نوروز در سایه گرانی/سعید مهدوی

پایگاه بصیرت،در آستانه روزهای پایانی سال جاری، گرانی در کالاهای پرتقاضا احساس می‌شود و نگرانی مردم از وضعیت تأمین کالاها در این ایام سبب التهاب بازار شده است. این در حالی است که مسئولان دولتی به مردم وعده تنظیم و کنترل بازار داده بودند و تا به الآن عملی نشده است. در ادامه، به برخی از حوزه‌ها که نیاز به نظارت و تأمین کالا دارند، اشاره می‌شود؛

1ـ تنظیم بازار محصولات کشاورزی از جمله وظایفی است که اردیبهشت‌ماه امسال با ابلاغ قانون انتزاع وظایف تنظیم بازار این محصولات از وزارت صنعت به وزارت جهاد کشاورزی واگذار شد؛ اما اقدام دیرهنگام این وزارتخانه در خرید و ذخیره‌سازی‌ سیب و پرتقال شب عید از سازمان تعاون روستایی زمینه افزایش زودهنگام قیمت انواع مرکبات در بازار، سودجویی برخی محتکران سیب و پرتقال و عرضه نارنگی قاچاق پاکستانی در میادین میوه و تره‌بار را فراهم کرده است. از سوی دیگر، مسئولان وزارت جهاد کشاورزی با سکوت در برابر گرانی‌های اخیر میوه معتقدند این وزارتخانه وظیفه تولید، تأمین و ذخیره‌سازی‌ سیب و پرتقال را داشته و ابزاری اجرایی برای برخورد با تخلفات قیمت و عرضه این اقلام را ندارد. این وضعیت موجب شده تا طی چند هفته گذشته کاهش عرضه برخی انواع میوه زمینه رشد دو برابری قیمت سیب، پرتقال و نارنگی و گرانی دو هزار تومانی نرخ موز را فراهم کند.
2ـ قیمت گوشت مرغ نیز در این روزها، گوی افزایش قیمت را از دیگر اقلام، ربوده و قصد پر کشیدن از سفره‌های نوروزی دارد. حتی قیمت هر کیلو گوشت مرغ تا 8800 تومان نیز بالا رفت، در حالی که دولت قیمت آن را هفت هزار تومان اعلام کرده بود و مرغ منجمد را با قیمت 5900 تومان وارد بازار کرد.
3ـ در این ایام تقاضا برای خرید آجیل نیز بسیار افزایش می‌یابد. علاوه بر افزایش قیمت در این محصولات، خصوصاً قیمت فندق، معضل دیگری که احساس می‌شود، ورود آجیل خارجی (بخوانید چینی) به بازار است که به دلیل عدم مرغوبیت، قیمت پایین‌تری نسبت به نمونه‌های ایرانی دارد و همین‌طور مشتریان بیشتری دارند و نتیجه‌اش این می‌شود که هم مردم از محصولات نامرغوب خارجی استفاده می‌کنند و هم محصولات کشاورزی کشورمان در بازار خریداری ندارند.
4ـ افزایش قیمت در حوزه حمل‌ونقل، خصوصاً بلیت هواپیما نیز در این ایام طبق روال هر سال از سوی آژانس‌های مسافرتی و دفاتر فروش بلیت انجام می‌گیرد. در سال جاری تاکنون این افزایش قیمت بی‌رویه رخ داده و دولت و نهادهای نظارتی نتوانسته‌اند راهکاری برای نابسامانی‌های به‌وجود آمده در صنعت حمل‌ونقل هوایی بیابند و هرچه به روزهای پایانی سال نزدیک می‌شویم، تهیه کردن بلیت سخت و قیمت‌ها نجومی می‌شود.
5ـ با نزدیک شدن به عید و ایام مسافرت‌های نوروزی، بسیاری از مردم به بازار خودرو مراجعه می‌کنند. در این میان برخی شایعات مبنی بر گرانی خودرو در سال ۹۴ و از سوی دیگر، بالا رفتن نرخ مالیات بر ارزش افزوده و عوارض سالیانه خودرو نیز به این مراجعه و افزایش تقاضا در بازار دامن زده است. بازار نیز به این افزایش تقاضا واکنش نشان داده و قیمت بر روی برخی از انواع خودروهای داخلی افزایش ۳۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومانی و در بازار خودروهای خارجی افزایش چند میلیونی را داشته است.
به یقین دولت می‌تواند، برنامه‌هایی برای تنظیم بازار شب عید در نظر بگیرد تا در کنترل قیمت‌ها در روزهای پایانی سال و حتی پس از آن مؤثر باشد. دولت نیز می‌تواند نظارت کافی را بر بازار انجام دهد و با رصد بازار و قیمت‌ها و همچنین عرضه به موقع کالا، هم از مردم در مقابل سودجویان حمایت کند و هم به فرصت‌طلبان اجازه ندهد با بهره‌برداری سودجویانه از بازار شب عید، کالاها را با قیمت‌های چند برابری به مردم بفروشند. از طرف دیگر، مردم نیز باید از ملتهب کردن بازار و خرید بیش از حد نیاز خودداری کنند.