دولت 4 ‌برابر ‌‌قانون، ‌آزادسازی یارانه‏ها داشته است

* اگر بخواهیم از چند نکته مهم و ارزشمند قانون هدفمند‌کردن یارانه‌ها یاد کنیم شما کدام نکات را مطرح می‌کنید؟
** تصمیم و اراده دولت آقای احمدی نژاد در اجرای چنین طرح عظیم و بزرگی، همراهی خوب مردم با این طرح و همچنین تلاش برای به حداقل رساندن و مهارکردن آثاری همچون تورم.
* پولی که دولت به حساب مردم بابت مرحله اول یارانه‌ها واریز کرد از چه محلی بود؟
** از محل تنخواه خزانه.
* تنخواهی که طبق قانون باید تا 28 اسفند آن را به صفر برساند؟
** بله.
* مبلغ تنخواه آنقدر بود که جواب 5 هزار میلیارد تومانی که به حساب مردم ریخته شد را بدهد؟ طبق قانون دخل و خرج هدفمند‌کردن یارانه‌ها باید از محل اجرای قانون باشد. دولت از کدام محل این منابع را تأمین کرده؟
** من اطلاع دقیقی در این باره ندارم از دولت بپرسید.
* قانون محل پرداخت مبلغ هدفمند کردن یارانه‌ها را برای دولت مشخص کرده؟
** قانون فقط اجازه داده از محل تنخواه خزانه دولت برداشت کند و بابت اجرای قانون به حساب مردم واریز کند منتها دولت باید براساس پیش فرضی که در قانون مشخص شده عمل می‌کرد.
* چه پیش فرضی؟
** اینکه دولت اصلاح قیمت‌ها را به صورت تدریجی انجام می‌داد. و به تناسب آن درآمد کسب می‌کرد. وقتی دوره اجرا آنقدر کوتاه می‌شود که به یک چهارم طول مدت مد نظر یعنی یک سال کاهش پیدا کند طبیعتا این فشردگی این مشکلات را هم به وجود می‌آورد. این فشردگی اثراتش را اینجاها نشان می‌دهد. درآمدهای دولت و منابعی که باید از آنها به حساب مردم واریز می‌کرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
* آثار و تبعات این پول‌هایی که به اقتصاد تزریق می‌شود چه خواهد شد؟
** از قبل هم قابل پیش‌بینی بود.
* مبلغی که دولت به حساب مردم واریز کرد؟
** نه عوارضی که شما اشاره کردید.
* مجلس در اولین قدم شیب اجرای طرح را 5 سال کرد ، هدف هم به حداقل رساندن آثار و تبعات منفی طرح بود...
** بله. در عین حال قصد ما این بود که طرح از ابتدای سال اجرا شود نه در طول سه ماه ، آنهم سه ماه آخر.
* آیا با این نحوه عمل کرد اقدامات و تدابیر مجلس خنثی نشد.
** همان چیزی که دولت می‌خواست ، حتی تندتر از آنچه اول پیش‌بینی کرده بود به اجرا گذاشت. به طور مثال از ابتدا دولت قرار بود سالی 40 هزار میلیارد تومان درآمد از محل اجرای طرح کسب کند. الان این مبلغ به 60 هزار میلیارد تومان افزایش پیدا کرده.
* مجلس بعد از آن همه کشمکش شیب طرح را 5 سال تعیین کرد، نحوه اصلاح قیمت‌ها را هم سالی 20 درصد در نظر گرفت و در قانون هم به صراحت آورد.
** اشتباه نکنید. مجلس نگفت سالی 20 درصد قیمت‌ها افزایش پیدا کند.
* بله من هم عرض کردم قرار شد قیمت‌ها سالی 20 درصد اصلاح شود تا بعد از 5 سال فاصله آن با قیمت‌های فوب خلیج فارس برطرف شودمنظور مجلس ، اصلاح قیمت‌ها بود.
** بله. یعنی شکاف بین قیمت‌های موجود سالی 20 درصد اصلاح شود.
* آقای فرزین اعلام کردند دولت در سه فاز این طرح را اجرا می‌کند. این فازها هم به تشخیص دولت تعیین خواهد شد.
** دولت همان کاری را می‌کند که از قبل بنا داشت..
* شما معتقدید باید طبق قانون طی 5 سال اجرا شود؟
** بله. در قانون تصریح شده طی 5 سال به صورت تدریجی.
* می‌توان طی 5 سال در سه مرحله اجرا کرد؟
** مانعی ندارد. اما مشکل اینجاست که وقتی می‌خواهید این طرح در 5 سال اجرا کنید شیب آن کاملاً قابل تعریف است.اینکه شما یکباره گازوئیل را به 350 تومان برسانید، بنزین رابه 700 تومان. چطور می‌توان گام‌های بعدی را به تدریج برداشت؟
* مناقشه اصلی همینجا است. باید هر سال طبق قانون حداکثر تا 20 درصد قیمت‌ها اصلاح شود؟
** طبق قانون حداکثر سالی 20 درصد قیمت‌ها باید اصلاح شود.دولت بنا داشت 80 درصد اصلاح قیمت‌ها را همان ابتدای طرح انجام دهد. همین کار را هم کرد. اما مجبور شد در بخش‌هایی اصلاح کند. شما به قیمت گازوئیل نگاه کنید. برگرداندن قیمت گازوئیل به 150 تومان یعنی برگشتن از نظریه قبلی . در مورد گاز هم من پیش‌بینی می‌کنم دولت اصلاح قیمت کند. چه گاز شهری و چه در مورد سی‌ان جی. یکی از منابع اصلی که دولت به واسطه آن بخش عمده‌ای از درآمدهای مدنظرش تامین می‌شود گاز، برق و گازوئیل است.
* بنزین چطور؟
** بنزین بعد از اینها قرار دارد. مصرف گاز کشور 500 میلیون متر مکعب‌ در روز است. درآمد دولت قبل از اجرای طرح هر چقدر باشد قیمت‌های جدید ضرب در 500 می‌شود. در مورد بنزین کل مصرف روزانه 50 میلیون لیتر است. یک دهم مصرف گاز. به همین دلیل افزایش قیمت بنزین اثرش روی درآمد دولت یک دهم اثر افزایش قیمت گاز است. گازوئیل هم همینطور.
* همه این محاسبات با توجه به پرداخت اول به حساب مردم است. دولت تا پایان سال یک پرداختی دیگر دارد. با توجه به پیش‌بینی دولت ، 14 هزار میلیارد تومان از محل اجرای قانون هدفمند کردن ...
** 14 هزار میلیارد تومان محقق نخواهد شد. محاسبات دولت با احتساب مضاعف صورت گرفته. همان نکته‌ای که عرض کردم. دولت درآمد خود را ناخالص محاسبه می‌کند.
* حتی با فرض تحقق کامل این درآمد، پرداخت‌های به مردم بیشتر از میزان درآمدهای پیش‌بینی شده است.
** قطعاً جبران نمی‌کند.
* پس دولت چکار خواهد کرد؟ از کدام منبع این پرداختیها را انجام خواهد داد؟
** آنچه در قانون به شکل روشن و واضح بیان شده استفاده از درآمدهایی که در نتیجه اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها به دست می‌آید است. طبق قانون دولت اجازه ندارد به هیچ وجه فراتر از آنچه درآمد کسب کرده هزینه کند. نه اجازه دارد درآمد را جای دیگر هزینه کند ونه اجازه دارد بیش از درآمدهای خود هزینه کند.
* نکته دیگر سهم بخشهای مختلف از قانون هدفمند کردن یارانه‌ها است. طبق قانون خانوارها. 50 درصد، صنایع 30 درصد و دولت 20 درصد از درآمد حاصل از هدفمند‌کردن یارانه‌ها را به خود اختصاص می‌دهند. واقعاً سهم 30 درصدی بخش صنعت پرداخت شده؟
** به هیچ وجه.
* تسهیلاتی که به بخش صنعت پرداخت شده از این محل نیست؟
** به هیچ وجه . آنچه در قانون آمده به هیچ وجه در قالب تسهیلات نیست.
* در قانون چه آمده؟
** در قانون کمک بلاعوض ذکر شده .طبق قانون دولت باید برای اینکه صنایع بتوانند خود را با شرایط جدید وفق دهند و بتوانند خود را به روز کنند و حفظ نمایند اعلام کرده باید کمک بلاعوض پرداخت کند.
* ولی سود تسهیلات پرداختی بسیار کم است. سود 4 درصد.
** شما فرض کنید فاصله بین نرخ سودی که دولت از صنایع می‌گیرد و نرخ سود رایج در کشور 15 درصد باشد ، با این شرایط دولت باید 6 برابر آنچه در قانون هدفمند کردن یارانه‌ها در نظر گرفته به صنایع تسهیلات پرداخت کند تا همان 30 درصدی شود که در قانون ذکر شده. یعنی اگر در شرایط فعلی دولت به خانوارها 10 هزار میلیارد تومان پرداخت کرده باید طبق قانون به صنایع 6 هزار میلیارد تومان پرداخت کند تا سهم 30 درصدی مطرح در قانون رعایت شود.اگر قرار باشد دولت این 30 درصد را از محل یارانه سود تسهیلات پرداخت کند، طبق آن چیزی که فعلا در حال انجام است باید بسیار بیشتر از 10 هزار میلیارد تومان به صنعت تسهیلات بدهد. تازه این محاسبه با توجه به 3 ماهه بودن زمان اجرای طرح است. اگر برای یک‌سال می‌خواستیم این طرح را اجرا کنیم باید بسیار بیشتر از این مبلغ دولت به صنایع تسهیلات با نرخ سود پایین پرداخت کند تا وظیفه قانونی خود را انجام بدهد.
* یک نکته دیگر در مورد درآمدها وجود دارد. دولت معتقد است آنجایی که در قانون ذکر شده "کل درآمدهای " حاصل از اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، درآمد حاصل از صرفه‌جویی هم شامل آن می‌شود. به عقیده دولت اینکه درآمد حاصل از صرفه‌جویی مصرف حامل‌های انرژی توسط مردم و صادرات آن توسط دولت را جدا کنیم غیر قانونی است . دولت این را قبول ندارد.
** یعنی چه صرفه‌جویی؟
* واضح‌تر بگوییم. یعنی اگر مردم در مصرف بنزین، گازوئیل، یا برق صرفه‌جویی کردند دولت می‌تواند آنها را صادر کند و جزو درآمدهای حاصل از اجرای قانون هدفمندکردن یارانه‌ها محاسبه کند.
** به طور مثال اگر تولید بنزین برسد به 200 میلیون لیتر در روز، اگر دولت 150 میلیون لیتر از آن را صادر کرد ، باید به حساب قانون هدفمند کردن یارانه‌ها گذاشت؟!
* دولت معتقد است آن بخشی که صرفه‌جویی شده.
** یعنی چی صرفه‌جویی؟
* یعنی در مقایسه با رقم‌های مصرف قبلی هر چه صرفه‌جویی کردند.
** در قانون بنا براین است که منابع ایجاد شود. یعنی در ازای مصرف مردم برای دولت درآمد ایجاد می‌شود. منظور از منابع در قانون هدفمند کردن یارانه‌ها ، درآمدی است که دولت از محل فروش فرآورده‌ها به مردم ، حاصل می‌کند. آنچه مصرف نمی‌شود را نمی‌توان به عنوان منابع محاسبه کرد.
* دولت معتقد است اگر ما در نتیجه صرفه‌جویی مردم صادر کردیم جزو درآمدهای طرح است.
** نخیر...!!! کجای آن درآمد محسوب می‌شود؟
* به نظر تفاوت در برداشت و معنی درآمد در مبانی بودجه بین دولت و مجلس است؟
** قانون کاملا صراحت دارد.
* اگر اجازه بدهید گریزی هم بزنیم به اتفاقات اخیر، بحث بانک مرکزی و تعیین رئیس کل آن که شما و دوستانتان مطرح کردید، من فکر می‌کنم دلیل شما برای مطرح کردن این بحث و خارج شدن بانک مرکزی از اختیارات رئیس جمهور به دلیل جلوگیری از برداشت‌های دولت از این منبع برای اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها بود.
** بانک باید مستقل از تمایلات سیاسی تصمیم‌گیری کند. بانک مرکزی صرفا باید منافع و مصالح ملی و کارشناسی را در نظر بگیرد.
* به نظر می‌رسد مجلس در انجام وظایف قانونی و نظارتی خود آنگونه که شایسته است عمل نمی‌کند.
** من معتقدم مجلس باید به وظیفه نظارتی و تقنینی خود عمل کند. باید منابع ملی را در نظر بگیرد.
* پیش بینی شما از سال آینده با توجه به این نحوه اجرای قانون هدفمند کردن یارانه چیست؟
** تا لایحه بودجه نیاید و سقف پرداخت‌ها مشخص نشود نمی‌توان اظهار نظر کرد.