4- زیر پا گذاردن پروتکل 1925 ژنو و نادیده گرفتن مقررات کنوانسیون 1972 ژنو
با وجود اینکه پروتکل 1925 ژنو در مورد عدم بکارگیری سلاحهای شیمیائی و میکربی در جنگها در سال 1931 توسط دولت عراق امضاء گردید و مقررات کنوانسیون 1972 ژنو مبنی بر درخواست از کشورها برای توقف تولید، تکمیل و ذخیرهسازی کلیه سلاحهای شیمیائی بیولوژیکی و انهدام آنها و همچنین قطعنامه شماره 98/37 سازمان ملل مبنی بر تأکید بر لزوم رعایت مفاد پروتکل 1925 و کنوانسیون 1972 ژنو مورد قبول کشورهای عضو سازمان ملل متحد منجمله رژیم عراق قرار گرفته است این رژیم از ابتدای جنگ تحمیلی از این سلاح مرگبار استفاده کرده است.
سابقه اولین حمله ثبت شده شیمیائی رژیم بغداد به اوائل جنگ تحمیلی یعنی 23/10/59 برمیگردد و آن زمانی بود که این رژیم این سلاح را در منطقهای بین هلاله و نیخزر بکار گرفت و در نتیجه تعدادی از نظامیان ایرانی مصدوم شدند.
هفتهنامه انگلیسی «فارین ریپورت» چندی بعد در نیمه اول اردیبهشت ماه سال 1360 با اشاره به حمله شیمیائی دیماه 1359 عراق علیه منطقه ایلام نوشت: «عراق در جنگ با ایران از سلاحی استفاده میکند که باعث فلج شدن سیستم اعصاب قربانیان آن میگردد.
این سلاح شیمیائی عمدتاً توسط آلمان شرقی در اختیار عراق قرار گرفته و عراقیها برای اولین بار آنرا در ژانویه گذشته بکار بردهاند».
استفاده عراق از سلاحهای شیمیائی از این تاریخ به بعد نیز ادامه پیدا میکند (11 مورد از حملات شیمیائی عراق در سال 61 ثبت شده است) ولی از عملیات والفجر 2 (30/5/62) به بعد شدت میگیرد تا جائیکه در عملیات والفجر 4 در محدوده زمانی 29 مهر ماه تا 6 آبانماه 62 علاوه بر مناطق نظامی و جبهههای جنگ، مناطق مسکونی بانه و روستاهای اطراف آن نیز مورد اصابت بمبهای شیمیائی رژیم عراق قرار میگیرد، که از جمله میتوان از بمباران شیمیائی روستای باینجان در ششم آبانماه 62 یاد کرد. طی این حمله 9 نفر از اهالی این روستا منجمله چند زن و کودک شهید و 14 تن نیز مصدوم گردیدند.
رژیم عراق پس از تصرف جزایر مجنون و شروع عملیات خیبر در تاریخ 13 اسفند ماه 1362 توسط رزمندگان اسلام دامنه بکارگیری سلاحهای شیمیائی را باز هم گسترش داده، در ابعاد بسیار وسیعی از گلولههای شیمیائی حاوی گاز خردل استفاده کرد. این حملات رژیم عراق که از تاریخ 7 تا 30 اسفند ماه انجام گرفت موجب شد که چهل تن از رزمآوران اسلام شهید و بیش از دو هزار و هفتصد تن مصدوم گردند.
استفاده وسیع عراق از سلاحهای شیمیائی و مداوای تعدادی از مصدومین این حملات در بیمارستانهای خارج از کشور باعث میشود که علیرغم تکذیب حاکمان بغداد، در ابتدا محافل پزشکی و سپس افکار عمومی جهان و در نهایت دولتها و سیاستمداران کشورهای مختلف اقدام رژیم عراق در مورد نقض مقررات بینالمللی را محکوم نمایند.
