انقلاب انقلاب رهایی از سرخوردگی ها

بصیرت: انقلاب اسلامی ایران را می توان از منظر دیگری نیز توصیف کرد. مهیا کردن میدان برای حضور بایسته و شایسته جوانان پر انرژی و خلاق در عرصه های مختلف جامعه از مهمترین ویژگی های این انقلاب مردمی به شمار می رود. به گزینه دیگر فرصتی تاریخی را فراروی جوانان قرار داده تا آن گونه در اعتلای نام و هویت ایران و ایرانی تلاش کنند که اکنون و به رغم سانسور و بایکوت شدید رسانه های بیگانه، در ردیف بهترین نام آوران عرصه های مختلف قرار گیرند. این روند بدون تردید شتاب بیشتری به خود می گیرد.
آزادی اندیشه در ایران پس از پیروزی انقلاب، در تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی این سرزمین، یک نقطه عطف در اذهان ملی است. از این منظر ذهن و روان در بستر شفافیت فضای استقلال فکری بر وفق سلامت و آسوده اندیشی، سازندگی، پیشرفت و امنیت زندگی، پر و بال نو می گشایند. زندگی در جغرافیای زیستی مفاهیم تازه را تنفس می کند. سرزمین ایران در سرشت خود جوانه های استعداد و شکوفایی اندیشه و لمس باورهای خود توانمندی در عرصه های دانش و تکنولوژی را در پرتو انقلاب، برمی تاباند چرا که تفکر ایرانی و نسل جوان، عزت و باورهای عزم ملی در ایجاد تحولات علمی متکی به شعور و توانمندی را از رهگذر تاریخ خود برگرفته است.
با تأمل، دقت و مطالعه بیشتر در مسیر دگرگونی های زمانی و موقعیت های جهانی در قالب انقلاب، درمی یابیم هر انقلاب سرانجام یافته، پیام، تئوری و برنامه هایی در جامعه و کشور داشته است. اما آزادی فکر از اهداف انقلاب اسلامی بوده است و به نظر می رسد تنها وجود همین مورد می تواند اجماع مردمی- جامعه- را در راستای خودباوری برای تحقق نیازهای فردی- ملی و پیشرفت کشور توجیه و تبیین کند. زیرا فکر آزاد، بدون تردید مولد، پیش رو و یابنده است و این، قوی ترین و معتبرترین سرمایه دولت و دولت های فرانگر و هوشمند در شکوفایی، خودباوری در کمک به توسعه برنامه سازی ها و تقویت زیربنایی کشور است؛ چیزی که بیش از گذشته در مقطع کنونی می تواند جزو نیازمندترین و با اهمیت ترین برنامه های دولت باشد و البته دولت نهم باب اجرایی آن را گشوده است؛ حمایت از جوانان با استعداد و واگذاشتن مسئولیت ها و رده مدیریتی، از این طیف توجه به جامعه است. تشکیل گروه مشاوران جوان ریاست جمهوری، ردیابی و شناسایی نیروهای جوان توانگر عرصه های خلاقیت ها در فناوری های نوین و مدیریتی است.
● شناسایی استعدادها برای بالندگی بیشتر
آن طور که «علی مرتضوی شریف» دبیر شورای اطلاع رسانی گروه مشاوران جوان ریاست جمهوری، می گوید، هسته تشکل و اجرایی مشاوران جوان به عنوان یک ایده توسط دکتر محمود احمدی نژاد به زمانی که شهردار تهران بودند، در شهرداری نهاده می شود و گفته می شود نیروهای جوان با استعداد، شناخته و با ورود به عرصه مدیریتی، به سطوح بالای مسئولیتی نایل شدند که به گفته «مرتضوی شریف»، اجرای آن ایده، خروجی خوبی داشت: «نیروهای جوان توانمند دانشگاهی با ورود به عرصه شهرداری، از رده مشاور تا سطح معاون و حتی شهرداران مناطق تهران، ارتقاء یافتند.»
در ۱۷-۱۶ سال گذشته به علت عدم توجه به آن که بسیاری از مدیران روی مرز بازنشستگی قرار داشتند، یک حلقه مدیریتی- جایگزینی؛ جوان- ناپیدا بود.- «طبعاً نیاز به جایگزینی چنان مدیران بود. لذا در این پروسه، کارسازی، شناخت و تأمین نیرو اجتناب ناپذیر بود و می باید برنامه ریزی برای ورود نیروهای جوان و تزریق به سیستم مدیریتی صورت می گرفت. بنابراین هدف، از سال ۸۴ پدیده پروژه مشاور جوان- در دولت نهم- به بدنه اجرایی کشور، گره زده می شود...»
● فرایندهای مثبت مدیریت دانش آموختگان جوان
«مهندس مقداد همتی» عضو هیئت مرکزی تکنولوژی- دانشگاه علم و صنعت، در ارزیابی خود از شکوفایی استعدادهای جوانان در زمینه های مختلف، نخست رویکردی به اوایل پس از پیروزی انقلاب و این که حضرت امام خمینی «ره » به سپردن کارها به جوانان اهمیت می دادند، دارد و سپس درباره توجه به ارتقاء سطح توانمندی دانش اندوختگان جوان حتی در سطوح مدیریتی، روی دولت نهم در این زمینه، تاکید می کند و نتیجه این تحولات مثبت را در اضلاع یک پنج ضلعی هندسی به سرفصل های: خانواده (کاهش هزینه های فناوری)، خودباوری، امید به زندگی، پیشرفت و فرهنگ ترسیم و خلاصه می کند.
«همتی» نگاه خود را نخست به این که در بحث شکوفایی استعدادها، سه نوع نخبگان؛ استراتژیک، مدیریت و تکنیکی وجود دارد، معطوف می کند و سپس می افزاید:«قبل از انقلاب به جوانان و کسانی که مستعد کار و اجتماعی بودند، حتی در حد تکنیکی، اختراع، فناوری و تکنولوژی هم فرصت داده نمی شد و هرگاه کسی بحث و طرح نو ارائه می کرد با مخالفان در دستگاه های دولتی روبرو می شد. سیستم تشکیلاتی کشور، چشمه استعدادها را کور می کرد و اجازه تفکر به فرد نخبه و یا بروز استعداد جوان را نمی داد. حتی سطح کمیت نخبه و استعداد از سطح تکنیکی هم پایین تر بود و فرصت ورود به سطح نخبه گری به جوانان مستعد داده نمی شد.»
● ارتقاء شکوفایی جوانان از سطح تکنیکی تا مدیریت
عضو هیئت مرکزی تکنولوژی دانشگاه علم و صنعت، در ادامه صحبت خود، می افزاید: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، با رویکردی که حضرت امام «ره» به سپردن کارها به جوانان داشتند و اهمیتی که به این موضوع دادند، سطح تکنیکی تا سطح مدیریت در کشورمان بالا آمد. با ورود تکنولوژی های جدید علاوه بر پرش به سمت نخبگی، مدیریت سیستم جوان می شود. حضرت امام «ره» زمانی که می خواستند فرماندهی سپاه - که بسیار با اهمیت است- را تعیین کنند، یک جوان ۲۵-۲۴ ساله را در راس فرماندهی می گمارند. از سوی دیگر، شکوفایی مدیریت جوان در جنگ- دفاع مقدس- و ادامه آن در دولت جدید، از سطح تکنیکی تا سطوح مدیریتی به جوان سپرده می شود و مخصوصاً در دولت نهم.
البته در سطح مدیریت استراتژیک کشور، هنوز ورود نخبگان جوان مهیا نشده است. - چرا؟- «شاید نیاز به یک سری آدم های باتجربه بود ولی به نظر من این احساس درست نبوده اگر چه یک جهت یابی لازم دارد تا مباحث استراتژیک کشور و مدیریت استراتژیک در جهت تحقق استراتژیک ۲۰ ساله را به دست نخبگان جوان بسپاریم...»
این که دولت کنونی بر پایه برنامه ریزی های مدون، کارشناسی و نظام مند اجرایی و عینیت دادن به پروژه شناسایی و حمایت دانش اندوختگان جوان در جهت بلوغ و شکوفایی توانایی های علمی جوانان کشور، تلاش می کند تا به نوعی این قشر از مجموعه جامعه را وارد بدنه اجرایی- مدیریتی کشور از یک سو و تشویق به تولید فناوری و ظرفیت سازی توسعه ملی در ابعاد گوناگون از دیگر سو، شوند، به نوبه خود یک پدیده در سوق دادن کشور به خودباوری ملموس و کاهش نیازها به دیگر کشورهای جهانی است. این مولفه ها، غرور ملی هر فرد ایرانی را متجلی می کند چه دانشگاهی و چه جوانی که در جستجوی کار است و چه مردم کوچه و بازار، همه تاکید بر خودکفایی دارند.
و البته تفکر دولت اصولگرای ایران اسلامی منبعث از دیدگاهها و تفکرات بنیانگذار کبیر انقلاب و جمهوری اسلامی ایران است.
ارزیابی کلی یک دانشجوی مهندسی معدن، از شکوفا شدن استعدادهای جوانان پس از انقلاب این است که بروز استعداد جوان ها تا حدی پیشرفت کرده است و باور دارد با انسجام و آسودگی فکری و مالی-معنوی، تولید ایده و نمو استعدادها، وضعیت کنونی به سمت پیشرفت بهتر و بیشتر خواهد رفت.
فرآیند شکوفایی استعداد جوانان مثبت است .
«یدائی» با اشاره به این که دسترس بودن اینترنت و کامپیوتر نیز زمینه ساز آن خواهد بود که ایده های نوی علمی به ذهن جوانان متبادر شود وجود آرامش فکری را هم باعث ایجاد فکر جدید در انسان- خاصه جوان- می داند به ویژه آن که زمانی که اندیشه ها در کشور در مسیر اعتلای انقلاب است، تمرکز فکری کمک به بروز ایده های نو و شکوفایی استعداد می کند. در صورتی که بسترهای این تحولات فکری فراهم باشند، از ایده های جوانان در پیشرفت جامعه استفاده خواهد شد تا این قشر بیشتر مشتاق رویکرد تولید اندیشه نو باشد.»
وی در ارزیابی خود از پیشرفت های جوانان در مقطع زمانی کنونی در عرصه های علمی و تولیدی می گوید: «پیشرفت کرده ایم اما باید توجه داشته باشیم در بخش مربوط به امکانات مالی و معنوی مشکل نداشته باشیم، مثلا یک پروژه تحقیقاتی به لحاظ عدم امکانات مالی، راحت محقق نمی شود، ایجاد وقفه می تواند شوق جوان را بکاهد. اما در کل، فرآیند وضعیت توجه به استعداد در جامعه جوان، مثبت است و باید به سمت بهتر شدن برویم.»
