در گفت‌وگوی «ایران» با مسئول اجرایی تبصره ۱۳ قانون بودجه عنوان شد (بخش دوم و پایانی)

* در تبیین این فرآیند، آیا ساز و کار این مسأله دیده شده که همه مردم در لحظات آخر یعنی در سال ۱۳۹۰ مراجعه نکنند که تراکم کاری غیر متعارف پیش نیاید؟
** در فرآیندی که پیش بینی کردیم، به این صورت بوده که سال اول ۲۵۰ هزار خودرو و در سالهای بعد ۵۰۰ هزار خودرو را نوسازی کنیم.
* اگر فرضاً ۱۵۰ هزار از این خودروها برای سال بعد انباشت شد، چه کار می کنید؟
** پیش بینی ما این بود که برای اعتمادسازی مردم و این ذهنیتهای منفی که از سابق در ذهن مردم بود، با انجام یک کار عملی قوی و ساده برای مردم این امر که دولت فقط شعار می دهد، پاک شود.
برای سالهای بعد ما اطلاعات تمام خودروهای کشور را داریم نوبت بندی می کنیم بر اساس سن خودرو و میزان مصرف بنزین و تعداد سیلندر خودرو، یعنی خودروهایی با مصرف بیشتر را ما باید زودتر از رده خارج کنیم و همین طور به سوی خودروهایی با عمر کمتر و مصرف کمتر می رویم تا پایان دوره نوبت می زنیم و اینها مراجعه می کنند و خودروی خود را اسقاط می کنند و اگر مالکی مراجعه نکرد به معنای این است که این مالک بی نیاز از نوسازی است و نیاز به این تسهیلات ندارد، ولی در سال ،۱۳۹۰ همه مشمول این قانون می شوند و در آن سال نیروی انتظامی مجوز تردد به خودروهای بالای ۳۰ سال نمی دهد و می بایست آنها را از رده خارج کند.
* بحث واردات خودروهایی با مصرف کم با همین استدلالات مطرح می شود؟
** در این سالها ما خیلی گفتیم که خودروسازها، خودورهای کم مصرف تولید کنند، ولی هیچ موقع قوانین و مقررات ما این فلش را به تولید کننده خودرو نشان نداده است و هیچ نظام تشویقی هم نبوده و از طرفی قیمت بنزین تقریباً رایگان بوده است و هیچ الزامی نیز به وجود نیامده بود.در حال حاضر چند اتفاق در حال روی دادن است: اول آنکه محدودیت مصرف بنزین دارد به وجود می آید و این مسأله خودروسازها را تشویق به تولید خودروهای کم مصرف می کند.
دوم آن که تخفیفهایی را در نظر می گیریم برای واردات قطعات خودروهای کم مصرف، که این تخفیفها می تواند سود خودروساز را بالا ببرد، البته مصوبه ای که در هیأت نمایندگان ویژه داشتیم، این بود که از اول تیرماه سال ۸۶ هیچ گونه خودرویی را که گازسوز نباشد، شماره گذاری نمی کنیم و برای این تصمیم در کمیته بهینه سازی مصرف سوخت وقت زیادی را با خودروسازها گذاشتیم، برنامه اجرایی قرار دادیم و هفته به هفته کنترل می کنیم و یک مقداری گلوگاههایی برای این کار وجود داشته که در کمیته تلاش ما این است که این گلوگاهها را رفع کنیم. گلوگاه اصلی ما، بحث تولید مخزن گاز در کشور است و بحث واردات آن. هدف اصلی ما این بود که ما بیاییم مخزن گازسوز را در کشور با یک تیراژ مناسب تولید کنیم.
