عباس شمسعلی

خون شهید علاوه‌بر ارزش وصف‌ناپذیری که در پیشگاه خدای متعال دارد، دارای اثری بر روی زمین است که شاید محاسبه و باور به این اثرگذاری برای بسیاری ظاهربینان مشکل باشد، اما به دلایل متعدد تاریخی و معاصر باید اذعان کرد که این ویژگی بی‌نظیر معجزه‌ایست که خدای متعال در خون شهید قرار داده است.
این اثر معجزه‌گونه که در خون شهید به ودیعه گذاشته شده است؛ خاصیت بیدارسازی خفتگان و غافلان، خواه مردمانی خفته و غافل و یا جامعه و جهانی در غفلت مانده است. خون شهید نه‌تنها مثل هر خون دیگری نیست، بلکه در بیداری خفتگان همچون نسیمی قدسی عمل می‌کند که اگر بر غافلان مستعد بیداری و هدایت بوزد؛ امکان ندارد که هدایت و آگاهی نیاورد.
می‌توان مستند‌ترین مثال از اثر خون شهید بر بیداری جامعه را خون پاک سیدالشهدا(ع) و یاران باوفایش در عاشورای سال 61 هجری قمری دانست.
نگاهی به جامعه به غفلت رفته مسلمانان در سال‌های پس از رحلت نبی‌اکرم(ص) و ایجاد انحراف در جانشینی ایشان، به آنجا ختم شد که بر صدر حکومت اسلامی فرد منحرف و فاسقی همچون یزید نشسته بود و مردم در سرزمین‌های اسلامی به این ذلت تن داده بودند. 
آنجا که امام حسین(ع) هدف از قیام بزرگ خود علیه دستگاه ظلم و ستم یزید را اصلاح دین جد بزرگوارشان بیان فرمودند و پایان این قیام را چه با پیروزی و یا شکست ظاهری و کشته‌شدن، رسیدن به پیروزی ترسیم کردند، شاید برای بسیاری مبهم بود که چگونه می‌توان با شکست در جنگ نیز پیروز شد؟!
پاسخ در این نکته مهم بود که شهادت آن بزرگواران علاوه‌بر سعادت ابدی، بیداری جهان اسلام و واردآوردن ضربه جبران‌ناپذیر بر پیکره حکومت ظلم و جور یزیدیان را به ارمغان آورد.
این خون بابرکت و مقدس امام حسین(ع) و یاران وفادارش بود که هم ریشه حکومت یزیدیان را هدف قرار داد و هم مردمان غرق‌شده در تبلیغات دروغین دستگاه تبلیغی و شیطانی یزید را- که فرزندان رسول‌خدا(ص) را خارج از دین(!) و شورشی معرفی می‌کرد- بیدار کرد. این‌چنین بود که خون شهدای کربلا دین اسلام را از خاموشی و انحرافی ابدی نجات داد و خود سرمنشأ بسیاری از قیام‌ها و ایستادگی‌ها در برابر ظلم در طول تاریخ شد.
یکی از برجسته‌ترین نمونه‌ها در تأثیرپذیری از قیام عاشورا در جریان پیروزی انقلاب اسلامی در کشورمان رقم خورد و صدالبته نمی‌توان از تأثیر خون پاک شهیدان که در جریان نهضت اسلامی به دست طاغوت بر زمین ریخته شد، در مسیر بیداری و همراهی مردم با پیشوای بزرگ‌شان سخن نگفت.
خون پاک رزمندگان سلحشورمان در جریان جنگ هشت‌ساله تحمیلی نیز جلوه‌ای دیگر از بیداری ذهن‌ها و جداسازی جبهه حق از باطل بود، خون‌های پاکی که هنوز راهنمای نسل‌های جدید و مشعل‌های نورانی هدایت در این عصر پرتلاطم هستند. 