● برنامه های متنوع برای شکوفایی استعدادهای دانشجویان
«شکوفایی استعدادهای جوانان دانشجو طی سال های اخیر مورد توجه دولت قرار گرفته و اخیراً هم بخش مطالعات علمی جهانی با هدف جلوگیری از مهاجرت مغزها- طی دهه های پیش- و تسریع در پیشرفت جامعه و کشور، دایر شده است.»
«خانم عامری» دانشجوی حقوق می گوید: «اصولا برنامه ریزی دولت های پس از انقلاب و البته دولت نهم در جهت شکوفایی استعدادهای دانشجویی بیشتر شده و برای آینده نگری خیلی زیاد است.» به باور این دانشجو علت رویکرد مقطعی برخی از تحصیل کردگان به عزیمت از کشور، بیشتر از نظر مادیات بوده است و اظهار امیدواری می کند باتوجه به آن که اذعان می دارد از جمله تحولات در سال های اخیر در دولت فعلی در زمینه نوآوری و پیشروی های علمی در عرصه های گوناگون اجرایی در کشور و جامعه دانشگاهی، فرایندهای شکوفایی استعدادهای جوانان موجب هرگونه بی نیازی به دیگر کشورها شود.»
● کشف استعداد جوانان و آخر خط سرخوردگی
در حال حاضر حمایت دولت نهم در زمینه سازی های کشف استعدادهای جوان ها و درخشندگی در المپیادهای مختلف علمی و نوآوری ها بسیار چشمگیر است و دیگر آن سرخوردگی ها در طیف جوانان مستعد و شکوفایی فناوری در گذشته، وجود ندارد.»
«هادی رضایی» دانشجوی فوق لیسانس دانشگاه پیام نور است. او در جای جای صحبت هایش رشد علمی کشور در زمینه های گوناگون از جمله ایجاد شرایط شناسایی، حمایت و بها دادن به استعدادهای جوان ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی را یادآور می شود. او در این زمینه، نمونه می دهد: «موفقیت در المپیادهای ریاضی، فیزیک و... و یا برگزاری نمایشگاه های ابداعات، اختراعات و نوآوری و همچنین در زمینه های پزشکی و یا نظامی، پیشرفت ها خوب و عالی بوده است.»
وی یادآور می شود: «این سطح پیشروی ها در بخش صنایع دیگر، به عنوان نمونه: تولیدی- تصویری، وسایل الکترونیکی مدرن خانگی و در صنعت خودروسازی، کمتر محسوس بوده است. هنوز به مرحله پاسخگویی جامع به نیاز و مصرف عمومی نرسیده اند، در حالی که استعدادهای ایرانی در فناوری بیشتر از جوامع دیگر است.» تاکید وی در این موارد بر تولید انبوه بیش از گذشته جهت مصرف ملی است.
استقلال افکار عمومی و کشور به یک مفهوم یعنی این که فرد و افراد خود با کمک یکدیگر لوح سرنوشت شان را رقم می زنند. چنین ملتی است که می باید از ثمرات مکفی حاکمیت بر نیازهای زندگی و پیشرفت ها در عرصه های متنوع و گوناگون برخوردار شود.
انقلاب اسلامی که والاترین انگیزه اش در بزرگراه های فرهنگی، اخلاقی و ایمانی روشنگری می کند، تحقق استقلال در تصمیم سازی ها و برنامه هایش در قالب توسعه اقتصادی - سازندگی و خیزش در نوآوری های خودباوری را نیز برمی تاباند. از دیگر سو خود سکانداری ثبات مدیریت ملی - فردی را رصد می کند ... و بدین سبب است که کشورمان که هنوز زخمه های جنگ تحمیلی و عقب ماندگی های سالیان دراز گذشته را جبران می کند،از پدیداری دستاوردهای نوین و افزونی تحقق نیازهای حیاتی جامعه غفلت نورزیده است.
بازخورد دستاوردهای انقلاب و نظام اسلامی در زندگی فردی و اجتماعی جامعه را می توان مشاهده کرد. فرهنگ مداری، معنویت گرایی و حرمتگذاری به مبانی دینی و باورهای ملی از جمله ویژگی های انقلاب اسلامی بوده است.
انسجام تمام عیار ذهنیت یک جامعه بالنده و هدفمند، نخستین شرط محوریت وجود یا زمینه سازی انگیزه است.
طبعاً آنچه که حاصل می شود ایجاد تحول مثبت و سازنده در پروسه امنیت جامع زندگی افراد، جامعه و کشور است. ظهور انقلاب متکی به اراده سراسری مردم بود و مهم دیگر متکی به ایمان آنان است که هیچ نوع انگیزه، القا و الگو از آن سوی مرزها به ذهنیت ایرانی تزریق نشده و هر آنچه در میدان این رخداد سترگ تاریخی جریان یافت، جوشش مردمی بود و هیچ ردپایی هم از مدل سازی بیگانگان در اهداف موردخواست جامعه، نبود چرا که اندیشه و فرهنگ مستقل، یکی از مؤلفه های ارزشمند انقلاب بود و است.
... دستاورد انقلاب طی سه دهه اخیر بسیار آشکار است. امور عمرانی و توسعه در سرشاخه های کلان خودکفایی و از رهگذر خودباوری، برنامه های عظیم از پرتو اندیشه ایرانی، به دست ایرانی و با مدیریت خودی در گستره جغرافیای کشور به اجرا درمی آید. دستاوردها در زمینه های مختلف تأمین نیازهای جامعه و وسعت پیشرفت های کشور که همه متضمن استحکام بن مایه توانایی های برآمده از ذات انقلاب و دلبستگی به استقلال است، موجب امنیت و غرور ملی شده اند. کوشایی مدیریت ها در دهه های اخیر مبنی بر گسترش هرچه بیشتر فضاهای صناعی، اقتصادی، هنری، اجتماعی، آبادانی، علمی، رفاهی، آموزشی و... و... و نیز ایجاد فضاهای مسئولیت پذیری و خلاقیت نسل جوان نشانه هایی بارز از دستاوردهای حیاتی در ایران بعد از انقلاب هستند. در عین حال در استمرار فعالیت ها کندی و یا گاه نارسایی وجود داشته اما مسیرهای پیشروی و توسعه در هر مورد، مسدود نخواهند شد زیرا اقتضای زمان و نیاز جامعه و کشور، ایستایی را برنمی تابند.
● استقلال سیاسی- فرهنگی
انقلاب اسلامی با پیام فرهنگی و شعار اصلی استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی به متن جامعه راه یافت و با استقبال افکار عمومی به ظهور رسید. در سایه فرهنگ، معنویت و کرامت اسلامی دستاوردهای انقلاب معطوف به این شعار ارزیابی می شوند. از این رو دستاوردهای زیاد و متناسب با این شعار حاصل شده است. اما محصول دستیافت ها، تکیه به نیرو و تربیت شایان و لایق و ایجاد فضای باز میدان عمل و ابتکار برای نمود خلاقیت ها با محوریت آرمان های انقلاب اسلامی است.
«دکتر فرهاد کریمی» مشاور پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش از آنجا می گوید که انقلاب اسلامی با پیام فرهنگی کار خود را شروع کرد. شعارهای اصلی تشکیل جمهوری اسلامی، استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی است. این رویکرد تا حدود زیادی نسبت به جنبه های دیگر، بار فرهنگی غالب دارند. وی با اشاره به شعارهای اصلی انقلاب یعنی اصلاح فرهنگ، تقویت معنویت و کرامت اسلامی می گوید: «طبیعتاً جنبه دستاوردهای انقلاب با توجه به این شعارها ارزیابی می شوند. به نظر من از این حیث، انقلاب اسلامی در کشورمان دستاوردهای مطلوب و مفید و متناسب با شعارها داشته است.»
وی با اشاره به موضوع استقلال در کشورهای جهان سوم و مقایسه آن با جمهوری اسلامی ایران ادامه می دهد: «یکی از مهمترین مباحث دهه های اخیر در کشورهای جهان سوم، بحث استقلال است که جنبه سیاسی و اقتصادی دارد. از این منظر در بین اغلب کشورهای حوزه جنوب (جهان سوم)، جمهوری اسلامی ایران دارای یک استقلال سیاسی است، یعنی تصمیمات خود را براساس منافع ملی انجام می دهد. طبعاً منافع ملی ما متأثر از دیدگاه اسلامی و دفاع از مظلومان و مبارزه با ظلم و طاغوت است.»
● روشنی افق پیش رو
دکتر فرهاد خرمی استاد اقتصاد دانشگاه در ارزیابی خود از دستاوردهای انقلاب و خروجی آنها به رئوس چند نمونه از دستاوردهای کلان و گسترده عمرانی، رفاهی و بهداشتی با توجه به افزایش جمعیت کشور اشاره می کند و معتقد است تا رسیدن به حد مطلوب البته، فاصله است. او همچنین با اذعان به آن که مراکز آموزش عالی در مقایسه با پیش از انقلاب، افزون تر شده است، اما کیفیت های آموزشی، متناسب با کمیت مراکز مذکور نیست و با تأکید بر ضرورت بها دادن به شایسته سالاری، دلیل کمبود کیفیت تحصیلات دانشگاهی را ناکافی بودن امکانات تحقیق برای محققان و نخبگان دانشگاهی می خواند. برطرف کردن نارسایی ها در بخش کارایی مدیریتی از جمله سوق دادن به سمت بهره وری از ابزارهای نوین، سویه دیگر نگاه استاد، مرتبط با ضعف در این مورد است.
● نیاز به سرعت عمل
این استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، در ارزیابی خود از مسیر حرکت انقلاب می گوید: «به دستاوردهای بسیاری می توان اشاره کرد از جمله در زمینه های سدسازی که تعدادشان در مقایسه با قبل از انقلاب بسیار زیاد شده است. همچنین برق رسانی و لوله کشی آب قابل شرب به مناطق محروم، راهسازی و توسعه خطوط تلفن پیشرفت داشته است اما به آن حد ایده آل که همه مناطق -سراسر کشور- بهره مند از آب سالم، برق و تلفن شوند، فاصله داریم. به زعم وی، علت این فاصله، ناکافی بودن سرعت عمل در توسعه و انجام کار و منابع مالی بوده است.»
