تاریخ انتشار : ۱۸ اسفند ۱۳۹۶ - ۱۲:۲۸  ، 
کد خبر : ۳۱۰۲۸۰

حجاب امری فرهنگی یا سیاسی!

دو جریان رویکردی سیاسی نسبت به حجاب اتخاذ کرده اند: جریان اول جریان اپوزیسیون خارج از کشور در راستای متراکم کردن شکاف های اجتماعی و زمینه سازی برای ایجاد شورش ها و جنبش های اجتماعی و جریان دوم، یک جریان داخلی است که علاقه مند است نزاع بر سر موضوعاتی غیر از موضوع معیشت و اقتصاد باشد.
پایگاه بصیرت / گروه سیاسی/ صدیقه برزگر
حجاب امری فرهنگی یا سیاسی!حجاب علاوه بر اینکه در فرهنگ اسلامی جایگاه ویژه ای دارد در قانون نیز به آن اشاره شده است. در ماده 638 قانون مجازات اسلامی آمده است: هرگاه کسی علناً در انظار و اماکن عمومی و معابر تظاهر به عمل حرامی نماید، علاوه بر کیفر عمل، به حبس از 10 روز تا 2 ماه یا تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد و در صورتی که مرتکب عملی شود که نفس آن عمل دارای کیفر نباشد؛ اما عفت عمومی را جریحه‌دار نماید، به حبس از 10 روز تا 2 ماه یا تا 74 ضربه شلاق محکوم خواهد شد. در تبصره ذیل این ماده توضیح تکمیلی می‌دهد که زنانی که بدون حجاب شرعی در معابر و انظار عمومی ظاهر شوند را از مصادق ماده فوق معرفی می کند. با این اشاره می توان دریافت که رعایت حجاب علاوه بر اینکه یک امر فرهنگی است، یک امر قانونی نیز می باشد. سؤالی که در اینجا مطرح می شود این است که چه کسانی امروز با حجاب مخالفت می کنند. آیا مخالفت با حجاب صرفا جنبه فردی دارد و یا اینکه عوامل سیاسی و اجتماعی نیز در آن دخیل هستند؟
در پاسخ به این سؤال باید نگاهی عمیق تر به ماهیت افرادی داشت که در ظاهر با حجاب مخالفت می کنند. نگارنده سعی کرده است نگاهی اقتصادی به این طیف داشته باشد. کسانی که امروز تحرکاتی در مقابله با حجاب داشته اند و در ابتدا کمپین آزادی های یواشکی را به راه انداختند و بعد مخالفت با حجاب اجباری، کسانی هستند که دغدغه معیشت ندارند و با مشکلات اقتصادی دست و پنجه نرم نمی کنند. این افراد یا از افراد مرفه جامعه هستند که اصولا قانون را هم مزاحم خود می دانند و احساس می کنند که پول به اندازه کافی برای آنها قدرت ایجاد کرده است. (اگرچه نمی توان گفت همه مرفهین جامعه ما بدحجاب هستند اما می توان ادعا کرد که نسبت بی حجاب ها به باحجاب ها در این طیف از جامعه بسیار بیشتر از اقشار ضعیف و متوسط است.) البته تعدادی از این افراد نیز دانشجو هستند که در فضای روشنفکری هنوز ابعاد کامل دین، فرهنگ اسلامی و بحث حجاب را درک نکرده اند و تحت تأثیر فضای سیاسی جامعه به گروه اول ملحق شده اند و شاید خانواده های آنها از اقشار مرفه نباشند ولی به هر حال در این موقعیت زمانی دغدغه معیشت ندارند.
گروه سوم و چهارمی نیز می توان متصور بود که البته به نظر نمی رسد خیلی زیاد باشند و آن کسانی هستند که از معاندین نظام هستند و بر اساس دستور از خارج از مرزها این کار را انجام می دهند و یا افراد ضعیف جامعه که دغدغه معیشت و فقر شدید آنها را واداشته است که در قبال دریافت مبالغی به این گروه ملحق شوند. فرض سوم و چهارم کاملا ذهنی است و فقط بر اساس داده های اطلاعاتی و امنیتی می توان آن را تأیید یا رد کرد.
اگر این موضوع را با نگاه یک جامعه شناس سیاسی بنگربم متوجه می شویم که این موضوع یکی از شکاف های اجتماعی موجود در جامعه که البته به موازات شکاف طبقاتی ناشی از فقر و رفاه است. جریانات سیاسی فعال در داخل و خارج از کشور که فعالیت خود را در بسترهای موجود جامعه ایران تعریف کرده اند به موضوع حجاب به صورت کاملا سیاسی نگاه می کنند.

حجاب امری فرهنگی یا سیاسی!

مشخصا می توان به دو جریان اشاره کرد که رویکردی سیاسی نسبت به حجاب اتخاذ کرده اند: جریان اول جریان اپوزیسیون خارج از کشور است که در راستای متراکم کردن شکاف های اجتماعی و به نوعی زمینه سازی برای ایجاد شورش ها و جنبش های اجتماعی سعی در تعمیق این موضوع دارند و ضمن ترغیب و تحریک افراد سعی دارند این شکاف را به شکاف موافقین و مخالفین نظام نزدیک کنند. جریان دوم، یک جریان داخلی است که به نوعی خود را قدرت می بیند. این جریان علاقه مند است نزاع بر سر موضوعاتی غیر از موضوع معیشت باشد چرا که در پاسخگویی به موضوع مد نظر پاسخ قانع کننده ای ندارند. ترویج تفکرات فمنیستی، بزرگنمایی موضوع حضور زنان در ورزشگاه، پرداختن به نقش زنان در کابینه و ... در این راستا صورت می گیرد.
نکته مهم در تحلیل رویکرد گروه دوم این است که بر اساس تحلیل های جامعه شناختی کسانی میتوانند در بازی سیاست گوی سبقت را بربایند که قاعده بازی و زمین رقابت را با توجه به موقعیت خود انتخاب کنند. در حالی منتقدین دولت سعی می کنند موضوعات اقتصادی و معیشتی زمین رقابت باشند جریان حامی دولت سعی می کند زمین بازی را به جایی غیر از اقتصاد ببرد، بدیهی است بازی در زمین موافقین و مخالفین حجاب نه تنها سختی رقابت در میدان اقتصادی را ندارد بلکه پاسخگویی را به جریان رقیب واگذار می کند  و لذا انگیزه های سیاسی این جریان در پرداختن به موضوع شدید است چه در تأیید حجاب و چه در رد آن.


نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات