تاریخ انتشار : ۱۸ آذر ۱۳۸۸ - ۱۳:۰۵  ، 
کد خبر : ۱۲۱۸۳۱

ویژه‌ برنامه‌ الجزیره‌ انگلیسی‌ درباره‌ برنامه‌ اتمی‌ ایران

شبکه‌ تلویزیونی‌ الجزیره‌ انگلیسی‌ در میزگردی‌ در برنامه‌ به‌ بررسی‌ تحولات اخیر درباره‌ پرونده‌ هسته‌ای‌ ایران پرداخت. این شبکه‌ در ابتدای‌ این میزگرد ضمن اشاره‌ به‌ سفر هیلاری‌ کلینتون وزیر امور خارجه‌ آمریکا به‌ مسکو و توافق‌ روسیه‌ و واشنگتن بر سر برنامه‌ اتمی‌ ایران گزارشی‌ در این زمینه‌ پخش‌ کرد.

در ابتدای‌ این گزارش‌ تصاویری‌ از دیدار هیلاری‌ کلینتون و سرگئی‌ لاوروف وزرای‌ خارجه‌ امریکا و روسیه‌ پخش‌ شد گزارشگر الجزیره‌ گفت هیلاری‌ کلینتون و سرگئی‌ لاوروف به‌ دنبال‌ بهبود روابط و به‌ دست اوردن حمایت هستند وزیر امور خارجه‌ امریکا دیدارهایی‌ داشت که‌ با لارووف شروع‌ و با دیمیتری‌ مدودف پایان یافت انان اعلام‌ کردند که‌ توانسته‌اند به‌ پیشرفتهایی‌ درباره‌ منافع‌ مشترک خود برسند همانگونه‌ که‌ انتظار می‌ رفت برنامه‌ اتمی‌ ایران بر این گفتگوها سایه‌ انداخته‌ بود.
لاوروف گفت ما می‌ خواهیم‌ همه‌ مسائل‌ مربوط به‌ ایران به‌ شکلی‌ حل‌ شود که‌ این کشور به‌ صورت کامل‌ به‌ حقوق‌ خود به‌ عنوان یکی‌ از امضا کنندگان ان پی‌ تی‌ دست یابد و از همه‌ فرصتها بهره‌ جوید هیلاری‌ کلینتون نیز گفت استفاده‌ صلح‌ امیز از انرژی‌ اتمی‌ و نه‌ سلاح‌ اتمی‌ روسیه‌ در این موضوع‌ با ما توافق‌ دارد در عین حال‌ ما با هوشیاری‌ این مسیر را دنبال‌ می‌ کنیم‌ و اطلاع‌ هم‌ داریم‌ که‌ ممکن است به‌ شکلی‌ که‌ لازم‌ است توفیق‌ به‌ دست نیاوریم‌ ما همواره‌ گزینه‌ تحریم‌ را در صورت دست نیافتن به‌ موفقیت و اطمینان نیافتن از این مساله‌ که‌ ایران در پی‌ دست یافتن به‌ سلاح‌ اتمی‌ نیست در نظر داریم‌.
گزارشگر الجزیره‌ انگلیسی‌ ادامه‌ داد مسکو از پیوندهای‌ راهبردی‌ با تهران برخوردار است این کشور به‌ ایران تسلیحاتی‌ با ارزش‌ میلیاردها دلار فروخته‌ است و در ساخت اولین راکتور اتمی‌ ایران به‌ این کشور کمک کرده‌ است این باور وجود دارد که‌ امریکا در برچیدن سپر بحث انگیز دفاعی‌ خود از شرق‌ اروپا می‌ خواهد حمایت روسیه‌ را بدست اورد هر دو طرف خواستار تجدید پیمان کاهش‌ سلاح‌ های‌ راهبردی‌ هستند که‌ تا پایان سال‌ دو هزار و نه‌ منقضی‌ می‌ شود دو کشور همچنین از نزدیک برای‌ حل‌ اوضاع‌ رو به‌ وخامت در افغانستان و پاکستان همکاری‌ می‌ کنند.
خبرنگار الجزیره‌ افزود البته‌ دو کشور در همه‌ مسائل‌ کلیدی‌ هم‌ نظر نیستند واشنگتن به‌ شدت از مسکو به‌ علت به‌ رسمیت شناختن استقلال‌ مناطق‌ جدا شده‌ از گرجستان انتقاد می‌ کند همچنین به‌ صورت مکرر از روسیه‌ می‌ خواهد به‌ حقوق‌ بشر احترام‌ بگذارد این مسائل‌ را می‌ توان موانع‌ اصلی‌ در گرم‌ شدن روابط دو طرف دانست که‌ به‌ شدت بر سطح‌ همکاری‌ های‌ دو طرف تاثیر می‌ گذارند.
مجری‌ الجزیره‌ بعد از پخش‌ گزارش‌ ضمن معرفی‌ الکساندر پاکیف تحلیلگر مسائل‌ سیاسی‌ در مسکو سید محمد مرند استاد دانشگاه‌ تهران و ریچارد وایتز عضو موسسه‌ هادسون تحلیلگر روس‌ درباره‌ احتمال‌ نزدیک شدن روابط روسیه‌ و امریکا پرسید پاکیف گفت شاید بتوان دیروز را روزی‌ خوب در روابط روسیه‌ و امریکا دانست یکی‌ از سناتورهای‌ با نفوذ در روسیه‌ نیز گفته‌ است شاید بتوان گفت شاهد اتحاد راهبردی‌ بین روسیه‌ و امریکا باشیم‌ درباره‌ مسئله‌ ایران نیز باید گفت دیدگاه‌ های‌ روسیه‌ امریکا و چین نزدیکتر شده‌ است لاوروف نیز گفته‌ است موضع‌ امریکا و روسیه‌ درخصوص‌ اینکه‌ ایرانی‌ غیر اتمی‌ که‌ تابع‌ پیمان عدم‌ منع‌ اشاعه‌ باشد با هم‌ منطبق‌ است در عین حال‌ وی‌ گفت که‌ ایران حق‌ استفاده‌ از انرژی‌ صلح‌ امیز اتمی‌ را براساس‌ بند چهار این پیمان دارد.
پاکیف تصریح‌ کرد در چنین وضعی‌ نیازی‌ به‌ اعمال‌ تحریم‌ نیست و دو طرف بر این توافق‌ کردند زیرا ایرانیان نشانه‌ هایی‌ از انعطاف از خود نشان می‌ دهند و دور جدید گفتگوهای‌ جدی‌ از اواخر این ماه‌ شروع‌ می‌ شود بازرسان اژانس‌ نیز به‌ مرکز غنی‌ سازی‌ قم‌ می‌ روند و امیدهایی‌ نیز در پیشبرد این روند تا رسیدن به‌ همکاری‌ مستیقم‌ با امریکا در این گفتگوها وجود دارد در حالت فرضی‌ اگر ایران به‌ صورتی‌ تهاجمی‌ قطعنامه‌ های‌ شورای‌ امنیت را رد کند می‌ توان درباره‌ برخی‌ مجازاتها فکر کرد مدودف رئیس‌ جمهور روسیه‌ نیز گفته‌ است ممکن است تحریم‌ های‌ اجنتاب ناپذیر باشند.
ریچارد وایتز نیز درباره‌ نزدیک شدن مواضع‌ روسیه‌ و واشنگتن درباره‌ ایران گفت روسیه‌ و امریکا همواره‌ روابطی‌ پیچیده‌ داشته‌اند دو کشور هدف مشترکی‌ را در جلوگیری‌ از مسلح‌ شدن ایران به‌ بمب اتمی‌ دنبال‌ می‌ کنند ولی‌ تاکتیکهای‌ دو طرف متفاوت است روسیه‌ می‌ خواهد به‌ ایران اجازه‌ داده‌ شود به‌ انرژی‌ اتمی‌ که‌ اهداف تسلیحاتی‌ ندارد دست یابد در حالی‌ که‌ امریکا محتاط عمل‌ می‌ کند زیرا گذر از برنامه‌ غیر تسلیحاتی‌ به‌ تسلیحاتی‌ اسان است.
