ظهور جریان سوم در منطقه کردستان عراق

به گزارش خبرگزاری فارس، ‌انتخابات ریاست و پارلمان محلی کردستان عراق در تاریخ 3/5/88 در استان‌های دهوک، اربیل و سلیمانیه و با جمعیت دو میلیون و سیصد و شصت و هشت هزار و 189 نفر واجد شرایط رای‌دهنده با شور خاصی برگزار شد.
این سومین تجربه انتخاباتی بود که منطقه کردستان در دو دهه اخیر برگزار کرد که بیش از 24 حزب و ائتلاف سیاسی از دو ماه قبل مردم این منطقه را برای حضور در آن آماده کرده بودند تا سرنوشت 111 کرسی پارلمان و رئیس منطقه را مشخص کند.
نتایج آراء از پیروزی لیست ائتلاف دو حزب حاکم با به دست آوردن 57 درصد آراء کرسی‌های پارلمان و 70 درصد آرای رئیس منطقه دارد، با این توصیف سومین دوره پارلمان منطقه کردستان بدست لیست ائتلاف کردستان تشکیل خواهد شد، ریاست منطقه نیز همچنان در اختیار مسعود بارزانی خواهد ماند.
در این خصوص ائتلاف تغییر به رهبری‌ نوشیروان مصطفی و نیز ائتلاف "خدمت‌گزاری و اصلاح " متشکل از احزاب سوسیالیست، جماعت اسلامی، زحمتکشان و اتحاد اسلامی که شور و نشاط خاصی را در بین جوانان و توده‌های مستضعف جامعه به وجود آورده بودند، ‌در عرض دو ماه تبلیغات جمعیت قابل ملاحظه‌ای را به صحنه مبارزات انتخاباتی آوردند و با شعارهای دگرگونی و تغییر و شعارهای محوری خود همراه کردند که انتظار نتایج بهتر از این را داشتند و حتی طرفداران نوشیروان مصطفی (از مبارزین با سابقه حزب اتحادیه میهنی که به دلیل انتقادات اصلاحی خود از این حزب جدا شده و جبهه تغییر را تشکیل داده است) در شامگاه 3/5/88 با علم به پیروزی لیست خود در استان سلیمانیه به خیابان‌ها ریخته و پیروزی خود را جشن گرفتند.
با وجود عناصر وابسته به احزاب مختلف در حوزه‌های رای‌گیری، طرفداران ائتلاف تغییر پیشی گرفتن این لیست در استان سلیمانیه از لیست ائتلاف دو حزب عمده و نیز برتری آراء کمال میراودلی نسبت به بارزانی را اعلام داشتند.
کمال میراودلی با توجه به اطلاعی که از آرای خود در استان سلیمانیه به دست آورده بود و به نتایج آراء راضی نبوده و در مصاحبه با شبکه KNN بازرانی را متهم به تقلب در آراء کرد و مشروعیت آن را زیر سئوال برد.
شبکه KNN و سپیده و پیام متعلق به ائتلاف تغییر و اتحاد اسلامی و جماعت اسلامی است که از ساعت 4 بعد از ظهر روز شنبه 3/5/88 که انتخابات در حال انجام بود، با صدور بیانیه‌‌های تندی ائتلاف کردستانی را متهم به تقلب در آرای مردم کردند و دخالت عوامل نظامی، انتظامی و حزبی به نفع ائتلاف جناح حاکم را اعلام کردند.
در این زمینه طبق قانون شکایت‌های فراوانی از شهرهای این منطقه و حوزه‌های گوناگون رای‌گیری مبنی بر تقلب و تخلف انتخاباتی تقدیم ستاد انتخابات منطقه شده است.
مورخه 1/5/88 انتخابات ویژه مخصوص نیروهای نظامی و انتظامی و حزبی و زندانیان و بیماران در بیمارستان‌ها به قصد سهولت در امر انتخابات و فراغت این نیروها جهت حفظ و حراست از امنیت حوزه‌های رای‌گیری به عمل آمد و در روز رای‌گیری و پس از ساعت 4 بعدازظهر اعلام شد که مجدداً نیروهایی که در انتخابات ویژه رای خود را به صندوق ریخته بودند، مجدداً جهت رای‌دادن به حوزه‌های رای‌گیری شرکت کرده‌اند.
بر اساس درخواست ستاد انتخاباتی استان‌های مزبور یک ساعت به زمان رای‌گیری اضافه شد که احزاب و لیست‌های رقیب این وقت اضافه را به "ساعت تقلب " تعبیر کرده‌اند و اعلام داشتند در این یک ساعت سرنوشت انتخابات تغییر کرده و به نفع جناح حاکم رقم خورده است.
استقبال مردم از فضای باز سیاسی بوجود آمده ستودنی است اما ابهامات به وجود آمده در انتخابات این مناطق جای تامل دارد. اعتراضات لیست احزاب و جمعیت‌ها خصوصا به استان‌های دهوک و اربیل نسبت به نتیجه حاصله قابل تعمق است.
طبق اعلام احزاب و جمعیت‌های رقیب لیست حاکم، شرایط بوجود آمده مورد اعتراض جدی آنها بوده و در آینده حاکمیت و پارلمان کردستان تاثیر خواهد گذاشت و نتیجه این نارضایتی‌ها در تعاملات آینده احزاب اثربخش خواهد بود.
