اقتصادی >>  بازار سرمایه >> آخرین اخبار
تاریخ انتشار : ۱۷ بهمن ۱۳۹۵ - ۰۹:۱۶  ، 
کد خبر : ۲۹۹۰۸۰

مبارزه با قاچاق کالا به کجا انجامیده است؟

در این گزارش تلاش می­ شود، وضع قاچاق طی سال ­های 1392 تا 1394 بررسی و به دستاوردهای مبارزه با قاچاق در این بازه زمانی اشاره شود.
چکیده مطلب:

حجم قاچاق در سال 1392 رقمی معادل 25 میلیارد دلار، در سال 1393، رقم 19.8 میلیارد دلار و در سال 1394، 15.5 میلیارد دلار برآورد شده است و پیش­بینی می­شود این رقم در سال 1395 به حدود 12 میلیارد دلار برسد.

بیشترین حجم قاچاق مربوط به پوشاک، مواد غذایی، گوشی تلفن همراه، شمش طلا و انواع لوازم خانگی است که حدود 41 درصد از قاچاق به کشور را به خود اختصاص می­دهد.

قاچاق دارو در سال 1394، 0.188 میلیون دلار برآورد شده که نسبت به سال 93 بیش از 98 درصد کاهش داشته است.

-قاچاق سوخت که از مهم ­ترین و اصلی­ ترین کالاهای قاچاق خروجی محسوب می­ شود، در سال 94 نسبت به سال 93 ، با کاهش 76 درصدی مواجه بوده است.

- توان کشف قاچاق از 1200 میلیارد تومان در سال 92 به 8000 میلیارد تومان در سال 95 ارتقا یافته است.

پژوهش خبری صدا وسیما: پدیده قاچاق به عنوان یکی از مهم ­ترین و اصلی ­ترین عارضه­ های اقتصادی که اثرات زیان­بار آن بر تولید، اشتغال و دیگر بخش­ های اقتصادی امروزه بر کسی پوشیده نیست، باعث شده تا تمامی کشورها با استفاده از اهرم­ های نظارتی، قانونی و ساختاری به مقابله با این پدیده شوم اقتصادی در جهت تقویت و توسعه اقتصاد داخلی خود بپردازند. در ایران نیز که چندین دهه از بروز جدی این پدیده می­ گذرد، مبارزه با قاچاق همواره یکی از اهداف و اولویت ­های اصلی دولت­ ها در جهت حمایت از تولید و ایجاد اشتغال مولد بوده است، اما به دلایل متعدد از جمله ضعف در قوانین ساختاری و نظارتی شاید نتایج مورد انتظار مسئولان در مبارزه با این پدیده شوم تا چند سال گذشته برآورده نمی ­شد، اما طی چند سال اخیر، با گسترش فعالیت­ ها و اهتمام و جدیت بیشتر سایر دستگاه ­ها و نهادهای مسئول در امر مبارزه با قاچاق کالا و ارز، روند قاچاق در حال حاضر سیر نزولی یافته و دستاوردهای قابل ملاحظ ه­ای را در مقابله با این پدیده رقم زده است. در این گزارش تلاش می­ شود، وضع قاچاق طی سال ­های 1392 تا 1394 بررسی و به دستاوردهای مبارزه با قاچاق در این بازه زمانی اشاره شود.

سیر نزولی قاچاق طی سه سال اخیر

براساس آمارها و گزارش ­های ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز و گمرک جمهوری اسلامی ایران، برآورد حجم قاچاق در سال 1384، رقمی معادل 6 میلیارد دلار را به خود اختصاص داده بود، اما با وجود اقداماتی که در راستای مبارزه با قاچاق صورت می ­گرفت، این رقم طی سال­ های بعد افزایش قابل ملاحظه ­ای یافت و در سال 1387، حجم قاچاق 19.2 میلیارد دلار برآورد شد. متأسفانه مشکلات متعدد ساختاری، نظارتی و قانونی و شاید ضعف سایر دستگاه ­ها و نهادهای مرتبط در امر مبارزه با قاچاق کالا و ارز، باعث شد حجم قاچاق در سال 1392 به بیشترین حد خود نسبت به سال 87 برسد و رقمی معادل 25 میلیارد دلار را تجربه کند. گسترش پدیده قاچاق و اثرات زیان­بار آن بر تولید و اشتغال، مسئولان را بر آن داشت تا اقدامات جدی­تر و اساسی­ تر را در این زمینه اتخاذ کنند. بر همین اساس، قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز در سال 92 در مجلس شورای اسلامی مورد بازنگری و اصلاح قرار گرفت و با تصویب و ابلاغ آن، مسئولان و سایر نهادهای مرتبط بیش از پیش به مقابله مؤثر با پدیده قاچاق اهتمام ورزیدند. به دنبال تلاش ­های صورت­ گرفته در این زمینه، در سال 93، حجم قاچاق روند کاهشی یافت و به رقم 19.8 میلیارد دلار رسید. با پیگیری ­ها، بازرسی و نظارت­ های مستمر، این روند کاهشی ادامه یافت و با کاهش 22 درصدی حجم قاچاق در سال 94 نسبت به سال 93، این رقم، 15.5 میلیارد دلار برآورد شده است که با توجه به اقدامات صورت گرفته در امر مبارزه با قاچاق در حوزه سیاست گذاری و برنامه ­ریزی از جمله جانمایی موضوع مبارزه با قاچاق در بند 58 سیاست­ های کلی تدوین برنامه ششم توسعه، راه ­اندازی کارگروه ­های کارشناسی موضوع ماده 4 قانون مبارزه با قاچاق و ...، و همچنین حوزه اصلاح فرآیندها از جمله استقرار سامانه جامع یکپارچه گمرکی توسط گمرک، استقرار پنجره واحد تجارت فرامرزی در گمرک، استقرار سامانه جامع یکپارچه نظارت بر فرآیند تجارت، اتصال مجوزهای حمل به سامانه بارنامه برخط، استقرارسامانه جامع شناسه دارکردن و رهگیری کالاهای سلامت محور، استقرار سامانه انبارها توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت، استقرار سامانه شناسه کالا و شناسه رهگیری کالای خارجی، اصلاح سامانه ثبت سفارش کالا، استقرارسامانه شناسایی و مبارزه با قاچاق در گلوگاه ­های ایست و بازرسی، استقرار سامانه صدور الکترونیکی مجوزهای ورود و ترخیص کالا و ... انتظار می ­رود در سال 95 نیز با کاهش حدود بیست درصدی روند قاچاق کالا، حجم قاچاق به حدود 12 میلیارد دلار برسد.

