ردپای بیکر ، همیلتون در طرح فلسطینی اوباما

بصیرت:به نظر می رسد منطقه خاورمیانه طی سه ماه آینده آبستن تحولات عظیمی خواهد شد. هرچند این جمله طی یک دهه اخیر بخصوص پس از حوادث تروریستی 11 سپتامبر در آمریکا به این سو، از سوی مراکز مطالعاتی و پایگاه های خبری وابسته به سرویسهای امنیتی کشورهای غربی و منطقه ای بارها و هربار با هدفهای معلومی منتشر شده است، اما این بار این تحولات به دور از حوادث خونین نظامی همچون جنگ افغانستان، اشغال عراق، ترور رفیق حریری، جنگ 33 روزه و این اواخر جنگ 22 روزه، در چارچوبهای دیپلماتیک در حال شکل گیری است، همان چارچوبهایی که گفته می شود دموکراتهای آمریکا خبره آن هستند. ایران هراسی درعین تمایل ظاهری برای ایران دوستی و حل قضیه فلسطین بر اساس روندهای غربی، محور این تحولات جدید خواهد بود. طرح 9 یا 10 ماده ای باراک اوباما برای حل قضیه فلسطین که هنوز به طور رسمی منتشر نشده، ابتکاری از سوی کاخ سفید برای ایجاد شکاف و در نهایت نفوذ در ساختار جدید منطقه ای است. این طرح که چند هفته ای است در رسانه های عربی مورد بازاریابی قرار می گیرد، در تازه ترین اقدام در شبکه الجزیره قطر از سوی «حسن خریشه» عضو پارلمان فلسطین فاش و برای قضیه فلسطین خطرناک شمرده شد. انتشار این پروژه که در کنار خود به عنوان دو بازو، طرح سرگرم کردن ایران با پرونده هسته ای و نزدیکی با سوریه با وعده های اقتصادی را دنبال می کند، همان طرح کمپ دیوید 2 ، نقشه راه و آناپولیس است، اما با بسته بندی جدیدی که با توصیه های گزارش بیکر- همیلتون تدوین و طراحی شده و قرار است در روند کلی طرح آمریکا در خاورمیانه برای بازگشت دو باره این کشور، با نقش آفرینی اجرایی شود.
در طرح اوباما، دورنمایی برای تشکیل کشور مستقل فلسطینی در سال 2011 متصور شده، اما برای رسیدن به آن پیش شرطهایی گذاشته است که همه این شروط به نوعی به قضایای نهایی فلسطینی از جمله سرنوشت قدس، موضوع آوارگان و مرزها طعنه می زند. این اولین طرحی است که آمریکایی ها در آن به موضوع قدس، وضعیت آوارگان و مرزها اشاره کرده اند، اما با زیرکی خاصی در واقع تأیید مواضع صهیونیستی در قبال قضیه فلسطین است:
نخست؛ بند مربوط به الحاق برخی مناطق قدس شرقی به فلسطین اشغالی و باقی مانده اماکن اسلامی این شهر تحت حاکمیت عربی (موضوعی که در واقع شرایط موجود قدس است).
دوم، خلع سلاح برخی مناطق کرانه باختری و سیطره هوایی رژیم صهیونیستی بر آن (در این بند مشخص نشده است کرانه باختری آیا به همه مناطق تا مرزهای اردن اطلاق می شود یا همان مناطقی که در درون دیوار حایل قرار گرفته اند).
سوم، موضوع بازگشت آوارگان (در این طرح گفته شده تنها به تعدادی از آوارگان فلسطینی اجازه بازگشت داده می شود آن هم نه به مناطق مادری خود مثلاً در اراضی اشغالی سال 48 ، بلکه در کرانه باختری مورد نظر اسرائیل در درون دیوار حایل).
چهارم، استقرار نیروهای بین المللی در کرانه باختری و حاکمیت هوایی اسرائیل براین منطقه.
در طرح 9 یا 10 ماده ای اوباما، هیچ اشاره ای به نوار غزه نشده است و کلیت این طرح به جدایی جغرافیایی فلسطین تمرکز دارد.
اما شروطی که آمریکا برای این طرح خود مطرح می کند نیز جای تردید دارد. از بین رفتن تمامی گروه های جهادی فلسطین و تبدیل این گروه ها به جنبشهای سیاسی، باقی ماندن شهرکهای بزرگ کرانه باختری تحت سیطره رژیم صهیونیستی، سیطره امنیتی اسرائیل بر کرانه باختری مورد نظر، اجازه نداشتن دولت فلسطینی آینده در تشکیل ائتلاف نظامی با کشورهای منطقه از جمله این پیش شرطهاست تا پس از دو سال چنانچه فلسطینی ها کاملاً خلع سلاح شدند و تمامی شروط طرف اسرائیلی را پذیرفتند، دولت مورد نظر فلسطینی تشکیل گردد. در غیر این صورت، هیچ تضمینی برای صرف وقت دو ساله برای این مهم داده نخواهد شد.
تعبیه شروط سخت و ناشدنی در طرح اوباما پیش روی فلسطینی ها، در واقع ایجاد فضایی برای خرید وقت بیشتر برای واشنگتن است تا به مسائل بسیار حیاتی سیاست خارجی این کشور در خاورمیانه بپردازد؛ مسائلی که در شکستن صف کشورهای مخالف منافع استعماری آمریکا نهفته است و رویدادهای 11 سپتامبر آمریکا برای تحقق آن طراحی شد. هرچه جمهوریخواهان آمریکا در اقدام نظامی برای رسیدن به منافع خود در خاورمیانه ید طولایی دارند، دموکراتهای این کشور نیز از راه سیاست «تفرقه بینداز و حکومت کن» مهارت کسب کرده اند. دولت جدید آمریکا نه تنها دورنمای ترسیمی حوادث 11 سپتامبر را تمام شده نمی بیند، بلکه تحقق آن را که از این رهگذر طراحی شده بود، به شدت پیگیری می کند. نگاهی دقیق به گزارش بیکر- همیلتون، هدفهای طرح 10 ماده ای اوباما برای حل قضیه فلسطین و خاورمیانه را آشکار می کند. در یادآوری به سیاستمداران آمریکایی توصیه شده است، برای خروج از بحران پیش آمده برای این کشور در خاورمیانه، باید در تاکتیکها تغییر ایجاد کرد. گشایش نسبی در روابط با برخی کشورهای منطقه از جمله ایران و سوریه، اساس این طرح برای جمع کردن قضیه فلسطین اعلام شده است.
مهدی شکیبایی