انسانها بر مبنای ساخته‌های ذهن خود و پیش فرضهایی که از افراد می‌سازند در مورد آنان قضاوت خواهند کرد. به همین خاطر در روایات آمده است: «ضَعْ أَمْرَ أَخِيكَ عَلَى أَحْسَنِهِ حَتَّى يَأْتِيَكَ مَا يَغْلِبُكَ مِنْهُ» یعنی تا آنجا که ممکن است رفتارهای برادر مومن را به بهترین وجه برداشت کن
برداشت نیک
انسانها بر مبنای ساخته‌های ذهن خود و پیش فرضهایی که از افراد می‌سازند در مورد آنان قضاوت خواهند کرد. به همین خاطر در روایات آمده است: «ضَعْ أَمْرَ أَخِيكَ عَلَى أَحْسَنِهِ حَتَّى يَأْتِيَكَ مَا يَغْلِبُكَ مِنْهُ» یعنی تا آنجا که ممکن است رفتارهای برادر مومن را به بهترین وجه برداشت کن. برای نمونه؛ گاه انسان از سوی یک دوست با بی‌محلی مواجه می‌شود. برخی ممکن است آن را حمل بر غرور و تکبر فرد کنند، به یقین این زشت‌ترین برداشت از این رفتار است، برخی دیگر ممکن است بی‌محلی او را ناشی از خستگی و بی‌توجهی او بدانند که این وجه از برداشت پیشین بهتر است، اگر برداشتی بهتر از این هم وجود دارد انسان باید آن رفتار را بر وجه احسن حمل نماید.
این برداشتهای نیکو یا منفی در واکنشهای انسان نسبت به سایر رفتارهای برادر مومنیش نیز اثر خواهد گذاشت. مثلا مورد اول هر وقت آن فرد را ببیند در ذهنش با پیش‌فرض غرور به او می نگرد و هر رفتار و گفتار او را با عینک تکبر نگاه می‌کند و این سبب می‌شود همواره به او سوء‌ظن داشته باشد.
امام هادی علیه السلام در کلامی نورانی می‌فرماید: «لاتطْلُبِ الصَّفا مِمَّنْ كَدِرْتَ عَلَیْهِ، وَلاَ النُّصْحَ مِمَّنْ صَرَفْتَ سُوءَ ظَنِّكَ إلَیْهِ، فَإنَّما قَلْبُ غَیْرِكَ كَقَلْبِكَ لَهُ» یعنی از كسى كه نسبت به او كدورت و كینه‌دارى، صمیمیت و محبّت مجوى. همچنین از كسى كه نسبت به او بدگمان هستى، نصیحت و موعظه طلب نكن، چون دیدگاه و افكار دیگران نسبت به تو همانند قلب خودت نسبت به آنها مى باشد.
در واقع کلام حضرت نتیجه بدبینی و منفی‌بافی را بیان می‌کند، که وقتی با سوء‌ظن و پیش فرضهای نادرست با افراد مواجه شویم حتی محبت و نصیحت آنها را با نگاه منفی ارزیابی می‌کنیم و مثلا آن را تفاخر و یا طعنه زدن یا ریا و چاپلوسی برداشت می‌کنیم! لذا انسانهای این چنینی هیچگاه آرامش و رفیقی ندارند!