* آیا تکنولوژی آن در داخل وجود دارد؟
** تکنولوژی ساخت مخزن، خیلی پیچیده نیست، نکته ای که دارد، این است که دستگاههایی که تولید مخزن می کنند، دستگاههای چندمنظوره می باشد که تقریباً مشمول تحریم بوده و یک محدودیتهایی تولید کننده های ما در واردات فناوری این دستگاهها داشتند و ما با خودروسازها توافق کردیم که با روشهای مختلف بتوانند این کار را انجام دهند، الآن ما با ۵ شرکت برنامه اجرایی داریم که یکی از آنها جدیداً تولید را شروع کرده و دو تای از آنها سال آینده شروع می کنند و دو تای دیگر سال ۸۷ کار خود را شروع می کنند.
* این شرکتها زیر نظر خودروسازان تشکیل شده اند؟
** خیر، شرکتهای مجزا از خودروسازها می باشند که بعضی از آنها آمده اند، توافقهایی را با خودروسازها امضا کرده اند و کاری را که ما با اینها انجام می دهیم، تسریع و تسهیل در عملیات اجرایی کردن ساخت مخزن ها می باشد و تسهیلات خوبی در اختیار آنها گذاشته شده و ادامه دارد، تمامی مشکلات آنها را بررسی و آن میزانی که در اختیار دولت باشد، برای آنها حل می کنیم.
* آیا همه این شرکتها در قالب بخش خصوصی شکل گرفته اند؟
** خیر، خصوصی نمی شود گفت، بعضی از این شرکتها وابسته به شرکتها و نهادهای عمومی می باشند و یکی، دو تای آنها هم خصوصی است که از قبل سابقه اجرای این کار را داشته اند، یکی از اینها حدوداً ۶۰ سال سابقه در صنعت گاز کشور را دارد و بقیه آنها هم سوابقی در صنایع مشابه داشته اند و بعضی از آنها دستگاههایی را در این زمینه داشته اند که مورد استفاده دیگری قرار می گرفته، که ما از آنها خواهش کرده ایم که بیایند در این کار سرمایه گذاری کنند و بحمدالله این بخش دارد با یک برنامه ریزی نسبتاً خوبی پیش می رود و ما یک بخشی را نیز مجبوریم به واردات مخزن اختصاص دهیم تا زمانی که تولید این شرکتها به حد نیاز برسد و الآن دارد انجام می شود، ولی ما در واردات محدودیتهای جدی داریم که خودروسازها تمام تلاش خود را برای رفع این محدودیتها دارند انجام می دهند.
* مشکل کمبود این مخازن از کجا نشأت می گیرد؟
** میزان تولید این مخازن در دنیا محدود است، به دلیل این که در دنیا ماشین های CNG سوز خیلی زیاد نیست، قیمت انرژی در دنیا طوری است که قیمت پیمایش بنزین و گاز خیلی تفاوت ندارد. شرایط کشور ما فوق العاده مناسب است برای استفاده از گاز طبیعی، اول بخاطر ذخایر خیلی مطمئن و فراوان که ما بخش اندکی از آن را داریم بهره برداری می کنیم، دوم اکنون هر کشوری می خواهد برود به سوی استفاده از گاز طبیعی اصل سرمایه گذاری، ایجاد بهتر توزیع است که در کشور ما این بستر توزیع به شکر خدا در اکثر نقاط کشور وجود دارد و نکته سوم که خیلی مهم است، شرایط خاص اقتصادی ما می باشد. قیمت بنزین، تقریباً ۵ یا ۶ درصد قیمت بنزین در دیگر کشور ها را داریم از مردم می گیریم، تقریباً نرخ فروش بنزین به طور میانگین در دنیا ۱۵۰۰ تومان است و شرایط ما این طور نیست که ما به طور ناگهانی قیمت بنزین را جهانی کنیم و در اول صحبتها عرض کردم که ما از ابزار قیمت نمی خواهیم استفاده کنیم، راهی که بایست در پیش بگیریم، روش های جایگزینی خوبی داریم و آن هم گاز طبیعی است. اگر بستر تولید و توزیع آن را داریم، باید برای توسعه مصرف گاز طبیعی قدم برداریم.
* به جز برزیل دیگر چه کشورهایی تولید مخازن گاز طبیعی می کنند؟
** خیلی از کشورها، برزیل، آلمان، کره، چین، آرژانتین و ...
* آیا ظرفیت تولید این حجم از مخازن مورد نیاز ما را دارند؟
** بازار سریع خود را با تقاضا تنظیم می کند و ممکن است زمان این تنظیم چند ماه بشود. فوق آن ما یکسال در مضیقه هستیم اما وقتی اراده و ایستادگی داشته باشیم، بازار به سمتی که ما بخواهیم پیش می رود و این طبیعی است.
* شما بحث توزیع جایگاه های عرضه سوخت گاز طبیعی را مطرح کردید، هدف گذاری برای ایجاد چه تعداد محل توزیع عرضه گاز طبیعی می باشد؟
** در برنامه فعلاً تعداد ۳۵۰۰ جایگاه عرضه گاز طبیعی پیش بینی شده است که تا امروز ۱۱۰۰ جایگاه عملیات احداث آن شروع شده که تا پایان سال عملیات همه آنها به پایان می رسد و در پایان این برنامه به عدد ۳۵۰۰ می رسد.
*در حال حاضر چند جایگاه عرضه گاز طبیعی دارید؟
** حدوداً ۴۰۰ جایگاه به بهره برداری رسیده و عدد دقیق آن در ذهنم نیست.
* آیا این عدد طبق برنامه می باشد؟
** این بخش از برنامه جلوتر حرکت می کند، میزان پیشرفت ساخت جایگاه های ما چیزی که در قانون پیش بینی شده، حدود ۸۶ درصد ما پیشرفت داشته ایم
* کل این فرآیند زیر نظر شرکت پالایش و پخش خواهد بود؟
** خیر، ساخت جایگاه ها جزو تکالیف وزارت نفت است، به دلیل این که وزارت نفت یک بخشی را به سازمان بهینه سازی مصرف سوخت خود داده است و یک بخش را به شرکت پالایش و پخش داده است.
* بهره برداری وتوزیع با شرکت پالایش و پخش است؟
** بله واگذار می شود به شرکت پالایش و پخش وزارت نفت.
* آیا هزینه های انتقال خطوط اصلی گاز، مانند خراسان جنوبی و یزد و سیستان و بلوچستان خیلی زیاد نیست؟
** طرح گاز سوز کردن خودروها و احداث جایگاه های عرضه در شهرهایی اجرا می شود که خط لوله گاز آنجا باشد و در نقاطی است که فاصله آنها با خطوط لوله گاز کم است و بستگی به نوع لوله و هزینههای انتقال لوله و در شرکت نفت ضوابطی تعریف شده که در هنگام نقطه یابی، برای احداث جایگاه با توجه به آن ضابطه است که کمیسیون مشترک، شرکت گاز و بهینه سازی و شرکت نفت می روند ونقاط را مشخص می کنند و در آنجا به این نکات دقت دارند که فاصله از خط لوله به چه میزانی باشد.
* ماجرای این فشار سازهای کوچک به تعداد ۲۰۰ هزار عدد که در قانون آمده چیست؟
** گازی که در شهر ها استفاده می شود، در دنیا مرسوم است برای این که اتلاف وقت صاحب خودرو کم شود و ازدحام جایگاه ها به حداقل برسد، در پارکینگ های منازل یکسری فشار سازهایی با ابعاد کوچک و قیمت مناسب نصب می کنند با ظرفیت های مختلف و خودرویی که وارد پارکینگ می شود، این فشار ساز را به مخزن گاز وصل می کند و در عرض چند ساعت این مخزن پر می شود و قانون تکلیف نکرده که این ۲۰۰ هزار فشار ساز باید اجرایی شود و تکلیفی که قانون مشخص کرده این است که دولت بیاید و مطالعه اقتصادی این قضیه را انجام دهد و در صورتی که این دارای توجیه اقتصادی بود و شورای اقتصاد مصوب کرد به شکل یارانه بخشی از هزینه این را دولت بپردازد.
