استکبارستیزی یکی از مفاهیم کلیدی و پربسامد در اندیشه و مکتب الهی-سیاسی حضرت امام خمینی (ره) است که سفارش به این امر در وصیت‌نامه الهی-سیاسی، جایگاه مهم آن را نزد حضرتش نمایان می‌سازد. 
ایشان در این باره نوشته‌اند «وصیت من به همه مسلمانان و مستضعفان جهان این است که شما‌ها نباید بنشینید و منتظر باشید که حکام و دست‌اندرکاران کشورتان یا قدرت‌های خارجی بیایند و برای شما استقلال و آزادی را تحفه بیاورند...‌ای مستضعفان جهان و‌ای کشور‌های اسلامی و مسلمانان جهان به پا خیزید و حق را با چنگ و دندان بگیرید و از هیاهوی تبلیغاتی ابرقدرت‌ها و عمال سرسپرده آنان نترسید.» خاستگاه این مفهوم محوری در اندیشه و گفتمان امام خمینی را که رد آن در گفتار و رفتار ایشان همواره پیدا است، می‌توان به موارد زیر مرتبط دانست:
۱- جهان‌بینی اسلامی و الهی ایشان که در آن تنها ذات مقدس خداوندی است که فاعل علی‌الاطلاق و مسبب‌الاسباب است و همگی باید تابع و فرماندار او باشند. در این جهان‌بینی هرگونه سلطه‌طلبی بر انسان‌ها و استعلاجویی، ادامه همان خوی شیطانی است که از تکبر او ریشه گرفته است. بر اساس همین جهان‌بینی مستکبر کسی است که خود را برتر از دیگران بداند و برای این برتری‌طلبی با ایجاد نظام‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مستکبرانه، دیگران را به استضعاف می‌کشاند و بر آنها ظلم و تعدی می‌کند. ۲- تجارب سیاسی و آگاهی برآمده از سال‌ها مبارزه با طاغوت پهلوی و مطالعه و آشنایی با تحولات سیاسی-اجتماعی جهان و منطقه که نه تنها امریکا با نگاه استکباری از رژیم استبدادی و دیکتاتوری پهلوی حمایت کرد و تبعید حضرت امام خمینی (ره) در سال ۱۳۴۳ حاصل مخالفت ایشان با کاپیتولاسیون یعنی نماد سلطه استکباری امریکا در ایران قبل از انقلاب اسلامی بود و پیش از آن هم کودتای ننگین ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ و سرکوب جنبش ملی‌سازی نفت به شناخت دقیق ماهیت استعماری و استکباری امریکا و تأثیر آن بر چپاول کشور و تشدید استضعاف ملت بزرگ ایران کمک کرده بود. مداخلات مستقیم دولت‌های غربی علیه جمهوری اسلامی ایران برای بازگرداندن ایران به همان تسلط و تحمیل استعمار و نفی استقلال کشورمان به توسعه و تعمیق این شناخت در اندیشه سیاسی حضرت امام منجر شده بود. ۳- شهامت اعلام مخالفت به استکبار پس از شناخت ماهیت شیطانی استکبار که به ابعاد فکری و اندیشه سیاسی امام خمینی بعد عملی داده و او را به عنوان یک الگوی مبارزه شجاعانه در برابر دنیای استکبار مطرح کرده است. 
ایشان نه تنها دیگران را به مبارزه با استکبار و نهراسیدن از ابهت ظاهری و هیاهوی تبلیغاتی آن فرا می‌خواند، بلکه پس از دیدن جنایت‌های استکبار برای سرکوب و تهدیدات آن، به صراحت فریاد برآورد که «اگر خمینی یکه و تنها هم بماند به راه خدا –که راه مبارزه با کفر و ظلم و شرک‌پرستی است- ادامه می‌دهد». همچنین ایشان مبارزه با استکبار را برای نجات مظلومان از ستم و محرومیت تحمیل شده بر آنان یک تکلیف دانسته و با صراحت اعلام فرمود: «ما وظیفه داریم مردم مظلوم و محروم را نجات دهیم. ما وظیفه داریم پشتیبان مظلومین و دشمن ظالمین باشیم. همین وظیفه است که امیرالمومنین علیه‌السلام در وصیت معروف به دو فرزند بزرگوارش تذکر می‌دهد و می‌فرماید: «کونا للظّالم خصماً و للمظلوم عوناً». ۴- پیوند عواطف انسانی و غیرت درونی امام خمینی به ر‌هایی از استکبار که تحمل آن را نوعی ننگ و ذلت پذیری به حساب می‌آورد به تحمل آن را مغایر آزادی و استقلال می‌دانست. از این رو فریاد می‌زد «آیا برای مسلمانان جهان ننگ نیست که با این همه سرمایه انسانی و مادی و معنوی، با داشتن چنین مکتب مترقی و پشتوانه الهی تن به سلطه مستکبران و دزدان دریایی و زمینی بدهند.»
