عبدالله عبادی/سنگال یکی از مهمترین شرکای سیاسی آمریکا در غرب آفریقاست. در سال 2012، 69 درصد از مردم این کشور طرفدار سیاستهای آمریکا در کشورشان بودند که در سال 2013 این رقم به 81 درصد رسید؛ اما در سال 2014 این آمار سیر نزولی داشته و به 74 درصد رسیده است.
تاریخچه روابط
طی 40 سال گذشته، آمریکا از بزرگترین شرکای سنگال در زمینههای سیاسی، اقتصادی و فنی بوده است. هر ساله حدود 300 دانشجوی سنگالی به منظور ادامه تحصیل به آمریکا سفر میکنند. در سال 1983 عبدودیوف، اولین رئیسجمهور سنگال عازم واشنگتن شد و از آن زمان تا به امروز رؤسایجمهور این کشور بارها به آمریکا سفر کرده و با مقامات کاخ سفید مذاکره کردهاند.
در سال 2003 جرج دبلیو بوش، دومین رئیسجمهور آمریکا پس از بیل کلینتون عازم «داکار» پایتخت سنگال شد و با عبدالله واد، رئیسجمهور سنگال در زمینه مسائل مهم منطقهای مذاکره کرد؛ اما پیش از وی بیل کلینتون در سال 1998 به سنگال سفر کرده بود که سرآغاز گسترش روابط دو کشور در بسیاری از زمینهها بود. به فاصله یک سال از این سفر هیلاری کلینتون، بانوی اول آمریکا عازم داکار شد که این نشان از اهمیت سنگال در راهبرد آمریکا در غرب آفریقا داشت.
پس از وقایع 11 سپتامبر 2001 و گسترش حضور القاعده در آفریقا، سنگال یکی از مهمترین حامیان آمریکا در جنگ علیه تروریسم در منطقه غرب آفریقا بود. در این راستا به فاصله چند ماه پس از 11 سپتامبر سنگال در حمایت از آمریکا اجلاسی را با عنوان «African Pact Against Terrorism» برگزار کرد.
یکی از سازمانهای آمریکایی که نقش مهمی در اجرای سیاستهای آمریکا در سنگال دارد، سازمان توسعه بینالمللی آمریکا (USAID) است. تمرکز این سازمان بر بهبود وضعیت اقتصادی، حمایت از بخش خصوصی، حمایت از اقتصاد خرد، بهبود وضعیت بهداشتی و درمانی، بهبود وضعیت آموزش و پرورش و کمک به برقراری صلح و ثبات است.
در اجرای این سیاستها و به ویژه بند آخر آن، سازمان توسعه بینالمللی آمریکا تلاش فراوانی در حمایت از برقراری صلح و ثبات در منطقه جنوب سنگال که شورشیان کازامانس در آن مستقر هستند، کرده است. در سال 2005، این سازمان مبلغ 30 میلیون دلار برای بهبود وضعیت آموزشی مدارس ایالت کازامانس که جزء فقیرترین ایالتهای سنگال است، هزینه کرده است.
زمینههای همکاری آمریکا و سنگال
سنگال از جمله کشورهایی است که تروریستهای منطقه مغرب عربی همواره به آن چشم دوختهاند. هممرز بودن این کشور با موریتانی که از جمله پایگاههای مهم تروریستهای شمال آفریقا است، سبب شده تا نفوذپذیری این کشور در برابر اقدامات تروریستی بسیار بالا باشد؛ از سوی دیگر وجود هزاران جوان بیکار از دیگر عواملی است که زمینه رشد افراطگرایی را در سنگال بالا برده است.
روابط گرم این کشور با کشورهای غربی، به ویژه آمریکا و رژیم صهیونیستی و حضور صدها تاجر، کارشناس و متخصص آمریکایی و صهیونیستی در این کشور از جمله مواردی است که امکان عملیات تروریستی را در سنگال افزایش داده است. ناگفته نماند که فرودگاه بینالمللی این کشور در داکار یکی از پایگاههای نظامی آمریکا در غرب آفریقاست که دولت آمریکا در مواقع لزوم نظیر برگزاری رزمایش یا حمایت از عملیاتهای نظامی از آن استفاده میکند. وجود این پایگاه نظامی سبب شده است دهها نفر از نیروهای هوایی ارتش آمریکا به طور دائم در این فرودگاه حضور داشته باشند.
این موارد سبب شده است از یک سو القاعده همواره به چشم یک هدف به سنگال نگاه کند و از سوی دیگر آمریکا برای حفظ منافع خود روابط نظامی و امنیتی خود را با سنگال گسترش دهد.
با توجه به پایبندی ارتش سنگال به قانون اساسی این کشور طی 60 سال گذشته و به وقوع نپیوستن هیچ کودتایی درآن از زمان استقلال از فرانسه، آمریکا برای ادامه این روند ـ دور نگه داشتن ارتش از سیاست ـ آموزشها و دورههای ویژهای برای نظامیان سنگالی در نظر گرفته است. همچنین نزدیکی این کشور به مرزهای آبی آمریکا و امکان قاچاق مواد مخدر، سلاح و انسان به آن موجب شده است تا دورههای خاص مبارزه با قاچاق برای نظامیان سنگالی برگزار شود و آنان از هر جهت برای جلوگیری از این مشکل آماده شوند.
هر چند سنگال در زمینه حقوق بشر بهترین کارنامه را در میان کشورهای منطقه غرب آفریقا دارد؛ اما گزارش حقوق بشر سال 2012 موارد متعددی از نقض حقوق بشر را در این کشور برملا کرده است. این موارد عموماً شامل بدرفتاری نظامیان، کاهش آزادی مطبوعات و آزادی بیان، فساد اداری و دولتی، مستقل نبودن قوه قضائیه، شکنجه زنان و بدرفتاری شدید با آنان، سوءاستفاده و بدرفتاری با کودکان و مواردی از این دست است. بر اساس گزارش حقوق بشر، در روستاها و شهرهای دورافتاده این کشور بسیاری از دختران از رفتن به مدرسه منع شده و بسیاری از دختران در سنین پایین به ازدواج مجبور میشوند. همچنین موارد متعددی از نقض حقوق بشر از سوی شورشیان کازامانس دیده شده که سبب شده است منطقه کازامانس جزء عقبماندهترین استانها از نظر آموزشی و بهداشتی باشد.
دولت آمریکا به منظور مقابله با این موارد سپاه صلح «peace corps» را در این کشور فعال کرده است. این سازمان 150 عضو بومی دارد که همگی از جوانان مستعد سنگالی هستند که دورههای خاصی را زیر نظر کارشناسان فرهنگی آمریکا گذرانده و در چارچوب اجرای برنامههای به اصطلاح حقوق بشر آمریکا آماده شدهاند. گفتنی است، دامنه فعالیت سپاه صلح در زمینه آموزش و پرورش، بهداشت و کشاورزی و اقتصاد خرد است.
در سال 2014 و با شیوع بیماری مهلک ابولا در غرب آفریقا که هزاران قربانی گرفت، دولت آمریکا به منظور جلوگیری از گسترش این بیماری در غرب آفریقا مبلغ یک میلیون دلار بودجه اختصاص داد که بخشی از آن صرف مبارزه با ابولا در سنگال شد. بر اساس این، سپاه صلح در اجرای این سیاست اعضای خود را به مناطق مختلف سنگال فرستاد و مردم این کشور را با کمک نیروهای دولتی واکسیناسیون کرد.