میراث آمریکا برای افغانستان،‌ آلودگی است نه آزادی

به گزارش فارس،‌ نزدیک به 200 هزار سرباز آمریکائی تحت دولت اوباما در افغانستان مستقر هستند که در نتیجه تولید انواع مختلفی از ضایعات و ته‌مانده‌های نظامی توسط آن‌ها، یک آلودگی عظیم در افغانستان در حال شکل‌گیری است. همه این مواد که برخی از آن‌ها رادیواکتیو هستند،‌ بدون هیچ‌گونه پوششی رها شده و تاثیرات مخربی را بر محیط زیست گذاشته و خطرات دراز مدت و غیرقابل محاسبه‌ای را برای مردم افغانستان به جای می‌گذارد.
پایگاه خبری- تحلیلی "ولترنت " با انتشار مقاله‌ای از "متیو ناسوتی "، کاپیتان سابق نیروی هوایی آمریکا و فعال محیط زیست، می‌نویسد: حضور نظامی آمریکا در افغانستان شامل ناوگان‌های هوائی، بالگردها، خودروهای زرهی، تسلیحات، تجهیزات، نیروهای نظامی و تاسیسات می‌شود.
سربازان آمریکائی از سال 2001 میلیون‌ها کیلوگرم ضایعات پرخطر، سمی و رادیواکتیو تولید کرده‌اند.
در همین رابطه روزنامه "کابل‌پرس " سوال ساده‌ای را پرسیده است: " آمریکائی‌ها با این همه ضایعات چه کرده‌اند؟ "
ناسوتی می‌گوید: پاسخ بسیار ناامید کننده است زیرا همه این ضایعات یا دفن شده، یا سوزانده شده و یا اینکه بطور مخفیانه در هوا، خاک، آب‌های زمینی و سطحی افغانستان پخش شده است.
این گزارش می‌افزاید: در حالی که خروج نیروهای آمریکائی از افغانستان احتمالا از سال آینده شروع می‌شود، سموم شیمیائی که آن‌ها به جای خواهند گذاشت، برای قرن‌ها این کشور را آلوده نگه می‌دارد. همچنین هرگونه زباله رادیواکتیو رها شده نیز می‌تواند مناطق غیرشهری افغانستان را برای هزاران سال آلوده نگه دارد.
این نویسنده با بیان این مطلب که افغانستان در گذشته به گورستان سربازان خارجی معروف بوده، می‌نویسد: اما امروز این کشور عنوان متفاوتی دارد، " افغانستان مکانی برای دفع زباله‌های سمی نظامیان خارجی است. "
در همین رابطه نشریه آمریکائی "ایرفورس‌تایمز " اول ماه مارس سال جاری میلادی مقاله‌ای در رابطه با ضایعات نیروهای آمریکائی در افغانستان منتشر کرده و نوشته: تعداد زیاد و رو به افزایشی از متخصصان پزشکی ارتش معتقدند که سوزاندن زباله‌ها موجب ایجاد موجی از بیماری‌ها در میان سربازانی شده که از عراق و افغانستان بازگشته‌اند. در حقیقت در تمامی پایگاه‌های نظامی آمریکا که در مناطق جنگی مستقر هستند، سایت‌های باز دفع زباله بصورت 24 ساعته فعال بوده و همه انواع زباله از جمله بطری‌های پلاستیکی، رنگ، فراورده‌های نفتی، مواد منفجره‌ عمل نکرده، مواد خطرناک و حتی اعضای قطع شده بدن و ضایعات بهداشتی را می‌سوزانند. در نتیجه دود ناشی از این ضایعات که حامل مونوکسید کربن و دیگر مواد سمی است به آسمان رفته و تولید مه سمی می‌کند. این مه نیز بر فراز محل زندگی و کار مردم معلق خواهد بود.
این گزارش می‌افزاید: در حالی که مقاله ایرفورس به صراحت اعلام کرده که سوزاندن زباله‌ها " می‌تواند برای سلامت انسان و محیط زیست مضر باشد و می‌بایست تنها تا وقتی استفاده شود که امکانات مناسب دفع زباله به شیوه‌های بهتر، ایجاد شوند. "، اما خط مشی پنتاگون این است که سوزاندن زباله‌ها "هیچ تاثیر دراز مدت شناخته شده‌ای بر سلامت انسان‌ها ندارد. "
گزارش ولترنت می‌افزاید: 12 آوریل 2010، نشریه "ریچموند تایمز- دیسپچ " (Richmond Times-Dispatch)، مقاله‌ای را به قلم "دیوید زوچینو " منتشر کرد که مسئله سوزاندن زباله‌ها توسط آمریکائی‌ها در عراق را مورد تحقیق قرار داده بود. وی با "فرانسیس جاگر "، گروهبان یکم ارتش آمریکا مصاحبه کرد که زباله‌های نظامی را به یکی از محل‌های سوزاندن زباله‌ها که توسط یک پیمانکار غیرنظامی فعالیت می‌کرد، انتقال می‌داد. جاگر به زوچینو گفت: "به ما گفته شده که همه چیز از مواد الکترونیکی، پانسمان‌های خونی، بسته‌های مضر بیمارستانی، دستکش‌های جراحی و .. را بسوزانیم. "
بر اساس این گزارش، پنتاگون هم‌اکنون اعتراف کرده که 84 مرکز "رسمی " فعال سوزاندن زباله در عراق و افغانستان در اختیار دارد. این در حالی است که تعداد مراکز غیررسمی سوزاندن زباله مشخص نیست.
در همین حال، پنتاگون ادعا می‌کند که بطور مرحله‌ای در حال جایگزینی مراکز باز سوزاندن زباله با کوره‌های زباله‌سوز است و در آینده نزدیک نیز 82 کوره زباله‌سوزی به 27 کوره‌ای که هم‌اکنون در عراق و افغانستان فعال هستند، اضافه خواهد شد.
این گزارش می‌افزاید: صدها کهنه‌سرباز آمریکائی که پیش از این در تماس با دودهای ناشی از سوزاندن زباله‌های نظامی بوده‌اند، هم‌اکنون دچار سرطان، بیماری‌های عصبی، بیماری‌های قلبی – عروقی، مشکلات تنفسی و خواب و ناراحتی‌های مختلف پوستی شده‌اند. بطوریکه در سال 2009، این سربازان بیش از 30 مورد طرح دعوی را در دادگاه‌های فدرال ایالات متحده صورت داده‌ و از شرکت "کلوگ براون اند روت " (KBR) و شرکت مالک سابق آن یعنی "هالیبرتون " نیز نام برده‌اند.
بر اساس این گزارش، بدین سبب از شرکت‌های مذکور نام برده شده که آن‌ها در قراردادهای "برنامه لجستیک شهری " (LOGCAP) برای عراق و افغانستان مشارکت داشته‌اند. بطوریکه تعداد زیادی از نهادهای KBR مدیریت زباله‌های ارتش آمریکا در عراق و افغانستان را به عهده داشته و یا اینکه در مدیریت آن‌ها همکاری کرده‌اند. و حتی گفته می‌شود که این نهادها برخی یا تمامی مراکز سوزاندن زباله‌ها را نیز در اختیار داشته‌اند.
ناسوتی با بیان این مطلب که شکایت‌های جدیدی در سال 2010 از جمله در دادگاه ناحیه‌ای فدرال نیوجرسی طرح شده‌اند،‌ می‌افزاید: این شکایت ها فاش می‌کند که پنتاگون قوانین آمریکایی و جهانی در رابطه با محیط زیست را نادیده گرفته و در نتیجه آن حجم وسیعی از آلودگی‌های خطرناک در هوا،‌ خاک، آب‌های سطحی و زیرسطحی سراسر افغانستان پخش شده است.
