دوقطبی در شرایط خاکستری

(روزنامه بهار – 1396/01/28 – شماره 162 – صفحه 3)

* ارزیابی شما از افرادی که در روزهای گذشته خود را برای ریاست جمهوری نامزد کردند و صحنه پیش روی رقابت‌های انتخابات ریاست جمهوری چگونه است؟

** ترکیب نامزدهای ثبت‌نام‌کننده فضای خاکستری را در ایام پیش رو‌ترسیم می‌کند اما با این حال می‌توان بخشی از بازی‌های در جریان برای رقابت در عرصه انتخابات ریاست جمهوری را پیش‌بینی کرد. برای این منظور ابتدا لازم است ببینیم قطب‌های حاضر در صحنه را چه گروه‌ها و افرادی تشکیل می‌دهند.

اصولگرایان با حضور کسانی چون رئیسی، قالیباف، میرسلیم و برخی دیگر؛ اصلاح طلبان و اعتدالیون با حضور روحانی، جهانگیری، هاشمی و برخی دیگر، دو قطب اصلی از جریان انتخابات هستند که در نهایت و با آمدن بهاریون یعنی احمدی نژاد و بقایی که البته آنها را نمی‌توان قطب سوم نامید انتخابات پیش رو را تشکیل می‌دهند.

* ارزیابی شما از اصولگرایان حاضر در صحنه و ابراهیم رئیسی که از وی به عنوان مهمترین کاندیدای این جریان نام برده می‌شود در رقابت‌های پیش‌رو چیست؟

** همان‌طور که گفتید مهمترین نامزد اصولگرایان در انتخابات پیش رو ابراهیم رئیسی است که از وی به عنوان مهمترین رقیب روحانی نیز یاد می‌شود. او با پشت گرمی‌های بسیاری از سوی برخی افراد و جریانات صاحب نفوذ در حاکمیت و بخشی از اصولگرایان تندرو پا به میدان رقابت گذاشته است. اما او و حامیانش فراموش کرده‌اند این میدان سیاست ورز می‌خواهد و همین موضوع می‌تواند یکی از پاشنه آشیل‌های جدی رئیسی باشد. البته او در بیانیه اعلام حضورش در انتخابات گوشه‌ای از این موضوع را آن هنگام که از حضور مستقل خود سخن گفت نشان داد.

او می‌توانست بدون سهم دادن به جمنا و برای همراهی بیشتر با برخی دیگر از جریانات اصولگرا حداقل روی صحنه آنها را با خود همراه کند که این کار را نه آن هنگام و نه تا بدین جا نکرده است. البته رئیسی پاشنه آشیل‌های دیگری نیز دارد، باز با رجوع به بیانیه اعلام نامزدی و همچنین صحبت‌های ایشان هنگام ثبت‌نام در انتخابات می‌بینیم که از مبارزه با فساد سخن به میان آورده اما همین مسئله مخاطب را به این اندیشه فرو می‌برد که مگر او تقریبا در تمام عمر فعالیت خود در جمهوری اسلامی یکی از تاثیرگزاران و صاحب منصبان قوه قضائیه نبوده و مگر این قوه که او همیشه طی دو دهه اخیر در بالاترین پست‌های آن قرار داشته بر طبق قانون اساسی اصلی‌ترین دستگاه مبارزه با فساد نبوده اما چه عملکردی توسط او و همکارانش منجر شده که فسادهای بزرگی را در کشور شاهد بوده‌ایم و این اتفاق روند فزاینده به خود گرفته است؟ دیگر موضوعی که از رئیسی وجود دارد هم عملکرد او در زمینه توجه و حمایت از مستضعفین و بخش کم درآمد جامعه است.

