اجلاس‌ عالی امنیتی ٥ قاره، رایزنی با میزبانی مسکو

(روزنامه شرق ـ 1395/03/04 ـ شماره 2873 ـ صفحه 19)

این اجلاس برای هشتمین سال به ابتکار روسیه و در شهر زاویدووا در شمال مسکو برپا شد. اجلاسی که به نوعی بدیل شرقی کنفرانس امنیتی مونیخ غربی است که تلاش می‌کند به مسائل مهم جهان از جمله مسائل امنیتی و سیاسی روز بپردازد. سال گذشته موضوع تروریسم و مسائل مورد علاقه روسیه از موضوعات این اجلاس بوده و امسال نیز هم‌زمانی وقوع حوادثی مثل حمله تروریستی در منچستر، به این موضوع اهمیت دوچندان داده است. از همین رو، سخنرانی علی شمخانی در این اجلاس نیز به موضوع تروریسم و انتقاد از منابع مالی گروه‌های تروریستی متمرکز بود. این اجلاس روز گذشته با حضور مسئولان ۹۵ کشور با سخنرانی نیکلای پاتروشف دبیر شورای امنیت ملی روسیه آغاز شد و در آغاز اجلاس پیام ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهوری فدراسیون روسیه قرائت شد. میزبانی این اجلاس از میهمانان پنج قاره می‌تواند به شکلی بالقوه منجر به ایجاد یک هماهنگی در استراتژی‌هایی باشد که از سوی این کشور در جهان و منطقه خاورمیانه دنبال می‌شود. اکنون روسیه در آمریکا نفوذ ویژه‌ای دارد، در ماجرای سوریه هماهنگ‌کننده اصلی نبرد علیه داعش است و به نوعی سیاست‌های مدافعانه از بشار اسد است که ایران و ترکیه هم در این امر با این کشور همراهی می‌کنند. روز گذشته در این اجلاس پیام انتونیو گوترش دبیر کل سازمان ملل متحد نیز قرائت شد.

ماهیت تروریسم تغییر کرده

علی شمخانی، نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای‌عالی امنیت ملی پیش از ظهر چهارشنبه در این اجلاس سخنرانی کرد. در سخنرانی او، تهدید تروریسم همچنان در رأس تهدیدات امنیتی جامعه جهانی قرار داشت. شمخانی گفت: اگرچه قدرتمندترین گروه تروریستی یعنی داعش در دو سال اخیر روند رو به اضمحلالی داشته و اکثر مناطق تحت تصرف خود را در عراق و بسیاری از مناطق تحت کنترل در سوریه از دست داده است، این به مفهوم کاهش تهدید تروریستی در جهان نیست. به گزارش دبیرخانه شورای‌عالی امنیت ملی، شمخانی با بیان اینکه شکل، ماهیت و جغرافیای تروریسم دچار تغییر و تحول خواهد شد به بهره‌گیری شبکه تروریسم از زیرساخت‌های ارتباطات جهانی برای جذب، سازماندهی، آموزش و هدایت عناصر تروریست در کشورهای مختلف اشاره کرد و افزود: توسعه ظرفیت‌های سایبری و استفاده از آن برای افزایش پراکنش و اثرگذاری فعالیت‌های تروریستی، تهدیدی بسیار خطرناک است و نیاز به عزم جهانی برای محدود‌سازی و مقابله مؤثر با ابعاد و شیوه‌های جدید آن است.

