه صادرات نفت این کشور، میزان در نظر گرفته شده برای بهای هر بشکه قیمت نفت خام، جهت تامین رقم منابع در نظر گرفته در بودجه (190 میلیارد دلار)، حدود 4809 دلار خواهد بود اما از آنجاییکه این کشور به سختی قادر است از مسیر صرفه‌جویی در هزینه‌های جاری خود، کسری بودجه خود را جبران کند، بنابراین، محاسبه قیمت نفت برای سربه سر کردن شکاف منابع و مصارف در نشر گرفته شده برای بودجه عربستان را تامین کند، با فرض ادامه و وابستگی 90 درصدی سال‌های اخیر بودجه عربستان به نفت و 906 میلیون بشکه صادرات نفت خام در روز در سال آتی حدود و 58 دلار خواهد بود.
قیمت نفت عربستان در بودجه سال آینده
با این وجود قیمت نفت عربستان در بودجه سال آینده از 48 دلار تا 80 دلار تخمین زده شده است که این اختلاف فاحش تنها می‌تواند اطلاعات غلط و غیرقابل پیش‌بینی را به دولت‌های منطقه خصوصا ایران بدهد که سال آینده دولت را با مخاطرات اقتصادی تنها بگذارد. پایگاه خبری بلومبرگ اولین رسانه‌ای بود که به نقل از یکی از اعضا مشاوران نفتی عربستان اعلام کرد عربستان سعودی نفت خود را با قیمت 80 دلار در سال 2015 در بودجه خود به تصویب می‌رساند خبری که توانست حتی بسیاری از فشارهای رسانه‌ای را از دوش دولت بردارد که بودجه سال آینده را به نفت 72 دلار به مجلس تقدیم کرده بود. اسفا کیاناکیس، که پیش از این پست مشاور ارشد اقتصادی وزارت دارایی عربستان را برعهده داشت در سخنانی به بلومبرگ گفت: قیمت نفت در بودجه امسال 103 دلار بود. وزارت دارایی عربستان اعلام کرده که این کشور میزان هزینه‌های خود برای سال 2015 را 800 میلیارد ریال (229 میلیارد دلار) پیش‌بینی کرده است و درآمدهای این کشور از 1046 تریلیون ریال در سال 2014 به 715 میلیارد دلار کاهش خواهد یافت. در آمدهای نفتی 89 درصد در آمدهای دولت عربستان در سال 2014 را به خود اختصاص داد.
سفاکیاناکیس افزود: همه انتظار داشتند شاهد بسته شدن بودجه با نفت حدودا 60 دلاری باشند، اما آن رقم پیامی منفی را به بازار نفت ارسال می‌کرد وی در ادامه گفت: با تعیین قیمت 80 دلاری برای نفت در بودجه سال 2015 دولت عربستان این پیام را به بازار ارسال می‌کند که ما انتظار داریم شاهد بازگشت قیمت نفت باشیم.
عراق هم پیمان عربستان شد
با وجود اختلافاتی که بین عراق و عربستان از دیرباز وجود داشته و این دو کشور از دشمنان یکدیگر شمرده می‌شدند اما در حال حاضر مشاهده می‌شود که این دو کشور در راستای منافع مالی و نفتی هم پیمان یکدیگر شده‌اند. طوریکه ایران به عنوان یکی از دوستان اصلی دولت عراق که چندی روز پیش سفر رئیس مجلس در خصوص همکاریهای بیشتر به این کشور صورت گرفت اما منافع عراقی‌ها به سعودی‌ها نزدیک‌تر است. با این حال عراق به عنوان یکی دیگر از تولید‌کنندگان بزرگ نفت جهان و دومین تولید‌کننده اوپک نیز این هفته اعلام کرد که بودجه سال 2015 خود را با نفت60 دلاری تنظیم خواهد کرد. اختلافات فاحش 20 دلاری در تصویب هر بشکه نفت در بودجه سال آینده دو کشور عراق و عربستان به قدری فضا را برای کارشناسان شکافته که موجب شد تا دولت‌های منطقه با مشکل پیش‌بینی مواجه شوند.
