به قلم «ولادیمیر ژیرینوفسکی»
14ـ ایران در قزاقستان کارخانه میسازد. با کمک متخصصین ایرانی در قزاقستان کارخانه کائولین، کارخانه داروسازی و کارخانه عایق چینی ساخته و کارخانههای تولیدکننده مصالح ساختمانی مدرنیزه میشوند. ایران در نتیجه اجرای موفقیتآمیز دو برنامه 5 ساله در صدور خدمات مهندسی و فنی به موفقیتهای زیادی دست یافت.
15ـ با مشارکت کارشناسان ایرانی طرح ساخت جاده ترانزیتی «عشقآباد ـ باجگیران» تهیه شده و ساخت بزرگراه «عشقآباد ـ گک تپه» شروع شده است. این راه نه تنها ترکمنستان، بلکه قزاقستان، ازبکستان، قرقیزستان و تاجیکستان را به خلیج فارس و دریای عمان متصل خواهد کرد.
صدور خدمات فنی در زمینه ساختمان راه که 3 سال پیش به ابتکار وزیر حمل و نقل و راهسازی شروع شد، به پیمانکاران ایرانی اجازه داد در دورافتادهترین نقاط جهان، مهارت خود را به نمایش بگذارند. موفقیتها در این زمینه به اقتصاد ایران اجازه خواهد داد وابستگی به صدور نفت را از بین برده و صادرات خود را متنوعتر سازد.
16ـ در اروپا، تقاضای گل سرخ ایران از شهرهای استان کاشان افزایش یافته است. اکثریت عطرسازان اروپایی از اسانسهای ایرانی استفاده میکنند. در حال حاضر، بازار گل و عطر جهان برابر 100 میلیارد دلار در سال است. طی دو سه سال اخیر یکصدم این مبلغ توسط اقتصاددانان ایرانی به عنوان درآمد ایران برنامهریزی میشد، ولی در شرایط جدید میتوان به درآمدهای بالاتر امیدوار بود.
17ـ یک شرکت ایرانی در ترکمنستان 6 سیلو با ظرفیت هر یک 30 هزار تن احداث میکند. بهای کلی این قرارداد 17 میلیون دلار است. قرارداد مشابه 150 میلیون دلاری نیز با سوریه امضاء شده است.
18ـ 6 کشور آسیایی (اندونزی، مالزی، فیلیپین، برونتی، کره جنوبی و تایلند) قصد دارند از تجربه ایران در زمینه فولادسازی استفاده کنند (با استفاده از نمونه فعالیت کارخانه «مبارکه» اصفهان)، مذاکرات درباره انتقال فنآوری جریان دارد.
19ـ ایران در بندر تاکالا (استان «تامیولای» موزامبیک) پالایشگاه نفت میسازد. این پالایشگاه نه تنها به مناطق مرکزی و شمالی آن کشور فرآوردههای نفتی خواهد رساند، بلکه میتواند خدمات خود را به کشورهای همسایه نیز ارایه دهد.
20ـ اولین محموله نفت قزاقستان از طریق ایران صادر شد.
21ـ ایران قصد دارد از روسیه هواپیماهای باری و مسافربری خریداری کند.
22ـ در ایران، 20 طرح نفتی با مشارکت خارجی اجرا میشود.
23ـ صدور فولاد در سال 1998 به 5/1 میلیون تن رسید.
24ـ تا سال 2003، تولید پنبه در ایران به میزان 50 درصد افزایش خواهد یافت.
25ـ در سال 1998، تولید رایانه در ایران به میزان 40 درصد افزایش یافت.
26ـ شرکتهای ساختمانی ایران در احداث بناها در «آستانه» ـ پایتخت جدید قزاقستان ـ شرکت میکنند.
27ـ در ایران، بزرگترین کارخانه تولیدکننده الکل طبی جهان ساخته میشود.
28ـ نماینده ایران به ریاست گروه کاری راهآهن ابریشم و اتحادیه بینالمللی راهآهن انتخاب شده است.
29ـ عملیات ساختمانی در منطقه ویژه اقتصادی در بندر خرمشهر (خلیج فارس) شروع شده است.
30ـ ایران از تکنولوژی تولید فلز ارزشمند آلومینیوم سبک برخوردار است. در این کشور، کار تدارکاتی برای تولید صنعتی آلومینیوم سبک انجام گرفت. به این ترتیب، ایران سومین کشور جهان پس از ایالات متحده و آلمان شد که میتواند این ماده را تولید کند. این طرح توسعه خواهد یافت، چرا که وزارت معادن و فلزات به طراحی و تولید فلزات نادر و گرانبها توجه زیادی میکند. آلومینیوم سبک در تولید موشکهای قارهپیما و سفینههای فضایی در صنایع دفاعی و خودروسازی مورد استفاده قرار میگیرد.
برای روسیه که بر اثر فروپاشی اتحاد شوروی و تغییرات بعدی در نظام سیاسی و اقتصادی کشور با مشکلات و آزمونهای زیادی روبرو شد، بسیار اهمیت دارد که تجربه کشورهای دیگر جهان را در طراحی و اجرای برنامههای اجتماعی و اقتصادی جهت ارتقای سطح زندگی مردم و تأمین توان دفاعی کشور مطالعه کند.
از این نظر، تجربه ایران که مبتکر ایدئولوژی «راه سوم» است (این ایدئولوژی، تجلی مشخص برنامههای آیتالله (امام) خمینی(ره) رهبر معنوی ایران در زمینه نظام اجتماعی و اقتصادی جامعه ایرانی است) میتواند بسیار مفید باشد.
آخر، جستجوی «کلید سحرآمیز اقتصادی» در غرب توسط پیروان «جفری ساکس» و نظریه مونتاریسم، روسیه را به مرداب وحشتناک اقتصادی سوق داده است.
سالهای نخست 1990، مرحله لغو اصول سوسیالیستی در اقتصاد کشورهای اردوگاه کمونیستی تحت رهبری اتحاد شوروی و سپس در روسیه بود. برنامهریزی اقتصادی لعنت شد. این ویرانی سریع مبانی اقتصادی، حداقل از این نظر غیر معقولانه بود که در جهان غرب که تکیهگاه لیبرالیسم بازاری است، برنامهریزی اقتصادی بیش از پیش توسعه مییابد، حتی در جوامع محافظهکار، این روند جریان داشت، ولی از ویژگیهای خاص ملی برخوردار است.
در همان اوان مسئولان جمهوری اسلامی ایران، تصمیم به معرفی برنامهریزی در اداره امور اقتصادی گرفتند. اولین برنامه 5 ساله توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران (1994 ـ 1991) تصویب شد که نه تنها اصول سیاسی و ایدئولوژیکی، بلکه افزایش حسابگری در عرصه اقتصادی از مشخصات بارز آن بود. شیوه عمل آهسته شرقی، آهنگ نسبتاً پایین رشد اقتصادی، تعادل درآمدها و هزینهها و تمایل به دستیابی به استانداردهای پایدار در عرصه اجتماعی از ویژگیهای برنامه اول پنج ساله بودند.
طبق اطلاعات موجود، طی سالهای 1994 ـ 1991 رشد تولید ناخالص ملی ایران برابر 4/16% بود، رشد صنعتی 6/10%، بخش کشاورزی 8/18%، اعتبارات و سرمایهگذاریها 16% و مصرف اجتماعی و خصوصی 14% اما در برنامه 5 ساله اول تغییرات قابل توجهی در ساختار اقتصاد پیشبینی نشده بود. این برنامه، گامی آزمایشی در رفع عقبماندگی اقتصادی و تأمین ثبات مالی و اجتماعی بود.