محمدحسین مصطفوی/ جاسوسی و تأثیرات آن بر اقتصاد و امنیت به گونه‌ای به هم پیوند خورده است که نمی‌توان آنها را از هم جدا کرد. در این میان هنگامی که پای فضای سایبر به میان کشیده شود و دو موضوع فوق را به تجهیزات هسته‌ای پیوند بزند، وضعیت پیچیده‌تر میشود. سايبر عرصه پنجم وقوع جنگ جهاني است كه دولت‌هاي بزرگ برنامه‌هاي گسترده‌اي را براي نفوذ و ضربه زدن به كشورهاي مختلف از طريق آن تدارك ديده‌اند. در حوزه جنگ سايبر، مفاهيم جديدي مانند سلاح‌هاي سايبري، ساختارهاي دفاعي سايبري و تروريسم سايبري پديد آمده است.
در سال‌های گذشته شاهد یک حمله سایبری به فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان بودیم؛ جمله‌ای که توانست جهان را تحت تأثیر خود قرار بدهد. این حمله اولین بار در سال ۲۰۱۰ (1389) صورت گرفت. این بدافزار با استفاده از نقص امنیتی موجود در میانبرهای ویندوز، با آلوده کردن رایانه‌های کاربران صنعتی، فایل‌هایی با قالب اسکادا که مربوط به نرم‌افزارهای WinCC و PCS7 شرکت زیمنس می‌باشد را جمع‌آوری کرده و به یک سرور خاص ارسال می‌کند. براساس نظر کارشناسان شرکت سیمانتک، این بدافزار به دنبال خرابکاری در تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم نطنز بوده است.
اهداف برنامه
اما از جمله اهداف این برنامه میتوان به مؤلفه‌های زیر اشاره کرد:
1ـ پس از آنکه کشورهای اروپایی نتوانستند طی توافقنامه‌های یک‌طرفه صنعت هسته‌ای کشور را متوقف کنند، در عملیاتی مهم و گسترده دست به حمله زدند. اواسط تیرماه 1389 در سراسر جهان برای نابودی تأسیسات اتمی بوشهر ویروسی به نام استاکس‌نت (net Stux) انتشار یافت.
2ـ اما در میان تحریم‌ها و تلاشهای دیپلماتیک و تحت فشار رژیم صهیونیستی، دولت ایالات متحده سلاح بی‌سابقه‌ای را علیه تأسیسات هسته‌ای ایران به کار گرفت. این بدافزار با همکاری مشترک آژانس امنیت ملی ایالات متحده آمریکا و رژیم صهیونیستی ساخته شده است.
3ـ روزنامه «نیویورک‌تایمز» ۱۶ ژانویه ۲۰۱۱ میلادی، در مقالهای نوشت: «اسرائیل استاکس‌نت را در مرکز اتمی دیمونا و روی سانتریفیوژهای مشابه‌ای که ایران از آنها در تأسیسات غنی‌سازی اورانیوم نطنز استفاده می‌کند، با موفقیت آزمایش کرده بود.»
4ـ دشمنان با استفاده از فضاي مجازي به زيرساخت‌هاي صنعتي حمله کردند و روند توليد صنعتي را تحت تأثیر قرار دادند.
5ـ پایگاه خبری‌ـ تحلیلی تیک‌پارت (take part) در گزارشی نوشت: استاکس‌نت اثری پایدار و مهم بر فرهنگ، سیاست و صنعت ایران داشته است.
6ـ دیوید کندی، مؤسس و رئیس شرکت مشاور امنیتی امنیت سایبری تراستدسک (TrustedSec) به این پایگاه خبری‌ـ تحلیلی گفت: استاکس‌نت جهان را شوکه کرد. این ویروس کاملاً یک راه جدید برای حمله به روش نظامی بود.
7ـ ویروس استاکس‌نت از این لحاظ یک بدافزار غیر معمول بود که سبب نابودی فیزیکی بخشی از تأسیسات هسته‌ای ایران شد. این ویروس کنترلگرهای صنعتی سانتریفیوژهای تأسیسات هسته‌ای نطنز را هدف قرار داد.
8ـ رئیس اسبق اداره اطلاعات نظامی ارتش رژیم صهیونیستی‌ـ می‌گوید «هک» بهترین سلاح است؛ چراکه دشمن متوجه نمی‌شود چه اتفاقی در حال روی دادن است.
