اکبر کریمی/ در وضعیت فعلی جامعه که تداوم رکود و نیمه فعال بودن اکثر شرکت‌های صنعتی از یک سو مطرح است و از سوی دیگر تزریق نیروی انسانی جویای کار طی سال‌های اخیر و انباشت این نیروی انسانی در کشور (که به نوبه خود موجب افزایش آمار بیکاری در بین نسل جوان، به ویژه جوانان نخبه و تحصیلکرده شده است)، تصور اینکه فردی معلول بتواند برای خود شغلی دست و پا کند و چرخ‌های زندگی‌اش را به تنهایی بچرخاند دور از ذهن به نظر می‌رسد.
«فاطمه داروغه» 49 ساله و ساکن پایتخت است. او معلول جسمی حرکتی است، ولی با اعتماد و اعتقاد به توانمندی‌های خدادادی توانسته است امر محال اشتغالزایی که ممکن است ذهنیت بسیاری از جوانان بیکار کشورمان باشد را به باور توانستن بدل کند. وی در 13 سالگی در سانحه جاده‌ای به ضایعه نخاعی دچار شد. این اتفاق تأثیر منفی خود را بر زندگی این خانم مستعد گذاشت، ولی نتوانست در اراده او برای ادامه زندگی شرافتمندانه و انگیزه بالایش در عرصه‌های مختلف هنری خللی ایجاد کند.
آثار پیکرتراشی این خانم هنرمند را می‌توان در بازارچه زیرگذر چهار راه ولی‌عصر(عج) دید. بدون اغراق می‌توان گفت او از چوب‌های ساده آثار فاخر و گرانبها آفریده است، به طوری که هنر دست او هر بیننده علاقه‌مند به آثار هنری را مجذوب خود میکند. خانم داروغه سوابق کاری بالایی در رشته‌های هنری مختلف دارد. طراحی و تزئین سرویس‌های عروس، هشت سال سابقه معرق‌کاری آیات قرآن کریم، پنج سال نقاشی روی شیشه، سه سال پیکرتراشی و یک سال خراش روی فلز و ... از جمله فعالیتهای او است.
چگونگی بهره‌مندی از هنر پیکرتراشی
هنر پیکرتراشی را نزد استاد سیاوشی که خودشان نیز معلول هستند، یاد گرفتم. به دلیل علاقه زیادی که به کار با چوب و زمینه قبلی کارم روی چوب داشتم توانستم در مدت یک ماه هنر پیکرتراشی را نزد استادم آموزش ببینم، ولی برای افراد علاقه‌مند مبتدی دوره‌های آموزشی مقدماتی و پیشرفته برگزار می‌شود که روی هم رفته این دوره‌های پیکرتراشی شش ماه به طول می‌انجامد.
خانم داروغه در حال حاضر به همراه عده‌ای از معلولان هنرمند دیگر در مؤسسه خیریه نگین تهران دوره‌های مختلف آموزشی برای کارآموزان برگزار می‌کنند. معلولان عضو این مؤسسه دوره پیکرتراشی و کار روی چوب را به صورت رایگان آموزش می‌بینند و افراد سالم نیز می‌توانند تنها با پرداخت 300 هزار تومان در دوره کامل این هنر دستی شرکت کنند.
این مؤسسه خیریه از سه سال پیش فعالیت خود را آغاز کرده است و در حوزه‌های مختلف آموزشی و فرهنگی به اعضای معلول خود خدمات رایگان ارائه می‌دهد. هزینه‌های این مؤسسه با کمک‌های خیرین مردمی تأمین می‌شود و وابستگی مالی به نهادهای دولتی ندارد.
خانم داروغه، مدرس رشته پیکرتراشی در این مؤسسه خیریه معتقد است: «برای یادگیری هنر چوب باید عاشق کار با چوب باشی. با چوب نباید جنگ کنی، بلکه باید با چوب اخت شوی. هنر پیکرتراشی افزون بر هزینه دوره آموزشی هزینه تقریبی چهار میلیون تومان برای خرید دستگاه برش چوب و دسته تیغ، تیغ‌های برش‌زنی و ... نیاز دارد. این هنر را در محیط منزل نیز می‌توان انجام داد.»
خانم داروغه خود نیز آثار دستی‌اش را در مؤسسه نگین و در منزل استیجاری‌اش تولید میکند و با شرکت در نمایشگاه‌های فصلی مختلف به فروش می‌رساند. نمایشگاه‌های برج میلاد، نمایشگاه‌های بین‌المللی، نمایشگاه‌های مصلی، نمایشگاه قرآن، نمایشگاه‌های شهر آفتاب، نمایشگاه‌های زیرگذر چهار راه ولی‌عصر(عج) و... از جمله نمایشگاه‌هایی است که آثار خانم داروغه در آنها به معرض نمایش علاقه‌مندان کارهای هنری گذاشته شده و به فروش می‌رسد.
مشکلات یک معلول از زبان خودش
هزینه اجاره غرفه در برخی نمایشگاه‌ها چون برج میلاد و نمایشگاه بین‌المللی خیلی بالاست و برای نمایش و فروش فعالیتهای هنری مقرون به صرفه نیست، از سوی دیگر فرد معلولی مثل من نمی‌تواند در هر نمایشگاهی حضور یابد. به دلیل وضعیت جسمانی که ما معلولان داریم و وضعیت معابر شهری که به هیچ‌وجه مناسب حال معلولان نیست، تردد در شهر از پله‌های برقی، پل‌های زیرگذر و روگذر پیاده گرفته تا هر مانع شهری و مصنوعی دیگر برای‌مان به شدت زجرآور و سخت است. این عوامل باعث می‌شود که یک معلول جسمی حرکتی در انجام امور و فعالیتهای اجتماعی، از جمله شرکت در نمایشگاه‌ها و فروش آثارش دچار مشکل شود؛ ولی من با این ناتوانی جسمی کنار آمده‌ام و امور زندگی‌ام را به تنهایی می‌گذرانم. یکی از مشکلات دیگر عرصه هنری، اشباع بازار با جنس‌های اغلب چینی بی‌کیفیت و ارزان است. خانم داروغه نیز به این موضوع اشاره کرد و از گسترش این روند که ضربه اساسی به تولیدات داخلی می‌زند، گله داشت.
خواسته یک ویلچرنشین از مسئولان
تولیدات او در حوزه کالاهای تزئینی و ویترینی جای می‌گیرد و انواع تابلوها، لوح‌های تقدیر، پیکرها و مجسمه‌های تزئینی کوچک و بزرگ حیوانات را شامل می‌شود. نهادهای دولتی می‌توانند برای تشویق کارکنان خود یا تهیه لوح‌های تقدیر از توانمندی‌های هنرمندانی چون خانم داروغه بهره بگیرند تا این‌گونه هم شاهد رونق استفاده از هنر دستی در کشورمان باشیم و هم با این شیوه به تولیدکنندگان داخلی کمک کنیم.
این خانم میانسال، با وجود فعالیت نزدیک به دو دهه در حوزه هنرهای دستی، همچنان نگران فروش محصولاتش است. تمامی دغدغه او تأمین مخارج زندگی و اجاره بهای 650 هزار تومانی منزل استیجاری‌اش از طریق فروش آثارش است و برای این کار تنها به یک نمایشگاه و محل دائمی برای معرفی و فروش نیاز دارد.
برای تهیه گزارش از فعالیتهای اقتصاد مقاومتی در استان خود با شماره تلفن 09193472981 برادر اکبر کریمی تماس بگیرید.