اگر بخواهیم در همین سال‌های اخیر نمونه‌ای از تأثیر خون شهدای مظلوم در بیداری بی‌خبران و غافلان سخن بگوییم، بی‌درنگ باید به سراغ بیش از 50هزار شهید مظلوم فلسطینی ساکن غزه، از جمله ده‌ها هزار کودک و زن بی‌گناه برویم که از سال گذشته تاکنون خون پاک‌شان عالمی را بیدار کرده است. امروز به برکت این خون‌ها، فریاد نفرت از اسرائیل و حامیانش تا اعماق پایتخت‌های اروپایی و آمریکا را دربر گرفته است. به‌راستی کدام هماوردی می‌توانست در برابر دستگاه‌های بی‌شمار تبلیغاتی یزیدیان زمان یعنی صهیونیست‌های جنایتکار تا این حد نقش بیدار‌کننده مردمان جهان را به خوبی ایفا کند؟
هنوز اربعین شهدای جنگ تحمیلی 12روزه اخیر در کشورمان نرسیده است، اما آیا می‌توان منکر این شد که خون پاک این هزار و 60 شهید که از فرماندهان قهرمان تا دانشمندان هسته‌ای و از زنان و کودکان بی‌گناه تا مردم عادی در بین آنها وجود دارد و تنها یک بخش از این شهیدان مظلوم 34 شهید دانش‌آموزی است که امروز تصاویر پاک‌شان زینت‌بخش صفحه اول کیهان شده است، یک‌بار دیگر معجزه بیداری خود را نمایان ساخته است؟
امروز یک‌بار دیگر این خون‌های مظلوم اما باعظمت، کاری با ذهن‌ها و باورهایی که به هر دلیلی دچار غفلت یا تأثیرپذیری از دستگاه‌های تبلیغاتی دشمن شده بودند، کرده است که نه به اندازه یک اربعین بلکه به اندازه 40 سال غبار و زنگار دروغ و تبلیغات منفی و بدبینی، جای خود را به زلالی در گفتار و تشخیص داده است.
خون‌های به ناحق ریخته هموطنان‌مان، بسیاری از آنها که گمان می‌کردند مشکل از جمهوری اسلامی است نه از دنیای غرب و آنها که آمریکا و غرب را دلسوز کشورمان می‌دانستند، بیدار کرده است.
این خون‌های مقدس، بسیاری از آنها که تحت تأثیر رسانه‌های غربی و برخی بوق‌های تبلیغی داخلی آنها حضور مستشاران ایرانی در سوریه و عراق و کمک به فلسطین و لبنان را هدر دادن سرمایه ملت، به کشتن دادن فرزندان این کشور و ماجراجویی منطقه‌ای می‌دانستند و شعار «نه غزه، نه لبنان» سر می‌دادند، را بیدار کرد، آنهائی که سال‌ها بعد بر سیاست هوشمندانه جمهوری اسلامی در عقب نگه‌داشتن دشمن در چندهزار کیلومتر دورتر از مرزها اذعان کردند و صحه گذاشتند. آنها که اوضاع این روزهای سوریه را نیز می‌بینند، فهمیدند که خسارت جانی و مالی جنگیدن با دشمن در داخل مرزها بسیار بیشتر از کمک به عقب نگه‌داشتن دشمن در هزاران کیلومتر دورتر است.
خون‌های مقدس فرماندهان شهیدمان بود که بسیاری از غفلت‌زدگان را که هزینه‌کردن برای توسعه صنایع دفاعی و موشکی کشور را بدون منطق و سیاستی اشتباه می‌دانستند، بیدار کرد تا همان‌ها فرود آمدن این موشک‌های سهمگین بر سر دشمن را با چشمانی اشکبار از غرور مشاهده و تحسین کنند.