«دکتر خرمی» پیشر فت های قابل توجه در بخش بهداشت و درمان از جمله درمناطق آسیب پذیر را از دیگر دستاوردهای نظام و انقلاب اسلامی می داند و می گوید: «در زمینه بهداشت پیشرفت هایی انجام شده است و خانه های بهداشت در روستاها وجود دارند لیکن به لحاظ وسعت کار- تکاپوی بهداشتی- درمانی مردم آسیب پذیر و دسترسی آن طور که باید، کافی نیست. علت، عدم تخصیص منابع- مالی- و متمرکز نبودن تصمیمات بوده است.» وی دراین باره اعتقاد دارد برای رفع کاستی ها، تصمیمات در استان ها؛ محلی و در هر بخش اتخاذ شوند. در آن صورت، انجام امور، زودتر کارسازی می شود. می گوید: «به طور کلی کارهای انجام شده با توجه به افزایش رشد جمعیت نسبت به پیش از انقلاب مفید بوده است.»
«دکتر کریمی» به انقلاب فرهنگی می پردازد و از این نگاه، عملکرد سال های نخستین انقلاب فرهنگی را بسیار حساس و در عین حال تاثیرگذار ارزیابی می کند چرا که توانست در آن مقطع زمانی، گفتمان جامعه فرهنگی و علمی کشورمان را از آنچه که شیوه رایج جهانی در حوزه علمی و پژوهشی بود به سوی تغییرات پایه ای هدایت کند.
وی درباره موقعیت انقلاب فرهنگی در جامعه می گوید: «اگر بخواهیم در مورد ابعاد علمی کشور بحث کنیم، باید گفت در زمینه انقلاب فرهنگی در سال های آغازین پیروزی انقلاب حرکت های خوبی آغاز شد و گفتمان جامعه فرهنگی و علمی کشور به سمت تغییر رویه های مرسوم جهانی علمی و پژوهشی استوار شد. در واقع دستاورد انقلاب فرهنگی می توانست- در استمرار کار خود- به تغییر بنیادهای فکری و اندیشه ای منجر شود اما به دلیل تحمیل جنگ و دلمشغولی های بعد از آن، بحث انقلاب فرهنگی تا حدی از اهداف خود دور شد. مثلا در مورد نظام آموزشی که باید به طور بنیادین تغییری را شاهد می بودیم، ملاحظه کردیم که بیشتر روبناها تغییر کردند. به عنوان نمونه، کار دانش و پیش دانشگاهی تغییرات روبنایی هستند. درحالی که براساس برنامه ریزی ها توقع آن بود که انقلاب با تحرک انقلاب فرهنگی، مرزهای عقیدتی و اندیشه های فلسفی را طی کند.
● ابتکار عمل سکاندار انقلاب اسلامی
این مقام پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، در ارتباط با خلأ اهداف بایسته انقلاب فرهنگی می گوید: «البته طی سالهای گذشته با ابتکار عمل مقام معظم رهبری، آن نقیصه در حال جبران است.» وی اظهار امیدواری می کند با اهتمام مراکز علمی و پژوهشی به سمت و سوی توسعه نظریه ها و افکاری حرکت کنیم که با جهان بینی اسلامی متناسب باشد و زمینه های تحقق تمدن ایرانی- اسلامی فراهم شوند.
● حاکمیت مردم بر سرنوشت خود
«دکتر کریمی» در ادامه صحبتهای خود، به مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی اشاره می کند: «مهمترین دستاورد انقلاب، استقلال، آزادی و حاکمیت مردم بر سرنوشت خود و رسیدن به خودباوری درعرصه های فکری و سیاسی است.»
وی همچنین مهمترین داده ها و ره آوردهای موصوف انقلاب در جامعه و کشور را تکیه به نیروی انسانی کشور، تربیت نیروهای انسانی شایسته، بازگذاشتن عرصه عمل و ابتکار جهت بروز خلاقیت های فردی هموطنان در جهت دستیابی به اهداف انقلاب اسلامی می خواند.
● همگام نبودن کمیت ها با کیفیت ها
«دکتر خرمی» در ادامه برآوردهای نظری- علمی خود، پیرامون موقعیت آموزش عالی درسطوح مختلف، به توسعه کمیتی مراکز دانشگاهی اشاره دارد البته معتقد است همگام با افزایش کمی، کیفیت های علمی پایاپای نبوده است. یک علت را ناکافی بودن تجهیزات کتابخانه ها و شایسته سالاری و عدم مبادله استاد و دانشجو با کشورهای معتبر ذکر می کند.
وی در این موارد چنین می گوید: «در زمینه آموزش عالی، تعداد دانشگاه ها و دانشجویان نسبت به پیش از انقلاب، زیاد شده است اما به کیفیت علمی نیز باید توجه داشت بیشتر، «کمی» بوده است. درسال های قبل چیزی حدود ۱۲-۱۰ دانشکده پزشکی داشتیم اما حالا تعدادشان زیاد شده است، ولی همه دانشجویان، دارای کیفیت تحصیلی مطلوبی نیستند. در مراکز دولتی هم، همه، کیفیت عالی ندارند. ازسوی دیگر، دبیرستان ها هم گسترش پیدا کرده اند اما موقعی که محصل وارد دانشگاه می شود، آن نتیجه عالی که باید در دانشگاه کسب کند را ندارد...» می گویم طی سال های اخیر و حتی در دهه های اخیر. خیلی از همین جوان های تحصیلکرده و دانشجو درعرصه های علمی و فناوری درونی و برونی خوش درخشیده اند. استاد می گوید نسبت به خروجی دانشگاهها و فارغ التحصیلان مان بروز این تعداد استعدادها، کم است.