برخی مشخصات این بدافزار به شرح زیر است:
1ـ در اواخر ماه مه ۲۰۱۲ رسانه‌های آمریکایی اعلام کردند استاکس‌نت مستقیماً به دستور اوباما رئیس‌جمهور آمریکا طراحی، ساخته و راه‌اندازی شده است.
2ـ این ویروس از طریق اتصال USB پخش شد و هدف آن یکی از نیروگاه‌های هسته‌ای ایران بود.
3ـ هدف آن سامانه‌های هدایتگر تأسیسات صنعت هسته‌ای با سیستم‌عامل ویندوز است.
4ـ فیلم مستند «روز صفر» (یا «صفر روز») درباره استاکس‌نت می‌گوید، این بدافزار سیستم‌هایی را هدف قرار داده است که یک مبدل فرکانس دارند که نوعی دستگاه برای کنترل سرعت موتور است. بدافزار استاکس‌نت به دنبال مبدل‌هایی از یک شرکت در فنلاند یا تهران بوده است.
تأثیرات بدافزار استاکس‌نت
1ـ محمود احمدی‌نژاد رئیس‌جمهور وقت درباره این بدافزار گفت: «آنها موفق شدند تا از طریق نرم‌افزاری که در بخش‌های الکترونیکی کار گذاشتند، مشکلاتی را برای تعداد محدودی از سانتریفیوژهای ما ایجاد کنند.»
2ـ در ساعت صفر ادعا شده است که واکنش ایران به حمله ویروس استاکس‌نت نیز به خوبی در این فیلم بیان شده است. در واقع، پس از این حمله سایبری بود که ایران درصدد تقویت توانمندی‌های سایبری خود برآمد و با حمله به وبگاه حدود 50 بانک آمریکایی، از جمله «جی‌پی مورگان» و «بانک آمریکا» به نوعی سیاست مقابله‌به‌مثل را در دستور کار قرار داد.
3ـ این ویروس رایانه‌ای را نخستین بار کارشناسان ایرانی در مشهد که نمایندگی آنتی‌ویروس بلاروسی را داشتند ارزیابی و اعلام کردند؛
4ـ تهديدات جديد با محوريت فناوري‌هاي نوين شكل مي‌گيرد. اين فناوري‌ها از يك سو براي كشورهاي صاحب فناوري، سه مؤلفه قدرت، ثروت و سلطه به ارمغان مي‌آورد، از سوی ديگر سبب نگراني و احساس خطر دیگر كشورها مي‌شود.
5ـ روسیه و دیگر کشورها با آگاهی از عملکرد این بدافزار، وارد جنگ سایبری جدیدی شدند که به هیچ وجه تابع هنجارهای بین‌المللی نبود. در واقع، قواعد جدید این جنگ، شما را برای دفاع از خود به انجام هر کاری مجاز می‌کند.
6ـ اگرچه حمله استاكس‌نت غافلگيرانه بود، اما متخصصان ما به خوبي با آن مقابله كردند. حمله استاكس‌نت بركات خوبي براي كشور ما داشت، به طوری که سبب افزايش آمادگي متخصصان ايراني شد.
موفقیت دانشمندان انقلابی
بعدها معلوم شد که اگر این ویروس مهار نمی‌شد و به تخریب سانتریفیوژها ادامه می‌داد، صنعت هسته‌ای کشور کاملاً غیر قابل استفاده می‌شد، به‌طور کلی تیم شهید احمدی‌روشن با این ویروس مقابله کردند و مأموریت‌شان را تمام و کمال و به نحو احسن انجام دادند. آن تیم بعد از اینکه نطنز و فردو را راه انداخت، استاکس‌نت را از بین برد و تمام خرابکاری‌های صنعتی را پیدا کرد و هر چیزی را که باید در تولید داخل می‌شد در داخل تولید کرد و همه این اتفاقات را رقم زد. نیروهای امنیتی پس از آنکه این ویروس به همت تیم شهید احمدی‌روشن مهار شد، تحقیقات خود را آغاز کردند و اعلام شد منشأ ورود این ویروس به ایران نه از طریق شبکه اینترنت، بلکه از طریق حافظه‌های جانبی بوده که افرادی از خارج کشور به ایران آورده و بدون بررسی لازم به رایانه‌هایی در داخل ایران متصل کرده‌اند. هفته‌نامه «اشپیگل» در مقالهای این احتمال را مطرح کرده است که این ویروس را ناخواسته کارشناسان شرکت اتم استروی اکسپورت روسیه و به‌وسیله یک حافظه جانبی فلش به رایانه‌های نیروگاه اتمی بوشهر منتقل کرده‌اند.