البته این حرکات او بخشی از توجه جامعه مورد هدفش را تحت تاثیر قرار خواهد داد اما با گسترش رسانه‌ها حتی در بخش‌‌های کمتر توسعه یافته جامعه نیز می‌بینیم که رفتن و سرکشی او بین فقرا که با خبرنگاران و عکاسان بسیار، همراهی می‌شود نفس اقدامات او را توسط مردم زیر سؤال برده است. دیگر گزینه‌های موجود اصولگرایان همچون قالیباف و میر سلیم و دیگران هم چندان که رئیسی مد‌نظر است مورد توجه محافل رسانه‌ای، فعالین سیاسی و همچنین مردم قرار نگرفته‌اند، البته تا بدین جای کار.

* روحانی و کاندیداهایی که به عنوان حامی وی در صحنه حاضرند در چه شرایطی به سر می‌برند؟

** اصلاح طلبان و اعتدالگرایان همگی متفق پشت روحانی قرار گرفته‌‌اند گرچه برخی به‌نام مستقل ثبت‌نام کرده‌اند. روحانی اولین و مهمترین گزینه این گروه است اما به این سبب که صحنه انتخابات می‌تواند تا روز آخر دستخوش اتفاقاتی از پیش تعیین نشده باشد لزوم همراهی روحانی در صحنه بیش از همیشه احساس شد و همین دلیل هم منجر به حضور معاون اول وی و برخی دیگر از حامیان دولت در انتخابات شده است. اسحاق جهانگیری نبض دولت روحانی است و بنابر ارزیابی‌ها، او بهترین مهره برای این کار بود. او به تمامی امور اجرایی کشور مسلط است و در‌خصوص اقتصاد نیز که به نظر در رقابت‌ها بارها رقبای روحانی حملاتشان را به وی و دولتش بر مبنای آن طرح ریزی خواهند کرد، وجود و اشراف جهانگیری بسیار برای روحانی ثمربخش خواهد بود. البته بدون شک با گذر دیگر حامیان روحانی چون آقایان هاشمی، رهامی و دیگر عزیزان کامل‌تر خواهد شد و با چنین شرایطی می‌توان با خیالی آسوده‌تر به پیروزی نهایی روحانی امید بست.

* و برای حاشیه‌ای‌ترین‌های انتخابات پیش‌رو یعنی احمدی‌نژادی‌ها چه پیش‌بینی می‌کنید؟ آیا آنها را تا آخر در صحنه می‌بینیم و با وجود آنها حاشیه‌های روز‌های پیش رو به اوج خواهد رسید یا سرنوشت دیگری در انتظارشان خواهد بود؟

** حضور احمدی‌نژاد و بقایی در کنار دیگرانی که اشاره شد یکی از جالب‌ترین انتخابات‌های ریاست جمهوری را شکل خواهد داد. جالب از آن منظر که در هر مرحله از این دور رقابت‌های انتخاباتی آنها سناریویی جدید و پر سر و صدا خواهند داشت. با این حال برای صحبت از سرنوشت بهاریون می‌توان برخی احتمالات را بررسی کرد. یکی از این احتمالات حذف هر دو کاندیدای این جریان از صحنه انتخابات با عدم تایید صلاحیت آنها خواهد بود که باتوجه به آنچه از آنها می‌شناسیم احتمال می‌رود در انتها شاهد رفتار‌های پرخاش‌جویانه و حتی غیرقابل پیش‌بینی آنها باشیم. اما تایید احمدی نژاد و رد بقایی یکی از جدی‌ترین احتمالات است که به نظر از دیگر احتمالات امکان وقوع آن بیش‌تر باشد.

با چنین شرایطی باز هم باید منتظر رخدادهای جالبی باشیم اگرچه پاشنه آشیل اصلی وی که هم از سوی روحانی و حامیان وی و هم از سوی کاندیداهای اصولگرا به شدت بر روی مانور داده خواهد شد 8سال دولت داری اوست و به همین سبب با حضور او تا آخر انتخابات نیز نمی توان شانس چندانی برایش متصور بود.

ش.د9600042