از نقش پدری جامعه روحانیت تا نو اصولگرایی قالیباف

(روزنامه مردم سالاري – 1396/05/15 – شماره 4381 – صفحه 13)

شاید یکی از دلایل اصلی و مهم شکست اصولگرایان همین انشقاق و تکه تکه شدن آنها در جریان چند انتخابات اخیر بوده است. نکته ای که حتی غلامرضا مصباحی مقدم سخنگوی جامعه روحانیت نیز در گفتگویی که با خبر آنلاین داشته به آن اشاره کرده و گفته است:«‌ما از سال 1376 تا 1396 هیچ‌گاه شاهد رسیدن به فرد واحد نبوده‌ایم اما این دفعه به دلیل فعالیت جمنا اصولگرایان توانستند به یک فرد واحد برسند.» ضعفی که نقطه قوت جناح مقابل آنها است و اصلاح طلبان توانستند در سه انتخابات اخیر با تکیه بر گزینه‌های واحد خود در انتخابات پیروز شوند و قدرت را به دست بگیرند.

هرچند که مصباحی مقدم در این گفتگو سردرگمی ‌و ناهماهنگی اصولگرایان را رد کرده و دلیل شکست در چند انتخابات گذشته را در اختیار داشتن امکانات توسط اصلاح طلبان اعلام کرده است.

از قدیمی‌ترین طیف اصولگرایی یعنی جامعه روحانیت مبارز تا جمنا که جدید‌ترین طیف آنها محسوب می‌شود و حالا نیز بحث جدیدی که کاندیدای شکست خورده در انتخابات یعنی محمد‌باقر قالیباف با عنوان نو اصولگرایی مطرح کرده است همه نشان از عدم اتحاد این جناح خبر می‌دهند.

جامعه روحانیت، جایگاه پدری

جامعه روحانیت به عنوان یکی از قدیمی‌ترین طیف‌های اصولگرایی است که معمولا در انتخابات برای اصولگرایان نقش پدر را داشته است اما در انتخابات اخیر شاهد آن بوده ایم که جریان‌های جدید مانند جمنا قصد عبور از آن را دارند. هرچند که غلامرضا مصباحی مقدم در گفتگویی که با خبر آنلاین داشته است این موضوع را رد کرده و گفته است: «‌جامعتین جایگاه خود را دارند و همواره این جایگاه در مجموعه اصولگرایی جایگاه پدری بوده است؛ یعنی همواره طرف مشورت قرار می‌گرفتند و امروز هم این جایگاه را دارند.»

البته این را هم باید اضافه کرد که جامعه روحانیت نیز در ساز و کار انتخابات هم نتوانست به گزینه واحدی برسد و اجماع کافی برای حمایت از رییسی در انتخابات اردیبهشت 96 وجود نداشت و آنها هرچند که به تبعیت از جامعه مدرسین از رییسی حمایت کردند اما برخی از اعضا مانند حجج‌الاسلام ناطق نوری و سید مهدی طباطبایی در جرگه حامیان حسن روحانی پیوستند.

در حال حاضر نیز اعضای مرکزی جامعه روحانیت مبارز را محمد امامی‌کاشانی، محمد علی موحدی کرمانی، محسن مجتهد شبستری، سید‌علی اکبر غیوری، نمازی، سید‌هاشم حمیدی همدانی، محمد علی تسخیری، علی اکبر ناطق نوری، حسن روحانی، سید‌ رضا تقوی، سید‌محسن هزاوه‌ای، عبدالمقیم ناصحی، سید‌احمد علم‌الهدی، سید رضا اکرمی، غلامرضا مصباحی مقدم عبدوس، سید‌مهدی طباطبایی، احمد سالک، رضا مطلبی، سید‌ابراهیم رئیسی السادات، سید‌محمد ابوترابی فرد، و مصطفی پورمحمدی تشکیل می‌دهند.

از طرفی دیگر باید به این نکته اشاره کرد که قریب به دو دهه است که نامزدهای اصلح جامعتین در انتخابات به پیروزی نمی‌رسند و ممکن است اختلافات درونی در جامعه روحانیت مبارز و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به ویژه در مقاطع حساسی چون انتخابات ریاست جمهوری، این تشکل‌ها را دچار انشقاق و شکاف درونی کرده باشد. از این رو برخی بر این باورند که بهتر است این دو تشکل باسابقه به جایگاه پیشین خود در مقام مشاور بازگشته و از ورود مستقیم به عرصه انتخابات پرهیز کنند. ظاهرا این انتظار را اعضای جمنا نیز از آنها دارند. پیش‌تر محمدمهدی زاهدی به خبرآنلاین گفته بود که جامعتین دیگر نقش تصمیم‌ساز را ندارند و بهتر است در حکم مشاور ارشد برای اصولگرایان ایفای نقش کنند.

