اکبر کریمی/ بر اساس آمارهای رسمی وزارت جهاد کشاورزی، سالیانه حدود ۳۰ درصد از تولیدات کشور در حوزه کشاورزی به ضایعات تبدیل می‌شود؛ یعنی سالیانه ۳۰ میلیون تن از حدود ۱۱۷ میلیون تن تولیدات کشاورزی کشورمان در هنگام برداشت و پس از آن به دلایلی چون؛ کمبود تجهیزات و فرسودگی ماشین‌آلات کشاورزی، نبود صنایع تبدیلی، بسته‌بندی ناصحیح، نقل و انتقال و... از بین می‌روند.
بر اساس برآوردهای معاونت امور زراعی وزارت جهاد کشاورزی، این میزان هدر رفت برای سیر کردن بین 16 تا 18 میلیون نفر کفایت می‌کند.
راهکارهای فراوانی برای نظارت و کاهش هدر رفت این سرمایه کلان اقتصادی و افزایش صرفه اقتصادی حوزه کشاورزی وجود دارد که یکی از آنها ایجاد سردخانه‌ها با هدف نظارت بازار مصرف در داخل یا صادرات مازاد محصول به بازارهای برون‌مرزی است.
در این گزارش یکی از یادگاران دفاع مقدس را معرفی خواهیم کرد که کشاورز، باغدار، جهادگر اقتصادی و مبتکر طرح‌های آبی است.
«محمدحسن عاقبتی» 62 ساله و بازنشسته سپاه پاسداران است؛ اما تاکنون هرگز خود را از کار و تلاش بازنشسته نکرده است. او می‌گوید: «بازنشستگی برای یک پاسدار معنا ندارد. ما جاماندگان مسیر شهدا هستیم و باید در مسیری که شهدا رفتند که همان عزت و سرافرازی ملت شریف ایران بود، قدم برداریم. امروز عرصه اقتصادی مهم‌ترین جبهه‌ای است که دشمن روی آن انگشت گذاشته است، ما می‌توانیم در این حوزه به ملت عزیزمان خدمت کنیم و برای خود توشه‌ای برگیریم تا در قیامت شرمنده دوستان شهیدمان نباشیم.»
عاقبتی بزرگ شده روستای نقاب و میرآباد شهرستان کاشمر است. عده‌ای این شهرستان خراسان رضوی را با انگور و کشمش که ارزش اقتصادی بالایی دارد، می‌شناسند و برخی آن را یکی از شهرستان‌های کاشت زعفران می‌نامند، ولی این همه، دارایی کشاورزی این شهرستان نیست. در روستاهای کاشمر، باغات انار، پسته و محصولات متنوع کشاورزی و باغی را می‌توانید ببینید که امروز از این محصولات در روستاهای نقاب و میرآباد این شهرستان به وفور تولید می‌شود.
کمبود آب علت اصلی کوچ روستاییان
عاقبتی که در سال‌های 85 و 86 به دلیل مشکلات آبی این دو روستا، شاهد کوچ روستاییان به شهرها بود، به همراه چهار نفر از دوستانش تصمیم به اجرای طرحی بزرگ برای حل این معضل می‌گیرند.
ایده جمع‌آوری آب حاصل از نزولات آسمانی در فصول بارشی سال، اولین طرح این گروه برای برون‌رفت دو روستا از مشکلات آبی حوزه زراعی و باغی بود که برای تأمین هزینه‌های این طرح به خود روستاییان متوسل می‌شوند. به این ترتیب که با تأسیس شرکت تعاونی «آب، کاشت» و عضویت کشاورزان و باغداران در آن، هزینه‌های اجرای طرح را خود اعضا تأمین می‌کنند.
