حرکت در مسیر خودکفایی صنعت نفت

وزیر نفت به دور از سیاست باشد

محمدعلی خطیبی، کارشناس نفت در این‌باره به خبرنگار ما گفت: نگرانی کارشناسان نفت این است که افراد منتخب برای وزارت نفت به‌جای عملیاتی بودن و کارآمدی اغلب سیاسی هستند. اکنون افرادی هستند که از سطوح کارشناسی در بخش نفت پیشرفت کرده‌اند و اکنون بالای 30 سال تجربه نفتی دارند.

وی افزود: این آرزوی صنعت نفت است که یک فرد کارآمد به‌جای یک فرد سیاسی انتخاب شود. اکنون افراد از بالا به نفت نگاه می‌کنند و خیلی نمی‌توانند مشکلات و خواسته‌های این صنعت را درک کنند. افراد سیاسی با نفت برخورد سیاسی می‌کنند.

این کارشناس نفت درباره ویژگی‌های وزیر نفت دولت دوازدهم به خبرنگار ما گفت: وزیر نفت در این دوره که از حساسیت بالایی برخوردار است، باید جایگاه ایران در اوپک و همچنین بازارهای جهانی را تثبیت کند و از تبلیغات واهی در باره حضور خارجی‌ها در ایران بپرهیزد. این که در برخی موارد که ایران توان داخلی ندارد خارجی‌ها حضور داشته باشند منعی وجود ندارد، اما موضوع اینجاست که مسئولان گذشته تاکنون این رویه را برای همه پروژه‌ها در نظر می‌گیرند و همیشه فرش قرمز و چراغ سبزشان برای خارجی‌ها پهن و روشن است.

خطیبی با اشاره به مهم‌ترین اولویت‌های وزیر نفت در دولت دوازدهم تصریح کرد: وزیر دولت دوازدهم باید برنامه‌های توسعه‌ای همگام و هماهنگ با اقتصاد مقاومتی را اجرا کند و بتواند فناوری روز را به این صنعت بازگرداند. اکنون بیشتر کارهای مهم در اختیار خارجی‌ها قرار می‌گیرد و جالب اینجاست که در این زمینه تبلیغات زیادی هم می‌شود،‌ اما این کار را هر کشور نفتی می‌تواند انجام دهد و هنر نیست که کارهای کوچک و بزرگ را به خارجی‌ها بسپاریم.

این کارشناس نفت در پاسخ این پرسش که آیا شرکت‌های داخلی از توان کافی برای انجام پروژه‌های مختلف در حوزه نفت و گاز برخوردارند یا خیر، گفت: شرکت‌های ایرانی موفقیت‌های بزرگی را در این صنعت ثبت کرده‌اند و باید از این شرکت‌ها برای بین‌المللی شدن آنها حمایت کرد و رویه‌هایی برای تقویت بنیه آنها به کار گرفت.

وی تاکید کرد: قبل از ملی شدن صنعت نفت، خارجی‌ها در ایران پروژه‌ها را انجام می‌دادند و اکنون دیگر نباید با آب‌وتاب بیشتر کارها به خارجی‌ها سپرده شود. مهم‌ترین قضیه تربیت نیروی انسانی متخصص و رشد توان داخلی و سپردن کارها به آنهاست و همچنین تبدیل شرکت‌های ایرانی به شرکت‌های بین‌المللی که زیرساخت آن حمایت از این شرکت‌هاست. شرکت‌های ایرانی باید بتوانند در کشورهای دیگر پروژه بگیرند. در نتیجه حمایت از توان داخلی و نیروی انسانی،‌ مهم‌ترین اولویت نفت است.

احترام به کار کارشناسی

عباس شعری مقدم، معاون سابق وزیر نفت در دولت یازدهم درباره ویژگی‌های وزیر نفت دولت دوازدهم به جام‌جم گفت: وزیر نفت باید جسور و کارآمد باشد و به کارها و تحقیقات کارشناسی احترام بگذارد.

وی افزود: شخصی که قرار است به عنوان وزیر نفت در دولت دوازدهم معرفی شود، باید دارای سابقه مدیریت کافی در صنعت نفت، حسن اخلاق و تفکر استراتژیک و برنامه‌های بلندمدت باشد. این که قبلا سابقه وزارت داشته باشد، شاید ملاک خوبی برای تعیین وزیر نباشد.

شعری مقدم یکی از مهم‌ترین ملاک‌های تعیین وزیر را کارآمدی دانست و تصریح کرد: شخص وزیر نفت باید به خصوصی‌سازی اعتقاد کامل داشته باشد و پروژه‌ها را به بخش خصوصی تحویل دهد تا خودش بتواند به فکر توسعه بیفتد. در غیر این صورت در کارهای روزمره غرق خواهد شد و از برنامه‌های توسعه‌ای خبری نیست.

مدیرعامل سابق شرکت ملی پتروشیمی ادامه داد: تمرکز روی میدان‌های مشترک، انتقال فناوری و سرمایه‌گذاری خارجی، از مهم‌ترین اولویت‌های وزارت نفت در دولت دوازدهم است.

توجه به بخش خصوصی داخلی

رضا خیامیان، رئیس انجمن سازندگان صنعت نفت ایران به خبرنگار ما گفت: وزیر نفت دارای دو بعد ملی و جهانی است که در جهت اول باید بتواند از موضع ایران در اوپک دفاع کند.

