جام جم آنلاین: اجلاس زیست محیطی کپنهاگ از روز گذشته کار خود را آغاز کرد تا جهان 2 هفته را در انتظار نتایج بحثهای سران و مقامات ارشد زیست محیطی جهان برای تصمیمگیری آینده بشر سپری کند.
اجلاس کپنهاگ یکی از بزرگترین گردهماییهای زیست محیطی جهان به شمار میرود و قرار است در آن درباره شیوه عمل کشورهای جهان در مقابل تغییرات اقلیمی و گرمایش زمین در پایان دوره اجرای معاهده کیوتو تصمیمگیری شود. بسیاری از دانشمندان، کارشناسان و عالیترین مقامات سیاسی کشورها با حضور در این اجلاس قصد دارند عزم خود را برای مقابله با مسائل پیش روی بشر جزم کنند.
در روزهای اخیر، اخبار امیدوارکنندهای از این اجلاس به گوش میرسد. حضور فعال ایالات متحده آمریکا که یکی از اصلیترین کشورهای آلاینده جهان به شمار میرود و تاکنون حاضر به امضای معاهده کیوتو نشده یکی از این امیدواریهاست.
حضور فردی مانند استیون چو، برنده جایزه نوبل فیزیک در سمت وزارت انرژی و فعالیتهای ضدتغییرات اقلیمی الگور باعث شد مساله گرمایش زمین به یکی از موضوعات اصلی دولت اوباما تبدیل شود.
اگرچه میزان تعهداتی که او در این اجلاس و به عنوان رهبر یکی از بزرگترین آلودهکنندههای جهان قبول خواهد کرد، محکی برای صحت حرفهای دولت او خواهد بود.
از سوی دیگر، حضور کشورهایی چون هند و چین نیز به عملی شدن تصمیمات کمک خواهد کرد.
البته نگرانیهای زیادی نیز دراینباره وجود دارد. آیا منافع اقتصادی کشورهای صنعتی اجازه خواهند داد این کشورها مسوولیت خود را به عهده گیرند یا باز هم منافع کوچک و کوتاه مدت اجازه اقدام عملی را از آنها خواهد گرفت؟ از سوی دیگر آیا کشورهای در حال توسعه که در عطش کم کردن فاصله خود با کشورهای صنعتی میسوزند، حاضرند راههای طولانیتر و پرهزینهتر، اما پایدارتری را برگزینند؟ آیا امکان رسیدن به تعهدی قابل اجرا برای کاهش گازهای گلخانهای وجود دارد؟ این در حالی است که روند تغییرات اقلیمی رابطه مستقیمی با نابودی منابع طبیعی و جنگلها، آلودگی رودخانهها، کوهستانها و بیابانزایی دارد؟ آیا کشورها حاضر میشوند مسوولیتهای خود را در این زمینه به عهده بگیرند؟
در آستانه اجلاس کپنهاگ برخی محققان اعلام کردهاند در یکی دو سال اخیر روند افزایش دمای میانگین زمین کاهش یافته است. بسیاری این موضوع را نشانه درمان خودبهخود زمین دانستهاند و آن را با دورههای افزایش دما در تاریخ مقایسه کردهاند. اگرچه زمین در تاریخ خود چند بار شاهد افزایش دمای میانگین بوده؛ اما باید دانست در هیچیک از این دورهها عامل خارجی نقشی ایفا نکرده است.
این بار آزادسازی گازهای گلخانهای حاصل از فعالیتهای صنعتی و سوزاندن سوختهای فسیلی به تسریعکننده این روند تبدیل شده و شانس کمی برای زمین باقی گذاشته تا خود را نجات دهد.
واقعیت این است که 11 سال از 14 سال گذشته رکورددار گرمترین سالهای تاریخ سیاره ما بودهاند. روند آب شدن یخهای قطبی به طور چشمگیری افزایش یافته است، منطقه شکلگیری توفانها توسعه یافته، یخچالهای طبیعی در حال نابودیاند و صدها گونه از موجودات در معرض خطر انقراض قرار گرفتهاند که خرسهای قطبی، آشناترین آنها هستند.
اما اگر فکر میکنید این مشکل دیگران است و ما در ایران، نقشی در آن نداشتهایم، چندان درست نیست. بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی سازمان ملل متحد، ایران از نظر تولید گازهای گلخانهای در رده دهم جهان قرار دارد و با تولید سالانه حدود 467میلیون تن دیاکسیدکربن، پس از کشورهای چین، آمریکا، روسیه، هندوستان، ژاپن، آلمان، انگلیس، کانادا، کره جنوبی و ایتالیا جای گرفته است و کشورهایی چون مکزیک، فرانسه، استرالیا و برزیل پایینتر از ایران قرار دارند.
براساس این آمار 1.6 درصد کل تولید گازهای گلخانهای جهان متعلق به ایران است و اگر در کنار این مساله، روند تخریب محیطزیست، آلودگی آبها و نابودی جنگلها را نیز در نظر بگیریم، به نظر میرسد شاید کشور ما بیش از دیگران باید نسبت به این مساله حساسیت نشان دهد.
اجلاس کپنهاگ میتواند نشانهای از تعهد ما به آینده باشد؛ تعهدی که روز گذشته 56 روزنامه جهان همزمان در سرمقاله مشترک خود بر آن تاکید کردند و مبنای قضاوت آیندگان از نسل ما خواهد بود.
آیا ما اقتصاد خود را به آینده زمین ترجیح میدهیم یا حاضریم مسوولیت خود را برای حفظ سیاره مادری و انتقال آن به آیندگانمان بپذیریم؟ مسوولیتی که البته تنها به عهده دولتها نیست و تکتک شهروندان میتوانند و باید سهم خود را در قبال آن بپذیرند.
پوریا ناظمی