اکبر کریمی/ ايران در جایگاه بزرگ‌ترين توليد‌كننده انار، سهم ۴۰ درصدي از این میوه بهشتی را در جهان از آن خود کرده است. این میزان تولید در حالي است كه رقباي خارجي در بازارهاي جهاني صاحب نام و نشان معتبري بوده و نام ايران در این محصول کشاورزی نیز همچنان در حاشيه است. اینکه چرا به میزان توان تولیدمان نتوانسته‌ایم در جهان اعتبار کسب کنیم، به دلایلی چون؛ فرآيند توليد و فاصله داشتن باغداري کشور از روش‌هاي نوين و راندمان نامناسب توليد باغات انار، تجاری‌سازی نکردن باغات کشور با بهره‌گیری از نهال‌های مفید و مرغوب، ارتقا نیافتن سطح آموزش و اطلاع‌رساني صحيح به فعالان، ضعف صنایع تبدیلی کشور و... برمی‌گردد.
حدود دو درصد از انار کشور در استان مازندران تولید می‌شود. سالیانه هزاران تن انواع انار محلی به صورت ارگانیک و بدون نیاز به کود و سم در این منطقه تولید می‌شود و شبه‌جزیره میانکاله در این استان یکی از مناطق بکر و دست نخورده پرورش گونه‌های وحشی این میوه است.
موسی غلام‌زاده‌عسگری جوان خوش‌ذوق مازندرانی است که با هدف پر کردن خلأ صنایع تبدیلی، در شهر نکا اقدام به راهاندازی کارگاه مکانیزه تولید پودر دانه و پودر پوست انار کرده است.
او در این زمینه می‌گوید: «ارگانیک بودن میوه انار مازندران و کمترین نیاز آن به کود و سم موجب شده است که بیشتر کشورهای جهان راغب به تهیه فرآورده‌های انار از شمال ایران باشند، ولی متأسفانه به دلیل نبود صنایع تبدیلی، این مهم تاکنون محقق نشده است. نام‌گذاری سال 95 به «اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل»، از سوی رهبر معظم انقلاب بهانه‌ای شد تا ایده احداث کارگاه صنایع تبدیلی انار را اجرایی کنیم.»
از فراگیری فعالیت تا راهاندازی کارگاه
موسی برای شروع این کار افزون بر یادگیری، برای پیشبرد امور به افراد کاربلد نیاز داشت، به همین دلیل او این فعالیت را با کمک و همراهی اعضای خانواده آغاز کرده است. در ابتدا همه اعضای خانواده دوره‌های تخصصی این رشته را در سازمان فنی و حرفه‌ای استان طی کرده و در حال حاضر علاوه بر مدرک معتبر، تجربه کافی برای تهیه محصولات انار نیز دارند.
موسی می‌گوید: «برای احداث کارگاه و تهیه تجهیزات، بیش از 150 میلیون تومان هزینه کردم که 60 میلیون تومان از این سرمایه را از سازمان بسیج سازندگی تسهیلات گرفتم. با دریافت مجوز از جهاد سازندگی، اداره تعاون و اداره بهداشت، کارگاهی به مساحت 70 متر مربع در حیاط منزل احداث کردم.»
کارگاه آقای غلام‌زاده دقیقاً مطابق با استانداردهای بهداشتی احداث شده و در آن پودر دانه و پوست انار فرآوری می‌شود. بخش‌های مختلف کارگاه شامل: اتاق شست‌وشوی میوه، اتاق دانه‌گیری، اتاق خشک‌کن، انبار، اتاق کارگری و سرویس‌های بهداشتی و دو سردخانه زیر صفر و بالای صفر می‌باشد. کارگاه کوچکی که توانسته است به صورت مستقیم برای هفت نفر شغل ثابت ایجاد کند.
بازاريابي و فروش محصول
اصلی‌ترین و سخت‌ترین بخش کار، بازاريابي و فروش محصول است. امروزه بیش از 120 نوع محصول از انار در جهان تولید می‌شود. محصولاتی مانند رب، سس، آب انار، شربت، مربا، مارمالاد، ژله، نوشابه، بستنی، ترشی، سرکه، لواشک و... در حالی که تا چند سال اخیر این میوه بهشتی در کشور ما کاملاً به صورت خام مصرف می‌شد.
امروزه با تلاش افرادی چون غلام‌زاده در راهاندازی صنایع تبدیلی، ایران به جمع کشورهای تولیدکننده محصولات انار پیوسته است و اگر سیاست‌های حمایتی دولت در این عرصه اعمال شود، در آینده نزدیک در کنار تولید محصولات متنوع و با ارزش افزوده قابل توجه، شاهد ارزآوری خوبی در این عرصه برای کشور خواهیم بود. حمایت دولت در این گونه بخش‌های اقتصادی که بستر مناسب در داخل دارند، وابستگی کشور به ارز حاصل از فروش نفت خام را کاهش خواهد داد.
محصولات کارگاه غلام‌زاده برای اولین بار در کشور تولید شده‌اند و بی‌شک هنوز راه زیادی برای شناخته شدن در بازارهای داخلی و خارجی دارند، ولی در همین مدت زمان کوتاه نیز شرکت‌های خارجی پیشنهادهای خوبی برای خرید محصولات این کارگاه به وی داده‌اند. موسی می‌گوید: «حدود یک ماه پس از راهاندازی کارگاه، نماینده شرکتی از کره جنوبی برای مذاکره و خرید محصولات ما به ایران آمدند و تا به حال چند مرحله محصولات‌مان را به کشورهایی چون ژاپن، آلمان و... صادر کرده‌ایم.»
طرح افزایش سطح زیر کشت
بر اساس الگوهای مرسوم فعلی، در هر هکتار از باغات انار کشور، حدود 750 درخت انار کشت می‌شود؛ موسی می‌گوید: «طی چند سال اخیر تغییرات مکرر شرایط جوی موجب از بین رفتن باغات مرکبات در استان مازندران شده است. به همین دلیل از سه سال پیش به دنبال پیدا کردن درختی سازگار با آب و هوای استان مازندران بودم.»
وی افزون بر کسب موفقیت در فرآوری انار و راهاندازی کارگاه تبدیلی، با مطالعه میدانی و بازدید از باغ‌های متعدد انار در استان‌های مازندران، گلستان و خراسان جنوبی (منطقه کاشمر و بردسکن) و با توجه به وضعیت آب و هوایی استان مازندران، برای اولین بار در کشور به الگوی کشت جدیدی دست یافته است. در الگوی او 1500 نهال انار در واحد هکتار کشت می‌شود. با اجرای این الگو، سطح کشت مزارع انار دو برابر خواهد شد که این امر صرفه اقتصادی بالایی برای باغداران دارد. موسی الگوی خود را از دو سال پیش در 15000 متر مربع از اراضی پدری شروع کرده و امیدوار است در این مسیر نیز افتخار دیگری برای کشورمان رقم بزند.
برای تهیه گزارش از فعالیت‌های اقتصاد مقاومتی در استان خود با شماره تلفن 09193472981 برادر اکبر کریمی تماس بگیرید.
