نظر مردمی که برای تماشای نمایش میدانی و فرهنگی «ساعت به وقت بهشت» به پادگان حسینکوه فومن رفته بودند با آنچه مربوط به حواشی این نمایش بود، تفاوت داشت و این نمایش با بازسازی مفاهیم دینی و تاریخی در فضایی کاملاً تعاملی، تجربهای متفاوت و تأثیرگذار را برای هزاران بازدیدکننده رقم زد. همین موضوع سبب شد تا برای درک بهتر این نمایش به گفتوگو با «سرهنگ غلامرضا ملکعلیپور» رئیس کنگره ملی ۸۰۰۰ شهید استان گیلان به گفتوگو بنشینیم.
چه ویژگیهایی موجب شد نمایشگاه و نمایش پادگان حسینکوه فومن از سایر شهرستانها متمایز شود؟
برای برگزاری دومین کنگره ملی ۸۰۰۰ شهید استان گیلان، برنامهریزی برای اجرای نمایشگاهی شاخص و فاخر در شهرستان فومن انجام شد. فرمانده سپاه فومن، با سابقهای درخشان در حوزه هنر و رسانه و بهمنزله یکی از پاسداران هنرمند استان، سناریوهای متعددی را بررسی کرد. پس از ارزیابی روشهای گوناگون، یک مدل متفاوت انتخاب شد که نمایشگاهی متمایز از سایر شهرستانها و نمایشی با ویژگیهای خاص ارائه کند.
در مرحله بعد، انتخاب مکان اجرا مطرح شد. با توجه به استفاده از رزمایش و انفجار در نمایش، مکانی ایمن با کمترین آلودگی صوتی و روانی و بدون آسیب به مردم انتخاب شد. پیشبینی میشد هر شب ۳ تا ۴ هزار نفر در این رویداد حضور یابند. پس از بررسی مکانهای پیشنهادی، پادگان حسینکوه فومن بهدلیل دوری از شهر، ایمنی بالا، وسعت مناسب و امکان رفتوآمد آسان انتخاب شد. این مکان برای رزمندگان دفاع مقدس، دانشآموزان، دانشجویان و بسیجیان، بهدلیل سابقه آموزشی و خاطرهانگیز بودن، حس ویژهای داشت.
هزینههای پیشنهادی اولیه برای برخی نهادها عادی بود، اما برای بسیج و سپاه مبلغی نجومی محسوب میشد. با مدیریت منابع موجود و استفاده از امکانات بلااستفاده مانند تیرهای برق شکسته یا چادرهای برزنتی، هزینهها بهشدت کاهش یافت. بخش عمده کار با تکیه بر سرمایه انسانی و تلاش جهادی انجام شد. فرمانده سپاه فومن، بسیجیان و هنرمندان طی ۳۰ روز با کار شبانهروزی، هزینهها را به یکهشتم مبلغ پیشنهادی کاهش دادند، بدون اینکه کیفیتی فدا شود.
این پروژه تنها یک رویداد رزمی یا فرهنگی نبود، بلکه یک عملیات عمران فرهنگی بود. هدف، احیای ارزشهای انقلاب اسلامی، دفاع مقدس و فرهنگ بومی و ملی بود تا نشان دهد مردم همچنان به این ارزشها پایبندند. در آستانه رونمایی، فرمانده سپاه فومن در یک نشست خبری چهارده و نیم دقیقهای، نمایشگاه و نمایش را تبیین کرد. یک دقیقه از این زمان به ورودی نمایشگاه، یعنی مراحل هفتگانه جهنم، اختصاص یافت که موضوعی آشنا برای مردم ایران و حتی ادیان دیگر بود. این جلوههای عاشقی و نمایش میدانی در سایر شهرستانها و در راستای دومین کنگره ملی ۸۰۰۰ شهید استان گیلان نیز رقم خورده بود و تنها در فومن اتفاق نیفتاده بود.
واکنش مردم به بخش جهنم نمایشگاه چه بود و چگونه با تصورات رسانهای تفاوت داشت؟
مردم ایران با مفهوم جهنم هفتگانه، که مبتنی بر آیات و روایات قرآنی است، آشنا هستند. این موضوع چیز جدیدی نبود و پیشتر در شهرهایی مانند شاهرود و کرج اجرا شده بود؛ بنابراین، نه جهنمی خلق شد و نه ایدهای نو مطرح شد. در نشست خبری، از چهارده و نیم دقیقه صحبت فرمانده سپاه فومن، سیزده و نیم دقیقه به موضوع بهشت، ورودیهای نمایش، قلههای حماسه و مقاومت مردم فومن در طول تاریخ، و فرهنگ انتظار اختصاص یافت. اما متأسفانه، رسانهها با شیطنت، تنها یک دقیقه مربوط به جهنم را برجسته کردند و ارزشهای مطرحشده را نادیده گرفتند.
