مروری بر روزنامه های کشور طی یک هفته، نقش بسیار مهمی در تشخیص نوع مواجهه و مواضع جریانات سیاسی نسبت به خواسته های مردم و سیاست های نظام دارد. در این جهت گروه سیاسی پایگاه بصیرت، طی گزارش های سلسله وار، روزنامه های شاخص کشور را حتی المقدور در حدود یک هفته، مورد بررسی قرار می دهد
کارکرد روزنامه ها در عرصه سیاسی هر کشور، در زمینه بیان تقاضاهای مردم و تشریح، نقد و بررسی سیاست های موجود، آمیخته با مواضع سیاسی و نگرش آنها به عرصه قدرت است و گاه این موضع گیری های سیاسی سبب قلب خواسته ها و تقاضاهای مردم می شود و کم نیست مواردی که یک جریان سیاسی، خواسته های مردم را آنگونه که خود می پسندند و منافع سیاسی اش اقتضا می کند، تیتر یک می کند، بنابراین مروری بر روزنامه های کشور طی یک هفته، نقش بسیار مهمی در تشخیص نوع مواجهه و مواضع جریانات سیاسی نسبت به خواسته های مردم و سیاست های نظام دارد. در این جهت گروه سیاسی پایگاه بصیرت، طی گزارش های سلسله وار، روزنامه های شاخص کشور را حتی المقدور در حدود یک هفته، مورد بررسی قرار می دهد. با توجه به فضای محدود یک گزارش، این بررسی ناظر به روزنامه های شاخص جریانات سیاسی کشور و بیشتر با نگاه به تیترهای اصلی و سرمقاله این روزنامه ها دنبال می شود.
در هفته ای که گذشت، روزنامه های اصلاح طلب سه موضوع را محور رسانه ای خود قرار دادند که در زیر به آنها اشاره می کنیم:
1) نقش زنان در کابینه دوازدهم در جهت سهم خواهی بیشتر: در این زمینه روزنامه اعتماد در مطلبی با عنوان «آری مردم به وزیر زن» به انتشار گزارشی پرداخت که در سطح شهر جمع آوری شده و مؤید این مطلب است. در همین روز روزنامه شرق با یادداشت آقای رئیس جمهور صدای زنان را بشنوید به مطالبه گری در مورد حضور زنان در کابینه پرداخت. در ادامه این خط رسانه ای، روزنامه بهار در روز یکشنبه تیتر یک خود را به گفتگو با خانم اشرف بروجردی اختصاص داد و نوشت: «حذف مولاوردی پذیرفتنی نیست». روز دوشنبه نیز روزنامه اعتماد تیتر یک خود را به همین موضوع اختصاص داده و به نقل از عبدالله نوری می نویسد: «نگران ترکیب کابینه ام» روحانی زنان و اهل سنت را نادیده نگیرد.
هدف جریان اصلاح طلبی در پرداختن به موضوع زنان از دو نگاه صورت می گیرد، اول اینکه این جریان همواره سعی کرده است با پررنگ کردن نقش زنان در پست های سیاسی، جایگاه خود را در این بخش از افکار عمومی مستحکم کند و همانگونه که در دوره های قبل نیز به دنبال افزایش نقش زنان در مجلس شورای اسلامی و شورای شهر بود، امروز افزایش نقش زنان در کابینه را دنبال می کند. نگاه دوم فشار به روحانی برای انتخاب وزرای زن اصلاح طلب است. در این نگاه اگرچه بر روی زن بودن بخشی از کابینه تمرکز می شود، ولی هدف اصلی آنها افزایش وزن جریان اصلاح طلبی در کابینه دوازدهم است.
2) حواشی چینش کابینه نیز موضوع دیگری بود که رسانه های اصلاح طلب به آن پرداختند. تکذیب شایعه نقش رهبری در چینش کابینه که توسط دفتر معظم له اعلام شده بود در این دسته از روزنامه ها به شکلی منتشر شد که تحریک کننده شایعه مد نظر بود. روزنامه قانون با تیتر «بدعت مردود»، بیانی دو پهلو در این زمینه اتخاذ کرد که هم شایعه مورد نظر را ردّ می کند و هم خود را در مقام جلوگیری از بدعتی که البته وجود ندارد، قرار می دهد! و یا روزنامه شرق در مطلبی با عنوان «کدام وزیران با هماهنگی رهبری انتخاب می شوند» ضمن تکذیب شایعات اخیر تلاش کرد به مخاطب القاء نماید که اعضای کابینه تحت ایفای نقش رهبری انتخاب می شوند و رئیس جمهور اختایر چندانی ندارد. «کابینه بدون زنگنه» و «مربع مؤثر پاستور» از دیگر حواشی است که در آستانه معرفی کابینه مورد استقبال جراید اصلاح طلب قرار گرفت.