وایتز گفت اینکه‌ مدودف گفته‌ است ممکن است وی‌ تحریم‌ های‌ بیشتر علیه‌ ایران را در صورت نیاز بپذیرد ولی‌ لاوروف و کلینتون گفتند که‌ این کار گزینه‌ ترجیحی‌ انان نیست و مایلند نتایج‌ گفتگوها را ببینند ورای‌ این مساله‌ نیز دو طرف اختلافهایی‌ بر سر تاکتیک دارند امریکا معتقد است اینکه‌ ایرانیان فکر کنند در صورت همکاری‌ نکردن بیشتر با جامعه‌ جهانی‌ ممکن است تحریم‌های‌ بیشتری‌ در راه‌ باشد مفید است ولی‌ روسها از زمان ریاست جمهوری‌ پوتین این باور را دارند که‌ اگر چنین فشاری‌ بر ایران وارد شود تاثیر منفی‌ خواهد داشت و باعث کاهش‌ همکاری‌ های‌ ایران می‌ شود.
سید محمد مرندی‌ دیگر کارشناس‌ شرکت کننده‌ در این نشست درباره‌ اینکه‌ احتمال‌ دارد امریکا می‌ خواهد جنگ روانی‌ به‌ راه‌ اندازد و نیز واکنش‌ ایران به‌ این دیدارها گفت به‌ باور من مهمترین مسئله‌ ای‌ که‌ باید در نظر گرفت این است که‌ صرفنظر از مواضع‌ مختلفی‌ که‌ کشورهای‌ مختلف در نشست پنج‌ بعلاوه‌ یک گرفتند ایران به‌ ادامه‌ برنامه‌ صلح‌ امیز اتمی‌ خود مصمم‌ است که‌ این برنامه‌ شامل‌ غنی‌ سازی‌ اورانیوم‌ برای‌ اهداف صلح‌ امیز می‌ شود این مساله‌ای‌ نیست که‌ ایران بخواهد بر سر ان مذاکره‌ کند چه‌ این مساله‌ و چه‌ ادامه‌ برنامه‌ در سالهای‌ اینده‌ از دیگر سو قانع‌ کردن کشورهای‌ دوست در خصوص‌ اینکه‌ راه‌ پیش‌ روی‌ این کشور همکاری‌ و گفتگو است و ایران در رابطه‌ با برنامه‌ اتمی‌ خود گشوده‌ برخورد می‌ کند برای‌ ایران مهم‌ است وی‌ افزود مشکلی‌ که‌ ایرانیان با ان روبرو هستند این است که‌ درباره‌ نیات امریکا مطمئن نیستند اینکه‌ شعارهایی‌ که‌ امریکا سر می‌ دهد صرفا شعار هستند یا اینکه‌ امریکا می‌ خواهد دیدگاه‌ و سیاست خود را در قبال‌ ایران تغییر دهد.
به‌ گزارش‌ شبکه‌ تلویزیونی‌ الجزیره‌ انگلیسی‌ مرندی‌ در ادامه‌ برنامه‌ اینساید استوری‌ درباره‌ این سئوال‌ که‌ ایا ایران از اظهارات مدودف درباره‌ احتمال‌ تحریم‌ این کشور نگران است یا نه‌ گفت بدیهی‌ است که‌ ایرانیان خواستار تحریم‌ های‌ بیشتر نیستند با این وجود تحریم‌ های‌ بیشتر کاری‌ بیشتر از تحریم‌ های‌ اولیه‌ نمی‌ کنند مهمترین تحریم‌ ها در بخش‌ بانکی‌ بودند که‌ ایران بر ان فائق‌ امد باور من این است که‌ ایران می‌ خواهد روسیه‌ یک شریک قابل‌ اتکا باشد بویژه‌ اینکه‌ روسها نیز به‌ دنیای‌ چند قطبی‌ اقتصادی‌ در سالهای‌ اینده‌ می‌ نگرند مهم‌ است که‌ روسها بتوانند موضعی‌ مستقل‌ بگیرند و در برابر فشارهای‌ امریکا تسلیم‌ نشوند از زمان فروپاشی‌ شوروی‌ سابق‌ روابط بین روسیه‌ و ایران پیشرفت چشمگیری‌ نشان می‌ دهد ولی‌ در سالهای‌ گذشته‌ برای‌ بسیاری‌ از ایرانیان و مسئولان این سئوال‌ پدید امده‌ است که‌ ایا روس‌ ها می‌ خواهد شریکی‌ قابل‌ اطمینان باشند.
مرندی‌ تصریح‌ کرد ماهها و سالهای‌ اینده‌ نشان می‌ دهد که‌ ایا این مسیری‌ است که‌ روسها مایلند ان را طی‌ کنند ایا امریکا مایل‌ است از سیاستهای‌ گذشته‌ خود عبور کند و راه‌ اشتی‌ را با ایران پی‌ گیرد پاکیف درباره‌ سئوال‌ مجری‌ درخصوص‌ تاثیر تحریم‌ ها بر روابط اقتصادی‌ ایران و روسیه‌ گفت واقعیت این است که‌ روابط روسیه‌ و ایران چندان زیاد نیست و تراز تجاری‌ روسیه‌ و ایران دو میلیارد دلار است در حالی‌ که‌ تراز تجاری‌ کل‌ روسیه‌ به‌ صدها میلیارد می‌ رسد از این رو از نظر اقتصادی‌ متاسفانه‌ روابط دو طرف به‌ اندازه‌ ای‌ که‌ مایل‌ بودیم‌ نرسیده‌ است ما می‌ خواستیم‌ این روابط گسترده‌ تر از این باشد ولی‌ تاکنون این روابط زیاد هم‌ گسترده‌ نیست روابط ایرانیان با المان و چین گسترده‌ تر است از این رو چین و المان از نظر اقتصادی‌ بیشتر از روسیه‌ زیان می‌ بینند.
وی‌ افزود برای‌ روسیه‌ ایران بیشتر یک شریک سیاسی‌ است و منافع‌ مشترک زیادی‌ بین دو کشور در مناطق‌ بسیار مهمی‌ مانند قفقاز جنوبی‌ اسیای‌ میانه‌ و افغانستان وجود دارد همچنین ایران برای‌ امریکا نیز به‌ منظور تسهیل‌ صلح‌ و ارامش‌ برای‌ خروج‌ نیروهای‌ این کشور از منطقه‌ مهم‌ است از این رو ایران از نظر سیاسی‌ برای‌ امریکا و روسیه‌ مهم‌ است یافتن راهی‌ به‌ منظور خروج‌ از این اوضاع‌ تاسف انگیز برای‌ ایران روسیه‌ و امریکا مهم‌ است.
وایتز در واشنگتن درباره‌ سئوال‌ مجری‌ درباره‌ نقش‌ اژانس‌ بین المللی‌ انرژی‌ اتمی‌ درخصوص‌ اینکه‌ ایران در این باره‌ مقصر هست یا نیست و کمک به‌ جامعه‌ بین المللی‌ برای‌ تصمیم‌ گیری‌ گفت این موضوع‌ بیان کننده‌ موضع‌ روسیه‌ است رئیس‌ جمهور مدودف در واشنتگن در نشست مجمع‌ عمومی‌ سازمان ملل‌ گفته‌ بود بسیاری‌ از کشورها حاضرند تحریم‌ های‌ بیشتر را در نظر بگیرند ولی‌ نه‌ وقتی‌ که‌ واشنگتن اعلام‌ کند ایران تعهدات خود را نقص‌ کرده‌ است این اتفاق‌ زمانی‌ روی‌ می‌ دهد که‌ اژانس‌ بین المللی‌ انرژی‌ اتمی‌ اعلام‌ کند همانگونه‌ که‌ می‌ دانید اژانس‌ نیز روابط پیچیده‌ ای‌ با ایران دارد.