چند روز مانده به اجرا، بحثی درباره تعطیلی برنامه بهدلیل هجمههای رسانهای دشمن مطرح شد. برخی موافق و برخی مخالف بودند. در نهایت تصمیم بر این شد که نمایشگاه و نمایش تعطیل نشود، اما اگر در شبهای اول و دوم استقبال مردمی شکل نگرفت یا واکنش منفی نشان دادند، بخش نمایشگاه جهنم تعطیل شود و تمرکز بر نمایشگاه بهشت یا نمایش باشد. تجربه سایر شهرستانها نشان میداد که شب اول معمولاً ۵۰۰ تا ۶۰۰ نفر حضور مییابند و در شبهای بعد جمعیت به بیش از ۴۰۰۰ نفر میرسد. در فومن، برخلاف انتظار، شب اول حدود ۲۰۰۰ نفر شرکت کردند. رضایت و واکنش مثبت مردم، بهویژه جوانان، نشاندهنده موفقیت برنامه بود و هجمههای رسانهای دشمن را بیاثر کرد.
شب دوم برای ارزیابی دقیقتر مبنا قرار گرفت. با وجود افزایش تعداد صندلیها به ۳۰۰۰، باز هم حدود ۱۰۰۰ نفر ایستاده نمایش را تماشا کردند. این استقبال تا ساعت ۱۰:۳۰ شب در هوای سرد منطقه ادامه یافت. در شب سوم، با افزودن ۱۰۰۰ صندلی دیگر، باز هم جمعیت سرپا بود، نشاندهنده همراهی مردم و تأثیر مثبت حرکتهای رسانهای بهنفع جبهه انقلاب. در شب چهارم، با وجود بارندگی ۱۰ دقیقهای در منطقه سرد حسینکوه، تنها حدود ۱۰ درصد جمعیت صحنه را ترک کردند. این استقامت مردم نشان داد که آنها به برنامه و خادمان خود علاقهمندند و کار با موفقیت ادامه یافت.
چه عواملی سبب شد چنین استقبال گستردهای شکل بگیرد؟
بله! در ابتدا این را باید بگوییم که این رویداد در پادگانی خارج از شهر فومن، در فاصله ۱۰ کیلومتری، برگزار شد. استقبال مردمی از ۲۰۰۰ نفر در شب اول به حدود ۷۰۰۰ نفر در شب آخر رسید، نشاندهنده علاقه مردم به این برنامه بود. مردم خودشان مبلغ و قاضی این رویداد بودند. ادعاهای رسانهای درباره هزینهها کذب بود. ما هزینهها را به یکهشتم کاهش دادیم، در حالیکه دیگران بیش از ۱۰ برابر هزینه میکردند، بدون این خروجی. دلایل موفقیت عبارتند از:
۱- عشق مردم به شهدا و فرهنگ شهادت، فارغ از نگاههای سیاسی و گروهبندیها.
۲- تلاش خالصانه تیم جهادی و جوانان انقلابی که بدون مزد، شبانهروز در گرما و سرما کار کردند و خداوند به اخلاصشان برکت داد.
۳- محتوای غنی نمایشگاه و نمایش که قلههای حماسه و مقاومت مردم فومن را در دورههای گوناگون نشان میداد. نقش مردم فومن در توسعه تشیع در دوران مظلومیت اسلام و شیعه، نقش مردم در قیام میرزا کوچکخان آن هم در دوران مظلومیت میرزاکوچکخان، نقش مردم فومن در دفع فتنه روس و انگلیس و ایستادگی آنها در پل ماکلوان و غیره.
آخرین سؤال اینکه یکی از دشمنیهای رسانهها با این پروژه سر مسئله محیط زیست بود. یک توضیح کوتاه در اینباره میدهید؟
صحبتهایی که برخی در رسانهها میزنند، هیچ صحت و سقمی ندارد. ما در طبیعت پادگان حسینکوه هیچ دستکاری نکردیم، مگر در مسیر ورود به نمایشگاه کانالی به طول ۷ متر (شبیه کانال راهیان نور) ایجاد شد که در محیط پادگان طبیعی است. از طرفی هم تپهای برای استقرار داربست ویدیومپینگ تخریب نشد، بلکه فقط ناهمواریش تنظیم شد. در این پروژه الحمدلله حتی یک بوته قطع نشد چه برسد درختی.