متکی‌: در مقابل جنگ نرم، بازیگری منفعل نخواهیم بود

به گزارش خبرنگار سیاسی خارجی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، منوچهر متکی ـ وزیر امور خارجه کشورمان ـ در همایش «استراتژی رسانه‌های داخلی مقابل جنگ نرم» که در سالن همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما برگزار شد، افزود: امروزه در عصر جهانی شدن و گردش اطلاعات و توسعه ارتباطات شاهد مفاهیم و رویکردهای جدیدی در عرصه‌های مختلف هستیم. به موازات توسعه دانش و سطح آگاهی جوامع و مردم در عصر جاری که ناشی از افزایش ارتباطات و تولید اطلاعات است، شاهد تاکتیک‌ها و روش‌های جدید کشورهای قدرتمند و سلطه‌گر جهت استیلای خود بر کشورهای ضعیف‌تر هستیم.
وی افزود: جنگ نرم از جمله رویکردها و راهکارهای جدید برای توسعه سلطه غیر محسوس از سوی کشورهای سلطه‌گر در کشورهای هدف است که دامنه توسل به آن به موازات توسعه در زیرساخت‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی رو به افزایش نهاده است. اگرچه دامنه و سابقه جنگ نرم را نمی‌توان محدود به عصر حاضر دانست اما شیوع استفاده از آن به عنوان ابزاری موثر در استیلای سلطه بر جهان در چند سال اخیر ابعاد جدی‌تری به خود گرفته است.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان ادامه داد: باید اذعان کرد که کشور سلطه‌گر که با اتکا به جنگ نرم به قلمرو کشور هدف وارد می‌شود، تلاش می‌کند با جذب نخبگان فکری و سیاسی و تاثیر بر افکار عمومی هدف خود را اشاعه ارزش‌های انسانی و تلاش برای عدالت، رفاه و آبادانی وانمود کند و القا کند که جنگ نرم توهمی بیش نبوده و تنها به مثابه تئوری توطئه قابل طرح است و اصولا جنگی در کار نیست. البته انکار این موضوع تاثیری بر اصل مساله ندارد و تنها زمان مناسب برای اقدام و تاثیرگذاری را در اختیار کشور مهاجم و یا کشورهای مهاجم قرار می‌دهد. ضمن این که نگاهی به الگوی رفتاری کشورهای سلطه‌گر پرده از اهداف و نیات سلطه‌جویانه آن‌ها برمی‌دارد.
متکی ادامه داد: از سوی دیگر باید اذعان کرد که در جهان به هم پیوسته امروز هزینه‌های جنگ نظامی و سخت چندان زیاد است که قدرت‌های سلطه‌جو ترجیح می‌دهند رویکرد جنگ نرم را برگزینند. ضمن این که در جنگ نظامی امکان ایجاد اتحاد در برابر کشور مهاجم بسیار قوی است و موجب ایجاد وفاق و همبستگی علیه طرف مهاجم خواهد شد.
وی گفت: در جنگ سخت و نظامی همه چیز واضح و روشن و حتی هویت دشمن مشخص و نوع ادوات و تسلیحاتی که مورد استفاده قرار می‌گیرد و یونیفورم و... همگی معلوم و مشخص است اما در جنگ نرم این تمایز و تشخیص وجود ندارد و به معنای دیگر اصولا در جنگ نرم هیچ مرزی معین نشده است و کشور مورد هجوم، نه از تاکتیک دشمن مهاجم خبر دارد و نه از نوع و نحوه حملات، نفرات و ادوات دشمن. بنابراین به موازات پیچیدگی در تاکتیک‌های جنگ نرم در نوع دفاع و ضد حمله نیز پیچیدگی‌های زیادی وجود دارد. نباید فراموش کرد که کارایی و تداوم تاثیر جنگ نرم در کشور هدف را باید در بهره‌گیری منافقانه دشمن از نقاط ضعف کشور مورد تهاجم دانست.
وی توضیح داد: دشمن تلاش می‌کند که در جنگ نرم با استفاده از احساسات و عواطف انسانی و پاک مردم و حتی بهره‌گیری مزورانه از دین و مذهب و هم‌زمان با استفاده از تاکتیک‌های جنگ روانی و رسانه‌یی اعم از فریب و تحریف و دروغ پردازی و ترور شخصیت مقامات و مسوولان جامعه، آحاد مردم را برای ایجاد و نافرمانی مدنی با هدف دگرگونی و با ایجاد اصلاحات وارداتی و غیر ضروری بسیج کند و با کم‌ترین هزینه ممکن و بدون این که خود متهم به براندازی و ایجاد بی‌نظمی شود، زمینه انفعال و شکست طرف مقابل را فراهم آورد.