● تاکید بر افزایش زمینه تحقیقات برای افزایش سطح کیفی علمی چه پیشنهادی دارید؟
-«زمینه تحقیق را برای دانشجویان باید -بیشتر- فراهم کنیم. مبادله استاد و دانشجو با کشورهای معتبر باشد. باید شایسته سالاری را بهای بیشتری داد و به رابطه سالاری میدان نداد. امکانات برای افزایش کیفیت، کافی نیست. کتابخانه ها مجهز نیستند. توجه داشته باشید ما در باره سی سال صحبت می کنیم. ظرفیت کشورمان از جهات نیروی با استعداد زیاد است لیکن مدیریت ها می باید به صورت قوی عمل کنند با توجه به این که نقش غالب، مدیران دولتی هستند، باید ابزارهای نوین مدیریتی به کارگیرند. همچنین توجه داشته باشیم طی سال های گذشته پروسه رشدمان در زمینه های مختلف، بطئی از درآمد نفت بوده است. از سال ها پیش باید بهره وری بدون تکیه به درآمد نفت افزایش داده می شد

توسعه یافتگی ایران اسلامی طی سه دهه اخیر را نمی توان به راحتی انکار کرد.
رسانه های بیگانه و تریبون های دشمنان انقلاب و نظام اسلامی ایران نیز به ناچار در پاره ای از موقعیت ها در برابر اراده آهنین افکار عمومی و مردم کشورمان و عزم راسخ آنان در پیمودن مسیر انقلاب به سوی توسعه یافتگی و پیشرفت همه سویه سر تسلیم فرود آورده اند و بارها به رغم بایکوت و سانسور متداول خبری خود اخباری از موفقیت ها و پیشرفت های چشمگیر غیور مردان و زنان ایرانی را بازتاب داده اند.
بی تردید توسعه یافتگی، علاوه بر گسترش زمینه های فعالیت تمامی اقشار جامعه امید به زندگی و نگاه به آینده و افقی درخشان را بارور می کند. البته در سایه این امید و نگاه باید در انتظار اخبار خوشی از موفقیت ها و پیروزی ها در تعاملات اقتصادی، صنعتی، سیاسی و فرهنگی بود.انقلاب با ایمان و امید به بهروزی و استقلال و خودباوری کلید می خورد.
اگر این پیروزی را به زبان امروز، به عنوان یک بخش سخت افزاری بخوانیم. کوشش به عمل و اجرا؛ اعتماد به نفس، توسعه، بهینه سازی در عرصه های علمی، فرهنگی و اقتصادی، ایجاد فرصت های شغلی و شکوفایی و بالندگی اندیشه و ... و ... را نیز می توان به عبارتی نرم افزار انقلاب خواند.
در این تردیدی نیست که مدیریت های کلان طی سال های پس از انقلاب همواره عموماً نقش عمده و کارآمد در بخش های مورد اشاره را داشته اند که مسلماً مجموعه توفیق شان غالباً معطوف به اهداف انقلاب اسلامی بوده است اما از یک طرف وسعت دامنه امور یک بخش نوسازی و بازسازی ها در زمینه و عرصه های متنوع بوده و یک بخش هم پیشرفت جامعه و کشور در دیگر ابعاد زیربنایی بوده است.
این نکته که جنگ تحمیلی به تنهایی در هر کشور، مسایل مختلف خود را پیش روی مسئولان و برنامه سازان کلان می گذارد، در اینجا هم تاثیرات فراوان در زیرساخت ها و چرخه های گوناگون زندگی جامعه و برنامه دولت ها به جای می گذارد.
با این تعریف چنانچه در یک بعد زمانی مدیریتی کلان کارها فرضاً در قیاس نظری با دیگر، متفاوت بوده و متغیرهایی می داشته، نمی توان نوسانات شرایط در طول دهه های اخیر را نادیده گرفت.
البته نیز در چنین وضعیتی کارهای بسیار درخشان و بعضاً نو در کشور به منصه ظهور رسیده است که همه از حرکت قطار انقلاب بوده است و تاکنون استمرار دارد.
پیروزی انقلاب سال ۱۳۵۷ اعجازانگیزترین واقعه ایرانی- اسلامی در تاریخ کشورمان و بهت آورترین در اذهان جهانی تعریف شد.
تحقق این همیاری بی بدیل ملی از یک سو و سازماندهی کلان و سنگین، برنامه ریزی و نظام بخشی ارکان نو همراه با ساماندهی سریع روند و روال متعادل مدنی - که در مجموع کاری سهل و آسان نبود- از سوی دیگر به واقع امر می توان به نوعی مکمل موفقیت در تغییر بنیادین رژیم گذشته دانست. این امور با مدیریت از اولین دولت منتخب مردم پای می گیرد که به مرور - با توجه به بقایای چالش های مختلف داخلی و مهم دیگر جنگ تحمیلی-، گام به گام طی سال ها به سمت و سوی آرامش و سازندگی، کارسازی می شود.
هر دولت تلاش بر اجرای اهداف انقلاب، توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی و ... در قالب برنامه های پنج ساله و ساخت و سازهای صناعی و تولیدی و ... و ... دارد. منحنی های پیشرفت همه جانبه کشور طی سه دهه مدیریت می شوند تا اکنون که وسعت و عمق ثبات برنامه های اجرایی حتی در زمینه هایی به صورت پدیده های نو در بافت و ساز جامعه و کشور، پای می گیرند و مورد بهره مندی خودکفایی می شوند.