بررسی سیر نزولی قاچاق کالا در سال های اخیر

برآورد حجم قاچاق به تفکیک کالاهای منتخب طی سه سال اخیر

گزارش­ های گمرک ج.ا.ا نشان می ­دهد، بیشترین حجم قاچاق مربوط به پوشاک، مواد غذایی، گوشی تلفن همراه، شمش طلا و انواع لوازم خانگی است که حدود 41 درصد از قاچاق به کشور را به خود اختصاص می­دهد. در میان حجم قاچاق ورودی سایر کالاهای منتخب، اسباب­ بازی، پوشاک و کیف و کفش و لوازم یدکی خودرو نسبت به سال 93  روند افزایشی داشته و کالاهایی از جمله لوازم آرایشی و بهداشتی، لوازم خانگی و شمش طلا و مصنوعات ساخته شده از طلا با وجود آنکه بخش عمده­ای از قاچاق کالاهای ورودی را به خود اختصاص داده­اند با روند کاهشی مواجه بوده ­اند که این امر نشان از اقدامات مؤثر مقابله با قاچاق در این حوزه­ های کالایی است. در قاچاق کالاهای خروجی نیز قاچاق سوخت که از مهم­ ترین و اصلی­ ترین کالاهای قاچاق محسوب می­ شد، با اقدامات صورت گرفته در سال 94، 76 درصد نسبت به سال 93 کاهش یافته است. جداول زیر به تفکیک کالاهای منتخب، برآورد حجم قاچاق ورودی و خروجی را طی سه سال منتهی به 1394 نشان می ­دهد. 

بررسی سیر نزولی قاچاق کالا در سال های اخیر

بررسی سیر نزولی قاچاق کالا در سال های اخیر

برخی دستاوردهای مقابله با پدیده قاچاق طی سه سال اخیر

با جدی شدن بحث مقابله مؤثر با قاچاق کالا و ارز و همکاری و هماهنگی سایر نهادها و دستگاه ­های مسئول در امر مبارزه با قاچاق در دو سال اخیر و تأکیدات مقام معظم رهبری در مبارزه جدی و مؤثر با این پدیده، اقدامات و تدابیر قابل توجهی از سوی این دستگاه­های مختلف برای کنترل، نظارت و برخورد با پدیده قاچاق اتخاذ شد که این امر در بسیاری از کالاها از جمله کالاهای سلامت محوری همچون دارو و لوازم آرایشی و بهداشتی، سیر نزولی قاچاق را به دنبال داشته است. از جمله دستاوردهای قابل ملاحظه ­ای که در این زمینه قابل ارائه است می ­توان به موارد زیر اشاره کرد:

- کاهش حدود 10 میلیارد دلاری حجم قاچاق کالا از 25 میلیارد دلار در سال 1392 به 15.5 میلیارد دلار در سال 1394؛

- ارتقاء توان کشف قاچاق از 1200 میلیارد تومان در سال 92 به 8000 میلیارد تومان در سال 95؛

- افزایش حجم کشفیات قاچاق نسبت به کل قاچاق از 3 درصد در سال 1392 به 10 درصد در سال 1394؛

- رشد جرایم وصولی پرونده های قاچاق از یک درصد در سال 1392 به 23 درصد در سال 1394؛

- کاهش 60 درصدی حجم و 80 درصدی ارزش قاچاق فرآورده های نفتی یارانه ای در سال 1394 نسبت به سال 1392؛

- کاهش 27 درصدی مصرف و توزیع فرآورده های نفتی در سال 1395 نسبت به سال 1392؛

- و ...

کلام آخر

معضل قاچاق امروزه یکی از مهم­ ترین تهدیدها و آسیب ­ها برای اقتصاد کشور به حساب می ­آید که بخش ­های مختلفی از جمله تولید و اشتغال را بیش از پیش تحت تأثیر قرار داده است و همین امر باعث شده، مقابله با قاچاق کالا به یکی از اهداف و اولویت­ های اصلی دولت طی دو سه سال اخیر برای تقویت و حمایت از تولید تبدیل شود. در این راستا، اگرچه اقدامات انجام شده طی دو سه سال گذشته با مرکزیت ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز، توانسته اثرات قابل توجهی در کاهش و کنترل کالای قاچاق داشته باشد، اما با توجه به شرایط اقتصادی و جغرافیایی کشور، ریشه­ کن کردن این معضل اقتصادی نیازمند اصلاحات و اقدامات بیشتری در حوزه ­های ساختاری و فرآیندی و قانونی و همچنین، همکاری و هماهنگی بیشتر سایر دستگاه­ ها برای مقابله جدی و مؤثر با این پدیده است.

پژوهش خبری صدا وسیما//فاطمه حسینی

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات