مولا امیرالمؤمنین(ع) در وصف متقیان و پرهیزکاران میفرمایند: یکی از ویژگیهای انسانهای متقی این است که در گرفتاریها و سختیها بردبار هستند، آنچنان نیستند که در مقابل حوادث سر خم کنند و سختیهای زندگی آنان را از پا درآورد؛ آنان مقاومت را پیشه خود ساخته، آنچنان حرکت میکنند که کوهها از جا کنده میشود، ولی دگرگونی برای آنان رخ نمیدهد.
آیات متعدد قرآن مجید و روایات فراوان اهل بیت عصمت و طهارت بر این امر دلالت دارد و این معنا را بازگو میکند که از آغاز زندگی انسان روی زمین تا روزی که انسان روی این کره خاکی زندگی میکند، رهبری از رهبران الهی و پیشوایی از پیشوایان آسمانی هدایت انسانها را برعهده دارند و این سلسله نورانی هیچگاه قطع نشده و نخواهد شد.
آیات متعددی از قرآن این معنا را بیان میکند، ما سخن پیامبران را پیوسته قرار دادیم، هر پیامبری که آمد به دنبال او جانشین او یا پیامبر دیگری اعزام کردیم. در آیه هفت سوره رعد در این باره آمده است: «وَ يَقُولُ الَّذِينَ كَفَرُواْ لَوْلآ أُنزِلَ عَلَيْهِ آيَةٌ مِّن رَّبِّهِ إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرٌ وَ لِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ»؛ ای پیامبر! تو صاحب شریعت و کتابی و بعد از تو، هادیانی راه تو را ادامه میدهند و هر مجموعه و جمعیتی هدایتکنندهای دارد؛ از دوران بعثت پیامبر تا قیام قیامت، فرزندان رسول خدا و اهل بیت گرانقدر او امامت و رهبری جامعه را عهدهدار هستند.
علمای عامه به ویژه مفسران آنان در ذیل این آیه این حدیث را که از ابنعباس نقل شده و در بعضی از تفاسیر از ابوهریره هم نقل گردیده آوردهاند، فخر رازی در تفسیر خودش این حدیث را ذیل آیه نقل میکند و سایر مفسرین عامه هم این حدیث را نقل کردهاند که پیامبر مکرم دست به سینه مبارک زدند و فرمودند «منذر» که در این آیه به آن اشاره شده است من هستم و دست به کتف علیبنابیطالب(ع) زدند و فرمودند تو «هادی» بعد از من هستی و از روایت دیگری که از امام محمد باقر(ع) نقل شده است این معنا را با صراحت بیشتری بیان داشته است، امام میفرماید: هر زمانی امامی از ما خانواده، راه پیامبر را دنبال میکند و مسیر و قرآن او را برای مردم بازگو مینماید.
امیرالمؤمنین(ع) در نهجالبلاغه به این معنا با صراحت اشاره میکند و یاد مینماید و پیشوایان الهی را یا ظاهر مشهور یا خائف مغرور بیان میکند و جهت آن را بازگو میکند که این سلسله رهبران الهی برای این است که بینات خدا گم نشود و معالم پروردگار عالم مندرس و کهنه نگردد.
امام زینالعابدین(ع) هم در حدیثی همین مضمون را دارد و در ذیل آن بیان میفرماید که اگر سلسله رهبران الهی از هم گسسته شود، دین خدا و دعوت به پروردگار عالم بریده میشود و عبادت خدا آنچنان که باید در زمین انجام بشود، انجام نمیگیرد. بنابراین از آیات و روایات این حقیقت دیده میشود که مسئله رهبری الهی یک سلسله به هم پیوسته است و این لطف بیپایان پروردگار عالم به انسانهاست که امر هدایت آنها را خود عهدهدار شده و هادیان را خود فرستاده است. این انبیا و پیامبران و جانشینان آنها چند هدف را دنبال میکنند:
1ـ بینات الهی پایدار بماند.
2ـ خدای متعال در جهان مورد ستایش و عبادت واقع شود.
3ـ دین و اعتقادات مردم حفظ گردد.
4ـ طی کردن مسیر سعادت و هدایت برای مردم آسان باشد.
وقتی پروردگار رهبران به هم پیوستهای را میفرستد، طبیعتاً وظیفه مردم شناخت آن امامان، آشنایی با رهبران و معرفت آنان و به دنبال معرفت، اطاعت از آنهاست.
هیچ پیامبری نیامد مگر برای اینکه مردم از او تبعیت کنند و از او اطاعت نمایند، پس ادامه راه به عهده مردم است و در سخن پایداری که از پیامبر خدا رسیده است، به این معنا اشاره شده که امروز ما و شما و همه انسانهای روی زمین وظیفه دارند که امام زنده خودشان را بشناسند و دستور او را تبعیت کنند؛ در دوران غیبت چگونه از دستور او تبعیت کنند؟ دوران غیبت هم ادامه راه مشخص است به دست مراجع، مجتهدین و انسانهای وارسته.
