بدون کمترین تردیدی، خودباوری و به تبع آن خوداتکایی و خودکفایی را باید مهمترین دستاورد انقلاب اسلامی ایران دانست. این خودباوری مانند روحی تازه در کالبد جامعه ایران دمیده شد و تمامی ارکان آن را حیاتی تازه بخشید.
ارتش سرافراز ایران که به دلیل وابستگی رژیم پهلوی و اراده قدرتمندان حاکم بر جهان به صورت کامل به سیستمهای غربی و شرقی وابسته بود و کوچکترین ابتکار عمل از آن سلب گردیده بود، نیز از این روح دمیده شده در جامعه و ملت به نحو شایستهای برخوردار گردیده و بهرهبرداری نمود.
ارتش که خود یکی از قربانیان بزرگ رژیم وابسته به استکبار جهانی بود با درکی عمیق و صحیح از شرایط، انقلاب را گرامی داشت و به استقبال آن شتافت و دقیقا از همین رو بود که رهبر کبیر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران عنایتی ویژه به ارتش و ارتشیان داشت.
بلافاصله پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تهدیدات امنیتی مختلفی کشور و نظام نوپای اسلامی را از داخل و خارج هدف قرار داده مسئولین کشور با آگاهی از مواضع سازش ناپذیر نظام و تداوم خصومتها و تهدیدات دشمنان بویژه تهدیدات خارجی که در راس آن استکبار جهانی قرار داشت، لزوم خوداتکایی بویژه در بخشهای مختلف را بیش از پیش احساس نمودند و با ارائه رهنمودها و فرامین لازم انگیزه کافی را برای تشکیل هستههای اولیه و تلاش در جهت نیل به خوداتکایی فراهم نمودند و بدین ترتیب از اواخر سال 1358 نخستین مجموعههای خودکفایی و هستههای غیرمتمرکز جهادی در زیر مجموعههای فنی و تخصصی ارتش ایجاد و بدین ترتیب باور به خوداتکایی، خودکفایی، اعتلای دانش فنی و استقلال دفاعی در ارتش جمهوری اسلامی ایران پایهگذاری شد.
گام دوم از سال 1362 به بعد برداشته شد، هنگامی که رهبر معظم انقلاب (ریاست جمهوری وقت) در مراسم صبحگاه مشترک هشتم فروردین ماه در منطقه یکم دریایی بندرعباس رهنمودهای ارزشمندی ارائه نمودند که براساس آن ارتش با شناخت امکانات تواناییهای علمی و فنی و با اتکا به خودباوری، فعالیتهای منسجم جهاد خودکفایی را از صورت غیرمتمرکز خارج و در ساختار معاونتهای جهاد خودکفایی نیروها متمرکز نمود. و برای نیل به خودکفایی بویژه در خلال جنگ تحمیلی تلاشهای خود را بر محورهای ذیل متمرکز کرد:
1- بازسازی اقلام فرسوده
2- تعمیر و حاضر به کار نمودن وسایل و تجهیزاتی که به دلیل وابستگی به بیگانگان مدتها منتظر تعمیر بودند.
3- بهسازی اقلام و تجهیزات با توجه به پیشرفت فناوری
4- طراحی و ساخت نمونه قطعات و اقلام پیچیده
5- اجرای پروژههای تحقیقاتی و تولید تجهیزات و سامانههایی که با توجه به محاصره اقتصادی امکان تهیه آنها مقدور نبود.
با خاتمه جنگ تحمیلی تحقیقات ارتش وارد عرصه نوینی شد و از سال 1370 دوره جدیدی از مسیر و حرکت و تلاش زنجیره تحقیقاتی ارتش به سمت ماموریت اصلی، یعنی انجام تحقیقات به منظور طراحی و ساخت ادوات و تجهیزات زمینی، شناور و پروازی هدایت گردید و در این راستا اهداف کلان تحقیقاتی ارتش جمهوری اسلامی ایران به شرح زیر تدوین و مورد تصویب فرماندهی معظم کل قوا قرار گرفت:
1- انجام تحقیقات برای بهینهسازی و مدرنیزه کردن ادوات زرهی، توپخانه و بالگردهای موجود و در نهایت دستیابی به طراحی و ساخت تجهیزات زمینی از جمله نمونهای از ادوات زرهی و توپخانه پیشرفته امروزی و بالگردهایی که با شرایط آب و هوایی کشور بهترین نتایج را داشته باشد.