نکته جالب توجه این است که سران رژیم عراق در شرایطی این اقدام خود را تکذیب میکنند که محافل پزشکی و سازمانهای بینالمللی استفاده عراق از سلاح شیمیائی را بطور مکرر مورد تأکید قرار دادهاند. بعنوان مثال در شرایطی که یک گروه پزشکی سازمان بینالمللی صلیبسرخ به این نتیجه رسیده است که «سربازان ایرانی که در بیمارستانی در تهران تحت درمان هستند دچار سوختگیهای ناشی ار سلاحهای شیمیائی شدهاند» صدامحسین این مسئله را تکذیب کرده و آنرا توطئه ایران مینامد.
همچنین دکتر «هربرت مافدن» سرپرست گروه اتریشی معالج قربانیان ایرانی در وین در تاریخ 22/12/62 اعلام میکند: «سه سرباز ایرانی که تاکنون درگذشتهاند در معرض گاز مسمومکننده خردل قرار گرفته بودند... علت مرگ قطعاً اثرات گاز خردل و باران زرد بود. ما اکنون این مسئله را بدون هیچگونه شکی به اثبات رساندهایم».
پروفسور باب الیوت از انستیتو تحقیقات استراتژیک در لندن نیز اظهار میدارد: «سؤالی که اکنون مطرح میشود اینست که آیا عراق فقط از یک گاز استفاده کرده و یا چند گاز شیمیائی مختلف علیه ایرانیان بکار میبرد. نتیجه آزمایشات حاکی از استفاده از گاز خردل است که حتی هیتلر هم در جنگ جهانی دوم از استفاده آن ابا داشت»
با این وجود عصمت کتانی معاون وزارت امور خارجه عراق در مصاحبهای با شبکه تلویزیون انبیسی آمریکا در جواب گزارشگر این تلویزیون که از وی میپرسد: «پزشکان اروپائی که تعدادی از مجروحین ایرانی را معاینه کردهاند میگویند آنها قربانیان سلاحهای شیمیایی هستند، این حرف واقعی بنظر میرسد و ساختگی نیست» چنین پاسخ میدهد: «دولت عراق اتهامات ایران را بارها تکذیب کرده و نیز اعلام داشته و بطور کامل با تحقیقات بیطرفانهای که برای پی بردن به واقعیت اتهام انجام میگیرد همکاری خواهد کرد».17
دامنه استفاده از سلاحهای شیمیائی در اسفند ماه سال 62 چنان شدید بود که پس از درخواست مکرر ایران یک هیأت 4 نفره سازمان ملل متحد از تاریخ 23 تا 29 اسفند ماه 62 به ایران اعزام میشوند و ضمن دو بار سفر به مناطق بمباران شده و عیادت از مجروحین شیمیائی به تحقیق در این زمینه میپردازند و در تاریخ 1/1/63 گزارش 28 صفحهای خود را (مدرک 16433/اس) تسلیم دبیرکل سازمان ملل میکنند.
در قسمتهائی از گزارش چنین آمده است:
الف- همانگونه که قبلاً اعلام گردید در مناطق مورد بازدید کارشناسها در ایران سلاحهای شیمیائی بصورت بمبهای هوائی مورد استفاده قرار گرفته است.
ب- انواع مواد شیمیائی که مورد استفاده قرار گرفتهاند عبارتند از پیایاس (2- کلواتیل) سولفاید که گاز موستاریا گاز خردل نیز نامیده میشود.
ماده شیمیائی دیگر ایتل ان، دی متیل فسفر و امید وسینایندات است که یک نوع ماده شیمیائی مختلکننده اعصاب موسوم به تابون است.
صلیبسرخ جهانی نیز در مورد استفاده عراق از سلاحهای شیمیائی با انتشار یک بیانیه رسمی اعلام کرد:
«یک هیأت پزشکی کمیته بینالمللی صلیبسرخ در تاریخ 16 اسفند ماه 62 بنا بدرخواست دولت جمهوری اسلامی ایران از عدهای از مجروحین که در حال حاضر در چند بیمارستان تهران بستری هستند بازدید کرده است. بر روی 160 رزمنده اولی که در این روز از آنان بازدید بعمل آمد یک سری آثار و علائم مشاهده گردید که وضعیت عمومی نگرانکنندهای را تشکیل میداده است.