قرآن مجید در آیه 44 سوره مائده میفرماید: «إِنَّا أَنْزَلْنَا التَّوْرَاةَ فِيهَا هُدًى وَ نُورٌ يَحْكُمُ بِهَا النَّبِيُّونَ الَّذِينَ أَسْلَمُوا لِلَّذِينَ هَادُوا وَالرَّبَّانِيُّونَ وَالْأَحْبَارُ بِمَا اسْتُحْفِظُوا مِنْ كِتَابِ اللهِ وَكَانُوا عَلَيْهِ شُهَدَاءَ فَلَا تَخْشَوُا النَّاسَ وَاخْشَوْنِ وَلا تَشْتَرُوا بِآيَاتِي ثَمَنًا قَلِيلًا وَمَنْ لَمْ يَحْكُمْ بِمَا أَنْزَلَ اللهُ فَأُولَئِكَ هُمُ الْكَافِرُونَ»؛ ما تورات را که کتاب هدایت و نور بود فرستادیم و پیامبرانی که تسلیم خدا بودند مردم را به محتوای تورات هدایت کردند، پس از آنان، ربانیون آمدند؛ ربانیون، ائمه و پیشوایان الهی هستند که بعد از پیامبران هدایت جامعه را برعهده دارند و احبار، علما و دانشمندان عالم و ارزشمندی هستند که راه ائمه و پیامبران را دنبال میکنند؛ این آیه به ظاهر درباره قوم یهود نازل شده، اما یکی از شاگردان امام صادق(ع) از امام سؤال میکند چرا باید امام معصوم و دارای علم و آگاهی باشد؟ چرا باید به احکام الهی عالم باشد؟ امام به این آیه استدلال میکند و میفرماید: کسانی که اهل حکومت هستند و خدا به آنها اجازه داده است مسئله حکومت را عهدهدار بشوند، پیامبرانند و ربانیون که پیشوایان و ائمه هستند و بعد از آنها احبار» سپس میفرمایند: «ربانیون امامند و پیامبر نیستند، مردم را با علمشان پرورش میدهند، علما بعد از ائمه زمام را به دست میگیرند و مدیریت جامعه را عهدهدار میشوند» و در پاسخ به این پرسش که چه کسانی میتوانند حاکمیت پیدا کنند؟ امام میفرمایند: «پیامبران، ائمه و علما.»
بنابراین در هیچ دورهای بشر بدون امام نبوده و بدون امام زندگی نکرده و نخواهد کرد و در عصر امروز هم به مقتضای پارهای از احادیث، تکلیف مردم روشن و مشخص شده است.
امام هفتم میفرمایند: «فقها دیوارهایی هستند برای حفظ مسلمانان مثل دیوار اطراف شهرها که شهر را از هجوم دشمن حفظ میکند.» پیامبر(ص) میفرمایند: «علما و دانشمندانی که اجازه نمیدهند محتوای دین به انحراف کشیده شود، مقابل افراطگریها میایستند و متن دین را برای مردم حفظ میکنند.»
در توقیع مبارکی که محمدبنعثمان امری از امام زمان(عج) به راوی بزرگوار اسحاقبنیعقوب داده و مرحوم شیخ طوسی آن را در کتاب غیبت نقل میکند و این روایت دارای سند صحیحی است؛ سؤالاتی است که اسحاقبنیعقوب از امام زمان دارد و امام زمان پاسخ میدهد تا این سؤال که میپرسد؛ در دوران غیبت، ما چه کنیم؟ و امام میفرمایند: «به علما و فقها مراجعه کنید، آنان حجت من هستند بر شما، همانگونه که من حجت خدا هستم بر آنان. بنابراین از منظر دین، قرآن و روایات اهل بیت مسئله پیوستگی رهبران الهی آسمانی برای هدایت بشر یک امر جا افتاده و تردیدناپذیر است.
این راه ادامه پیدا میکند و این مسیر دنبال میشود تا برسد به زمان حضور حضرت که آن روز همه نمایندگان خاص و عام در مقابل او بیعت میکنند و نه تنها نمایندگان و مراجع، بلکه عیسیبنمریم از آسمان به زیر میآید و در محضر امام زمان بیعت مینماید و پشت سر او به نماز میایستد.
جشنهای مردمی که در نیمه شعبان برگزار میشود و سنتی حسنه است از گذشتگان ما به ما به ارث رسیده و ما باید این سنت حسنه را حفظ کنیم و به نسلهای آینده تحویل بدهیم؛ این جشنها باید دور از منکرات، آلودگیها، گناه و انحراف باشد؛ نباید در آن جشن منکری از منکرات عملیاتی شود. ترویج منکرات در مکتب امام دوازدهم و ائمه هدی جایگاهی ندارد.