3) دفاع از برجام نیز به شکلی بسیار ضعیف تر از دو موضوع گذشته در دستور کار این دسته از جراید قرار داشت. در این زمینه روزنامه آفتاب یزد یکشنبه با تیتر «اگر برجام نبود» بزرگترین دستاورد برجام را صلح معرفی کرد که باید به منتقدین یادآوری شود. این روزنامه دو روز بعد نیز با مطلب «انتخابات 96 رفراندوم برجام بود» سعی کرد ضمن دفاع از برجام، به مصادره انتخابات 96 به صورت بخشی بپردازد. روزنامه بهار نگاهی وارونه به تحریم های جدید آمریکا داشت و تیتر «اجماع برای حفظ برجام»، عکس العمل ایران در قبال تحریم های جدید را حفظ برجام و آن را دستاورد غیرمنتظره تحریم های جدید آمریکا دانست.
روزنامه های اصولگرا در این هفته خط تحلیلی متفاوتی را دستور کار خود قرار دادند که به برخی از آنها اشاره می شود:
1) توانمندی ایران در پرتاب ماهواره بر سیمرغ یکی از موضوعات مهم روزنامه های اصولگرا بود. روزنامه جوان با تیتر «سیمرغ ایران بر فراز تحریم ها» به تشریح توانمندی جدید ایران در این زمینه پرداخت. روزنامه خراسان به سخنان رئیس جمهور درباره ماهواره بر سیمرغ اشاره کرد و نوشت: «افزایش توانمندی کشور موجب اقتدار و عزت ایران اسلامی است». روزنامه کیهان نیز در صفحه نخست خود به افتتاح پایگاه فضایی امام خمینی(ره) و پرتاب ماهواره بر سیمرغ پرداخت. این دستاورد ایران در زمینه هوافضا بازتاب بسیار ضعیفی در روزنامه های اصلاح طلب داشت!
2) موضوع برجام از طرف جریان اصولگرا نیز مورد بررسی قرار گرفت، اما با نگاهی کاملا متفاوت نسبت به جریان اصلاح طلب؛ روزنامه جوان با تیتر «نقض برجام برای عراقچی فاحش نیست» به موضوع تحریم های جدید آمریکا و سخنان مسئولین درباره نقض فاحش برجام و سخنان اخیر عراقچی که مدعی عدم نقض فاحش برجام شده بود، پرداخت. در همین جهت روزنامه کیهان با تیتر «بزک کنندگان آمریکا، امروز گرای تحریم می دهند» به انتقاد از کسانی پرداخت که رفتارهای خصمانه آمریکا را توجیه می کنند. روزنامه سیاست روز نیز در یادداشتی به بیان نمونه هایی از نقض برجام پرداخت و با تیتر «اصرار بر برجام بدفرجام» از رفتار طرفداران برجام انتقاد کرد. روزنامه های اصولگرا معتقدند مسئولان سیاست خارجی دولت آقای روحانی برخورد بسیار منعطف و نرمی با اقدمات خصمانه آمریکا علیه برجام دارند و به ویژه در نشست اخیر کمیسیون مشرک برجام که با حضور مقامات ایرانی و هیأت های گروه 5+1 در وین برگزار شد، شاهد دیپلماسی قوی از سوی مقامات ایرانی در مقابل زیاده خواهی آمریکا نبودیم و اگر این روند ادامه یابد، سرعت تحریم علیه ایران بیشتر می شود.
3) کابینه دوازدهم و مسائل مربوط به اعضای آن نیز مورد توجه روزنامه های اصولگرا بود. این روزنامه ها سعی کردند دولت را به انتخاب کابینه ای فراجناحی تشویق کرده و از دولت در مقابل فشار زیاد جریان اصلاح طلب حمایت کنند، مانند روزنامه سیاست روز که در تیتر یک خود نوشت: «شایستگان در انحصار یک جناح نیستند» و به انتقاد از جریان اصلاح طلب پرداخت که به کابینه 24 میلیونی اشاره می کرد و یا روزنامه کیهان نیز با تیتر «انتظار از کابینه دوازدهم توجه به نیازهای مردم و دغدغه های انقلاب»، سعی کرد نگاه سیاسی را در چینش کابینه رد کند، با این حال این روزنامه در موضوع پیشنهاد کابینه و فضای سیاسی حاکم بر آن سکوت نسبی را اتخاذ کردند، ولی در مورد تکذیبیه دفتر مقام معظم رهبری در مورد نقش رهبری در چینش کابینه یکصدا آن را مطرح کردند به گونه ای که روزنامه خراسان با تیتر یک «رد شایعه انتخاب کابینه با نظر رهبر انقلاب» و روزنامه سیاست روز با تیتر «شایعات و القائات اخیر پایه در واقعیت ندارد» به انعکاس موضوع پرداختند. روزنامه کیهان نیز ضمن انعکاس بیانیه دفتر مقام معظم رهبری، ادعای انتخاب اعضای کابینه با نظر رهبری را کذب محض دانست. سایر روزنامه های جریان اصولگرایی نیز به این موضوع پرداختند./
* چنانکه در ابتدای متن توضیح داده شد، سعی بر این است که این گزارش به صورت منظم در هر هفته (که احتمالا سه شنبه هر هفته خواهد بود) منتشر شود. پایگاه بصیرت از نظرات و دیدگاه های مخاطبان محترم در این زمینه استقبال می کند.