سلاح‌های داعش پیشرفته‌تر از دولت عراق و ارتش سوریه

شمخانی به استفاده داعش و جبهه النصره از شبکه اینترنت و ارتباط آن با جذب یا کاهش نیرو اشاره کرد و گفت: «اسطوره‌سازی از قدرت تروریستی داعش که فضای سایبری نقش اثرگذاری در آن داشته، باید سریع‌تر شکسته شود». شمخانی خاطرنشان کرد: «داعش به سیستم‌های پیشرفته ارتباطاتی بر بستر سایبری، سلاح‌های پیشرفته نظامی و سلاح‌های کشتار جمعی دست یافته است که این موضوع به دلیل رفتار دوگانه و چندگانه برخی دولت‌های بدسابقه در حمایت از گروه‌های تروریستی رخ داده است. سلاح‌هایی که امروزه به وسیله داعش و النصره و جریان‌های تروریستی مرتبط با آنها استفاده می‌شود، از سلاح‌هایی که در اختیار ارتش سوریه و عراق است، پیشرفته‌تر است و این سلاح‌های اهدایی عمدتا از سوی برخی قدرت‌ها به گروه‌هایی تحت عنوان معارض معتدل ارائه شده و سپس به دیگر تروریست‌ها واگذار می‌شود».

نگرانی از فراخوانی هسته‌های خفته تروریستی

او با اشاره به اینکه یک سازمان تروریستی بدون حمایت خارجی نمی‌تواند برای مدت طولانی دوام و حیات داشته باشد تأکید کرد: «سازمان تروریستی نیاز به منابع تغذیه مالی، تجهیزاتی و تسلیحاتی، ارتباطاتی و تبلیغاتی و مسیر امن تردد و جذب نیرو دارد و متأسفانه برخی از دولت‌ها به صورت مستقیم یا از طریق سازمان‌های پوششی، نیاز گروه‌های تروریستی را تأمین می‌کنند». شمخانی در بخش گسترده‌ای از سخنرانی خود از دولت‌هایی که سلاح در اختیار تروریست‌ها قرار می‌دهند، انتقاد کرد. همچنین از مداخله نظامی آمریکا در کشورهای منطقه انتقاد کرد و گفت: «نتایج تجاوز آمریکا و برخی از هم‌پیمانانش به عراق و افغانستان و لیبی و اخیرا هم به یمن و سوریه، در معرض قضاوت شما مسئولان عالی امنیتی است». او همچنین به حضور مستشاری نظامی ایران در سوریه و عراق اشاره کرد و گفت که این حضور به درخواست دولت‌های مرکزی این کشورها بوده و نتایج و ثمرات آن هم در عرصه عمل مشخص است. او افزود: «اگر راه‌حل سیاسی برای بحران‌های منطقه دنبال نشود و بر طبل جنگ کوبیده شود، حاکمیت‌های ملی تضعیف شده و خلأ حاکمیتی صورت می‌گیرد که در آن بسترهای مناسبی برای فراخوانی هسته‌های خفته تروریستی به این مناطق، ایجاد می‌شود». علی شمخانی با اشاره به اینکه بزرگترین مسئولیت ما، برقراری صلح و امنیت با پیشگیری و مقابله با هر نوع تهدیدی است که جان انسان‌ها و امنیت و ثبات کشورهایمان را نشانه رفته است، تأکید کرد: ما همان‌طور که باید با تروریست‌ها بجنگیم، درقبال نجات افرادی که در دام ایدئولوژی شیطانی تروریست‌ها گرفتار شده‌اند هم مسئولیت داریم.

ملاقات‌های حاشیه‌ای

در حاشیه این مذاکرات علی شمخانی مذاکرات دوجانبه‌ای نیز داشت. او در اولین برنامه کاری خود با نیکلای پاتروشف، دبیر شورای امنیت ملی روسیه دیدار و گفت‌وگو کرد. در این ملاقات طرفین ضمن بررسی روند همکاری‌های جاری دو کشور در حوزه مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی، ضرورت تداوم رایزنی‌های مشترک و تبادل اطلاعات در سطح دستگاه‌های امنیتی، سیاسی و نظامی به منظور افزایش تأثیرگذاری برنامه‌های مقابله با تروریسم در سوریه و عراق و سایر مناطق درگیر، بحران‌های امنیتی در منطقه را مورد تأکید قرار دادند. همچنین شمخانی دیداری دوجانبه با حنیف اتمر، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور افغانستان داشت. در این ملاقات روند همکاری‌های دوجانبه ایران و افغانستان در حوزه‌های اقتصادی، امنیتی، آب‌های مرزی، مبارزه با مواد مخدر و امور اتباع و مهاجرین مورد بحث و بررسی قرار گرفت. دریابان شمخانی در این ملاقات با ابراز خرسندی در خصوص تشکیل کمیته‌های چهارگانه همکاری‌های مشترک و تعیین رؤسای ایرانی و افغانستانی این کمیته‌ها اظهار داشت: با توافق ایران، روسیه و افغانستان به‌زودی اجلاس سه‌جانبه دبیران شورای امنیت ملی سه کشور در افغانستان برگزار می‌شود.