2- انجام تحقیقات به منظور ساخت نمونه تجهیزات و سامانههای ارتباطی، موشکی، راداری و پدافند هوایی و در نهایت دستیابی به فناوری ساخت آنها بویژه نمونهای از هواپیماهای جت آموزشی و نظامی
3- انجام تحقیقات به منظور طراحی و ساخت ناوچههای موشکانداز، لیزینگ کرافت لجستیکی، سامانه فرماندهی و کنترل و ارتباط و اطلاعات (C3l)، سونار و سامانه هدایت و کنترل موشکهای سطح به سطح و هوا به سطح و در نهایت دستیابی به فناوری ساخت و تجهیزات دریایی.
4- افزایش توان علمی ارتش و توسعه بانک اطلاعات با بهرهگیری از کارکنان متخصص فارغالتحصیل دانشگاههای داخل و خارج از کشور و مکانیزه نمودن سامانه بانک اطلاعاتی برای هدایت نیروی جهادی در جهت دستیابی به اهداف تعیین شده.
از آن تاریخ تاکنون ارتش جمهوری اسلامی ایران به منظور تحقق اهداف فوق اقدامات گستردهای را آغاز نمود و با بهرهگیری از نظامیان توانمند خود و استفاده از تجربیات هشت ساله دفاع مقدس با اجرای پروژههای تحقیقات دفاعی، رشتههای وابستگی را یکی پس از دیگری قطع نمود. ارتش همچنین با استفاده از توانمندیهای علمی و صنعتی موجود در کشور موفق گردیده است صدها پروژه را اجرا نماید که از این تعداد حداقل 30 درصد به تولید انبوه رسیده و به سامانههای آحاد و پشتیبانی تزریق گردیدهاند، به منظور آشنایی ملت شریف و شهید پرور ایران اسلامی با کوششها و موفقیتهای فرزندان رشید و برومندشان در ارتش جمهوری اسلامی ایران در عرصههای فنی و علمی، به بخشهایی از آنها اشاره مینماییم:
1- برنامهریزی تحقیقاتی بلندمدت با هدف تحقیق بر مبنای نیاز، ایجاد فناوری داخلی، به روزسازی و جایگزینی سامانههای موجود در جهت تداوم فعالیتهای تحقیقاتی با هدف قطع وابستگی و نیل به خودکفایی
2- ارتقای فناوری و بهینهسازی سامانههای پدافندی به منظور حفظ و افزایش توان رزمی سامانههای مذکور و تلاش در جهت ساخت کامل با هدف جایگزینی و ایجاد امکان توسعه در آینده.
3- احیا، بازسازی، طراحی و ساخت سامانههای ناوبری، رادار هواپیماها، رادار شناسایی هوایی و زمینی و جایگزینی سامانههای قدیمی در هواپیما و تجهیزات زمینی و مجهز کردن آنها با هدف کاهش تنوع تجهیزاتی و یکسانسازی تجهیزات الکترونیک هوایی و قطع وابستگی و خدکفایی در سامانههای مذکور.
4- دستیابی به فناوری طراحی، ساخت و بهینهسازی ادوات زرهی، توپخانه و تولید تجهیزات زمینی.
5- دستیابی به فناوری اطلاعات و ساخت هواپیماهای شکاری و آموزشی و تجهیز انواع هواپیماهای شکاری به سامانه سوختگیری و سوخترسانی هوایی.
6- کسب فناوری طراحی و ساخت. انواع شبیهسازهای آموزشی و بردهای الکترونیکی انواع هواپیماها، بالگردها و ...