وی افزود: در بعد داخلی نیز باید از همه شرکت‌های ایرانی که در زمینه صنعت نفت فعالیت دارند، بهره کافی ببرد و شرایط انتقال فناوری و همکاری مشترک را فراهم کند. اکنون شرکت‌های تولیدکننده زیادی در ایران هستند که توانایی بالایی در تولید محصولات نفتی دارند، اما در پروژه‌ها به حساب نمی‌آیند و اگر همکاری در کنار شرکت‌های خارجی برای آنها فراهم شود، شرایط صنعت نفت ایران تا چند سال آینده با تحولات زیادی روبه‌رو خواهد شد.

خیامیان با اشاره به این که کارنامه وزارت نفت در دولت یازدهم قابل قبول است، تصریح کرد: ایران بعد از تحریم‌ها توانست به میزان صادرات قبل از تحریم و سهم خود در اوپک بازگردد. بسیار خوب بود، اما باید تلاش‌هایی نیز به منظور توسعه فعالیت شرکت‌های ایرانی در پروژه‌های داخلی صورت گیرد، به این دلیل که ما به فناوری روز دنیا در صنعت نفت نیازمندیم و باید اقدامات و فعالیت خود را در این زمینه مستقر و اجرا کنیم.

یکی از اقداماتی که وزیر نفت دولت دوازدهم باید انجام دهد، این است که نمایندگان بخش خصوصی در جلسات مربوط به تولید یا مسائلی که به تولید و استخراج نفت مربوط است، حضور داشته باشند. در این صورت توان داخلی تا حد زیادی افزایش خواهد یافت، ضمن این که بخش خصوصی از برنامه‌ریزی‌های وزارت نفت مطلع خواهد شد و تأثیر زیادی در برنامه‌های تولیدی کشور خواهد داشت.

ارزیابی عملکرد وزارت نفت دولت یازدهم در حوزه گاز

با نزدیک شدن به پایان دوره فعالیت دولت یازدهم، فرصت مناسبی فراهم شده تا عملکرد وزارتخانه‌های دولت تدبیر و امید مورد بررسی قرار بگیرد. در این گزارش عملکرد وزارت نفت در راستای بهبود وضعیت آتی این وزارتخانه حلاجی می‌شود. نخستین مقوله مورد بررسی در این گزارش میزان تولید گاز غنی، تخصیص گاز به مبادی مصرفی و صادرات گازی بین سال‌های 92 تا 96 است.

یک مقام آگاه در این زمینه به مهر گفت: روند تولید گاز غنی در کشور طی دوره فعالیت دولت یازدهم رشد داشته و از 622/2 میلیون مترمکعب در سال 91 به 735 میلیون مترمکعب در سال 94 رسیده است. این در حالی است که براساس گزارش‌های موجود ظرفیت تولیدی گاز غنی در پایان سال 95 روزانه 820 میلیون مترمکعب بوده است.

او ادامه داد: نیم‌نگاهی به آمار و ارقام موجود نشان می‌دهد، متوسط رشد تولید گاز در دولت نهم 8 درصد، دولت دهم 3 درصد و دولت یازدهم 7 درصد بوده است. به این ترتیب می‌توان گفت وزارت نفت دولت یازدهم در این زمینه موفق عمل کرده است. این در حالی است که طبق برنامه پنجم توسعه تولید گاز غنی در کشور در سال‌های 92 تا 95، باید حدود 147 میلیون مترمکعب در روز افزایش یابد در حالی که نتیجه فعالیت دولت یازدهم در این بخش افزایش 182 میلیون مترمکعبی تولید را نشان می‌دهد.

عمده تولید گاز مورد نیاز کشورمان از میدان گازی مشترک پارس جنوبی است. آنچه در این میان حائزاهمیت و بررسی بیشتر است، اتکای بخش قابل توجه و روزافزون سبدمصرفی انرژی کشور به یک منبع واحد (پارس جنوبی) به لحاظ امنیت ملی است.

کارنامه تزریق گاز به میادین نفتی

زنگنه و تیم مدیرانش هر قدر که در تولید گاز غنی نمره بالایی دریافت کردند، در بخش تزریق گاز به میادین نفتی مطلوب عمل نکرده‌اند؛ به این ترتیب که میزان تزریق گاز به میادین نفتی همواره حدود یک‌سوم از سطح تعیین شده در برنامه پنجم توسعه بوده است. طبق گفته این مقام آگاه با توجه به ظرفیت خالی حدودا 140 میلیون مترمکعبی تزریق گاز در کشور و همچنین وجود ظرفیت مازاد تولید گاز، تخصیص ندادن گاز بیشتر به بخش تزریق به میادین نفتی قابل تامل است.

به گفته وی، میزان گاز سوزانده‌ شده در سال‌های 91 تا 95 روند صعودی را تجربه کرده و از 2/25 میلیون مترمکعب در روز به 40 میلیون مترمکعب در روز رسیده است. این در حالی است که باید طبق برنامه در سال‌های 92 تا 95 سالانه 37 درصد از میزان گاز سوزانده شده کاسته شده و به 6/9 میلیون مترمکعب در روز می‌رسید.

او بخش آخر گفته‌های خود را به میزان صادرات گاز کشور اختصاص داد و گفت: صادرات گاز طبیعی در مجموع از 3/9 میلیارد مترمکعب در سال 91 به 7/7 میلیارد مترمکعب در سال 95 رسید؛ بنابراین صادرات گاز طبیعی در سال 4/6 درصد کاهش یافته است.

این مقام مسئول تاکید کرد؛ روند صادرات گاز در دولت تدبیر و امید نزولی بوده و با وجود تعیین رشد سالانه 19 درصد در برنامه پنجم توسعه، رشد صادرات گاز در دوره یاد شده منفی 6 درصد بوده است.

http://press.jamejamonline.ir/Newspreview/2937071657872725604

ش.د9601918