ایشان رفع این ذلت را در گرو مبارزه عملی با مستکبران دانسته و تصریح می‌فرمودند: «تا قطع تمام وابستگی‌ها به تمام ابرقدرت‌های شرق و غرب مبارزات آشتی‌ناپذیر ملت ما علیه مستکبرین ادامه دارد.»
حضرت امام خمینی مستکبران را عامل اصلی استضعاف دیگران دانسته و به وجود دو جبهه مستکبرین و مستضعفین و مبارزه دائمی بین آن دو جبهه اعتقاد داشتند و البته پایان این مبارزه در پیوند با اندیشه الهی حضرتش حکومت صالحان بر زمین و پایان حاکمیت مستکبران است.

محمد رستم‌پور

۴ خبر در ۴ هفته، سر و شکل و طرح و رنگ تصویر ایرانیان از عربستان را ترسیم کرد. پایان همکاری کریستیانو رونالدو با باشگاه فوتبال النصر عربستان، دستگیری و سپس آزادی حجت‌الاسلام قاسمیان پس از انتشار ویدئویی از او در صحن مسجدالنبی(ص)، مقایسه ایران و عربستان از نظر زیرساختی، توسعه و امکانات از زبان رئیس‌جمهور آمریکا در سفری که به منطقه داشت و پیش از همه اینها، سفر وزیر دفاع جوان عربستان به ایران و دیدار و گفت‌وگوی او با رهبر انقلاب. شناخت عربستان سعودی در نظر ایرانیان تا ۵ سال پیش به ۲ مؤلفه پیوند می‌خورد: موضوع حج که سالانه هزاران نفر از ایرانیان را به مکه و مدینه، ۲ شهر زیارتی و متفاوت با دیگر شهرهای عربستان وارد می‌کرد و دیدارهای فوتبال ایران و عربستان که همیشه حرارت و جنجال بالایی داشت. تیم فوتبال عربستان در بیان گزارشگرهای ورزشی، برای تیم فوتبال ایران همیشه حکم «گربه سیاه» را داشت؛ کنایه از رقیبی که همیشه کار پیروزی و صعود ما را به اما و اگر وابسته می‌کرد، تا جایی که در قرعه‌کشی‌های جام‌جهانی فوتبال و تا پیش از ابداع الگوی جدید سیدبندی، همیشه آرزو داشتیم ایران و عربستان در یک گروه قرار نگیرند. عربستان هیچ‌گاه دوست و شریک و هم‌ائتلاف ایران نبوده است؛ چه به دلایل تاریخی و تمدنی و چه بر اساس مسائل سیاسی و اقتصادی منطقه‌ای. اتفاقات پرفراز و نشیب ۱۰ سال اخیر، از تعرض به ۲ نوجوان ایرانی در فرودگاه جده در فروردین 94 تا حمله به سفارت عربستان در دی‌ 94 در پی اعدام روحانی عالی‌رتبه شیعه، آیت‌الله شهید شیخ محمدباقر نمر، جنگ ویران‌کننده بی‌حاصل عربستان و یمن که ۸ سال به طول انجامید و پشتیبانی‌های گاه و بیگاه سعودی از نیروهای تکفیری در منطقه در برهه‌های مختلف در سوریه، عراق و افغانستان، همه و همه بر روابط ۲ کشور سایه انداخته. به صورت مشخص پس از ۷ اکتبر 2023 و آغاز جنگ ناجوانمردانه رژیم صهیونیستی علیه فلسطین، لبنان، یمن و ایران و بویژه پس از روی کار آمدن ترامپ و به‌هم‌ریختگی سوریه با سقوط نظام اسد، تعیین هماوردی‌های ژئوپلیتیک سرعت و آهنگ سریع‌تری یافته است. علاوه بر این، موفقیت در تغییر نظام سیاسی سوریه بر اساس یک الگوی هیبریدی سبب شده منطق هیبریدی وزن بالاتری در نظم‌دهی و وزن‌کشی منطقه داشته باشد. در این الگو، بیش از آنکه «واقعیت» تعیین‌کننده باشد، «تصویر» نقش دارد. تصویر یا پنداشت، به صورت مستقیم ذهنیت را هدف می‌گیرد و در تقاطع منافع و اهداف، تلاش می‌شود صرف نظر از واقعیت، در هر شکل و اندازه و ابعادی که باشد؛ تصویر و روایت و پنداشتی غالب شود که همسو با منافع باشد. به تعبیر دیگر، رفتار در ۲ عنصر یعنی «واقعیت» و «تصویر» ریشه دارد و خود واقعیت در یک تداوم دومینویی باز هم در «تصویر» و «واقعیت» ادامه می‌یابد. در نتیجه، مهم نیست شاخص توسعه انسانی