این آثار و علائم نشاندهنده قرائنی است که اخیراً از تولیداتی که قوانین جنگی آنرا منع کرده استفاده شده است. آثار و علائم مشترکی که بر تمامی مجروحین مشاهده شده عبارتند از سوختگی پیشرفته اما سطحی (درجه یک و درجه 2)، اشکالات شدید تنفسی و ورم ملتحمه قرنیه که بنظر میرسد بتدریج به نحوه مساعدی تغییرات مختلفی پیدا میکنند معذالک تحول کلینیکی که روز هشتم پس از بازدید در برخی از مجروحین بازدیده شده پدید آمد شامل اختلالات شدید کمخونی همراه با کاهش شدید تعداد گلبولهای سفید (لکوپنی) بوده است.
این اختلالات که ناشی از اشکال دستگاه تنفسی و کلیوی میباشد باعث مرگ چند تن از مجروحین شد که مرگ دو تن از آنان هنگام بازدید نمایندگان روی داد. کمیته بینالمللی صلیبسرخ با توجه به تعداد زیاد مجروحین به علت عدم شناسائی عامل بیماری و تحولات نگرانکننده آن شدیداً یادآوری میکنند که کاربرد مواد سمی در میدان جنگ با احترام به اصول انسانی مغایرت دارد و تجاوز به مقررات عرفی و قوانین حقوقی جنگی محسوب میگردد.»
رژیم عراق پس از این تاریخ باز هم به این عمل جنایتکارانه خود ادامه میدهد و بعلت اینکه تصمیم داشت باز هم پروتکل 1925 ژنو را زیر پا بگذارد، حاضر نمیشود که تعهداتی در مورد عدم استفاده از سلاح شیمیائی به سازمانهای بینالمللی و بخصوص دبیرکل سازمان ملل بسپارد. خبرگزاری رویتر در تاریخ 26/10/63 با استناد به سخنان دبیرکل سازمان ملل متحد در این مورد از سازمان ملل گزارش میدهد:
دوکوئهیار (در جلسه غیرعلنی سهشنبه شب شورای امنیت) گفت: ...تلاشهای من برای اخذ یک تعهد خاص مبنی بر محکوم کردن استفاده از سلاحهای شیمیائی تنها از جانب ایران نتیجه داد، نه از جانب عراق» اما تمام این مسائل و اقدامات بینالمللی باعث نمیشود که رژیم عراق به مقررات بینالمللی در مورد عدم بکارگیری سلاحهای شیمیائی گردن بگذارد و از استفاده این سلاحهای مرگبار خودداری کند و لذا یکبار دیگر در اواسط اسفند ماه 63 و فروردین 64 همزمان با عملیات بدر این رژیم با شدتی هر چه تمامتر از سلاحهای شیمیائی استفاده میکند.
ادامه استفاده رژیم عراق از سلاحهای شیمیائی پس از این تاریخ باعث میشود که دبیرکل سازمان ملل متحد یکبار دیگر دکتر مانوئل درمینگز (یکی از متخصصین چهارگانه تحقیق قبلی) را مامور کند که مجدداً به بررسی این مسئله بپردازد. فرد مذکور پس از بازدید از مجروحین شیمیائی بستری در چندین پایتخت اروپائی و تحقیق لازم، گزارش خود را تقدیم خاویرپرز دکوئهیار مینماید.
در این گزارش تأکید شده است که:
1- در مارس 1985 در جنگ بین ایران و عراق سلاحهای شیمیائی بکار رفته است.
2- در این جنگ گاز ایپریت بکار رفته است که به سربازان ایرانی صدمه رسانیده است.
3- احتمال دارد که گاز هیدورتیمانیک به تنهائی و با همراه با گاز ایپریت بکار برده شده باشد.18
دبیرکل سازمان ملل متحد نیز در تاریخ 17 آوریل 1985 گزارش مزبور را همراه با نامهای خطاب به رئیس شورای امنیت (مدرک شماره 17127/اس) تقدیم شورای امنیت میکند. نتیجتاً شورای امنیت نیز در تاریخ 5/2/64 (25 آوریل 1985) به جمع افراد و سازمانهائی میپیوندد که استفاده عراق از سلاح شیمیائی بر علیه نیروهای ایران را محکوم میکنند. ادامه دارد...