فراموش نمی‌کنیم که جنگ اخیر در شرایطی به کشور ما تحمیل شد که مسئولان دستگاه دیپلماسی در میانه مذاکرات با آمریکا بودند. چه تلخ است اما باید گفت، خون‌های عزیزان‌مان در حالی به زمین ریخت که بسیاری دلخوش به گره‌گشایی و لبخند دشمن بودند و فکر می‌کردند که لبخند به دشمن سایه جنگ را از سر کشور دور می‌کند، اکنون که خون شهیدان‌مان دروغ‌گویی دشمن به ظاهر خیرخواه را برای بسیاری از مردم برملا کرده است، کدام وجدان بیداری می‌تواند باز دم از اعتماد به دشمنی بزند که در خلال مذاکره هم چراغ سبز به سگ زنجیری خود برای حمله به ایران نشان داد و هم خود به تعبیر رئیس‌جمهور محترم کشورمان بر روی میز مذاکره بمب انداخت و تأسیسات هسته‌ای کشورمان را بمباران کرد؟
و البته عجیب آنکه در شرایطی که به برکت خون شهدا طینت و نیت پلید دشمن بیش از همیشه نمایان شده است و مردم کشورمان بیش از هر زمان دیگری بیدار و هوشیار و دشمن‌ستیز‌تر شده‌اند، برخی از سیاستمداران و رسانه‌ها و افراد خوش‌باور به غرب هنوز دم از مذاکره‌ای می‌زنند که با بمب دشمن نابود شده است.
در حالی که از خاصیت بیدارشدن خفتگان و غفلت‌زدگانِ مستعد بیداری با معجزه خون شهیدان سخن گفتیم، گویی برخی همچنان علاقه دارند با لالایی دشمن به خواب روند، آنچنان که رهبر حکیم انقلاب پیش از این هشدار داده بودند: «از نهج‌البلاغه من یک جمله عرض کنم؛ می‌فرماید که: «وَاللهِ لا اَکونُ کَاضَّبُعِ تَنامُ عَلی طولِ اللَدم»؛ خلاصه‌ معنایش این است: «من آدمی نیستم که با لالایی دشمن خوابم ببرد.» خیلی‌ها با لبخند دشمن خاطرشان جمع می‌شود که دیگر خطری نیست؛ اگر دشمن لالایی زمزمه کند، خواب‌شان می‌برد! امیرالمؤمنین(ع) می‌فرماید که «وَ مَن نامَ لَم یُنَم عَنه»؛ اگر تو خوابت برد، معلوم نیست دشمن هم خوابش برده باشد، او بیدار است. نوازش دشمن و لالایی دشمن موجب نمی‌شود من به خواب بروم؛ یعنی این هوشیاری در مقابل دشمن در اوج است.» (5/4/1403)

دستاورد‌های دفاع مقدس مردم ایران در جنگ تحمیلی ۱۲ روزه محور غربی- صهیونی را نباید در مرز‌های جغرافیای ایران محصور دانست، بلکه ایستادگی و مقاومت مردم ایران و قدرت دفاعی نیرو‌های مسلح ایران در این جنگ، شکست دیگری را به این غده سرطانی به عنوان عامل نیابتی امریکا در منطقه تحمیل کرد، این امر می‌تواند فصلی جدید را در حرکت مقاومت در منطقه رقم بزند که محصول آن انزوا و سقوط تدریجی رژیم و بازیابی قدرت نیرو‌های مقاومت در منطقه خواهد بود. 