تا پیش از این، زمین‌های کشاورزی این دو روستا با آب قنات یا از طریق آب‌های زیرزمینی تأمین می‌شد که سال‌های متمادی این منابع بر اثر کاهش بارندگی و بهره‌برداری‌های بی‌رویه به شدت کاهش یافته بود، طوری که تعداد چشمگیری از روستاییان به شهرها کوچ کرده بودند و الباقی نیز در فکر کوچ بودند. شرکت «آب، کاشت» با اجرای این طرح در سال 83 و با ایجاد مخازن 300 و 250 مترمربعی با عمق 12 متری در اطراف کاشمر، آب این مخازن را با لوله‌کشی 12 کیلومتری به این منطقه انتقال می‌دهد. با بهره‌برداری از این طرح، مشاغل زراعی و باغی این منطقه مجدد رونق چشمگیری می‌گیرد.
آب و باز هم زندگی
عاقبتی می‌گوید: «بحمدالله با افتتاح پروژه آب‌رسانی به باغات و زمین‌های کشاورزی دو روستا، طی سال‌های گذشته شاهد منفی شدن آمار کوچ جمعیتی هستیم و تعداد زیادی از خانواده‌ها و جوانان روستایی که در سال‌های گذشته کوچ کرده بودند، به روستا برگشته‌اند.» میزان افزایش جمعیت این دو روستا در طول بهره‌برداری از این پروژه که حدود 10 سال است، رشد چشمگیری داشته است، به طوری که تعداد خانوار روستای میرآباد در این مدت بیش از 100 درصد و روستای نقاب 50 درصد افزایش داشته است.
اکنون 1000 کشاورز و باغدار عضو این شرکت تعاونی هستند و بیش از1000 هکتار باغ انار، 500 هکتار زمین زعفران، 100 هکتار زمین جو و گندم و دیگر زمین‌های کشاورزی از آب ذخیره شده در دو مخزنی که مالکیت آن نیز با اعضای شرکت است، سیراب می‌شوند و صدها جوان روستا نیز با امید به آینده، خواهان زندگی در روستا هستند.
احداث سردخانه
عاقبتی در گام دوم، برای رفع مشکل دیگر کشاورزان منطقه، با احداث سردخانه از هدر رفت محصول و سرمایه آنها جلوگیری کرده است.
او مجموعه سردخانه 4000 متر مربعی را در سال 95 تأسیس می‌کند که ظرفیت انبار 2000 تن محصولات کشاورزی را دارد. در سال گذشته، حدود 90 باغدار منطقه با نگهداری محصولات باغی خود در این سردخانه، حدود دو میلیارد تومان سود بیشتر کسب کردند.
عاقبتی می‌گوید: «تا پیش از این سردخانه‌ای در این منطقه وجود نداشت و کشاورزان یا باید محصول خود را در زمان برداشت، به قیمت ناچیزی به دلال‌ها می‌فروختند، یا باید برای نگهداری آن در سردخانه، آن را به شهرهای دیگری مانند مشهد می‌بردند که هزینه‌های این کار نیز صرفه اقتصادی را پایین می‌آورد، یا با کندن گودال‌هایی در باغ، بخشی از محصول باغات انارشان را زیر خاک نگهداری می‌کردند که این روش نیز سبب هدر رفت 50 درصدی محصول می‌شد.
امسال، علاوه بر اهالی دو روستا، باغداران چندین روستای اطراف نیز میوه خود را به این سردخانه می‌آورند.»
عاقبتی در کنار امور عام‌المنفعه اقتصادی همچون اجرای پروژه آب‌رسانی و احداث سردخانه، باغدار و کشاورز نمونه است. او چهار هکتار باغ انار، پنج هزار متر باغ پسته و دو هکتار زمین زعفران دارد.
ایثارگری این پاسدار در جبهه جنگ و در عرصه نظامی رقم خورده است، اکنون او کمر همت بسته تا با عمل به فرمایش ولی زمانش، در عرصه اقتصادی ایثارگری واقعی باشد و برای تأمین معیشت مردم و پیشرفت اقتصاد کشورش قدم‌های مثبتی بردارد..
برای تهیه گزارش از فعالیت‌های اقتصاد مقاومتی در استان خود با شماره تلفن 09193472981 تماس بگیرید.