شکست جمنا

اعضای جمنا معتقدند که این تشکل می‌تواند نقش هدایت اصولگرایان را به عهده بگیرد اما بخشی از اصولگرایان اعتقاد دیگری دارند. مصباحی مقدم در بخش دیگر گفتگوی خود با خبرآنلاین به انتقاد از جمنا پرداخته است و به شخصی محور بودن این طیف جدید به عنوان یکی از ضعف‌های آن اشاره کرده است.

اصولگرایان در انتخابات سال 96 برای برگشتن به قدرت و پرهیز از چند دستگی جمنا را تشکیل دادند اما تشکلی که قرار بود مرهی بر درد آن‌ها بشود خود به درد دیگری برای اصولگرایان تبدیل شده است. آن‌ها سعی کردند در انتخابات سال 96 به یک گزینه واحد برسند اما در نهایت دو نامزد آن‌ها یعنی حجت‌الاسلام رئیسی و مصطفی میرسلیم تا آخر در صحنه ماندند. خبر‌هایی که این چند روز از این طیف بیرون می‌آمد نشان چند دستگی میان اعضای آنها بوده.

محمد باقر قالیباف که از حمایت جدی جریان اصولگرایی برخوردار نبود برای جمنا شرط می‌گذاشت و به دنبال جدا سازی راه خود از اصولگرایان بود هدفی که در چند روز اخیر آن را علنی کرد و ضمن انتقاد از سیاست‌های دوستان خود در جمنا از بازسازی جدی و مجدد اصولگرایی با عنوان نو اصولگرایی خبر داده بود.

اما نکته‌ای که از نامه چند روز گذشته قالیباف که در رسانه منتشر شد به نظر می‌رسد که او چشم به نقش لیدری و جریان سازی را در اردوگاه اصولگرایی دارد هدفی که واکنش‌های زیادی را علیه قالیباف در بر داشته بود.

میرزایی نیکو عضو فراکسیون امید مجلس شورای اسلامی‌در گفتگویی که با ایرنا داشته است در این خصوص گفته:« نامه قالیباف به جوانان اصولگرا و درخواست از آنان برای ایجاد جریان جدید در بدنه اصولگرایی به دلیل شکستی است که وی از جریان اصولگرایی خورده و اصولگرایان وی را انتخاب . نکردند در این نامه اوبه نوعی تلاش کرده شکستی که در انتخابات ریاست جمهوری خورده را به نوعی توجیه و به گردن سیستم بیندازد و بگوید من توانمند بودم ولی نگذاشتند که بیایم.»

حسن کنعانی مقدم یکی از اعضای جمنا نیز با اظهار نگرانی درباره نامه اخیر قالیباف گفته است:« برخی ایده عبور از اصولگرایی را مطرح می‌کنند و نظرشان تعریف اصولگرایی بدون روحانیت یا بدون جامعتین یا بدون حضور مجموعه‌هایی است که قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی‌هسته مرکزی تفکر اصولگرایی را شکل دادند. این همان تفکر انحرافی بود که در گذشته نیز متأسفانه بعضی آن را مطرح کردند و می‌خواستند روحانیت را از صحنه سیاسی کشور خارج کنند. این کار غلطی است و نباید اتفاق بیفتد.»

اما این تمام ماجرای پر فراز ونشیب اردوگاه سردرگم اصولگرایان نیست و سید مصطفی میر سلیم که در جریان انتخابات در جلسات جمنا حضور داشته و از حمایت آنها برخوردار بود در چند روز گذشته صحبت‌هایی را در باره تامین منابع مالی این طیف مطرح کرده است و انتقاداتی را علیه جمنا داشته که واکنش اعضای جمنا را نیز در پی داشت.

او گفته است: «جمنا تا به امروز کار مثبتی برای پیروزی اصولگرایان انجام نداده است.»

این انتقادات میر سلیم اما منجر به واکنش‌های متعددی شد میر تاج الدینی در باره سخنان اخیر میر سلیم گفته است:« نمی‌دانم چرا برخی از دوستان اینگونه رفتار می‌کنند. عجیب است افرادی که در جلسات جمنا حضور داشتند، به گفت و گو می‌پرداختند و حتی جزو اولین نامزدهای این تشکل هم بودند، پس از اینکه به مراحل بعدی راه پیدا نمی‌کنند رویکرد انتقادی را در پیش می‌گیرند. آقایان میرسلیم ، قالیباف و رئیسی هر سه از جبهه اصولگرایان و نیروهای انقلاب در انتخابات حضور داشتند اما نمی‌دانم اخیرا آقای میرسلیم با چه انگیزه‌ای انتقاداتی را به قالیباف و رئیسی داشته است.»

از جامعه روحانیت مبارز تا موتلفه و نو اصولگرایی و به تازگی جمنا هر کدام از جریان‌های اصولگرایی قصد دارند حرف خود را بزنند و آن طور که به نظر می‌رسد خبری از اتحاد و همبستگی میان این جریان نیست.

http://www.mardomsalari.net/4381/page/13/19057

ش.د9601581