در حقیقت بر خلاف عربستان سعودی که مصرانه از نیروهای آمریکائی خواست تا آلودگی‌های ایجاد شده پس از حمله این کشور در سال 1991 برای بیرون راندن عراق از کویت، را پاک کنند و یا دولت کانادا که اصرار داشت تا پایگاه‌های آمریکائی، خاک‌های حوزه خود را پاک کنند، دولت افغانستان قادر نیست تا آمریکائی‌ها و متحدانشان را وادار به اصلاح آسیب‌هایشان به محیط زیست کند.
این گزارش با بیان این مطلب که افغانستان نمی‌خواهد پایانی همچون ویتنام داشته باشد می‌نویسد: در حالی که واحدهای رزمی زمینی آمریکا در سال 1972 از جنوب ویتنام خارج شدند، نه ویتنام و نه مردم آن از آسیب‌های محیط‌ زیستی دراز مدت ایجاد شده توسط نظامیان آمریکائی نجات پیدا نکردند.
گزارش ولترنت با اشاره به پاسخ‌های متناقض پنتاگون به مسائل مطرح در رابطه با مسئله زباله‌ها می‌نویسد: پنتاگون هم‌اکنون مشغول اجرای برنامه‌هائی برای جایگزینی کوره‌های زباله‌سوزی با سایت‌های باز سوزاندن زباله است که البته دولت افغانستان باید با دقت این مسئله را بررسی کند که آیا اجازه تداوم استفاده از این کوره‌ها را بدهد یا خیر؛
این کاپیتان سابق نیروی هوایی آمریکا در ادامه مقاله خود می‌نویسد: برخی روش‌هائی که طی آن ضایعات خطرناک نظامی آمریکا در هوا، خاک، آب‌های سطحی و زیرسطحی افغانستان پخش شده‌اند، عبارتند از: سوزاندن زباله‌ها در گودال، کوره‌های زباله‌سوزی، دفن زباله‌ها و خاکسترهای آن، پخش زباله، آبراهه‌های ناشی از زباله‌ها، نشت ذخایر تانکرها، فاضلاب‌ها و آبگیرها و توالت‌ها؛
اما این گزارش در ادامه به 12 عامل اصلی آلودگی‌ها ارتش آمریکا اشاره می‌کند:
1- نشت و ریزش سوخت؛ این عامل شامل آزاد شدن سوخت هواپیما، بنزین و سوخت‌های دیزلی می‌شود. نشت این مواد در پایگاه‌های هوایی آمریکا در حد صدها و یا حتی هزاران لیتر است. پس‌مانده‌های شیمیائی می‌توانند به سرعت به آب‌های زیرزمینی نغوذ کرده و موجب آلوده شدن دائمی چشمه‌های محلی می‌شود. در حقیقت هیچ راه شناخته‌ شده‌ای برای پاک کردن یک منبع آب زیرزمینی از آلودگی‌های ناشی از هیدروکربن وجود ندارد.
2- رنگ ها، مایعات حلال، گریس، مواد پاک کننده مثل "پرکلواتیلن " و مواد ساختمانی که شامل فرمالدئید، مس، آرسنیک و ماده شدیدا سمی سیانید هیدروژن؛
3- مایعات روغنی و هیدرولیک، مایعات یخ‌زدای هواپیما، روغن‌های سوخته و ضد یخ؛ این در حالی است که روغن سوخته سرطان‌زا بوده و ماده ضد یخ نیز بسیار سمی است. مایعات یخ‌زدا نیز شامل مواد خطرناکی مثل اتیلن و پروپیلن گلیکول و همچنین افزودنی‌های سمی مثل "بنزوتریازوک " هستند. مایعات روغنی و هیدرولیک نیز شامل ماده خطرناک "تریفنیل فسفات " هستند.
4- نشت و پخش سموم و آفت‌کش‌ها: افغانستان ظاهرا لیستی از آفت‌کش‌ها، قارچ‌کش‌ها و دیگر سمومی که آمریکائی‌ها به این کشور آورده و با هدف کنترل مگس‌ها، ‌پشه‌ها، مورچه‌ها،‌ کک‌ها و موش‌ها در حومه‌های شهر پخش کرده‌اند، در اختیار ندارد.