7- کسب فناوری طراحی و ساخت انواع موشکها و تغییر کاربری موشکهای موجود و گسترش سامانههای اپتیک، لیزر، مادون قرمز و سفینههای حمل و پرتاب مهمات
8- مجهز نمودن هواپیماها بالگردهای موجود در ارتش جمهوری اسلامی ایران به انواع موشکهای مختلف دریایی، زمینی، هوایی و ارتقای توان رزمی آنها در مقابله با تهدیدات.
9- طراحی و ساخت ناوچههای تندروی موشکانداز و انواع شناورهای تعمیر و نگهداری دریایی.
10- بهینهسازی، طراحی و ساخت کنترل آتش یگانهای سطحی وزیر سطحی.
11- بهینهسازی، طراحی و ساخت سامانههای جنگ الکترونیک
12- بهینهسازی، طراحی و ساخت سامانههای راداری هوایی، زمینی و دریایی
13- طراحی و ساخت انواع بالگرد از لاشه بالگردهای انهدامی و بهینهسازی تجهیزات و سامانه با بالگردهای موجود.
14- تجهیز هواپیماهای شرقی به تسلیحات غربی و بالعکس به منظور ایجاد قابلیت انعطاف بیشتر در عملیات هوایی و کاهش تنوع در آنها
15- تعمیق و نهادینهسازی تعامل و ارتباط دستگاههای تحقیقاتی با مراکز علمی، تحقیقاتی، صنعتی و دانشگاههای کشور (لازم به ذکر است که تعداد زیادی از پروژهها با همکاری و مساعدت دانشگاهها و موسسات علمی کشور اجرا گردیده است.)
16- بازسازی اقلام فرسوده و تعمیر و حاضر به کار نمودن وسایل و تجهیزات زمینگیر و قطعات پیچیده و بحرانی و بهینهسازی سامانههای موجود با استفاده از فناوریهای روز.
17- بسط و گسترش مرزهای تحقیقاتی در ابعاد طراحی و تلاش برای ساخت شناورهای زیر سطحی و بهینهسازی سامانههای موجود زیردریایی
عظمت و اهمیت تلاش و موفقیتهای فرزندان رشید ملت شریف ایران در ارتش جمهوری اسلامی ایران زمانی آشکار میگردد که به خاطر آوریم در زمانی نه چندان دور و در دوره حاکمیت وابسته به استکبار جهانی اجازه کوچکترین ابداع و ابتکار عمل به فرزندان باهوش و با استعداد این ملت داده نمیشد، حضور بیش از پنجاه هزار مستشار نظامی آمریکا در ارتش ایران موجب گردیده بود که همه چیز تحت نظارت و کنترل آنها باشد. عمده تغییر و نگهداری آموزش توسط نظامیان آمریکایی انجام میگرفت و بدیهی است که آنها به حداقل ممکن اکتفا میکردند.
بخش اعظم تعمیر با تعویض قطعات انجام میگرفت و آن هم تحت نظارت خود مستشاران از آمریکا وارد ایران میگردید و ضمن اینکه از ارتقای سطح علمی و فنی کارکنان متخصص ارتش جلوگیری میکرد منافع مالی فراوانی را نصیب کارخانجات تسلیحاتی غرب مینمود.
اکنون به تعدادی از پروژههای انجام گرفته اشاره مینماییم:
1- پروژه طراحی و ساخت تانک ذوالفقار به عنوان تانک اصلی میدان نبرد؛ این تانک در رزمایشهای مختلف مورد آزمایش قرار گرفته و کارآیی بالایی را از خود به نمایش گذاشته است.
2- پروژه بهینهسازی تانک چیفتن
3- پروژه طراحی و ساخت خودرو شنیدار شناسایی و رزمی
4- پروژه بهسازی و مدرنیزه کردن تانکبر ماز 537 روسی
5- طراحی و ساخت شبیهساز کامل پروازی بالگرد 206
6- طراحی و ساخت هواپیمای شکاری جنگنده؛ همان گونه که ملت شهیدپرور ایران اسلامی شاهد بودند، جنگنده صاعقه در سال 1358 تولید و در چند پرواز آزمایشی موفقیت خود را به نمایش گذاشت.
