خط‌کشی میدان مذاکرات هسته‌‌ای

حنیف غفاری

رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار سران قوا و مسئولان و مدیران ارشد نظام، درباره روند مذاکرات هسته ای نکات تعیین کننده ای بیان کردند .این موارد به صورت فهرست وار عبارتست از : - آمریکایی ها به دنبال نابود کردن صنعت هسته ای ایران هستند، در مقابل همه مسئولان ایران ضمن تأکید بر خطوط قرمز، به دنبال توافقی خوب یعنی توافقی منصفانه و عادلانه، عزتمند و منطبق با منافع و مصالح ایران هستند. - ما برخلاف اصرار آمریکایی ها محدودیتهای بلند مدت 10، 12 ساله را قبول نداریم و مقدار سالهای مورد قبول محدودیت را به آنها گفته ایم.

- آنها( آمریکایی ها ) می گویند در مدت 12 سال هیچ کاری نکنید اما این، یک حرف زور مضاعف و غلط مضاعف است.

- تحریم های اقتصادی، مالی و بانکی چه مربوط به شورای امنیت، چه کنگره آمریکا و چه دولت آمریکا باید فوراً هنگام امضای موافقتنامه لغو و بقیه تحریم ها هم در فواصل معقول برداشته شود.

- لغو تحریم ها نباید به اجرای تعهدات ایران منوط شود نگویند شما تعهدات را انجام دهید بعد آژانس گواهی دهد تا تحریم ها لغو شود، ما این مسئله را مطلقاً قبول نداریم.اجرائیات لغو تحریم ها نیز باید با اجرائیات تعهدات ایران متناظر باشد.

- ما با موکول کردن اجرای تعهدات طرف مقابل به گزارش آژانس، مخالفیم چون آژانس بارها و بارها ثابت کرده مستقل و عادل نیست، بنابراین ما به آن بدبین هستیم.

-ما قاطعانه  با «بازرسی های غیر متعارف، پرس و جو از شخصیتهای ایران و بازرسی از مراکز نظامی» مخالف هستیم .

"بازی در زمین بدون خط کشی" یکی از روشهایی است که ایالات متحده آمریکا و تروییکای اروپایی در مسیر تحقق استراتژیهای خود از آن بهره می برند. اساسا دکترین سیاستمداران و روسای جمهور آمریکایی در یک زمین بدون خط کشی و یک مسابقه بدون داور قابلیت به روز رسانی و اجرا دارد! اگر نیم نگاهی به دکترین حقوق بشر کارتر ،دکترین معروف نیکسون –کیسینجر،دکترین آیزنهاور ،دکترین کلینتون ،بوش و اوباما  بیندازیم،متوجه خواهیم شد که وجه مشترک همه این موارد، انعطاف پذیری زمین بازی به سود اهداف آمریکاست. واشنگتن هیچ گاه بازی در یک زمین خط کشی شده و حضور در یک بازی قاعده مند را بر نمی تابد زیرا قواعد و اصول و چارچوبها، دست و پای ایالات متحده را در دستیابی به اهدافش در زمین بازی خواهد بست.

این قاعده کلی در خصوص مذاکرات هسته ای ایران و اعضای 1+5 نیز صادق است. واشنگتن علاقه وافری نسبت به دفورمه کردن میز مذاکرات و برگزاری مذاکرات در یک ساختار  غیر هندسی و نامنظم ( به لحاظ محتوایی و حقوقی) دارد.

بی دلیل نیست که واشنگتن در برخی موارد قواعد آژانس را مبنا قرار می دهد و در برخی موارد دیگر ،یعنی درست جایی که استراتژی ها و تاکتیکهایش در معرض خطر قرار می گیرد همان قواعد را مورد تحریف یا کتمان قرار می دهد. بدیهی است که در چنین شرایطی شنیدن نام "خطوط قرمز" از هر لحظه ای بیشتر مقامات آمریکایی رادر تنگنا قرار می دهد.

استراتژیستها،دیپلماتها و سیاستمداران آمریکایی در مذاکرات هسته ای به شدت در مقابل حطوط قرمز کشورمان موضع گیری می کنند زیرا آنها را مخل بازی خودپسندانه واشنگتن در نظام بین الملل قلمداد می کنند.

آمریکا به طور کلی در صدد است میدان مذاکرات هسته ای را به میدانی بی حد و حصر و به دور از هر قاعده و اصولی تبدیل کند که هر رفتار،گفتار و راهبردی در آن قابل طرح و توجیه باشد. در چنین شرایطی اصرار بر همین خطوط قرمز منجر به خط کشی میدان مذاکرات و خنثی سازی بازی دشمن خواهد شد. نباید فراموش کرد که اصرار بر همین خطوط قرمز، باطل السحر دشمن در میدان مذاکرات هسته ای خواهد بود. شاید برخی تصور کنند اصرار بر روی خطوط قرمز منجر به فرسایش مذاکرات خواهد شد اما این تصور کاملا اشتباه است.

رمز موفقیت جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات هسته ای با آمریکا و دیگر اعضای 1+5، اصرار بر روی همین خطوط قرمز و در حقیقت، تاکید بر بازی در میدانی خط کشی شده است. هرگاه از اصرار بر روی این خطوط قرمز دست برداریم، نبض بازی در دست آمریکا و متحدانش قرار گرفته و بازی در فضایی مبهم به جریان خواهد افتاد. در چنین فضایی شاهد عهدشکنی، بد قولی، طرح ادعاهای مضحکانه و غیر عقلانی، شانتاژهای حقوقی و تبلیغاتی و روانی و ....خواهیم بود. بدیهی است که این همان خواسته مطلوب طرف آمریکایی است.

نکته بسیار مهم دیگر اینکه بازی در دقیقه 90 مذاکرات هسته ای بسیار دشوار و سخت خواهد بود زیرا تجربه نشان داده است که میل واشنگتن و حتی تروئیکای اروپایی نسبت به تحریف بازی در دقایق پایانی مذاکرات به صورت تصاعدی  و متناوب افزایش پیدا می کند. این روند متناوب هر اندازه به پایان مذاکرات هسته ای نزدیک تر شویم تسریع می شود. بدیهی است که در مواجهه با این رویکرد باید اصرار ما بر روی خطوط قرمز هسته ای نیز بیشتر و صریح تر شود. صراحت و قوت ما در یادآوری مکرر این اصول و خطوط قرمز به طرف مقابل ، منجر به تنظیم بازی رقیب در میدان مذاکرات خواهد شد.