"سلطنت محافظهکار عربستان سعودی در تلاش است تا با پنج کشور عربی حوزه خلیج فارس، فدراسیون مستقلی را شکل دهد تا بتواند در مقابل موج تغییرات سریع در خاورمیانه به طور موثرتری مقاومت کند."
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی نوشت: «عربستان روز دوشنبه تلاش کرد تا با تحت فشار قرار دادن پنج همسایه خود در حوزه خلیج فارس فدراسیونی را تشکیل دهد. این اقدام در راستای سیاستهای پادشاهی محافظهکار ملک عبدالله بن عبدالعزیز انجام شد که به دنبال ساخت سنگری در برابر موج تغییرات سریع در خاورمیانه است.
شاهزاده سعود الفیصل، وزیر امور خارجه عربستان پس از دیدار اعضای شورای همکاری خلیج فارس متشکل از شش کشور در ریاض، پایتخت عربستان گفت: این گروه پیشنویس طرحی را برای اتحادیه وزرای خارجهی اعضایش مشخص کرد تا آنها بتوانند بر هر مشکلی غلبه کنند. سعود الفیصل در ادامه ابراز امیدواری کرد که این شش کشور بتوانند طی نشست آتی خود متحد شوند.
چند کشور کوچکتر حوزه خلیج فارس از ترس سلطه عربستان بر این گروه، به این اتحاد به دیده تردید مینگرند. این واقعیت که در نشست روز دوشنبه هیچ توافقی حاصل نشد، از سوءظن شدید میان بسیاری از کشورهای همسایه عربستان حکایت دارد اما خاندان آل سعود همچنان فشارهای خود را برای حفظ و یا بازسازی نظام کهن منطقهای در پی قیامهای جهان عرب افزایش میدهد. با این حال مخالفان آل سعود بر تقلای مداوم پادشاهی عربستان تاکید دارند و به زوال دیپلماسی، پول و حتی سلاح این کشور اشاره میکنند.
تحلیلگران معتقدند، حاکمان عربستان سعودی هراس دارند که قیامهای مردمی به مرزهای کشورشان رسیده و شهروندان محروم، مخالفان، اعضای گروههای اقلیت و کارگران خارجی را تحریک کند. سید هادی الموسوی، از سیاستمداران مخالف بحرینی میگوید: آنها نمیخواهند که روح قیامهای ما به سواحلشان برسد.
این حرکت همچنین نشان دهنده دغدغه پادشاهی عربستان از رقیب منطقهای خود ایران است. از سوی دیگر ریاض از مداخله برخی کشورها در امور داخلی خود و نیز حمایت کشورهایی از مخالفان سنی در سوریه و نیز تبعات مداخله نظامی خود در بحرین با هدف حمایت از پادشاهی این کشور هراس دارد.
عربستان سال گذشته هزاران تن از نیروهای امنیتی خود را برای سرکوب قیام مردمی در بحرین و نیز حمایت از پادشاه بحرین به این کشور اعزام کرد. هدف آنها سرکوب قیامی بود که توسط شیعیان رهبری میشد.
بحرین که از دریا به عربستان مرتبط است، عملا تنها کشوری است که بر فشارهای عربستان برای ایجاد فدراسیون منطقهای صحه میگذارد. حمد بن عیسی آل خلیفه، پادشاه بحرین روز دوشنبه طی بیانیهای اعلام کرد: ما مشتاقانه منتظر ایجاد "اتحادیه خلیج (فارس)" هستیم.
بسیاری از فعالان مخالف بحرین با رد این ایده اعلام کردند، تنها مخالفان دولت نیستند که از اتحاد با همسایه محافظهکار خود میترسند.
علا شهابی، نویسنده و فعال مخالف بحرینی میگوید: ما نمیخواهیم که جزوی از عربستان سعودی باشیم.
چندین کشور دیگر نیز از جمله کویت، قطر و عمان تاکنون شور و شوق چندانی برای اتحاد بیشتر با عربستان از خود نشان ندادهاند؛ اتحادی که از مدل اتحادیه اروپا کپیبرداری شده است.
امل حکیم، تحلیلگر امور خاورمیانه در موسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک در منامه میگوید: هر کدام از این کشورها دلایل خود را دارند که مانع از آن میشود تا قدرت بیشتری را به عربستان اعطا کنند. وی معتقد است: این تنشها همواره وجود داشته است اما مسئلهای که در شرایط فعلی متفاوت است، این است که برخی کشورها احساس میکنند نیازی به چتر امنیتی عرستان ندارند. این چنینی کشورهایی کاملا مستقل عمل میکنند و میدانند که چگونه از اهرم ثروت خود استفاده کنند. بنابراین این اقدام کاملا بیمعنا خواهد بود که آنها بخواهند سرنوشت خود را در دستان عربستان قرار دهند.
پادشاهی ریاض در حال حاضر تلاش دارد تا شورای همکاری خلیج فارس را فراتر از ماموریتهای منطقهای اصلی آن پیش ببرد و آن را تبدیل به اتحاد پادشاهان کند که علیه حرکتهای دموکراتیک اقدام میکند. دیپلماتهای سعودی همچنین در نظر دارند تا پادشاهی کشورهای مراکش و اردن را نیز با خود همراه سازند.
مقامهای عربستان و کویت سال گذشته اظهاراتی مطرح کردند که نشان میداد مصر نیز احتمالا به یکی از اعضای این گروه تبدیل میشود اما این ایده به سرعت از سوی دیپلماتهای مصری تکذیب شد. در آن زمان، یک مقام ارشد مصری اعلام کرد، انقلاب مصر به طور اساسی ماهیت رابطه با عربستان را که از متحدان دیرین حسنی مبارک، رئیس جمهوری سابق این کشور بوده، تغییر میدهد. در هفتههای اخیر نیز مصریها در اعتراض به این اتحاد به خیابانها آمدهاند که این امر به وخیمتر شدن بحران در روابط دو کشور دامن زده است.»