ایران بالاتر است یا عربستان یا اهمیتی ندارد ضریب جینی در ایران کمتر است یا عربستان و حتی امید به زندگی یا حتی میزان جمعیت یا موضوع زنان یا توسعه سیاسی و غیره و غیره. به زبان دیگر، مخاطب ایرانی تنها و تنها با یک عربستان روبه‌رو است و حتی واقعیت عربستان به جهان او راه نمی‌یابد. در چنین موقعیتی که البته بر اساس مشخصات و مختصات عصر پساحقیقت نیز قابل تفسیر است، هر اندازه واقعیات قابل افتخار، ملموس و حتی بی‌نظیر ایران در حوزه‌های مختلف زیرساختی، بهداشت و درمان، هسته‌ای، نانو و... نمایان باشد، گویا گامی به جلو برنمی‌داریم، چرا که اساساً پیشرفت در ذهن مخاطب، آن تصویری است که در ذهن او نقش بسته، حتی اگر چنین تصویری مانند پروژه نئوم یک شکست کامل حکمرانی برای سعودی باشد. آنچه بین واقعیت و تصویر ایران فاصله انداخته و موجب شکل‌گیری روایت انحرافی «ایران ضعیف» برای مخاطب داخلی و خارجی شده، ضعف در توان رؤیاسازی ایران است. بخشی از این موضوع، به دلیل کاهش سرمایه اجتماعی نهادهای رسانه‌ای است و بخش دیگر به دلیل رقابت فرساینده گروه‌های مختلف سیاسی بر سر شکل مواجهه با منافع ملی. پیشرفت جمهوری اسلامی ایران به‌رغم همه تهدیدات و تحریم‌ها و اخلال‌ها اگرچه یک پیشرفت خطی مثبت نبوده اما روی‌هم‌رفته بهره‌مند از ۲ ویژگی اساسی است: اولا درون‌زاست، یعنی بومی و ملی و ایرانی است و ثانیا همه‌جانبه است، یعنی کاریکاتوری نیست، هرچند بر سر حل چالش‌های موجود - البته در یک حرکت دشوار و سخت متأثر از خباثت خارجی - آنچه سیاسیون و مسؤولان پیشنهاد داده‌اند و بر آن تکیه کرده‌اند، تخریب داشته‌ها و انهدام بهره‌هاست! حال آنکه اولا پیشرفت در ذهن مخاطب ایرانی بر اساس یک استاندارد روز مبتکرانه قابل‌ لمس پیش نرفته تا اکنون یک وجه یک‌بعدی اینستاگرامی پیدا کند و ثانیا آنچه بوده و قابل تبیین و عرضه و ارائه هم بوده، در دعواهای صفر و یکی مدیران انکار شده. در نتیجه پیشرفت با ایده و رؤیای بن‌سلمان که درخور نقد و قابل خدشه است، چون وجه فوتبالی یافته و در نقش نام رونالدو پشت پیراهن ورزشی باشگاه النصر سعودی نشسته، برای مخاطب ایرانی احترام پیدا کرده. به زبان ساده، پنداشت یا تصویر عربستان برای مخاطب ایرانی تغییر کرده است. این به این معنا نیست که تمام واقعیت حکمرانی ایران قابل دفاع است، این به این معناست که تصویرسازی ایران از خودش اصلا قابل دفاع نیست. در چنین وضعیتی، داشته‌ها ادراک نمی‌شود و ارزش‌ها قیمت نمی‌یابد و از این نظر است که غنی‌سازی برای مخاطب ایرانی که تا ۱۰ سال پیش یک حق مسلم شناخته می‌شد، اندک‌اندک به واسطه میدانداری جریانی مرموز قابل معامله دیده می‌شود. اگر می‌شد تمام ایرانیان را به سفری طولانی برای تماشای وضعیت زندگی بشر در تمام کشورها برد، باید چنین می‌کرد تا این احساس پدید آید که برخی - و نه همه مشکلات و دشواری‌هایی که امروز با آن درگیریم- پدیده‌های جهانی‌اند اما حالا اتفاقا هیچ راهی نداریم که بگوییم نه فقط عربستان، بلکه همان آمریکای ترامپ هم با مشکلات عدیده زیرساختی روبه‌رو است اما نه باید آن را انکار کرد و نه باید آن را فریاد زد و مهم‌تر از همه آن است که آمریکایی‌ها می‌دانند نه باید مشکلات را گردن رقیب سیاسی انداخت و البته عربستان نمی‌تواند چنین بگوید، چرا که اساسا چیزی به نام رقابت سیاسی یا فکری در آن تعریف نشده است!