از سوی دیگر وزیر نفت عراق گفت که کشورش از سیاست نفتی عربستان سعودی در اوپک حمایت می‌کند. عادل عبدالمهدی وزیر نفت عراق در مصاحبه با روزنامه سعودی الشرق‌الاوسط چاپ لندن گفت: عراق با سیاست عربستان سعودی و تصمیم اخیر وزاری نفت اوپک درباره عدم کاهش تولید نفت و تعیین قیمت توسط بازار موافق است. علی النعیمی وزیر نفت عربستان سعودی با تازگی در سخنرانی در امارات گفته بود باید اجازه داد قمیت‌های نفت به اندازه‌‌ای کاهش یابد تا همه تولید‌کنندگان حاشیه‌ای که نیازمند قیمت‌های بالای نفت برای ادامه تولید هستند از بازار خارج شوند و با این اقدام اوپک بدون از دست دادن یک بشکه نفت، از مازاد تولید نسبت به مصرف، خلاص می‌شود. در این وضعیت قیمت نفت دوباره افزایش می‌باید. وزیر نفت عراق این سخنان همتای سعودی‌اش را به عنوان نظریه عربستان سعودی توصیف کرد و گفت: اوپک هم اکنون در این مسیر حرکت می‌کند. عراق از نظریه نفتی سعودی حمایت می‌کند.
تناقضات نفتی در بودجه سال آینده عربستان
اما با گذشت چند روز از این زمان اظهارات متفاوتی در این خصوص از سوی کارشناسان نقل شد که توانست معادلات بسیاری از بر هم زند. شرایط بازار نفت در این چند ماهه به قدری مشوش و غیرقابل پیش‌بینی بوده که حتی بسیاری از کارشناسان نفتی دنیا تحت تاثیر جو روانی بازار قرار گرفتند و این مسئله حتی در پیش‌بینی‌ها و تحلیل‌های کارشناسی تاثیر گذاشت با این حصول خبرگزاری رویترز به نقل از تحلیلگران اقتصادی عربستانی در گزارشی نوشته است که قیمت هر بشکه نفت در بودجه سال آینده این کشور بین 55 تا 63 دلار در هر بشکه ارزیابی خواهد شد. رویترز همچنین در ادامه با اشاره به عدم اعلام قیمت هر بشکه نفت در بودجه سال 2015 نوشت: عربستان به طور رسمی قیمت نفت را در بودجه خود اعلام نمی‌کند و تحلیلگران قیمت نفت در بودجه این کشور را با حدس و گمان و برپایه میزان درآمد و تولید و صادرات نفت اعلام می‌کنند».
ابراهیم الاسف وزیر دارایی عربستان درباره تعیین قمیت نفت در بودجه 2015 عربستان گفت: تعیین رقم نفت در این بودجه به این معنا نیست که عربستان قیمت 55 تا 63 دلاری را برای سال آینده انتظار دارد، بلکه اختلاف‌نظر بسیاری بر سر زمان آغاز افزایش دوباره قیمت نفت وجود دارد و برخی نیمه دوم سال 2015 را در این زمینه مورد اشاره قرار می‌دهند و برخی سال 2016 را.
سخنان امیدبخش برای پیش‌بینی‌های نفتی
علی‌النعیمی، وزیر نفت «عربستان روز 21 دسامبر با بیان عربستان اطمینان دارد که با رشد اقتصاد جهانی و افزایش تقاضا، همزمان با کاهش تولید نفت با هزینه بالا، قیمت نفت خام افزایش می‌یابد»، گفت: من صددرصد مطمئنم که قیمت‌ها بالا خواهد رفت. قیمت نفت راهی جز بالا رفتن ندارد. گفته‌های نعیمی شرایط را برای آماده کرد که مسئولان دولتی کشورمان از افزایش نرخ نفت در سال آینده خبر دهند. در همین رابطه سخنگوی دولت بارها در این زمینه اعلام داشته که پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد قیمت نفت از مرز 80 دلار فراتر خواهد رفت و در زمینه مشکلی پیش نمی‌آید.
نوبخت در خصوص قیمت نفت در لایحه بودجه و در پاسخ به این سئوال که برخی از کشورها مثل عربستان بودجه خود را با تعدادی از صاحب‌نظران نیز پیش‌بینی می‌کنند که قیمت نفت به از مرز 80 دلار فراتر خواهد رفت و در این زمینه مشکلی پیش نمی‌آید. نوبخت در خصوص قیمت نفت در لایحه بودجه در پاسخ به این سئوال که برخی از کشورها مثل عربستان بودجه خود را با نفت 60 دلار بسته‌اند، گفت: نیجریه بودجه خود را با نفت به طور متوسط در سال آینده 80 دلار خواهد بود و حتی در تحلیلی که در مبالغ بودجه عربستان آمده، گفته می‌شود که این کشور بودجه‌اش را با نفت 80 دلار بسته است وی تصریح کرد:
عربستان برخلاف کشور ما که با صراحت اعداد و ارقام بودجه را می‌آورد سر جمع عدد و میزان و مبالغ و مقادیری که باید نفت فروخته شود، آورده است و در رسانه‌های مختلف هم آمده که به مشاور اقتصادی عربستان گفته نفت این کشور در بودجه بالای 80 دلار پیش‌بینی شده است. سخنگوی دولت با اشاره به پیش‌بینی قیمت نفت در بودجه آینده گفت: قطعا هر چه قیمت نفت را کمتر در نظر بگیریم ضریب اطمینان بیشتر است. در سال گذشته هم قیمت نفت بالای 108 دلار بود اما به پیشنهاد دولت و مجلس روی 100 دلار توافق کردیم و امسال هم اگر مجلس تشخیص دهد که برای اطمینان باید قیمت نفت کمتر بسته شود، می‌توان این کار را انجام داد، منتهی آنچه از منابع نفتی در بودجه دیدیم، 71 هزار میلیارد تومان است و بودجه عمومی ما 267 هزار میلیارد تومان و بودجه کل کشور 838 هزار میلیارد تومان است لذا چیزی که سهم نفت در بودجه است 70 هزار میلیارد تومان است و اگر قیمت نفت به پایین‌تر از این اعداد برسد یعنی به 34 یا 35 دلار مثلا ما 35 هزار دلار هم از درآمدهای نفتی به دست نیاوریم.