سومین ملاقات دوجانبه شمخانی با رئیس کمیته سیاسی و امنیتی حزب کمونیست چین بود. شمخانی در این دیدار، با استقبال از پیوستن چین به اجلاس آستانه، حضور فعال این کشور در فرایندهای سیاسی برای پایان‌دادن به بحران سوریه را بسیار مثبت ارزیابی کرد. منگ جیان‌ژو به‌عنوان عالی‌ترین مقام امنیت ملی چین در این دیدار با ابراز نگرانی از اقدامات یک‌جانبه آمریکا در منطقه، قرارداد تسلیحاتی اخیر میان آمریکا و عربستان سعودی را برهم‌زننده امنیت منطقه‌ای و مخل صلح و ثبات عنوان کرد. وی با اشاره به نقش مؤثر جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم و افراط‌گرایی، از عزیمت برخی عناصر تروریست از سوریه به چین ابراز نگرانی کرد؛ او همچنین از پیشنهاد ایران برای پیوستن چین به اجلاس آستانه استقبال کرد. وی با دعوت مجدد از دبیر شورای‌عالی امنیت ملی کشورمان برای سفر به چین آمادگی کشورش برای تبادل اطلاعات و رایزنی مستمر مقامات امنیتی دو کشور در حوزه مبارزه با تروریسم را اعلام کرد. شمخانی بعدازظهر روز گذشته با ناصرخان جنجوعه، مشاور امنیت ملی نخست‌وزیر پاکستان و دبیران شورای امنیت ملی ترکیه و آفریقای جنوبی به صورت جداگانه دیدار و گفت‌وگو کرد.

نشست چهارجانبه ایران، روسیه، عراق و سوریه

شب سه‌شنبه اولین نشست مسئولان نهادهای امنیت ملی کشورهای عضو ائتلاف ضدتروریسم هم‌پیمان سوریه نیز در حاشیه این اجلاس برگزار شد. در این نشست که با ابتکار جمهوری اسلامی ایران و فدراسیون روسیه برگزار شد علاوه بر دریابان شمخانی و نیکلای پاتروشف، دبیران شورای امنیت ملی ایران و روسیه، فالح فیاض و علی مملوک، مشاوران امنیت ملی عراق و سوریه نیز حضور داشتند. در جریان این نشست مقامات عالی امنیتی چهار کشور عضو ائتلاف، در سخنان جداگانه‌ای ضمن تشریح برنامه‌های خود برای تداوم همکاری مشترک تا ریشه‌کنی کامل جریان تروریسم در منطقه بر نقش سازنده این ائتلاف در مدیریت بحران‌های حاصل از تروریسم و فراهم‌كردن زمینه‌های بازگشت صلح و ثبات به منطقه تأکید کردند. در این نشست اظهارات مطرح‌شده در اجلاس ریاض زمینه‌ساز افزایش بی‌ثباتی و تشنج در منطقه ارزیابی شد و بر تصنعی و تبلیغاتی‌بودن ائتلاف‌های غیرمؤثر ضدتروریسم از سوی کشورهای غربی و حکومت‌های بدسابقه حامی تروریسم تأکید شد.

http://www.sharghdaily.ir/News/132181

ش.د9600460