متکی ادامه داد: گاهی نیز استفاده از تاکتیک‌های مناسب در این که برخی عناصر را در جبهه خودی با فرماندهی بیگانه علیه انبوه نیروهای خودی در یک جامعه و کشور به کار گیرد، از راه جنگ نرم ابایی ندارد. مهم‌ترین ابزار کشور مهاجم فرماندهی و هدایت این جنگ نیز استفاده فراگیر و مغرضانه از رسانه‌ها و توسل به تروریزم رسانه‌یی برای ایجاد بحران‌های اساسی در کشور هدف است.
وی خاطرنشان کرد: ایران به مدد انقلابی که برخاسته از رهبری آگاهانه و دین‌مدارانه بنیان‌گذار کبیر آن امام راحل و همراهی مردم ظلم‌ستیز با محور قرار دادن قطع وابستگی به شرق و غرب تمامی تاکتیک‌های دنیای استکبار را در آن برهه به چالش کشید.
متکی با بیان این که پیامی که امام (ره) برای مردم جهان آوردند در تمام جهان حتی حوزه نفوذ غرب به راحتی وارد شد، گفت: این مساله کشورهای سلطه‌گر و در راس آن آمریکا را از بیداری جهان اسلام و حتی بیداری ملل غیرمسلمان تحت سلطه به هراس انداخت.
وزیر امور خارجه با بیان این که احیای تفکر دینی در سایه انقلاب اسلامی مخاطبان خود را در تمامی دنیا یافت، خاطرنشان کرد: شاهدیم از بدو پیروزی انقلاب اسلامی زمینه‌های برخورد و سرکوب آموزه‌های اصیل انقلاب اسلامی با نام مبارزه با جمهوری اسلامی ایران آغاز شد و دشمن تلاش کرد با استفاده از روش‌های مختلف سد راه نفوذ تفکر حضرت امام (ره) به سایر جوامع بشری شود.
متکی با تاکید بر این که حضرت امام (ره) تمدن‌سازترین رهبر در عصر حاضر و حتی قرون گذشته بوده است گفت: امام (ره) در بحبوحه جنگ تحمیلی جنگ را جنگ عقیدتی خواند که هیچ جغرافیا و مرزی نمی‌شناسد و تنها مرز واقعی آن را تفکر و اندیشه اصلاحی امت مسلمان تبیین کرد.
وی ادامه داد: این اندیشه متعلق به ایران و حتی اسلام نیست بلکه در سطح فراگیرتر برای همه ملت‌های عدالت‌خواه و حق‌جو است. این مساله چیزی نیست که از دیدگاه غرب و کشورهای سلطه‌جو بتوان با جنگ نظامی بر آن فائق آمد. بارها تاکید کرده‌ام که اندیشه‌های نظام جمهوری اسلامی ایران با روح مردم جهان در تمامی کشورها ارتباط پیدا می‌کند و این امر کشورهای زیاده‌خواه را بر آن داشت تا پس از ناکامی و ناامیدی از جنگ نظامی صدام علیه ایران به جنگ نرم رو آورند.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان گفت: این گونه نیست که فهم جنگ نرم نیاز به تحلیل‌های گسترده داشته باشد گرچه دشمن از تاکتیک‌های مختلفی استفاده می‌کند اما آن چه مسلم است این است که از بدو انقلاب اسلامی شاهد تهدیدهای مکرر از سوی غرب به‌ویژه آمریکا هستیم که در برهه‌ای بعد سخت و در زمانی دیگر جنبه‌های نرم و رسانه‌یی آن دنبال شد.
متکی گفت: مقام معظم رهبری نیز بارها تاکید کردند که جمهوری اسلامی و نظام اسلامی با جنگ عظیم مواجه است و حدود جنگ نرم غرب علیه کشورمان را تبیین کرده است.
او ادامه داد: شناخت دشمن و تاکتیک‌های به کار گرفته شده از سوی او نقش مهمی در تجمیع ظرفیت‌ها به منظور خنثی‌سازی اقدامات خصمانه دشمن دارد.
رییس دستگاه دیپلماسی کشور با اشاره به تجربه هشت سال دفاع مقدس و نقش آن در اتحاد مردم کشورمان گفت: امروز نیز مسوولیت اقدام در برابر جنگ نرم بین نهادها، مسوولان و مردم احساس می‌شود. شکی نیست که به موازات اهمیت نقش فرماندهان در دوران جنگ نظامی یعنی جنگ سخت در زمان جنگ نرم مسوولیت فرماندهان بیش از پیش است. در دوران جنگ نرم نخبگان حقیقی و متعهد و حقوقی جامعه نقش قابل ملاحظه‌ای را در فرماندهی و تجمیع ظرفیت‌های کشور بر عهده دارند.