... اینک در حال و هوای سی امین سالگشت انقلاب اسلامی، همچنان نظر جوانان درباره شکوفایی استعدادها که به سهم خود یکی از پدیده های همسوی اهداف انقلاب در حوزه خودباوری است را جویا شده ایم که می خوانیم.
● شکوفایی استعدادها جایگاهی که نزدیک می شویم
یک دانشجو معتقد است که علم از اجرا جدا است و باید هم علم و هم اجرا داشت اما تاکید بر این دارد که توامان بودن این دو عامل پیشروی در شکوفایی استعدادها و نوآوری ها می شود؛ جایگاهی که اکنون از این رهگذر به آن نزدیک می شویم اما در عین حال به شتاب بیشتر نیاز دارد.
«آهنگر» دانشجوی عمران دانشگاه تهران، در بیان نظرات خود نخست با اشاره به این که بسیاری از افراد جوان با تخصص های مختلف در حوزه های اداری- اجرایی و علمی فعالیت دارند می گوید:«جامعه ای که جایگاه مشخص دارد و می خواهد موقعیت علمی- شکوفایی- داشته باشد، یکی از راه های حصول آن، تحصیل دانش با علاقه است و بدون علاقه به هیچ نمی رسد.»
ادامه صحبت وی تاکید بر منفک بودن دانش و علم و توامانی این موارد در شکوفایی توانایی ها است. او معتقد است علم از اجرا جدا است و باید هم علم و هم اجرا داشت و می گوید:«در حال حاضر به این جایگاه نزدیک می شویم. »
این دانشجو همچنین می گوید: پیشرفت های علمی و شکوفایی استعدادها را باید سرعت بخشید. در حالی که بودجه در این زمینه به حد توان کافی هست لیکن فکر سازماندهی چندان کافی نیست.»
● اعتماد به علم ایرانی
«مسعود وثوقی» رشته مکانیک تا سطح فوق دیپلم تحصیل کرده و در سیستم انژکتوری تخصص دارد.
ارزیابی این جوان از چند و چون موقعیت جوانان با استعداد در جامعه را می خوانیم: «جوانان ایرانی استعدادشان خوب است. شکوفایی و نوآوری های جوانان ایرانی در علم پزشکی الان در دنیا معروف شده است. به نظر من اگر زمینه های شکوفایی توانایی های جوانان بیشتر شوند تاثیر فراوانتر بر خودباوری و شوق همه جوانان می گذارد.» به گفته او « استعداد های بالقوه ایرانی می توانند توانمندی حتی بالاتر از کشورهای پیشرفته ارائه بدهند.»
«به نظر این جوان، زمینه سازی، حمایت، پشتیبانی مالی و بهره مندی از امکانات مورد نیاز جوانان مستعد سبب پیشروی در زمینه های علمی و فنی می شوند و همچنان اعتقاد دارد که توان جامعه دانشجویی کشورمان خیلی بالاتر از جوامع کشورهای دیگر است.»
از «وثوقی» می پرسم: موقعیت فعلی پیشرفت و نوآوری های علمی و صنعتی کشور را چگونه استنباط و قلمداد می کند؟ می گوید:«با توجه به این که الان هم این وضعیت خوب است، باز تا سطح جهانی فاصله داریم. برای کاهش فاصله، لازم به حمایت و سرعت عمل است.»
یک خانم دانشجو به نام «گنجی» اعتقاد دارد پیروزی انقلاب اسلامی زمینه ساز شکوفایی استعدادهای دانشجویان شده است.
این دانشجوی ارشد دانشگاه، با این بیان درباره ارزیابی خود از موقعیت توانایی وآمادگی جامعه جوانان کشور، و این که زمینه سازی های بروز استعدادها در کشورمان چقدر اهمیت دارد؟، پاسخ می دهد:«برای شکوفایی استعدادها مسلماً زمینه سازی، مهم و کارساز خواهد بود تا از این طریق شرایطی ایجاد شود که جامعه و خانواده ها از فرصت های مهیا شده استفاده کنند.»
وی فرآیندهای باروری استعدادها در کشور را رشد فرهنگی می خواند و به زعم او از این اتفاق، خودباوری و شوق جوان ها در بروز خلاقیت به وجود خواهد آمد.»
«رضایی» دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد حقوق نیز در مورد نقش زمینه سازی ها در جهت بروز آمادگی های علمی - فناوری به این باور است که کشف، معرفی و حمایت اندیشه جوانان نوآور و دارای استعداد خیلی مهم است و می باید از نظر مالی بهای بیشتر به آنان داده شود.
وی حمایت دولت نهم در این زمینه را خوب توصیف می کند و می افزاید: «جوانان در مقطع زمانی فعلی وسایلی اختراع کرده و به منصه نمایش گذاشته اند الان استقبال دولت از نوآوری های جوان ها خوب است. طرح ها بررسی می شوند و استقبال از آن درحد ۸۰-۷۰ درصد است.»