به راحتی مشکل قابل کنترل است زیرا ما از ابتدا تخصیصی که روی اعتبارات جاری و عمرانی داریم، کاملا با حواس جمع این کار را کردیم و آن مقدار که به خزانه بیاید تخصیص می‌دهیم. وی ادامه داد: مجلس الان در مرحله تصویب لایح بودجه است و تصویب به این معنا نسیت که همه اعداد و ارقام را در اختیار قرار دهیم و هر مقداری که به خزانه بیاید همان میزان در بودجه جاری و عمرانی هزینه می‌کنیم. البته در حال حاضر همه منابع پیش‌بینی شده در بودجه 93 تحقق نیافته اما اعتبارات عمرانی استان‌ها را به صورت 100 درصدد و اعتبارات عمرانی کل کشور را به صورت 68 درصد پرداخت کردیم بنابراین اگر درآمدی حاصل نشود می‌توانیم با مدیریت تخصیص کشور را اداره کنیم . سخنگوی دولت با اشاره به احتمال افزایش قیمت بیشتر باشد لذا در این لایحه این مکانیسم را هم دیده‌ایم و گفتم که اگر درآمد بیشتری داشتیم در کدام یک از بندها و ردیف‌ها هزینه شود. بنابراین مطمئنا امسال را بدون کسری بودجه به پایان می‌بریم و با همفکری تلاش می‌کنیم که پیشنهادهای مجلس به پیشنهادهای دولت اضافه شود تا مطمئن‌تر عمل شود.
بودجه بدبینانه از نگاه خوشبینانه
در همین رابطه یکی از کارشناسان نفتی در گفتگو با آفتاب‌یزد با اشاره به تصویب قیمت نفت در بودجه سالانه کشورها گفت: کاهش قیمت نفت تا جایی پیش رفت که در این باره می‌بینیم طی چند روز اخیر قیمت نفت دریای برنت در همان 60 دلار و نفت اوپک تنها در حد 55 دلار باقی مانده است. علی مرندی در ادامه افزود: در حال حاضر چند روزی است که ثبات قیمت نفت را بین 55 تا 60 دلار در حال مشاهده است که این مهم می‌تواند نشان دهد قیمت نفت تا سال جاری شمسی در همین حدود باقی خواهد ماند. مرندی با بیان اینکه قیمت نفت را باید به صورت بدبینانه در حال حاضر تصویب کنیم تاکید کرد: کشورهایی مثل ایران که از مشکلات مالی و نفتی برخوردار هستند باید بودجه خود را به صورت بدبینانه تدوین کند که کسری بودجه سال آینده و بال گردن دولت نشود تا جای که بتوان با اختصاص بودجه متناسب به مراکز و نهادهای بتوان از کسری آن‌ها جلوگیری کرد.
این کارشناس نفتی در سخنانی با اشاره به توطئه نفتی کشورهای غربی و عربستان اعلام کرد: ما نباید خود را تحت‌تاثیر جوروانی در بازار نفت قرار دهیم و باید پیش از هر چیزی تمرکز خودمان را به حوزه درآمد‌زایی در کشور معطوف کنیم که در زمان آتی کشورهای غربی نتوانند بیش از این ضربه زیادی را به کشورمان وارد کنند مرندی در پایان تاکید داشت: تمام کشورهای منطقه خصوصا دولت ایران باید این مهم را درک کند که عربستان نقطه نقل نفتی جهان شمرده می‌شود و در این رابطه باید قبول کنیم صادرات بیش از 9 میلیون بشکه در روز نشان‌دهنده قدرت اصلی این کشور در حوزه نفتی جهان است.
