سیدمحمد مشکوهالممالک/ رهبر معظم انقلاب در دیدار هزاران نفر از مردم اصفهان درباره انتخابات آمریکا فرمودند: «بنده هیچ قضاوتی درباره انتخابات آمریکا ندارم. آن حزب و این حزب، هر کسی آمد فقط شر رساند. یکی تحریم کرد، یکی به هواپیمای مسافربری و یکی به سکوی نفتی حمله کرد. ما نگرانی نداریم و برای مقابله با هر حادثه محتمل آمادهایم. در دنیا عدهای عزا گرفتند و عدهای شادی کردند. ما نه عزا میگیریم و نه شادی میکنیم؛ ما به این فکر میکنیم که چگونه باید کشور را از مشکلات احتمالی عبور داد.»
در راستای تأثیر نتیجه انتخابات آمریکا بر ایران خبرنگار صبح صادق گفتوگویی را با سه نفر از استادان دانشگاه و صاحبنظران انجام داد که شما را به خواندن آن دعوت میکنیم.
ترامپ هم
مثل سایرین است
سیدمحمد مرندی*
منطقیترین انتظار از نتیجه انتخابات آمریکا این است که ما توقعی نداشته باشیم که سیاستهای آمریکا به نفعمان اصلاح شود. ترامپ و کلینتون هم هیچ تمایلی برای رابطه بهتر با ایران نشان ندادهاند؛ بلکه هر دو گفتهاند که در همه موارد به نوعی خواستار تشدید فشارها علیه ایران هستند.
از سوی دیگر دولت اوباما هم دولتی نبود که به ایران محبتی کرده باشد؛ بلکه تحریمها را تشدید کرد و پس از توافق هستهای هم به عهد خود وفا نکرد و این توافق با همه ضعف و قوتهای بالقوهای که دارد؛ آنطور که باید و شاید اجرا نشده است.
در دولت جدید هم هر دو نامزد از تشدید فشارها بر ایران گفتهاند؛ لذا با روی کار آمدن ترامپ، ما نمیتوانیم توقع داشته باشیم که وضعیت، بهتر از دولت پیش باشد؛ البته در یک حوزه امکان دارد تغییراتی ایجاد شود و آن نسبت به داعش است؛ چرا که ترامپ، سیاست فعلی آمریکا را نسبت به داعش و گروههای مسلح افراطی، فاجعهای بزرگ میداند و مبارزه با داعش و کمک نکردن به این گروه را جزو برنامهها و اولویتهای کاری خود بیان کرده است.
اگر سیاست ترامپ درباره داعش و گروههای تکفیری دیگر، نسبت به دولت گذشته، در سوریه تغییر کند، این امر به نفع ما نیست؛ بلکه به دلیل منافع آمریکا است. لذا در این مسئله، تعدیل سیاست آمریکا در قبال ایران وجود ندارد و علت اصلی این تغییر سیاست صرفاً به این دلیل خواهد بود که این تروریستها برای کل جهان تهدید به شمار میآیند و برخلاف گذشته نفعی از آنها عاید آمریکا نخواهد
شد.
با توجه به انتصابهایی که تا به این لحظه اعلام شده، به نظر میرسد که با روی کار آمدن ترامپ، سیاست آمریکا نسبت به ایران تغییر مثبتی نخواهد داشت. کسانی را که ترامپ منصوب کرده است، یا افرادی که به دستور او در حال انتخاب برای وزارتخانهها هستند، شخصیتهایی به شدت ضد ایرانیاند. ولی به نظر میرسد که اگر ترامپ به عهدش وفا کند، رابطه آمریکا با روسیه بهتر شود.
از آنجا که ترامپ در حوزه سیاست خارجه، مشاوران زیادی ندارد، از هماکنون امکان پیشبینی نوع برخورد آمریکا با ایران به شکل دقیق وجود ندارد. با این حال چند نکته مهم وجود دارد؛ اول اینکه ترامپ نسبت به جنگهایی که در سالهای گذشته اتفاق افتاده، انتقادهای زیادی داشته و میداند که مردم از جنگ خسته هستند. از سوی دیگر او قول داده است که آمریکا را بازسازی کند.
قابل ذکر است که متحدان سنتی آمریکا با ترامپ هم رابطه خوبی ندارند. این نکته ایجاد یک اجماع، علیه ایران را برای ترامپ سختتر میکند.
*دانشیار مطالعات آمریکای شمالی دانشگاه تهران
ترامپ در چارچوب گذشته
عمل خواهد کرد
سیدحسین نقوی حسینی *
در دولت آمریکا در طول انتخاباتی که چهرهاش را خود نامزدها به نمایش گذاشتند، هر دو نامزد از هر دو حزب مدعی بودند که در انتخابات تقلب صورت میگیرد و دموکراسی بازیچه قرار گرفته است. این نوعی از نمایش واقعی چهره انتخابات در آمریکا بود. همیشه رقابت بین دو حزب جمهوریخواه و دموکرات وجود دارد و این رقابت بیش از سه قرن است که صورت گرفته و هیچ جریان، فرد و گروه دیگری در این میان نتوانسته است ظهور پیدا کند.
این دو حزب هم تاکنون در قالب سیاست سلطهگرایانه، تجاوزگرایانه، غارتگرایانه و مداخلهگرایانه آمریکا عمل کردهاند؛ از این رو تفاوتی بین حاکمیت جمهوریخواهان و دموکراتها وجود ندارد، البته ممکن است در تاکتیکها تفاوتی با هم داشته باشند؛ یعنی ممکن است یکی برای اهداف تجاوزگرایانه خود از ابزار نرم و دیگری از ابزار سخت استفاده کند؛ اما هدف تفاوتی ندارد؛ چرا که تاریخ چند صد سال گذشته آمریکا نشان میدهد دولت این کشور یک دولت سلطهگر، تجاوزگر، غارتگر و مداخلهگر است.