● فرآیندهای اقتصادی و امید به زندگی با فناوری بومی- ملی
«مهندس مقداد همتی» عضو هیئت مرکزی تکنولوژی دانشگاه علم و صنعت، در ادامه
گفت و گوی مان، پیرامون فرایندهای بروز توانایی های علمی جوانان در جامعه و کشور معتقد است هر قدر نیاز داخل از طریق فناوری های بومی- ملی تامین شود، علاوه این که تاثیر مستقیم اقتصادی در خانوارهای ایرانی دارد، هزینه های فناوری های جدید را برای خانواده ها پایین می آورد و به دنبال آن بر اقتصاد خانواده به طور مستقیم تاثیر مثبت دارد.
از سوی دیگر ظهور علمی استعدادهای جوانان، خودباوری، امید به زندگی و پیشرفت در جامعه را افزایش می دهد.»
به گفته وی، هر میزان امید به زندگی و خودباوری و استقلال ملی در کارهای بزرگ افزایش یابد، این ارتقاء سطح فرهنگی جامعه، مقدار خودباوری و حرکت به سمت افق های آینده در بحث خودکفایی بیشتر می شود. فرایند نوآوری ها، خودباوری است که افزونی امیدواری و سطح فرهنگی را باعث می شود.»
در پی پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۵۷، زمینه ر شد و فضای انسجام اندیشه ایرانی به ویژه طیف جوانان- که می توانند و یا زمینه بلوغ استعداد تئوری های علمی، مدیریتی و فناوری دارند - فراهم شد که اصولاً نه تنها یک نیاز کشور که یکی از اهداف و شاخص های متن انقلاب بوده است. در طول عمر ۳۰ ساله انقلاب افکار عمومی داخل و خارجی شاهد بوده که در زمینه های متعدد و گوناگون، پدیده های علمی و نوآوری در سطح کشور و حتی از روستا و بخش، عینیت یافته و فراتر آن برخی از فناوری ها در حوزه های مختلف برای نخستین بار در کشور اختراع و ارائه شده است. شرط اول و مهم برای این تحولات علمی و غیره، همانا ایجاد زمینه، آزاد بودن فکر، امکانات مالی تزریقی و حمایت مدیریت ها در سطوح مختلف کشور بود که میدان پردازش اندیشه و نمود بلوغ علمی برای نسل دهه های اخیر مهیا شده است.
● مشاوران جوان اندیشه ای نو و بدیع
«علی مرتضوی شریف» دبیر شورای اطلاع رسانی گروه مشاوران جوان ریاست جمهوری درباره برنامه ریزی برای کارسازی، شناخت و تامین نیروی جوانان و ورودشان به تشکیلات مدیریتی و اجرایی کشور توضیح می دهد.
وی درباره وظایف مشخص شورای اطلاع رسانی این گروه می گوید:«این شورا در عرصه های مختلف وزارتخانه ها افراد نخبه جوان (از شاغلان مربوطه) را شناسایی و ایده هاشان را در عرصه های اجرایی کشور ارائه می دهد. به عنوان مثال در وزارت آموزش و پرورش یک نفر از شاغلان جوان شناسایی می شود و به عنوان مشاور جوان در همان وزارتخانه معرفی و فعال می شود.
«مرتضوی شریف» چند برگ کاغذ سرفصل دار اداری را نشان می دهد و می گوید: از طریق مشاور جوان مان در خوزستان نامه ای بدست ما می رسد مبنی بر این که یک جوان با استعداد ویژه شناسایی شده است. ما براساس این نامه و اطلاع رسانی موضوع را طی مراحل اداری پیگیری می کنیم و جواب مثبت داده می شود.»
وی با اشاره به این که حوزه اطلاع رسانی مشاوران جوان چند ماه بیش نیست که فعالیت خود را شروع کرده است، از برگزاری کلاس آموزش و تربیت نیروی رابطان خبری شورا، در وزارتخانه ها و سازمان ها خبر می دهد ضمن آن در همین ارتباط از راه اندازی سایت مشاوران جوان، می گوید. به گفته وی با بهره گیری از این سایت، ضعف هایی که مشاوران پیش از سایت در زمینه اطلاع رسانی از مجموعه فعالیت ها و عملکردشان داشتند، برطرف و کارها پربارتر نسبت به قبل می شوند.
این اقدامات مثبت به لحاظ آن انجام پذیرفت که در جریان بررسی نیازهای اطلاع رسانی حوزه های مشاوران جوان متوجه می شویم از یک سیستم منسجم برخوردار نیستند. لذا طراحی و راه اندازی ارتباط از طریق سایت صورت گرفت.
● تعامل با رسانه ها
دبیر شورای اطلاع رسانی گروه مشاوران جوان از فعالیت های دیگر این شورا می گوید:«یکی از اهداف ما، داشتن تعامل با رسانه های جمعی است چرا که این ایده بسیار ارزشمند دکتر احمدی نژاد در حمایت از حضور جوانان در عرصه های فکری و اجرایی است. بنابراین، شورای اطلاع رسانی گروه مشاوران جوان ریاست جمهوری آمادگی دارد عملکرد مشاوران جوان در وزارتخانه ها و سازمان ها و ... از طریق رسانه های جمعی، اطلاع رسانی شود. معتقدم در آن صورت، رسانه های ارتباط جمعی می توانند فارغ از مسایل سیاسی، بهتر عملکرد گروه های جوان و اهداف مان را بررسی کنند چرا که اصولاً رسانه های جمعی، صدای جامعه را منعکس می کنند.»

حسن آقایی