5- سرب، نیکل، روی و ضایعات و اسیدهای باتری‌های کادمیومی که سمی و خورنده و فاسد کنند هستند.
6- ضایعات الکترونیک؛ این زباله‌های شامل رایانه‌،‌ چاپگر، فکس‌، نمایشگر،‌ تلویزیون‌،‌رادیو‌، یخچال، ادوات ارتباطی و تجهیزات آزمایش می‌شود. این دسته از مواد شامل مواد شیمیائی سرطان‌زائی مثل ماده ضد آتش PBDE، PCDD، باریم، مس، سرب، روی،‌اکسید‌های کادمیوم و سولفیدهای کادمیوم می‌شوند.
7- لامپ‌های حبابی، ممکن است این مواد چندان مهم به نظر نرسند اما بسیاری از لامپ‌های حبابی ارتش آمریکا فلورسنت بوده و بنابراین شامل سطوح سمی از جیوه هستند. توجه کنید که در آمریکا دفع لامپ‌های حبابی در زباله‌دانی‌های معمولی ممنوع است.
8- پلاستیک، ارتش آمریکا از هزاران نوع مختلف پلاستیک استفاده می‌کند. اگرچه بیشتر این مواد مثل بطری‌های آب و لوله‌های پی‌وی‌سی در وضعیت اولیه خود بدون آسیب هستند، اما ارتش آمریکا با سوزاندن ضایعات پلاستیکی موجب می‌شود تا ترکیب مهلکی از شش ماده شیمیائی شامل دیوکسین، فوران، بنزن، DEHP، اسید هیدروکلریک و بنزوپیرن، به علاوه اسیدهای مختلف و گاز کلورین که سمی عصب‌گراست، آزاد شود. این مواد به قدری سمی هستند که تنها چند ثانیه تنفس چنین ترکیبی می‌تواند موجب مرگ شود.
9- ضایعات بهداشتی؛ ضایعات بیماری‌های عفونی، پوشش‌ها و دیگر مواد بیمارستانی از جمله سرنگ‌های مصرف شده، بانداژهای خونی، مواد مخدر داروئی، اعضای قطع شده بدن و لاشه حیوانات، ضایعات بهداشتی هستند که سلامت مردم را با خطر روبرو می‌کنند.
10- ضایعات تسلیحاتی؛ سرب، برنج و دیگر فلزاتی که در مهمات نظامی به همراه دیگر مواد خطرناک مثل اسید پیکریک، دی‌فنیلامین، نیتروگلیسیرین، نیترات پتاسیوم، نیترات باریم، فسفر، کلرات پتاسیم، کلرید وینیل، فلورید سدیم و سولفات سدیم به کار می‌روند.
11- ضایعات رادیواکتیو؛ وقتی کسی در مورد ضایعات رادیواکتیو فکر می‌کند، اغلب بمب‌های اتمی را تصور می‌کند اما این باید توجه داشت که ارتش آمریکا روزانه از تجهیزات و وسایل مختلفی استفاده می‌کند که حاوی عناصر رادیواکتیو هستند. مواد اصلی رادیواکتیو عبارتند از : اورانیوم، تریتیوم،‌رادیوم 226، آمرسیوم 241،‌توریوم، ‌سسیوم 137 و پلوتونیوم 239.
در همین حال برخی از تجهیزاتی که شامل عناصر رادیواکتیو هستند،‌ عبارتند از:
دستگاه‌های دید در شب، مجموعه‌های قرار گیرنده روی مگسک اسلحه "ام16 "، تسلیحات سبک ضد تانک "ام72 "، اجزای موتور هواپیمای "تی55 "، تجهیزات سبک نشانه‌روی "ام58 " و "ام 59 "، پرگارهای رادیوم، گیج‌ها، موازی‌سازهای "ام1 "، تراکم‌سنج‌های رطوبت خاک، ابزارهای آزمایش، مهمات مجهز به اورانیوم ضعیف شده، لوله‌های الکترون مربوط به تجهیزات ارتباطی و انواع مختلفی از دستگاه‌های آزمایش و تحلیل بیمارستانی و آزمایشگاهی.
ناسوتی در ادامه توضیح می‌دهد: توجه کنید که اگر چه ارتش آمریکا احتمالا اصرار می‌کند که به سختی دفع ضایعات رادیواکتیو را کنترل می کند اما چنین اظهاراتی چندان معتبر نیستند. زیرا اگرچه قواعد سخت‌گیرانه‌ای وجود دارند اما زمان و هزینه مورد نیاز برای انجام آن‌ها در میدان جنگ به حدی است که اغلب فرماندهان نظامی حاضر در افغانستان از آن صرف‌نظر می‌کنند و ضایعات را در سایت‌های باز،‌ می‌سوزانند.
این گزارش می افزاید: اگر ارتش آمریکا بخواهد همچنان اصرار کند که مواد رادیواکتیو را در افغانستان پخش نکرده، ‌پس باید اسناد مرتبط با فعالیت‌هایش در این کشور را منتشر کند. در واقع پنتاگون باید بطور علنی همه اطلاعات مربوط به تجهیزات رادیواکتیوی که به افغانستان برده را انتشار دهد. آن‌ها باید در "سیستم اطلاعات مواد خطرناک " لیست شده باشند و پنتاگون نیز باید شرح دهد که هر یک از مواد مذکور امروزه در کجا هستند.
12- آب سیاه و خاکستری؛ ارتش آمریکا و پیمانکاران آن در افغانستان تاسیسات ضایعات انسانی یعنی آلودگی ناشی از توالت و حمام را کنترل می‌کنند. این تاسیسات ضایعاتی را ایجاد می کنند که به آب سیاه و خاکستری معروف است.
آب خاکستری که از حمام‌ و ظرفشوئی‌ها تولید می‌شود آلودگی‌های صابونی را موجب می‌شود که شامل فسفات‌ها و دیگر مواد شیمیائی خطرناکی هستند که می‌توانند تمام اکسیژن موجود در یک رودخانه را جذب کنند.
توالت‌ها نیز آلودگی موسوم به آب سیاه را ایجاد می‌کنند. در حالی که ارتش آمریکا قوانین سختی را برای دفع این‌گونه ضایعات در ایالات متحده اتخاذ کرده، چنین کاری در افغانستان هیچ‌گونه محدودیتی ندارد. توالت‌ها را می‌توان در نزدیکی آب‌های سطحی و حتی بر روی آن‌ها ایجاد کرد. از سوی دیگر هیچ گونه‌ نقشه‌ای از توالت‌های ایجاد شده بدست آمریکائی‌ها وجود ندارد.
این گزارش در ادامه یادآور می‌شود: در حالی که انتشار مواد بیان شده در بند 1 و 12 قطعی است،‌ این ترس وجود دارد که همه مواد بندهای 2 تا 11در سایت‌های باز سوزاندن زباله‌ها در افغانستان رها شود و یا اینکه بطور مخفیانه در زمین‌های این کشور دفع شوند.
ناسوتی تاکید می‌کند: در حقیقت میراث آمریکا برای افغانستان، آزادی نیست، بلکه آلودگی است.
گزارش ولترنت در انتها می‌نویسد: در فوریه 2010، وزارت امور کهنه‌سربازان آمریکا، مطالعه 18 ماهه‌ای را در مورد سوزاندن زباله‌ها در افغانستان و تاثیرات آن بر سلامت انسان، آغاز کرد. اما افغانستان قادر نیست تا 18 ماه برای انتشار نتایج این مطالعه صبر کند،‌ بلکه می‌بایست همین الان اقدامی برای این کشور صورت گیرد.