بنابراین، برای ما فرقی ندارد که ترامپ از جمهوریخواهان یا کلینتون از دموکراتها روی کار بیاید. در گذشته هم جمهوریخواهان و هم دموکراتها علیه کشور و دولت منتخب ما کودتا، دخالت و تجاوزگری کردند. همینها بودند که در حادثه طبس به خاک ما تجاوز کردند، سفارت خانهشان جاسوسخانه بود، هواپیما را زدند، هشت سال پشت صدام ایستادند و در وحشیگریها و تجاوزهای او مشارکت کردند، علیه انقلاب جمهوری اسلامی ایستادند. همین جمهوریخواهان و دموکراتها بودند که پنجاه سال حکومت دیکتاتوری و مستبد شاهنشاهی را در این کشور حاکم کردند. بنابراین، بین اینکه جمهوریخواهان روی کار باشند یا دموکراتها تفاوتی وجود ندارد.
سیاست آمریکاییها با روی کار آمدن ترامپ، هرگز تغییر نمیکند. آنها همچنان بنای خصومت دارند؛ چرا که ماهیت دولت آنان سلطهگری، غارتگری و تجاوزگری است؛ از این رو در آینده نیز، این سیاست هم نسبت به برجام و هم نسبت به جمهوری اسلامی ایران تغییر نخواهد کرد.
اینکه افرادی در داخل، به این لبخندها و توافقها دل میبندند و فکر میکنند که آمریکا بر عهد خود پایدار میماند، نگرانکننده و آزاردهنده است؛ چون سابقه دولت آمریکا مشخص است و این همه تجاوز و جنایت علیه ملت ما باید عبرتآموز باشد و نباید فریب وعده و وعیدها را بخوریم؛ بلکه باید منافع کشور خودمان را در نظر بگیریم و روحیه مقابله با سلطهگری را در دولت و ملت خود حفظ کنیم تا آنها نتوانند این سقف مقاوم را در مقابل خود بشکنند.
ترامپ، رئیسجمهور همین آمریکاست؛ بنابراین در آینده نیز بر اساس همان چارچوبها عمل خواهد کرد و فقط ممکن است روشها و تاکتیکهایش متفاوت باشد؛ چون جمهوریخواهان صاحب صنایع نظامی آمریکا هستند و وقتی آنها روی کار میآیند، باید همه جا جنگ و بحران و خشونت باشد تا سلاحهای خود را بفروشند و ملتهای دیگر را بترسانند تا به سراغ خرید اسلحه از کارخانههای آنها بروند و از این طریق کارخانههای آنها فعال بماند.
در این میان، دموکراتها صاحب صنایع مادر آمریکا هستند و وقتی روی کار میآیند، صحبت از مذاکره، صلح، حل بحران و حقوق بشر دارند تا بتوانند تولیدات و محصولات خود را بفروشند. بنابراین روشها متفاوت است، اما هدف هر دو بریدن سر ملتهاست.
*سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی
تکیه بر دگرگونیهای آمریکا سادهنگری است
امیر محبیان *
مواضع دولت آمریکا از آغاز انقلاب بر پایه معارضه در سطوح گوناگون و با روشهای گوناگون با جمهوری اسلامی ایران بوده است. هرچند که در روشها دوگانگیهایی وجود داشته است. دموکراتها بهظاهر نرمتر برخورد میکنند، ولی به دلیل توان اجماعآفرینی میان متحدان اروپایی خود آسیبهای زیانبارتری وارد میکنند و جمهوریخواهان با اینکه خشنتر کار میکنند، ولی ژرفای اثرگذاری آنها کمتر است. مانند ناهمسانی ردی که چاقوی جراحی و چاقوی بزرگ قصابی میگذارد. بنابراین تکیه بر دگرگونیهای هیئت حاکمه آمریکا سادهنگری است.
موضع کشور ما برخاسته از باورها و نیز منافع ملی ماست. باورهای ما به هیچوجه اجازه پیروی و قرار گرفتن در پناه کفار، مشرکان و ستمگران را نمیدهد. خوشبینی به آنها هم پسندیده نیست. منافع ملی ما و عقل سیاسی هم به ما توصیه میکند که به دشمنی چون آمریکا اطمینان نکنیم و بهجای آن، تنها به توان مردم خود اتکا کنیم.
کابینه ترامپ، در حال شکلگیری است. تندترین چهرههای ضد ایران و اسلام و پشتیبانان منافقین در کابینه او مسئولیتهای کلیدی را در اختیار گرفتهاند. ما باید آماده هر واکنشی باشیم. افزون بر این، باید هوشیار باشیم که هیچ موضع ضعیفی اتخاذ نکنیم. تجربه نشان داده است؛ تندروهایی مانند ترامپ و کابینهاش در صورت اظهار درماندگی و ناتوانی ما سخت خشنتر و مهاجمتر میشوند؛ لذا باید با آنها با زبان خودشان سخن گفت.
و همانطور که رهبر فرزانه انقلاب فرمودند ما برای نتیجه انتخابات آمریکا نه عزا میگیریم نه شادی میکنیم. هیچ نگرانی از نتیجه انتخابات آمریکا نداریم. اگر بخواهیم عزت و رفاه داشته باشیم باید راه انقلاب را ادامه دهیم.
*فعال سیاسی و رسانهای