* تکنولوژی ساخت آن در داخل کشور وجود دارد؟
** خیر، ما تکنولوژی آن را در داخل نداریم اما براحتی این تکنولوژی قابل انتقال است. نکته ای که وجود دارد این است که وزارت نفت در بررسی هایی که داشته و گزارش های کارشناسی که برای ما ارسال کرده، این بوده که امسال این کار اقتصادی نیست و حداقل در طول ۳ سال آینده این کار را اقتصادی ندانسته، به دلیل این که جایگاه هایی را که ما در حال ساخت آن هستیم، چند گام جلوتر از گاز سوز کردن خودرو ها است و با برنامه این کار انجام می شود برای بالابردن میزان رضایتمندی مردم، و به اصطلاح این رضایتمندی باعث شود که مردم از این طرح استقبال کنند و ما در این شرایط اگر بیاییم و سرمایه گذاری دیگری برای این داستان کنیم، ممکن است از نظر اقتصادی به صرفه نباشد، مضافاً بر این که وزارت نفت یک کار خوبی که انجام داده، قیمت سوخت گیری برای یک متر مکعب گاز به خودرو در جایگاهها رابا این فشار سازها را انجام داد و دیدیم که در جایگاهها ارزانتر تمام می شود.
تقریباً هر متر مکعب گاز نصف نرخ سوختگیری آن نسبت به فشارسازها انجام می شود.لذا این تکلیف رامصوب کردیم در زمانی اجرا شود که در واقع بخش زیادی از خودرو ها گازسوز شده باشند و در آن موقع مجوز ساخت یک کارخانه را بدهیم و توزیع این فشارساز ها را به شکل یارانه ای اجازه بدهیم که کارخانه ها بفروشند.
*۴۰۰ هزار دستگاه که در قانون آمده از محل منابع داخلی وزارت نفت تأمین شود یعنی دقیقاً از کدام محل؟
** منابع یکسری عمومی است و یکسری منابع جاری آن دستگاه است و در واقع دستگاه هایی که منابع داخلی دارند مانند وزارت نیرو، نفت، راه و ... اینها دستگاه هایی هستند که منابع داخلی دارند و اینها یک بخشی از اعتبارات و بودجه هایشان را هر ساله از منبع درآمدهای خود تأمین می کنند و این از همین نوع اعتبارات است و... در کتاب قوانین نیز وجود دارد.
*بند «ز» اشعار می دارد که اخذ عوارض از کامیون های خارجی تا یک سقف معین. این بند چرا در قانون وجود دارد؟
** وقتی که کامیون خارجی وارد کشور ما می شود به عبارتی دارد از یارانه سوخت مخصوص مردم ما استفاده می کند و با اخذ این عوارض ما یارانه سود را اخذ می کنیم.
* در ماحصل اجرای تبصره ۱۳ دولت چه افقی را دیده است؟
** آن چیزی را که ما در تبصره ۱۳ دنبال می کنیم حل مشکل بنزین می باشد و به اصطلاح با حل مشکل بنزین فشار اقتصادی که ممکن است افزایش نرخ بنزین بر اقشار مختلف جامعه وارد کند را از آن خلاصی پیدا کنند، وقتی ما جایگزین برای مردم فراهم کنیم و حمل و نقل عمومی در حد وسیع و فراگیر برای همه فراهم بشود، ما می توانیم بنزین را از سبد حمایتی خارج کنیم و این بدان معنا است که با نرخ امسال مبلغی در حدود ۱۴ میلیارد دلار صرفه جویی در اقتصاد کشور می توانیم انجام دهیم.
* با این پول چه کارهایی می شود انجام داد؟
** ۱۴ میلیارد دلار به عبارتی حدود ۱‎/۵ برابر بودجه عمرانی یکساله کشور، یا ۳ راه آهن تهران - مشهد- ۲ خطه با بهترین امکانات.
بطور مثال ۲۰ سد مانند سد بزرگ کارون ۴ می توانیم بسازیم و خیلی کارها را می شود انجام داد.
* این مبلغ برای هر یک سال است؟
** بله برای هر یک سال.