مهم‌ترین مؤلفه مؤثر در شکل‌گیری و پویایی جبهه مقاومت در سال‌های اخیر معطوف به نقطه کانونی آن یعنی ایران اسلامی است، به همین دلیل در طول سال‌های اخیر، از آغاز شکل‌گیری کانون‌های جبهه مقاومت در منطقه نظیر حزب‌الله در لبنان، انصارالله در یمن، حماس در فلسطین و حشدالشعبی در عراق این کانون‌ها اگرچه نشان دادند قادرند با اتکا بر ظرفیت‌های درونی و حمایت‌های مردمی در کشور‌های متبوع خود، مسیر بالندگی را طی کنند، ولی این پویایی در فراز‌های مختلف ارتباط مستقیمی با قدرت و توانمندی ایران داشته و دارد، به همین دلیل بود که رژیم صهیونی در سال‌های اخیر و قبل از تهاجم گسترده به غزه خود را کاملاً در انزوا و تحت تهدید از چند جبهه می‌دید و بار‌ها سران رژیم به آن اعتراف کرده بودند، اما پس از عملیات طوفان الاقصی که خود نمادی از توانمندی بارز نیرو‌های مقاومت فلسطین به عنوان یکی از کانون‌های اصلی مقاومت بود وآسیب‌پذیری رژیم را اثبات کرد، به همین دلیل این رژیم با حمایت امریکا و برخی کشور‌های غربی با دست یازیدن به بی‌نظیرترین جنایات تاریخ، به زعم خود به مقابله با مردم فلسطین و لبنان پرداخته و حمله به ایران نیز در امتداد آن جنایت و با این تصور و توهم بود که حال که حزب‌الله، حماس و فروپاشی دولت اسد به عنوان سه نقطه کانونی تهدید نزدیک رژیم، دچار ضعف شده‌اند، قادر است با ضربه زدن به نقطه کانونی مقاومت به زعم خود خیالش را از این تهدید‌ها راحت کند، اما شکست رژیم در این جنگ و پیامد‌های گسترده آن را می‌توان فصلی جدید در روند حرکت مقاومت دانست که شاخصه‌هایش به قرار زیر است:
 ۱- تسلیم امریکا و رژیم در برابر قدرت بازدارندگی و دفاع موشکی ایران و درخواست آتش‌بس در شرایطی که ایران همه ظرفیت‌های خود را به کار نگرفته بود و تجلی وحدت و انسجام ملی مردم ایران در اثر این تجاوز و شکست توهم فروپاشی از درون نظام جمهوری اسلامی، سبب شد موقعیت و جایگاه ایران در جهان به عنوان یک کشور مستقل با خاستگاه مردمی مبتنی بر ارزش‌های اسلامی و انقلابی و ملی ارتقا یابد و این نشان‌دهنده آن است که ارزش‌های ملی نیز پشتوانه شعار‌های اسلامی و انقلابی نظام است، به گونه‌ای که کسانی که حتی در مقطعی از تاریخ شعار نه غزه- نه لبنان را در کشور
 سر داده بودند، به این باور رسیدند که کاش در گذشته در حمایت از غزه و لبنان سرمایه‌گذاری بیشتری شده بود که اکنون نیازی به مقابله با دشمن در تهران و شهر‌های دیگر ایران نباشد و این به مفهوم آن است که پس از این ظرفیت‌های ملی با پیشتازی مردم ایران در حمایت از مقاومت گسترش خواهد یافت.
۲- فروپاشی افسانه شکست‌ناپذیری اسرائیل که پس از ضربات متحمل شده در طوفان‌الاقصی، با حملات جنایت‌بار خود علیه مردم غزه و لبنان تلاش کرده بود آن را بازسازی و باورسازی کند، در جریان حملات ایران در وعده صادق۳ و له شدن برخی از مراکز حساس نظامی و نقاط استراتژیک رژیم، آسیب پذیری رژیم صهیونیستی را نشان داد و ثابت کرد علاوه بر لطمات وارده اقتصادی و نظامی تداوم این جنگ می‌توانست به بحران داخلی و حتی فروپاشی رژیم بینجامد. 
۳- احیا و بازسازی نیرو‌های جبهه مقاومت در این ایام مؤید دیگری بر تأثیر این جنگ در بازیابی توان نیرو‌های جبهه مقاومت است؛ انصارالله آنچنان اقتدار خود را بر امریکا و رژیم تحمیل کرده است که امریکایی‌ها برای مهار این نیروی قدرتمند پیشنهاد به رسمیت شناختن دولت مشروع آنها در ازای توقف عملیات در دریا را داده‌اند که البته انصارالله این پیشنهاد را رد کرده و اعلام کرده است حمایتش از غزه تزلزل‌ناپذیر است و قابل معامله سیاسی نیست. حماس نیز با اجرای چند عملیات گسترده نظامی در روز‌های اخیر با وارد کردن ضربات جدی نظامی به صهیونیست‌ها نشان داده است قدرت خود را بازسازی کرده و با سازماندهی نیروهایش به لحاظ توان نیروی انسانی، حتی نسبت به قبل از عملیات طوفان‌الاقصی توانمند‌تر شده است و عزم نیرو‌های حماس نیز برای مقابله با رژیم جزم‌تر شده که استیصال امریکا و رژیم در تداوم وضعیت کنونی در غزه مصداق بارز آن است. حزب‌الله نیز اکنون با بازسازی ظرفیت‌های مردمی و میدانی خود توانسته است سایه قدرت خود را بر دولت منفعل این کشور اعمال کند. فشار حزب‌الله سبب شده است احزاب سیاسی این کشور از پیگیری طرح عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونی، خودداری کنند و دولت این کشور نیز بر ضرورت خروج رژیم از نقاط اشغال شده، تأکید کند، گزارش‌ها نیز حاکی از بازسازی درونی وضعیت حزب‌الله است. ۴- جنگ تحمیلی ۱۲ روزه و تجاوزات اخیر رژیم صهیونی علیه سوریه که با حمایت امریکا صورت گرفته، زنگ خطری برای کشور‌های منطقه است و نشان می‌دهد اتکای کشور‌های منطقه بر حمایت امریکا برای حفظ رژیم‌شان توهمی باطل است و سرنوشت سوریه در انتظار همه آنهاست و به همین دلیل است که آنها به اتکا بر قدرتی مانند ایران برای تداوم بقای خود نیاز دارند در این میان سخنان نخست وزیر سابق قطر گویای این مدعاست. مضافاً بر اینکه تسریع این کشور‌ها برای تقویت روابط با ایران بعد از شکست رژیم در جنگ ۱۲ روزه، مؤید دیگری بر آن است.
۵- نفرت جهانی علیه صهیونیست‌ها و امریکایی‌ها که این روز‌ها به دلیل جنایات اسرائیل در غزه به اوج خود رسیده است، با تجاوز امریکا و رژیم به ایران در اوج مذاکرات، شدت یافته وحمایت بیش از ۱۲۰ کشور از ایران و متجاوز معرفی کردن رژیم صهیونیستی نشان‌دهنده روندی جدید در تحولات منطقه و فرصتی برای پویایی جبهه مقاومت است. ۶- تحولات اخیر سوریه و تجاوز رژیم صهیونی به این کشور که ناشی از تضعیف نیرو‌های مقاومت در سوریه و متأثر از پروژه مشترک امریکا و رژیم صهیونی با همکاری چند کشور عرب و غیرعرب منطقه است، نشانگر آن است که این سرنوشت می‌تواند برای دیگر کشور‌های منطقه هم رقم بخورد و تنها راه مقابله با آن اتکا بر توان داخلی و تقویت نیرو‌های مردمی و مقاومت در این کشورهاست.

علیرضا حقیقت

«ویرانی محض!» این فقط تصویر مخابره شده از سوریه آزاد پسااسد به جهان نیست؛ خروجی سیاست‌های مردی است که سودای بازگشت به عظمت عثمانی را در سر می‌پروراند: رجب طیب اردوغان. رئیس‌جمهور ترکیه زودتر از آنچه پیش‌بینی  می‌شد با تبعات قمار بزرگی که در سوریه به راه انداخت روبه‌رو شد. اردوغان سال‌ها در پی تضعیف سوریه و تغییر حکومت بشار اسد بود و با آرزوی خواندن نماز در مسجد اموی دمشق روز را به شب می‌رساند اما حالا فقط می‌تواند نظاره‌گر حملات اسرائیل به سوریه باشد و جز صدور بیانیه محکومیت این حملات و واسطه کردن ایالات متحده، کار زیادی از او و معماران سیاست خارجی بلندپروازانه‌اش؛ «هاکان فیدان» وزیر خارجه و «ابراهیم کالین» رئیس دستگاه امنیتی ترکیه ساخته نیست. سیاستمدار اخوانی ترکیه، همیشه در رویکرد منطقه‌ای خود از «بیداری اسلامی» یا «بهار عربی» گرفته تا همین امروز به این عادت داشته که حاصل دسترنج دیگران را صید کند و آن را به نام خود بزند اما این سیاست فقط در مقاطعی ممکن است کارگر افتد. اردوغان که این را یک روند ارزیابی کرده بود، حالا به زمین سفت واقعیت برخورد کرده است. بعد از امواج انقلاب‌های عربی در سال 2011 و پررنگ شدن این انگاره که خواست مردم منطقه و این انقلاب‌ها، مدل استقلال‌طلبانه ایران در سیاست خارجی است، اردوغان سریعا وارد عمل شد و تلاش کرد رقابت با ایران را شکل دهد. او حتی به انقلابیون توصیه کرد مدل اسلام ترکی را سرلوحه خود قرار دهند. با اتفاقات سوریه و آغاز یک جنگ جهانی در دمشق، آنکارا خود را در برابر محور ایرانی، روسی و سوری قرار داد. اردوغان با تقلید از مدل ایران در منطقه و ساخت «محور مقاومت»، نیروهای نیابتی درست کرد. رئیس‌جمهور ترکیه تصور می‌کرد با استخدام سلفی‌های مزدور از میان اویغورها، چچنی‌ها و... می‌تواند همان چیزی را به دست آورد که محور مقاومت در غرب آسیا به دست آورده است. اما نیروهای متحد او، بعد از به قدرت رسیدن، بیشتر به عربستان متمایل شدند، چون برای اداره سوریه ویران، پول لازم دارند و این مهم از عهده ترکیه خارج است. پس از تقدم سعودی بر ترکیه به ‌عنوان نخستین سفر خارجی ابومحمد جولانی، دولت ترکیه این موضوع را عدم وفاداری به آنچه آنکارا در اختیار جولانی قرار داده، دانست. این نارضایتی در بنر خوشامدگویی به حاکم موقت سوریه خود را نشان داد، به همین خاطر بود که روی ساختمان ریاست ارتباطات ترکیه در پایتخت آنکارا متنی نوشته شد و به احمد شرع یادآوری کرد او فقط رئیس‌جمهور مرحله انتقالی است!
دسامبر ۲۰۲۴ شورشیان تحریر شامی (HTS) در میان چشمان بهت‌زده جهانیان، بدون هیچ‌گونه مقاومتی از سوی ارتش سوریه طی ۱۱ روز به دمشق رسیدند. رسانه‌های غربی و ترکی آنقدر فرصت داشتند که از فرط ذوق‌زدگی این اتفاق را «لحظه پراگ» (اشاره به انقلاب‌های اروپای شرقی در واپسین روزهای اتحاد جماهیر شوروی) بنامند اما با فرونشستن غبارها حالا به نظر می‌رسد سوریه نه رو به دروازه‌ آزادی و پیشرفت، بلکه به سوی دالان تاریکی هدایت شده که انتهایی برای آن متصور نیست. پیش از این، همه چیز در روال درست قرار گرفته بود. سوریه بعد از یک دهه دوباره در اتحادیه عرب پذیرفته شده بود و کشورهای عرب برای عادی‌سازی روابط با دولت بشار اسد صف بسته بودند. بازگشت ثبات به سوریه موضوعی بود که اعراب حاشیه خلیج‌فارس آن را برای پروژه‌های بزرگ توسعه خود مفید می‌دانستند. روند آستانه میان ایران، روسیه و ترکیه با لحاظ منافع همه طرف‌ها کار می‌کرد و در نهایت یک سوریه قدرتمند و باثبات، همچون سدی در برابر توسعه‌طلبی ارضی اسرائیل در برابر همسایگان عرب عمل می‌کرد. اما دولت اردوغان، کیک سوریه را فقط برای خود می‌خواست. او فرصت آشفتگی پسا ۷ اکتبر را برای آرزوهای دور و درازش در شام مناسب دید اما رئیس‌جمهور اخوانی ترکیه فقط در جعبه پاندورا را باز کرد. اگر اردوغان تصور می‌کرد می‌تواند سوریه را با تل‌آویو شریک شود، هنوز اسرائیل را بدرستی نشناخته است.  در این 7 ماه، اردوغان فکر می‌کرد حاکم بلامنازع رویدادهای سوریه است و تصویر قهوه خوردن هاکان فیدان در ارتفاعات دمشق به نشانه پیروزی، به عنوان تصویر نهایی و برنده آنکارا برساخت می‌شد اما تحولات اخیر فقط نشان‌دهنده یک چیز است: ترکیه در حال حذف از معادلات است. آنکارا آنقدر سرمست پیروزی در دمشق بود که ادبیاتی خلاف لحن دیپلماتیک را انتخاب و به تهران توصیه کرد در سوریه دخالت نکرده و از سقوط بشار اسد عبرت بگیرد. مقامات ایرانی تلاش کردند به همتایان خود در ترکیه یادآوری کنند، نفوذ هیچ بازیگری در سوریه پایدار نخواهد بود اما آنکارا هشیار نبود و در خاورمیانه گاهی هشیاری فقط با پرداخت هزینه‌ای گزاف حاصل می‌شود.
اردوغان همان‌طور که تنها نظاره‌گر بود تا نخستین سفر خارجی جولانی به ریاض به جای آنکارا تنظیم شود، در مرحله بعد شاهد توافق ترک مخاصمه احمد شرع با کردها و نیروهای قسد در شرق فرات بود؛ توافقی که با هماهنگی آمریکایی‌ها و بدون اطلاع ترک‌ها انجام شد. حتی امتیاز لغو تحریم‌های سوریه هم نصیب سعودی‌ها شد و محمد بن‌سلمان بود که ترتیب ملاقات ترامپ و جولانی را در عربستان داد و برای خود پرستیژ کسب کرد. تنها چیزی که نصیب اردوغان شد این بود که به او اجازه داده شد به صورت آنلاین در این رویداد شرکت کند!
در چنین شرایطی، رجب طیب اردوغان فقط توانسته است به صورت رایگان، عمق راهبردی اسرائیل را وسعت دهد که می‌تواند برای آنکارا و منطقه یک تهدید بزرگ باشد. وضعیت برای ترکیه شبیه یک مخمصه است و آنکارا انتخاب‌های ساده‌ای پیش روی خود نمی‌بیند. در یک انتخاب، باید در برابر مانور قدرت اسرائیل در سوریه بی‌تفاوت بماند و متحدان تحریر شامی خود را در برابر ماشین جنگی نتانیاهو رها کند. این به معنای اتمام همه چیزی است که اردوغان از دولت‌سازی در سوریه تدارک دیده بود. 
در چنین شرایطی پروژه بزرگ صهیونیست‌ها یعنی «کریدور داوود» که تجزیه سوریه و تغییر نقشه خاورمیانه را به دنبال دارد، با کارسازی ترکیه پیش رفته است. در این صورت، ترکیه دیگر نمی‌تواند رابطه قبلی خود را با اعضای منطقه داشته باشد! ضمن اینکه پروژه بزرگ منطقه‌ای اسرائیل نیز در نهایت، نتیجه‌ای جز تضعیف ترکیه نخواهد بود. 
کریدور داوود شامل اجرای یک «منطقه حائل» در جنوب سوریه، از دمشق تا بلندی‌های جولان و شامل سویداست که در نهایت با گذر از تنف و دیرالزور به شرق فرات وصل می‌شود که در اختیار نیروهای کرد قسد به عنوان معارضان ترکیه، همچنین میزبان پایگاه‌های آمریکایی است؛ یک اهرم بزرگ برای مهار منطقه‌ای آنکارا.
انتخاب دوم اردوغان شاید از انتخاب دشوار نخست حتی سخت‌تر هم باشد. این انتخاب شامل نبرد با اسرائیل و متوقف کردن طرح‌های تهاجمی نتانیاهو در سوریه است. عده زیادی از کارشناسان منطقه‌ای و بین‌المللی معتقدند درگیری ترکیه با اسرائیل از «چرایی» گذشته و دیگر فقط «چگونگی» آن مطرح است. اسرائیل بازیگری است که تضعیف کل منطقه را دنبال می‌کند و بازیگری نیست که هژمونی را با کنشگر دیگری شریک شود. 
حملات اسرائیل در شرایطی است که طی هفته‌های گذشته، اخبار زیادی از پیوستن حکومت موقت جولانی به فرآیند عادی‌سازی با اسرائیل منتشر شده بود؛ اخباری که از هموار بودن این مسیر حکایت داشت؛ توافقی که طبق گمانه‌زنی‌های موجود، قرار بود تضمین حاکمیت جولانی را در ازای واگذاری بلندی‌های جولان به اسرائیل به دنبال داشته باشد.
حتی هفته گذشته برخی منابع دیپلماتیک مطلع  خبر دادند احمد شرع با تساحی ‌هانگبی، رئیس شورای امنیت داخلی اسرائیل طی ملاقاتی که توسط محمد بن زاید، رئیس امارات عربی متحده هماهنگ شده بود، در ابوظبی دیدار کرده است. این منابع دیپلماتیک افزودند این مذاکرات بین رئیس دوره انتقالی سوریه و رئیس شورای امنیت داخلی رژیم صهیونیستی به عنوان یک تحول مهم در مذاکرات محرمانه بین دمشق و تل‌آویو توصیف می‌شود و سطحی از هماهنگی بین اسرائیل با برخی دستگاه‌های امنیتی جدید سوریه وجود دارد و شرع در ازای حمایت رژیم صهیونیستی برای ماندن در قدرت، بلندی‌های جولان را به اسرائیل واگذار کرده است.
منابع دیپلماتیک مطلع گفتند: بزودی 3 منطقه حائل در جنوب سوریه ایجاد خواهد شد: درعا، قنیطره و سویدا. بر اساس اظهارت این منابع، تمام سلاح‌های سنگین از پادگان‌های ارتش سوریه در جنوب آن کشور خارج خواهد شد و ارتش و پلیس سوریه فقط مجاز به حمل سلاح‌های سبک در مناطق حائل خواهند بود.
با این همه، رژیم صهیونیستی دولت کنونی سوریه را یک دولت فرومانده و ضعیف ارزیابی می‌کند که با حملات بیشتر اسرائیل، امتیازات بیشتری را واگذار خواهد کرد و از طرف دیگر با تضعیف زیرساخت‌های نظامی سوریه توان ماجراجویی احتمالی جولانی برای تل‌آویو به صفر می‌رسد. اسرائیل همچنین با حملات خود، هدف دیگری را نیز دنبال می‌کند و آن هم قدرت‌نمایی در برابر ترکیه است. تل‌آویو با آزادی عمل نظامی در سوریه، از یک سو، واکنش آنکارا را به آزمون می‌گذارد و از طرف دیگر، در حال تحمیل معادله امنیتی خود به دولت اردوغان است که مبادا ترک‌ها سوریه پسااسد را از آن خود بدانند! 
اینها عواقب سیاست‌های بلندپروازانه‌ای است که اردوغان بی‌ملاحظه سراغ آنها رفت. رئیس‌جمهور ترکیه همیشه خواسته دیر بیاید و زود برود اما به نظر می‌رسد اردوغان حالا در باتلاق ماندن گرفتار شده است؛ ماندن میان انتخاب بد و بدتر.