وایتز افزود اژانس‌ تحقیقاتی‌ چندین ساله‌ کرده‌ است و هنوز از تعیین دقیق‌ نوع‌ فعالیتهای‌ اتمی‌ ایران در گذشته‌ بیان علت اعلام‌ نشدن برخی‌ تاسیسات مانند قم‌ و برخی‌ علائق‌ برای‌ دنبال‌ کردن مواد انفجاری‌ قوی‌ ناتوان است البرادعی‌ گفته‌ است هیچ سند کاملی‌ که‌ نشان دهد ایران به‌ دنبال‌ سلاح‌ اتمی‌ است وجود ندارد وی‌ ادامه‌ داد ایران کلیات پادمان را امضا کرده‌ بود و این امر به‌ اژانس‌ بین المللی‌ انرژی‌ اتمی‌ این اجازه‌ را می‌ دهد هر تاسیساتی‌ را که‌ ایران اعلام‌ کرده‌ است بازرسی‌ کند.
ایران پرتکل‌ الحاقی‌ را زمانی‌ اجرا و اکنون اجرای‌ ان را متوقف کرده‌ است و مجلس‌ این کشور نیز هنوز ان را تصویب نکرده‌ است این پرتکل‌ به‌ اژانس‌ اجازه‌ می‌ دهد نه‌ تنها به‌ تاسیساتی‌ که‌ ایران اعلام‌ کرده‌ است سر بزنند بلکه‌ به‌ جاهای‌ دیگر نیز بروند نگرانی‌ در واشنگتن این است که‌ ایران به‌ شکلی‌ از نیروگاه‌ بوشهر که‌ روس‌ ها در ساخت ان با ایرانیان همکاری‌ دارند برای‌ تامین سوخت قابل‌ شکافت و مواد قابل‌ استفاده‌ در بمب های‌ اتمی‌ استفاده‌ کنند.
وایتز گفت این نگرانی‌ نیز همواره‌ وجود داشت که‌ تاسیساتی‌ مانند تاسیسات قم‌ وجود داشته‌ باشد که‌ مخفی‌ هستند که‌ مواد و دانشی‌ که‌ ایران از تاسیسات اعلام‌ شده‌ به‌ دست می‌ اورد استفاده‌ کنند امریکا خواستار شفافیت بیشتر است و این امر مستلزم‌ اجرای‌ پرتکل‌ الحاقی‌ است تا این اطمینان به‌ دست اید که‌ هیچکدام‌ از این فعالیتها بخشی‌ از برنامه‌ تسلیحاتی‌ نیستند.
مجری‌ برنامه‌ توضیحاتی‌ درباره‌ پایگاه‌ اتمی‌ قم‌ و بازدید بازرسان از این مرکز در ماه‌ اکتبر داد و از مرندی‌ درباره‌ تحریم‌ های‌ بیشتر ایران از سوی‌ شورای‌ امنیت پیش‌ از اظهار نظر شورای‌ امنیت پرسید استاد دانشگاه‌ تهران گفت به‌ نظر من مشکل‌ عمومی‌ ایرانیان این است که‌ کشورهای‌ غربی‌ در گذشته‌ از ایران خواستند غنی‌ سازی‌ اورانیوم‌ را متوقف و پرتکل‌ الحاقی‌ را امضا کند در حالی‌ که‌ ایران از نظر قانونی‌ ملزم‌ به‌ این کار نبود تصمیم‌ گرفت غنی‌ سازی‌ را متوقف کند و این پرتکل‌ را بپذیرد اوباما به‌ تازگی‌ گفته‌ است که‌ به‌ اقای‌ البرادعی‌ اطمینان کامل‌ دارد.