متکی با اشاره به اقدامات انجام شده در دستگاه دیپلماسی کشور درباره مبارزه با جنگ نرم گفت: ما در راستای ماموریت خود برای ایفای نقش منطقه‌یی و مسئولیت جهانی که بر عهده نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است تمام ظرفیت‌های مادی و معنوی خود را در خدمت بسط و توسعه روح حق‌جویی، عدالت‌خواهی و آزادی به کار خواهیم بست. در صدر برنامه‌ها و اقدامات وزارت امور خارجه برای برخورد با این مهم می‌توان به اقداماتی مانند تبیین برنامه‌ها و استراتژی نظام سلطه علیه ایران در جنگ نرم،‌ ارتباط مستقیم وزارت امور خارجه با رسانه‌های کشور در جهت شناسایی و معرفی دستور کار رسانه‌یی تبلیغی دشمنان، تلاش برای معرفی واقع‌بینانه و صادقانه از تحولات و پیشرفت‌های جمهوری اسلامی ایران از طریق نمایندگی‌ها، ارتباط مستمر نمایندگی‌ها با ایرانیان خارج از کشور برای آگاهی در مقابل جنگ نرم و همکاری با کشورهای مقابل نظام سلطه برای ایجاد و تقویت جبهه واحد در مقابل جنگ نرم نام برد.
وی گفت: در این بین همکاری رسانه‌ها با وزارت امور خارجه ضمن تقدیر فراوان از تلاش‌های آن‌ها یک ضرورت است تا در نتیجه هماهنگی‌های به عمل آمده بتوانیم با روشنگری زوایای پیدا و پنهان توطئه نرم دشمنان وفاق ملی و بسیج عمومی فرد فرد دشمن در مقابل این توطئه‌ها را فراهم کنیم.
متکی گفت:‌ وزارت خارجه در مقابل جنگ نرم به هیچ وجه بازیگری منفعل نخواهد بود و مانند همیشه طلایه‌دار جنبش حق‌جویی و عدالت‌طلبی در جهان خواهد شد.
او هم‌چنین در بخش دیگری از سخنانش گفت: من از آن چه به عنوان سربازان رسانه‌یی یاد شد به عنوان سرداران یاد می‌کنم که نقش مهمی در موج آفرینی اصیل و خنثی‌سازی موج‌های غیر بومی که با طمع خاص و با اهدافی خاص از مرکزهایی خاص وزیده می‌شود نقشی محوری و کلیدی دارد. آن‌ها بخشی از فرماندهی این حرکت مهم و جنگ مهم را بر عهده دارند.
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: گاهی مشاهده می‌کنم خبر و مطلب یک رسانه در هدایت سازمان‌دهی شده به عنوان القا، شایعه و خبر جهت‌دار منعکس می‌کنند و گاهی در بالاترین سطوح کشور ما می‌خواهیم برای آن و در پاسخ به آن بازخورد تهیه کنیم. در حالی که آن‌ها از این که خودشان را نشان بدهند پرهیز دارند. معتقدم کاری که در دستگاه‌های رسمی دولتی برای پاسخ دادن به موج‌هایی که از سوی مقامات و سخنگویان کشورمان بیان می‌شود که قاعدتا مسوولان پاسخ می‌دهند خود رسانه‌ها نیز باید به عنوان یک مجموعه، حوزه سخنگویی تعریف کنند و به بسیاری از این فتنه‌ها و خبرسازی‌ها با اهداف خاص که القا می‌شود پاسخ بگویند. خبری که مبنا و ریشه ندارد و ارزش خبری ندارد و صحنه‌سازی‌هایی که نمی‌توان از آن ارکان یک خبر درست را استخراج کرد، بسیار مطرح می‌شود. انفعال در چنین شرایطی حتما ما را به موضع ضعف می‌اندازد. باید به خیمه‌ها و مرکزهای فرماندهی آن‌ها یورش برد.
وی گفت: گاهی در درگیر کردن ما به مسائلی بسیار سطحی با عناصری که دست هفتم و هشتم بازیگران هستند با این هدف انجام می‌شود تا از بازیگر اصلی در این میدان غافل باشیم و به مسائل فرعی و حاشیه‌ای مشغول شویم. در این‌جا هوشمندی، تدبیر و مدیریت و فرماندهی از سوی رسانه‌ها و سازمان‌ها مردم‌نهاد را می‌طلبد. هوشیاری محوری‌ترین عامل خنثی کننده هرگونه جنگ نرم است.
متکی ادامه داد: اگر به جزییات و انگیزه‌ها و اهداف پشت پرده دقت نکنیم ناخواسته به عامل آن‌ها و مبلغ سخنان آن‌ها تبدیل می‌شویم.