خوانندگان محترم به خوبی آگاهی دارند که طراحی و ساخت هواپیمای جنگنده کاری بسیار سترگ و حاکی از وجود توانمندیهای علمی، فنی و فناوری بسیار بالا میباشد و این موفقیت شگرفی است که کارکنان شریف ارتش جمهوری اسلامی ایران در سایه اتکال به خداوند و خودباوری به آن دست یافتهاند.
7- پروژه طراحی و ساخت موشکهای دور برد هدایت شونده الکترواپتیکی هوا به زمین.
8- پروژه طراحی و ساخت شبیهساز هواپیماهای 7-Pc؛ لازم به ذکر است که در کشورهای پیشرفته، امروزه بخش اعظم آموزشها از طریق شبیهسازها (سمیلاتورها) انجام میگیرد که این امر علاوه بر صرفهجویی مالی از مزیتهای فراوان دیگری نیز برخوردار است.
9- پروژه تجهیز هواپیمای اف-4 به موشک 802-C
10- پروژه طراحی و ساخت هواپیمای جت آموزشی با بدنه کامپوزیت
11- طراحی و ساخت ناوچه موشکانداز کلاس پیکان
12- پروژه طراحی و ساخت ناوشکن موج 2
13- پروژه تجهیز ناو حمزه به موشک 802-C
14- پروژه بهینهسازی و روزآمد کردن سامانه پرتاب و کنترل موشک استاندارد
15- پروژه طراحی و ساخت کنترل آتش اپتیکی
به منظور آشنایی خوانندگان محترم و نیز ملت شهیدپرور ایران با نتیجه تلاشهای انجام گرفته در ارتش جمهور اسلامی ایران به تعدادی از پروژههایی که به تولید انبوه رسیده و در حال حاضر در یگانهای ارتش مورد بهره قرار میگیرند به عنوان نمونه اشاره میشود:
1- موشک دوربرد هدایت شونده الکترواپتیکی هوا به زمین هوشمند قاصد
2- سامانه هشدار دهنده راداری (RWR) پیشوا
3- ساخت قطعات اپتیکی مانند لنز و منشور و ...
4- حافظه کامپیوتر NDRO هواپیمای اف-14
5- سامانه ناوبری اینرسی INS برای کلیه هواپیماها
6- بهینهسازی و آرایش فنی جدید سامانههای ارتباط داخلی
7- سامانه سوختگیری بوئینگ
ارتش جمهوری اسلامی ایران علاوه بر تلاش در زمینه فناوریهای نوین که به گوشههایی از آن اشاره گردید، با زیر نظر گرفتن تحولات بینالمللی و بویژه با مدنظر قرار دادن ماهیت تهدیدات پس از حوادث 11سپتامبر و تهاجم استکبار جهانی به افغانستان و عراق به صورت مداوم تهدیدات را مورد بررسی و ارزیابی قرار میدهد. ارتش در زمینه تحقیقات نظری نیز فعالیتهای گستردهای به عمل آورده و با بهرهگیری از نتیجه تحقیقات و نیز استفاده از تجارب دفاع هشت ساله تغییرات لازم را در ساختارها، آموزشها و رزمایشهای خود اعمال مینماید. انجام چندین رزمایش بزرگ در سال 85 که تفاوتهای اساسی با رزمایشهای گذشته داشت بیانگر این است که ارتش جمهوری اسلامی ایران از توانایی لازم برای رویارویی با تهدیدات جدید برخوردار است.
ارتش همان گونه که در هشت سال دفاع مقدس نشان داد هم از نظر انگیزه و ایمان و هم از نظر علمی و فنی آمادگی دارد تا همیشه به عنوان یکی از ارکان اصلی نیروهای مسلح حافظ استقلال، تمامیت ارضی و کیان کشور و امنیت ملت شریف ایران باشد.