روس ها وقتی به سوریه آمدند راهبردشان فقط نظامی نبود. راهبرد نظامی سیاسی اقتصادی رسانه ای داشتند و همه را با هم پیش بردند تا قبل از اینکه روس ها بیایند وقتی در ایران مطرح میشد که سوریه برای ما فرصت است میگفتند سوریه بیابان است و نه نفتی دارد و نه چیزی! چه فرصتی دارد. اما وقتی روس ها آمدند ورق برگشتند همان ها میگویند روس ها همه چیز را با خودشان بردند! در صورتی که ما سه سال زودتر از روس ها در سوریه رفتیم، خودمان این فرصت ها را از دست دادیم. روس ها برای خودشان و کشورخودشان این طرح ها را می بندند. اگر ما عقب مانده ایم تقصیر خودمان بود که بی توجهی کردیم. البته ما شناخت دقیقی از فرصت های اقتصادی سوریه نداشتیم. ما فرصت های زیادی از نظر اقتصادی در آنجا داریم و فرصت های زیادی برای صادرات کالا در آن داریم. زمانی که ترامپ از برجام خارج شد یک دفعه فرصت ها روی ما بسته شد ما به دنبال راه حل های جدید گشتیم که یکی از آنها سوریه بود. من آنجا هستم و میبینم که بعد از آبان ماه که تحریم ها جدی شد دولت روحانی توجه جدی به سوریه کرد که هیات های مختلف به سوریه می آیند که آخرین آن حضور آقای جهانگیری بود. قراردادهای خوبی بسته شده اما بدنه وزارت خانه های ما همکاری نمیکند و بوروکراسی دولتی همراهی نمیکند اگر این قرارداد ها اجرا شود تحول خوبی رخ میدهد. یکی از این قراردادها بازسازی خرابی های جنگ است. بازسازی هم این نیست که ما پول ببریم! شرکت های پیمانکاری می توانند بروند و دولت سوریه پول میدهد تا خانه ها و پالایشگاه ها بازسازی شود. هیات هایی که از ایران می آیند هنوز فکر میکنند دمشق ناامن است! اگر این قراردادها اجرا شود کمی جبران مافات کرده ایم که البته من معتقدم جبران نمیشود چون خیلی از فرصت ها را از دست داده ایم.
آنقدر که در میدان نظامی سوریه موفق بودیم اما در حوزه دیپلماسی موفق نبودیم. در میدان، خود را به طرف مقابل تحمیل کردیم ولی اگر در سیاست هم این کار را انجام ندهیم، آنچه را در زمین به دست آورده ایم هم از دست خواهیم داد. ما می توانستیم در روند آستانه قوی تر وارد شویم. سیاست ادامه جنگ است. ما در میدان قوی و مردانه خود را به طرف مقابل تحمیل کردیم اگر در سیاست هم اینکار را نکنید آن وقت دستاورد میدانی خود را هم از دست می دهید. الان 65درصد اراضی سوریه در دست دولت سوریه است. 20درصد در دست کردهاست که داستان جدایی دارد. 15 درصد در دست معارضین است که در مذاکرات حضور دارند. خب توازنی وجود ندارد. این واقعیت را باید در مذاکرات پیاده کرد. اما ترکیه به گونه ای رفتار میکند در مذاکرات و امتیاز می خواهد که انگار 65درصد در اختیار معارضین است! بنابراین نباید در مذاکرات رودربایستی داشته باشیم.