وی گفت: البته آفتابی در حال درخشیدن است و تشعشع آن همه زوایای تاریک را روشن می‌کند. زمانی گمان می‌کردند با قدرت رسانه‌یی و تکنولوژی ارتباطات خود تنها نفع برندگان از این امکان برای سلطه بر دیگران هستند. جنبش بیداری در جوامع مختلف انسانی، فطرت عدالت‌خواه اقشار مختلف در جوامع گوناگون دو کار مهم کرد. یک این که تصمیم‌سازی‌ها از پشت درهای بسته مجبور به خروج شد. امروز به فاصله چند ثانیه و چند دقیقه اتفاقات و تصمیم‌سازی‌ها در هر گوشه جهان متوجه می‌شویم. این شفاف سازی موجب شد که هر سخن غیرقابل توجیهی و تصمیم نادرست غیر عادلانه‌ای امکان تحمیل پیدا نکند چون با مقاومت مواجه می‌شود. سخنی مورد پذیرش است که جوامع بشری آن را بپذیرد.
وی با اشاره به مشکل افغانستان گفت: امروز یورش برندگان به افغانستان مشکل‌شان کمبود سلاح و پول و امکانات نیست بلکه کمبودشان کم‌آوردن در منطق قابل دفاع است. این آن اتفاق بزرگ در حال وقوع است.
متکی ادامه داد: گاه ریشه‌های فتنه در مقالاتی که در کشور خودشان نوشته می‌شود مطرح می‌شود. طراحی‌هایی که برای کشورها می‌کنند و این گویای این است که آن‌ها ناگزیرند نیت‌های‌شان را آشکار کنند و این همان مرزبندی است. امروز قدرت سربازگیری حق‌طلبان و جبهه حق به مراتب پرمحتواتر و قوی‌تر از کسانی است که کماکان منادی و اشاعه دهنده شعارها و القائات باطل است.
متکی هم‌چنین در حاشیه همایش «استراتژی رسانه‌های داخلی مقابل جنگ نرم» و در جمع خبرنگاران تاکید کرد: با سلاح همبستگی، همراهی و هوشیاری می‌توانیم بر جنگ نرم دشمنان فائق آییم.
به گزارش خبرنگار ایسنا، وزیر امور خارجه کشورمان در حاشیه همایش «استراتژی رسانه‌های داخلی مقابل جنگ نرم» که در سالن همایش‌های بین‌المللی صدا و سیما برگزار شد، در پاسخ به این پرسش که در مقابل جنگ نرم چه راهکارهایی می‌توان داشت گفت: اولین گام در تعامل و یا برخورد با هر پدیده‌ای شناخت درست آن پدیده است. در این راستا در یک سال گذشته در وزارت خارجه مطالعات گسترده‌ای با جمع‌آوری و رصد تحولاتی که پیرامون مقوله مهم جنگ نرم در مناطق مختلف جهان مطرح بود، خوشبختانه ما ظرفیت خوبی را در مسیر شناخت این پدیده به دست آوردیم و بر اساس آن راهکارهایی را هم در حوزه مفهومی و هم در حوزه ارتباطات طراحی کردیم.
متکی گفت: بخشی که به مجموعه دوستان رسانه‌ای مربوط می‌شود این است که ما در این مقوله خاص می‌توانیم نشست‌ها و گفت‌وگوهای ویژه‌ای با دوستان داشته باشیم و برای شناسایی ظرایف، ‌ابعاد و زوایای این پدیده تبادل نظر کنیم.
او خاطرنشان کرد: در یک نگاه کلان و ملی و بر اساس منافع کشور و ملت و برای جلوگیری از ترفندهایی که دشمنان می‌خواهند با آن منافع ملی، اعتقادی و سرمایه‌های عظیم کشور را هدف قرار دهند می‌توانیم وظایف مختلفی را تقسیم و مسوولیت‌هایی را تعریف کنیم و در یک فرماندهی هوشمندانه و مدبرانه در این برهه حساس که دشمن از همه درها و پنجره‌ها برای ورود به ایران ناکام مانده و در پشت دخمه‌ها و خیمه‌گاههای خود و از راه دور به طراحی جدید پرداخته، بتوانیم ایفای نقش کرده و با سلاح هوشیاری،‌ همبستگی، همراهی، همدلی و تعهد به منافع ملت و اعتقادات کشور، بر این جنگ جدید فائق آمده و توپ‌ها را به سوی خودشان برگردانید.
وزیرامور خارجه تاکید کرد: این کار و مسوولیت مهمی است که گام نخست آن فرهنگ‌سازی در بین آحاد جامعه می‌باشد و همایش امروز گام بلندی در شروع این حرکت و نهضت است.