تاریخ انتشار : ۱۷ مهر ۱۳۹۰ - ۰۸:۳۷  ، 
کد خبر : ۲۲۶۰۷۴
حمید رضا کاتوزیان در گفت‌وگو با مردم‌سالاری:

روابط خارج از چارچوب اخلاق در دانشگاه‌ها رخ نمی‌دهد

سیما پروانه گوهر مقدمه: روی اسکناس های پنجاه تومانی، سر در دانشگاه تهران به چشم می خورد، دانشگاهی که به نمادی از پرورش نخبگان تبدیل شده است، اما به نظر می رسد یک دیوار کم دارد! دیواری که شاید هنوز برپا نشده باشد، اما نگاهی که کلاس ها را تفکیک می کند خود گویای موضوع است که عده ای به دنبال اعمال سلیقه خود هستند، دیواری که شاید در حد دیوار برلین نباشد اما مسلما تاثیراتی از همان سنخ برباورهای اجتماعی دیوارنشینان خواهد گذاشت. غده های این جداسازی چه زمان زیر پوست جامعه شکل می گیرد و در کجا سر باز می شکند؟ محیط کار؟ صحنه روابط اجتماعی جامعه؟ صدمه اصلی تفکیک جنسیتی متوجه چه کسی است؟ دانشجویان؟ استادان؟ یا جامعه ای که باید پذیرای مردان و زنانی باشد که تا زمان فارغ التحصیلی از دانشگاه، تصویری از تعامل اجتماعی ندارند؟ توجیه طرح تفکیک جنسیتی اگر چه بر خط کش هیچ منطقی منطبق نبود اما گویا مسیری است که از دانشگاه به کودکستان رسید. از ابتدای تصویب این طرح در سال 66 تا به امروز تفکیک جنسیتی در دانشگاه ها رنگ اجرا به خود ندیده بود اما این بار گویا بحث تفکیک جنسیتی از دانشگاه، میز و صندلی و استاد فراتر رفت و کودکستان ها و تاب و سرسره ها را نیز لازم الاجرا تلقی کرد. میزها و صندلی ها جدا می شوند. از این پس مهد کودک ها و دانشگاه ها تفکیک جنسیتی می شوند تا در نهایت نخستین برخورد مردان و زنان شاید در محیط کار نقطه عطف تعاملات اجتماعی مردان و زنان محسوب شود. تصور جامعه ای که در آن مردان و زنان تا پایان تحصیلات دانشگاهی در یک محیط در کنار هم قرار نمی گیرند، از نگاه دکتر حمیدرضا کاتوزیان مشکل و بحران آفرین می شود. این استاد دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه را از سالم ترین محیط های جامعه می داند و معتقد است در این مکان فرزندان این کشور روابط مناسب و عرف تعاملات صحیح اجتماعی را میآموزند. نماینده اصولگرای تهران در مجلس شورای اسلامی تفکیک جنسیتی دانشگاه ها را توهین به جامعه دانشگاهی و طرح جداسازی کودکستان ها را تفکری بی منطق و بر اساس احساسات تند و رادیکال توصیف می کند که در ادامه متن مصاحبه با وی را می خوانیم:

 آقای کاتوزیان، شما طرح تفکیک جنسیتی دانشگاه ها را با چه منطقی قابل توجیه می دانید؟
** دو توجیه سطحی و باور کور در این خصوص می تواند مطرح باشد. نخست آن که تفکیک جنسیتی به منظور جلوگیری از خطرات احتمالی یا رخداد روابط نادرستی که ممکن است ما بین انسان ها به خصوص در سنینی که با دوران دانشجویی تداخل دارداتفاق بیافتد. این تفکر غلط وسطحی نگراست. نباید فراموش کرد بسیاری روابط افسارگسیخته و خارج از چار چوب اخلاق که بعضا در جامعه امروز نظاره گر آن هستیم هرگز در دانشگاه ها رخ نمی دهد چرا که بافت فضای دانشگاه ها با این موضوعات منافات دارد و در بسیاری از موارد فضای فکری دانشگاه مانع از رخ دادن مسائلی می شود که در سطح جامعه به وفورروی می دهد. نگاه دوم از نگاه اول سخیف تر و کودکانه تر است.این باور در پی اثبات این موضوع که با تفکیک جنسیتی سطح علمی دانشگاه ها ارتقا می یابد شکل گرفته است. سوال من از کسانی که در پی القای این باور هستند بسیار ساده است.آیا برترین دانشگاه های ما از لحاظ رتبه علمی امروز معدود دانشگاه های تک جنسیتی است؟آیا بزرگ ترین دستاوردهای علمی در دانشگاه های دنیا زمانی به دست آمده است که این دانشگاه ها تک جنسیتی فعالیت می کردند؟ روابط مردان و زنان برجسته و نخبه در برترین دانشگاه های کشور جز برپایه مناسبات معمول اجتماعی نیست و هرگز بخش حاکمیتی این کشورها در پی چنین توهینی به دانشجویان و دانشگاهیان کشورشان بر نیامده اند.از هر دو نگاه موضوع تفکیکی جنسیتی در جهت هر کدام از این باورها که باشد،سخیف و ساده انگارانه است.
* برخی از افراد معتقد هستند که با اجرای این طرح شاید بتوان سد اخلاقی برابر معضلات فرهنگی و فکری جامعه ایجاد کرد. باور شما نسبت به این موضع چگونه است؟
** این تفکر صد در صد باطل است.کودکستان را جدا کنیم، دانشگاه را تفکیک کنیم، با جامعه چه می کنیم؟ فردا روز می توانیم خیابان ها و محیط های کار را از ترس رخداد خطاهای اجتماعی تفکیک کنیم؟
آموزش اصول و باورهای صحیح اجتماعی باید مورد توجه قرار گیرد.
این جداسازی ها مفهوم واقعی پاک کردن صورت مساله است. کسانی که مدعی هستند از این طریق اختلاط ها کاهش می یابد و در نتیجه معضلات کم می شوند هنوز دردرک ابتدایی ترین مفاهیم روابط انسانی دچار مشکل هستند.
* واکنش جامعه دانشگاهی به این موضوع چه خواهد بود؟
** دانشجویان به طور حتم این توهین را از یاد نخواهند برد و در صورت اجرای آن شکاف روحی عمیقی بین سیاستگذاران بخش آموزشی و دانشجویان کشور رخ می دهد. از دیدگاه من دانشگاه به عنوان بخشی از جامعه که برترین مفهوم آموزش در آن صورت می پذیرد از قداست معنوی و ارزش انسانی بالایی برخوردار است. تفکیک جنسیتی دانشگاه ها زیر سوال بردن کرامت انسانی دانشجو و توهین به جامعه دانشگاهی و اساتید آن است .این طرح به مفهوم زیر سوال بردن فعالیت های علمی در سطح آموزش عالی کشور نیز است و جامعه دانشگاهی آن را توهین به خود تلقی می کند.
* اما برخی از اساتید دانشگاهی مدافع این طرح هستند؟
** بله. ندرتا برخورد داشته ام با استادانی که با تفکیک جنسیتی موافق هستند اما من برداشتم کاملا در این خصوص روشن است.این اساتید نگاه افراطی دارند که رنگی از تعادل در آن دیده نمی شود و شاید دید آینده نگر یا جزیی نگر در خصوص این طرح ندارند چرا که اجرای این طرح الزامات و تجهیزاتی نیاز دارد که من فکر می کنم از اساس از قوه امکانات ما خارج است.
* مثلا چه امکاناتی؟ از بعد اساتید یا فضای آموزشی؟
** مشکل عملیاتی جداسازی جنسیتی در دانشگاه ها نباید سبک شمرده شود.آیا فضا برای این کار وجود دارد؟آیا به اندازه کافی استاد برای پوشش کلاس های دانشگاهی که دوبرابر شده اند داریم؟آیا بودجه این کار دیده شده است؟به نظر می رسد این طرح برخاسته از احساسات باشد نه منطق و آینده نگری.
* تا چه اندازه رشد علمی را با تفکیک جنسیتی در تناسب می بینید؟
** آیا در هیچ کجای دنیا چنین پروژه ای به اثبات رسیده است؟ چرا راه دور برویم.موضوع در سطح داخلی کاملا قابل اثبات است. دانشگاه الزهرا و دانشگاه امام صادق (ع) هر دو تک جنسیتی است. من به هیچ وجه قصد زیر سوال بردن این دانشگاه ها را ندارم اما آیا به راستی پیشتاز عرصه علمی کشور این دانشگاه ها هستند که امروز در پی تعمیم این تجربه هستیم؟برترین دانشگاه های کشور همانند شریف، امیر کبیر یا دانشگاه تهران هرگز روزگار تک جنسیتی سپری نکرده اند. بنابر این اساسا این تفکر باطل است و مبتنی بر خیال بافی است و از جانب کسانی مطرح می شود که دید منطق مداری نسبت به دانشگاه و تحصیلات دانشگاهی ندارند.
با تفکیک جنسیتی در هیچ یک از دانشگاه های کشور آپولوساخته نمی شود. به طور یقین این باور که تفکیک جنسیتی سطح علمی را ارتقا می دهد باطل است.ارتقای سطح علمی باید از طریق راهکارهای منطقی و با دنبال کردن نگاه های معتدل به دور از تعصب پیگیری شود.
* از دید فرهنگی جداسازی مرهمی بر زخم های فرهنگی کشور می تواند باشد؟
** مشکلات فرهنگی باید در ابتدای امر ریشه یابی شود. کارشناسان اعلام کنند کدام مشکل فرهنگی کشور ناشی از اختلاط دختران و پسران در جامعه است. تجویز دارو بدون شناخت بیماری تنها مرض را مهلک تر می کند. مشکل فرهنگی و روانی شاید توسط یک فرد یا یک نمونه فرد از جامعه به دانشگاه آورده شود اما این معضل با تفکیک قابل حل نیست. نمی توانیم از ترس تعارضات و چالش های فرهنگی که در جامعه داریم زنان و مردان را از هم جدا کنیم.
* تفکیک جنسیتی که در ارتباط با مهد کودک و کودکستان ها مطرح شده است را چه طور ارزیابی می کنید؟
** همین پیشنهاد در تعقیب طرح تفکیک جنسیتی دانشگاه ها نشان از سطحی نگر بودن نگاه تفکیک جنسیتی است. در دوران کودکستان بچه ها به درستی قوه تمیز جنسی ندارند و چه بسا اختلاط آنها برای رشد باورهای جنسیتی آنها در این دوران ضروری است.
از نظر جنسی کودکان حتی ممیز نیز نیستند و چه منطقی برای تفکیک وجود دارد و تا به امروز چه مشکل فرهنگی به وجود آمده که باید این جداسازی صورت بگیرد.
به نظر می رسد دست های طراح این طرح ها به عواقب این تفکیک ها هیچ توجهی ندارند. این تفکیک ها صدمات فرهنگی و اجتماعی جبران ناپذیری به جامعه وارد خواهد ساخت.

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات