- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
اهداف اروپا و نابوکو
شرکت سهامی نابوکو (Nabucco) با حضور کمپانی‌هایی از کشورهای ترکیه، بلغارستان، رومانی، مجارستان و اتریش در سال 2004 تأسیس شد و نام خود را از عنوان یک اپرا در وین اقتباس کرد.
این کنسرسیوم، پیمانکاری احداث خط لوله‌ای را به طول 3300 کیلومتر در اختیار دارد که 2000 کیلومتر آن در خاک ترکیه واقع شده و قرار است گاز تولید شده در کشورهای حاشیه دریای خزر و برخی کشورهای منطقه خاورمیانه را از جمله عراق و مصر، از «ارزروم» در منتهی الیه شرق ترکیه به ترمینال اصلی توزیع گاز «بوم گارتن» در اتریش ارسال و از آنجا به دیگر کشورهای اروپایی منتقل کند.
بر اساس این طرح، 31 میلیارد متر مکعب گاز، سالانه از این مسیر ترانزیت خواهد شد که نیمی از آن در کشورهای مسیر خط لوله مصرف و نیم دیگر آن نیز به دیگر مناطق اتحادیه اروپا منتقل که این رقم معادل 5 درصد کل تقاضای گاز این اتحادیه محسوب می‌شود.
خط لوله قفقاز جنوبی نیز نابوکو را به خط لوله سراسری گاز دریای خزر متصل خواهد کرد. هزینه راه اندازی این خط لوله که قرار است از سال 2011 آغاز و در سال 2014 به بهره برداری برسد، بیش از 11 میلیارد دلار برآورد شده است.
این خط لوله در پی بحران سالهای اخیر بین روسیه و اوکراین بر سر قیمت گاز که منجر به قطع ارسال انرژی به اروپا در سرمای زمستان شده بود و همچنین جنگ تابستان گذشته میان مسکو و تفلیس، به مسئله‌ای امنیتی برای اروپا مبدل شد و این اتحادیه در تلاش است با تنوع بخشی به خطوط لوله انتقال انرژی به این منطقه، وابستگی خود را به منابع گازی روسیه کاهش دهد. طبیعی است احداث این خط لوله، چالشی جدی برای موقعیت انحصاری روسیه تلقی خواهد شد و مسکو را وادار ساخته است تا علاوه بر اعمال فشار بر شماری از جمهوری‌های مشترک المنافع از جمله قزاقستان، ازبکستان و ترکمنستان و جمهوری آذربایجان، درصدد احداث خط لوله جریان جنوبی (south stream) با ظرفیت انتقال 30 میلیارد متر مکعب گاز در سال از بستر دریای سیاه به کشورهای اروپایی و به مقصد ایتالیا بر آید. شرکت گاز پروم روسیه نیز به عنوان بزرگترین کمپانی گاز در سراسر جهان، به منظور منصرف ساختن ایران از هرگونه همکاری در پروژه نابوکو، برای سرمایه گذاری در پروژه خط لوله صلح که قرار است گاز ایران را از خلیج فارس به پاکستان و هند انتقال دهد، اعلام آمادگی کرده است.
بنابراین بدون تردید، ساختن این خط لوله و ایجاد مسیرهای جایگزین به جای مسیرهای موجود، بر موازنه سیاسی و اقتصادی و همچنین موقعیت ژئوپلتیک و ژئواکونومیک منطقه تاثیر گذار خواهد بود.
انگیزه بعدی اروپا از راه اندازی نابوکو نیز انطباق بیشتر آن با استانداردهای زیست محیطی و در راستای تلاش کمیسیون این اتحادیه به منظور کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در 20 سال آینده بر اساس پروتکل کیوتو است که در اعلامیه این کمیسیون موسوم به «Green & White Papers» بر آن تأکید شد.
خط لوله نابوکو در وهله نخست برای انتقال منابع گازی ایران در دریای خزر به اروپا طراحی شده بود، اما در پی مناقشه غرب و ایران در خصوص موضوع هسته ای، در کنار برخی مسائل منطقه ای، جمهوری آذربایجان به عنوان تأمین کننده اصلی گاز خط لوله نابوکو در نظر گرفته شده است. حال نکته اینجاست که این خط لوله تا چه میزان بدون مشارکت ایران می‌تواند به اهداف خود دست یابد؟
نابوکو بدون ایران؟
رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه در نشست آنکارا بر تلاش به منظور مشارکت ایران در این طرح تأکید و ابراز امیدواری کرد که گاز ایران و روسیه به زودی از طریق خط لوله نابوکو به اروپا منتقل شود.
«تانریلدیز» وزیر انرژی و منابع طبیعی ترکیه نیز ایران را یکی از کشورهای تأمین کننده گاز برای خط لوله نابوکو در آینده خواند. بسیاری دیگر از شخصیتها و کارشناسان در این نشست از جمله «پی بالگز»، کمیسیونر اتحادیه اروپا در امور انرژی نیز گاز ایران را در بلند مدت برای اروپا مهم و راهبردی توصیف کرده اند.
«اونا جاکنویسین» مقام ارشد پارلمان اروپا در امور آسیای مرکزی نیز پیش از این اعلام کرده بود که ایران می‌تواند نقش مهمی در کاهش وابستگی اروپا به منابع انرژی روسیه ایفا و باید در پروژه نابوکو و انتقال گاز طبیعی به بازار اروپا، مشارکت کند.
حال این سوال مطرح است که آیا حضور و یا غیبت ایران در پروژه نابوکو، می‌تواند بر میزان حجم گاز ترانزیت شده و مقرون به صرفه شدن سرمایه گذاری در آن که مستلزم انتقال دستکم 30میلیارد فوت مکعب گاز در هر سال است، تأثیرگذار باشد؟
جمهوری آذربایجان در حال حاضر به عنوان منبع اصلی تأمین گاز خط لوله نابوکو در نظر گرفته شده است، اما این کشور به علت قراردادهایی که با روسیه منعقد کرده و حجم زیادی از گاز تولیدی خود را به تازگی به مسکو فروخته است، در کنار اختلافاتی که با ترکیه درباره انعقاد یک قرارداد جدید 30 ساله دارد، در این عرصه موانعی را پیش رو خواهد داشت. ادامه دارد...
