امریکا که این روزها کمبودی از نظر دشمن ندارد با کره شمالی ، ایران ، سوریه ، حزبالله و حماس که همگی این روزها از جمله مشکلاتعمده دولت جرج دبلیو بوش رئیس جمهوری این کشور به شمار میروند مذاکره نمیکند. در حالیکه شرایط هر یک از این کشورها و گروهها متفاوت است ، موضع دولت بوش درقبال ایران، کره شمالی و سوریه این است کهاین کشورها باید سیاستهایشان را تغییر دهند ضمن اینکه حزباللهو حماس نیز دو گروه تروریستی هستند.
منتقدان میگویند نبود گفتگو و تماس دیپلماتیک امریکا را محدودو متحدان واشنگتن را اشفته و نگران میکند زیرا انها معتقدندبدون مشارکت امریکا هیچ راهی برای حل بحرانها وجود ندارد . زبیگنیو برژینسکی که در اواخر دهه هزار و نهصد و هفتاد بهعنوان معاون امنیت ملی جیمی کارتر رئیس جمهوری وقت امریکا ، به ظهور سیاست خارجی کاملا متفاوتی در این کشور کمک کرد دربارهسیاست دولت بوش گفت بوش و کندولیزا رایس وزیر امور خارجه امریکاسیاست خود انزوایی موفقی را دنبال میکنند که متاسفانه برایامریکا فاجعه بار است.
مادلین البرایت که در دومین دوره ریاست جمهوری بیل کلینتون رئیسجمهوری پیشین امریکا در اواخر دهه هزار و نهصد و نود وزیر امورخارجه این کشور بود گفت خطرهای پرهیز از تماس و گفتگو با ایرانو سوریه بسیار بالاست کشورهایی که وزارت امور خارجه امریکاسالها انها را حامی و بانی تروریسم نامیده است.
البرایت افزود تعامل به معنای تسلیم و سازش نیست . دیپلماسی سازوکاری برای امریکاست تا پیام شدید اللحن خود را ارسال کند . ادوارد اس واکر از دیپلماتهای سابق امریکا در خاورمیانه گفت هیچ یک از طرفها نمیخواهند درباره درگیریهای اخیر گفتگویی داشته باشند.
وی افزود موضوع غم انگیز در این دولت اینست که نمیداند چطور از دیپلماسی استفاده کند . سیاستهای دولت بوش با انتقاد برخی جمهوریخواهان نیز مواجه شده است . چاک هاگل از سناتورهای جمهوریخواه امریکا دیروز جمعه گفت حمایت امریکا از اسرائیل به بهای مناسبات واشنگتن با مسلمانان و اعراب تمام می شود. هاگل افزود خواه ایران و سوریه به طور مستقیم در حملات حزبالله و حماس به اسرائیل دست داشته باشند یا خیر، این دو کشور در منطقه دارای نفوذ هستند.
وی تاکید کرد همچنانکه با کمک دوستان و متحدانمان ، تلاش می کنیم هر فرصتی را برای وخیم تر کردن اوضاع لبنان و سرزمینهای فلسطینی از سوریه و ایران بگیریم ، تهران و دمشق باید این حرفها را مستقیم از زبان مسئولان امریکایی بشنوند . مقامات دولت امریکا میگویند مذاکرات مستقیم با رژیمهایی چون ایران ، کره شمالی و سوریه بیفایده است.
تونی اسنو سخنگوی کاخ سفید احتمال مذاکرات با ایران و سوریه رابه دلیل حمایت این دو کشور از حزبالله رد کرده است . اسنو گفت دولت بوش دیدگاههای خود را برای دولتهای این دو کشور روشن کرده و به صراحت تاکید کرده است که چیزی برای مذاکره وجود ندارد . دولتهایی که در سه دهه گذشته در امریکا حکومت کردند برای برقراری صلح در خاورمیانه همواره به دنبال سوریه بودند اما واشنگتن اکنون که جنگ بین اسرائیل وحزبالله وارد سومین هفته خود شده است دمشق را در حاشیه قرار داده است.