البرادعی‌ بارها گفته‌ است که‌ هیچ سندی‌ که‌ نشان دهد برنامه‌ اتمی‌ ایران صلح‌ امیز نیست تاکنون نیافته‌ است مشکلی‌ که‌ ایران مانند گذشته‌ با ان روبروست تهدیدهای‌ نظامی‌ و تحریم‌ های‌ دولت امریکاست و این اقدام‌ با واکنش‌ مثبت در داخل‌ ایران روبرو نمی‌ شود مرندی‌ تاکید کرد علت اینکه‌ ایران دومین تاسیسات خود را که‌ مخفی‌ هم‌ نبود و این کشور ان را به‌ اژانس‌ اطلاع‌ داد این بود که‌ امریکا همگام‌ با اسرائیل‌ همواره‌ ایران را به‌ حمله‌ نظامی‌ تهدید می‌ کند هر کشور دیگری‌ که‌ با تهدید هایی‌ که‌ ایران روبروست روبرو می‌ شد موضوع‌ را به‌ شورای‌ امنیت می‌ کشاند و کشورهای‌ تهدید کننده‌ محکوم‌ می‌ شدند وقتی‌ ایران به‌ صورت مکرر با تهدید نظامی‌ روبروست تنها کاری‌ که‌ می‌ تواند بکند این است که‌ تاسیسات دیگری‌ را احداث کند که‌ امن تر باشد و تهدید حمله‌ نظامی‌ برطرف شود.
پاکیف در ادامه‌ این میزگرد در پاسخ‌ به‌ سئوال‌ مجری‌ درخصوص‌ واکنش‌ امریکا در صورت مثبت بودن نظر اژانس‌ در قبال‌ برنامه‌ اتمی‌ ایران گفت من یقین دارم‌ که‌ اگر اژانس‌ به‌ چنین نتیجه‌ گیری‌ برسد مسکو دیگر نیازی‌ به‌ تحریم‌ های‌ بیشتر علیه‌ ایران که‌ شورای‌ امنیت ان را معرفی‌ می‌ کند نخواهد دید و دیگر تحریم‌ ها نیز باید برچیده‌ شوند همچنین موانعی‌ که‌ در دیگر حوزه‌ ها بر همکاری‌ ایران و روسیه‌ وجود دارد که‌ انتقادهای‌ امریکا و قطعنامه‌ های‌ شورای‌ امنیت ان را ایجاد می‌ کند برداشته‌ می‌ شود.
وایتز نیز در پاسخ‌ به‌ این سئوال‌ گفت نتیجه‌ گیری‌ اژانس‌ این است که‌ سندی‌ که‌ نشان از وجود مواد منفجره‌ باشد پیدا نشده‌ است البرادعی‌ پیشتر به‌ صورت علنی‌ گفته‌ است که‌ احساسش‌ این است که‌ ایران گزینه‌ سلاح‌ اتمی‌ را برای‌ خود نگهدارد از این رو حتی‌ در صورت تایید برنامه‌ اتمی‌ ایران ممکن است شاهد پایان تلاش‌ های‌ بیشتر در این زمینه‌ و قطعنامه‌ های‌ بیشتر باشیم‌ ولی‌ بعید می‌ دانم‌ که‌ قعطنامه‌ هایی‌ که‌ امریکا اروپا و دیگر کشورها ان را تصویب کرده‌ اند به‌ اسانی‌ برداشته‌ شود انان مسائل‌ دیگری‌ هم‌ با ایران دارند که‌ می‌ خواهند حل‌ شود که‌ تروریسم‌ و مسائل‌ منطقه‌ ای‌ از انجمله‌ است.

نظرات بینندگان
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات