نفوذ آل‌سعود در جهان اسلام ـ 5
عبدالله عبادی/ جمهوری موریتانی کشوری است در شمال غرب آفریقا و پایتخت آن شهر «نواکشوت» است. بیش از 90 درصد از مساحت این کشور را بیابان پوشانده است، جمعیت این کشور حدود 3/3 میلیون نفر است.
فقر و بی‌سوادی شدید سبب شده تا برده‌داری همچنان در موریتانی رواج داشته باشد، این کشور از نظر درصد جمعیت برده رتبه اول در جهان را دارد. بر اساس گزارش سی‌ان‌ان در سال 2012 حدود 10 تا 20 درصد از جمعیت موریتانی را بردگان (به معنای واقعی کلمه) تشکیل داده‌اند. بیشتر برده‌ها سیاه‌پوستانی هستند که اجدادشان قرن‌ها پیش به اسارت بربرها درآمده‌اند. خرید و فروش برده در این کشور معمول نیست؛ اما هدیه دادن آن رواج دارد به‌ویژه هدیه دادن کودکان برده به تازه عروس و دامادها.
فقر اقتصادی و معنوی موجب شده تا این کشور به کشوری فقیر و نیازمند کمک‌های خارجی تبدیل شود و مقامات کشورهای ثروتمند با بهره‌برداری از این موضوع سعی در نفوذ در ارکان این کشور دارند، بر این اساس در اردیبهشت سال 1393 رسانه‌های عربستان اعلام کردند؛ رژیم ریاض کمک‌های مالی و اقتصادی به دولت موریتانی را در اولویت اول خود قرار داده است. در این راستا منابع خبری گفتند که دولت آل‌سعود مبلغ 30 میلیون دلار برای احداث دانشکده‌ای در نواکشوت اختصاص داده است.
در اوایل سال 1390 و با تغییر رژیم حاکم بر این کشور روابط جمهوری اسلامی ایران با موریتانی سیر صعودی پیدا کرد و جدا از سفرهای مقامات دو کشور، کمک‌های انسانی جمهوری اسلامی ایران در زمینه غذایی و دارویی در چند نوبت به نواکشوت ارسال شد. با گرم شدن روابط دو جانبه رژیم عربستان به عنوان محور ترویج آموزه‌های سلفی و وهابی و نماد اسلام آمریکایی از بیم گسترش مذهب تشیع که به دنبال اقبال و علاقه مردم این کشور ایجاد شده بود، تحرکات جدید خود علیه کشورمان را در این کشور آغاز کرد.
با تحریک مقامات مذهبی عربستان «احمد ولد المرابط» خطیب مسجد و مفتی موریتانیایی در خطبه نماز عید قربان آن سال با تکرار ادعاهای مفتی‌های عربستان درباره نفوذ جریان‌های شیعه وابسته به ایران هشدار داد.
به دنبال احساس خطر عربستان از نفوذ ایران سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی این کشور با اعزام کارشناسان خود به موریتانی سعی در جلوگیری از رشد تشیع در بین مردم این کشور گرفتند، بر این اساس برای اولین بار تیمی از پزشکان سازمان رابطه العالم اسلامی با سفر به مناطق دورافتاده موریتانی به معالجه بیماران اقدام کردند علاوه بر این مقامات نظامی آل‌سعود با سفر به این کشور چندین موافقت‌نامه نظامی با ارتش به امضا رساندند.
تیم پزشکی سازمان رابطه العالم اسلامی در موریتانی
مقامات موریتانی که از توجه آل‌سعود به کشورشان مطلع شده بودند فضا را مناسب دیده و محمد‌بن‌عامر، معاون آموزش و پرورش را به عربستان فرستادند. وی در دیدار با محسن الترکی، رئیس سازمان رابطه العالم اسلامی خواستار افزایش مدارس اسلامی وابسته به عربستان در کشورش شد. در این دیدار الترکی آمادگی این سازمان برای افزایش مدارس اسلامی در موریتانی را اعلام کرد.
بن‌عامر در دیدار با الترکی
در اکتبر سال 2013 برنامه جهانی غذا سازمان ملل متحد محموله خرمایی به وزن 202 تن و به ارزش بیش از 285 هزار دلار آمریکا از کشور عربستان سعودی برای کمک به گرسنگان موریتانی دریافت کرد.
این محموله اهدایی بین حدود 27 هزار نفر از خانوارهای آسیب‌پذیر در هشت نقطه توزیع شد.
از دیگر سازمان‌های وهابی که نقش مهمی در توسعه نفوذ عربستان در آفریقا دارند، صندوق توسعه سعودی است. صندوق توسعه سعودی در سال 1974 میلادی با فرمان پادشاه وقت عربستان تأسیس شد و فعالیت خود را به طور رسمی از ابتدای مارس سال 1975 آغاز کرد. این صندوق فعالیت خود را با سرمایه دولتی به میزان 10 میلیارد ریال آغاز کرد و در سه مرحله به شرح زیر، سرمایه آن افزایش یافت و به 31 میلیارد ریال سعودی رسید. این صندوق از طریق اعطای وام‌های بلندمدت با بهره کم در پروژه‌های مذکور مشارکت می‌کند. فعالیت این صندوق محدود به منطقه جغرافیایی خاصی نیست و از نظر ارتباطی نیز مستقیماً با دولت‌های کشورهای در حال توسعه برای کمک به پروژه‌های توسعه‌ای اولویت‌دار همکاری می‌کند. این صندوق اولویت کاری خود را تأمین مالی کشورهای کمتر توسعه‌یافته و کم‌درآمد اعلام کرده است. فعالیت‌های این صندوق بر پروژه‌های توسعه‌ای تمرکز دارد که پیشرفت اقتصادی و اجتماعی را در کشورهای با درآمد پایین به ارمغان آورد.
در سال 2014 صندوق توسعه سعودی پروژه انتقال برق در موریتانی را آغاز کرد و توانست در مدت کمتر از دو سال نقش مهمی در انتقال برق در این کشور داشته باشد.
خطوط برق بین نواکشوت، پایتخت موریتانی و نواذیبو، دومین شهر این کشور احداث شد تا علاوه بر برق‌رسانی به واحدهای صنعتی و معدنی در شمال این کشور، از یک‌سو خطوط ارتباطی میان شبکه‌های جنوبی و غربی موریتانی را که از تولید برق حاصل از رود سنگال استفاده می‌کنند، برقرار می‌کند و از سوی دیگر شبکه برق‌رسانی شمال این کشور را به شبکه‌های برقی مغرب عربی و اروپا متصل می‌کند. علاوه بر تأمین مالی 150 میلیون دلاری صندوق برای این پروژه، این صندوق در قالب برنامه صادرات، کابل‌ها، برج‌های برق و دیگر قطعات لازم را به این کشور صادر کرده است.
از دیگر اقدامات عربستان برای نفوذ در بین قلوب مردم این کشور اعطای بورسیه تحصیلی به دانش‌آموزان موریتانیایی است. مسئولان سفارت عربستان در نواکشوت هرساله عده‌ای از دانش‌آموزان موریتانی را در دانشگاه‌ها بورسیه می‌کنند تا از این طریق طبقه‌ای وابسته به خود در تحصیلکردگان بومی ایجاد کنند. هزینه تحصیلی این دانش‌آموزان تا پایان مقطع کارشناسی از سوی دولت عربستان پرداخت می‌شود و تعداد بسیاری از آنان برای تحصیلات تکمیلی به دانشگاه‌های ریاض اعزام می‌شوند.