سوریه همچنین از حامیان حماس است گروه تندرویی که کنترل دولت تشکیلات خودگردان فلسطین را به دست دارد و مبارزانش ماه گذشته یک نظامی اسرائیلی را به اسارت گرفتند . عماد مصطفی سفیر سوریه در امریکا هفته گذشته در مصاحبه با این خبرگزاری گفته بود امریکا هنوز در این ارتباط تماسی با این کشور نداشته است. وی برتمایل سوریه برای اغاز تلاشهای جامع صلح خاورمیانه که شامل ناارامیهای لبنان نیز میشود تاکید کرده بود. مصطفی همچنین اعلام کرده بود سوریه خود را دشمن امریکا به حسابنمیاورد.
برنامههای هستهای ایران موجب بروز نگرانیهای بین المللی شده است با این حال رایس گفته است اگر ایران برنامه غنی سازی اورانیوم را به حال تعلیق درنیاورد هیچ مذاکراتی درباره برنامه هستهای این کشور برگزار نخواهد شد . از زمان حمله به سفارت امریکا در ایران در سال هزار و نهصد و هفتاد و نه تاکنون ، واشنگتن و تهران مناسبات سیاسی بایکدیگر ندارند. دیپلماتهای امریکایی و ایرانی گاهی اوقات در نشستهایی از جمله درباره افغانستان شرکت کردهاند.
در این حال دولت بوش درباره برنامه تسلیحات هستهای و ازمایش موشکی کره شمالی ، مذاکرات ردو در رو و متفاوت از گفتگوهای شش جانبه را پیشنهاد کرده است. اما کره شمالی خواستار مذاکرات مستقیم و بی قید و شرطی است که در زمان ریاست جمهوری بیل کلینتون برگزار شد و بی نتیجه ماند . نمونه بارز گشوده شدن خود اعراب هستنداما انها ترجیح می دهند ایران کنترل شود.
اما مسئله کنونی لبنان در محدوده اختلاف شیعه وسنی قرار نگرفته استو برغم درگیری شدید شیعه وسنی در عراق ولفاظی تند ضد ایرانی که ازپایتخت های عربی بیرون می ایدحمایت از حزبالله افزایش یافته است اخوان المسلمین سنی مصر قویا از حزبالله حمایت کرده است و شبکه الجزیره نیز که شیعیان عراق ان را شبکه سنی ها می دانند عمدتا پوششی حاکی ازهمدردی با حزبالله داشته است.
نکته دیگر این است که شاید این سه کشور عربی بحران کنونی را فرصتی برای اثبات ارزش خود به امریکا و جلوگیری از عملی شدن خواست واشنگتن مبنی بر ایجاد دموکراسی در خاورمیانه می بینندقدرت داخلی اسلامگرایان مدتهاست که برگ برنده این رژیم ها است که برای ترساندن طرفدارن دموکراسی استفاده کرده اند.
پیروزی اخوان المسلیمن در انتخابات پارلمانی مصروحماس در تشکیلات خودگردان بهانه خوبی بوده تا این سه کشور مقاصد خود رادرواشنگتن پیش برنداگر این رژیم ها موفق شوند اخرین میخ ها بر تابوت دموکراسی کوبیده خواهد شدکه البته به نظر میرسد تلاش انها در حال نتیجه دادن است مصر از یک گفتمان استراتژیک مصر وامریکا در خصوص دموکراسی دم می زنداردن قرار است با امریکا مانور نظامی مشترک داشته باشدو سعودی ها نیز به نظر میرسد به خوبی توانسته اند بعد از یازده سپتامبر خود رابا شرایط مورد نظر دولت بوش مطابقت دهند
نویسنده در پایان می افزاید در نظر تحلیلگران لیبرال سیاست خارجی که معتقدند ایجاد دموکراسی در دنیای عرب باید بخش اصلی استراتژی امریکا باشد ، رگ ارام طرح ایجاد دموکراسی هزینه پنهان بحران کنونی خواهد بودامریکا نمی خواهد با نگاهی به عقب به بحران لبنان بنگرد و در سوگ این واقعیت بنشیند که ما دربحبوحه ترس وخونریزی نقشه وتوطئه را پیدا نکردیم.