طالبانی با شخصیت منحصر به فرد خود که با بیش از 70 سال مبارزه و تلاش که به این جایگاه ملی رسیده قابل احترام بوده، از تمام ظرفیت خود برای پیروزی لیست ائتلاف دو حزب عمده استفاده کرده و طی دو ماه گذشته از جایگاه ریاست جمهوری عراق و ریاست حزب اتحادیه میهنی کردستان عراق وقت زیادی صرف کرده و به اکثر شهرهای کردستان عراق سفر کرده و برای موفقیت ائتلاف کردستانی تبلیغ کرده است و حتی اختلافات دیرینه خود با حزب اتحاد دموکراتیک را مرمت کرد.
شاید به همین خاطر مورد انتقاد بعضی افراد جامعه و طرفداران حزب متبوعش و نیز خانواده‌های قربانیان جنگ‌های داخلی بین دو حزب دهه گذشته قرار گرفت ولی همچنان به پیروزی لیست ائتلاف کردستانی می‌اندیشند که بسیاری از ناظران سیاسی کردستان عراق ریزش آرا از لیست کردستانی و رویکرد آنان به لیست تغییر را نتیجه عملکرد همین رهبران اتحادیه می‌دانند به ویژه در استان سلیمانیه به عنوان خاستگاه حزب اتحادیه میهنی این رویکرد برجسته‌تر است.
بارزانی نیز با سابقه رهبریت منطقه و خدماتش به کردستان عراق با صرف هزینه‌های زیادی سعی در حفظ تعادل قدرت با نتیجه انتخابات به نفع لیست ائتلاف کرد، هرچند که در انسجام آرای استان‌های اربیل و دهوک نقش بارزانی و حزب متبوعش کاملاً مشهود بود و در این مورد آرای مناطق تحت نفوذ معنوی حزب پارتی به لیست ائتلاف نسبت به مناطق تحت نفوذ اتحادیه برجسته‌تر بود.
به هرحال دو رهبر با سابقه طولانی مبارزات آزادی خواهی و ضد استبدادی علیه صدام با سابقه مدیریتی 18 سال اداره منطقه کردستان عراق با تمام توان به میدان آمدند و نتوانستند به نتایج آرمانی خود برسند، اگر چنانچه لیست‌های رقیب حاکمیت و مردم و معترضین به نتایج اعلام شده از سوی ستاد انتخاباتی منطقه کردستان که وابسته به کمیسیون عالی انتخابات عراق است، اقناع شوند باز هم به نوعی تغییر در فضای سیاسی این منطقه رسیده‌اند و ظهور جریان سوم در کردستان عراق که سال‌ها انتظارش می‌رفت به وقوع پیوست.
مطالبات همه جانبه مردم مناطق کردستان عراق در طول حاکمیت رهبران فعلی موجب انشقاق لایه‌هایی از حاکمیت با طرح شعار تغییر شد. لیست تغییر با شعار مبارزه با فساد مالی و قشری‌گری و نظام عشیرتی و حکومت خانوادگی به میدان آمد. اگرچه اکثریت جمعیت کردستان عراق به نوعی تنوع مدیریتی در حاکمیت این کشور معتقد هستند ولی خاستگاه اصلی این تغییر در استان سلیمانیه بوده که با شور و نشاطی که در انتخابات اخیر بوجود آورد گام‌های اساسی در فراگیر شدن این شعار در سرتاسر کردستان عراق برداشته است.
هرچند که بعضی ناظران این صف‌آرایی‌های انتخاباتی را یک نوع احیاء و تجدید اختلاف کهنه دو حزب اتحادیه میهنی و دموکرات کردستان عراق می‌دانند در صورتی که شعار تغییر متوجه هر دو حزب شده، این رویداد رهبران حزب دموکرات را بیش از هر کسی نگران کرده است و خود را بازنده اتحاد با حزب اتحادیه میهنی می‌دانند. چون جمعیت تغییر بیشتر از مناطق تحت نفوذ حزب اتحادیه میهنی است و از این که در تقسیم کرسی‌های قدرت پارلمان با اتحادیه میهنی مساوی باشد اکراه دارند چون از طرفی رئیس دولت و جانشین رهبر منطقه با افراد اتحادیه بوده و بیشترین آراء به لیست کردستانی از مناطق حزب دموکرات به دست آمده است اگر چه رهبران دو حزب به لحاظ مصلحت‌های سیاسی از نتیجه این اتحاد ظاهرا راضی باشند ولی چنان با بدنه و تشکیلات و هواداران خود در حال چالش خواهند بود.
به گفته نوشیروان مصطفی (رهبر ائتلاف تغییر) اگر چنانچه در استان اربیل تقلب انتخاباتی صورت نمی‌گرفت قطعا ظهور جریان سوم در آنجا مشهودتر به نظر می‌رسید، حال با نتیجه انتخابات، جریان سوم متشکل از لیست تغییر و احزاب هم پیمانی موجود در مجلس می‌تواند به عنوان جناح منتقد حاکمیت و اپوزیسیون نقش محوری خود را در پارلمان ایفا کنند، هر چند رئیس منطقه کردستان که با آرای مردمی اعلام شده از سوی ستاد انتخاباتی به مسند قدرت می‌رسد از پاسخ‌‌گویی مستقیم به پارلمان مصون گشته و علاوه بر قانونمند کردن ریاست منطقه نوعی ابتکار این انتخابات بود که رهبریت منطقه از مقابله مستقیم جناح معترض و اپوزیسیون پارلمان آینده کردستان معاف شود.
جایگاهی که در آینده از اهداف اصلی تقابل اپوزیسیون خواهد بود اما تغییر و رهبران آن نیز دارای مسئولیت‌های دشواری خواهند بود. بر آوردن انتظارات جامعه خواهان تغییر با شرایط موجود و صف آرایی‌های حزبی دارای ظرافتی است که حساسیت خاصی را می‌طلبد و در صورت عملیاتی نشدن مطالبات جامعه باز هم تغییر قابل تکرار است.