امسال روز جهانی زن در شهرستانها، به همت سازمانهای غیردولتی تازه تأسیس و رو به افزایش زنان، حال و هوای تازهای داشت. در سنندج، پس از اتمام مراسم سخنرانی 8 مارس، تعدادی از فعالان زن، با تزیین اتومبیلهای تنها تاکسی سرویس زنانۀ شهر با پلاکاردهای تبریک و با چراغهای روشن و به صدا درآوردن بوق اتومبیلها، خیابانهای اصلی شهر را پیمودند. آنان با بلندگوهای دستی روز جهانی زن را به مردم تبریک گفتند. سایر رانندگان نیز با به صدا درآوردن بوق اتومبیلهایشان با آنها همصدا شدند.
زنان فعال شهر اِوَز (در جنوب استان فارس) نیز که به علت مسافرت مردان این شهر به دوبی برای کار، مناصب مدیریتی زیادی را در دست دارند، روز جهانی زن را با برگزاری کارگاههای آموزشی و دعوت از روزنامهنگاران و فعالان زن جشن گرفتند.
کمیتۀ زنان جمعیت دوستداران محیط زیست (طبیعت یاران) نیز در محل سازمان ملی جوانان اصفهان این روز را گرامی داشتند. در این مراسم، پس از مرور کوتاهی بر تاریخچۀ روز جهانی زن، سخنرانی نهضت قریشینژاد با موضوع جنبش زنان و دستاوردهای آن انجام شد قریشینژاد خواستار همکاری و ائتلاف گروههای زنان به منظور ایجاد حساسیت نسبت به مسائل زنان و طرح آنها در سطح جامعه، اصلاح حقوقی وضعیت زنان و رفع تبعیضهای جنسیتی شد. وی تصریح کرد: «الگوهای جنسیتی تبعیضآمیز و سنتی به ضرر هر دو جنس زن و مرد است.»
در ادامه، دکتر طاهره دادخواه به توضیح مفهوم «کلیشههای جنسیتی» پرداخت و گفت: «کلیشه الگوی خشکی است که وضع مشخص ندارد و براساس آن، تصاویر و مفاهیم و رفتارها خود به خود تکرار میشوند. کلیشههای جنسیتی، براساس یک تفاوت طبیعی، خصوصیات کاذبی را به یک جنس نسبت میدهند. مثلاً مطرح میشود که مردان پرخاشگرند؛ و به این ترتیب پرخاشگری به ویژگی فطری مردان تبدیل و نقش تربیت در این امر نادیده گرفته میشود که خود مانع تلاش آنها برای تغییر آن کلیشه میشود.» او سپس به نمونههایی از کلیشههای جنسیتی در برنامهها و آگهیهای تبلیغاتی تلویزیون و کتابهای درسی کودکان اشاره کرد.
از دیگر برنامههایی که در اصفهان برای این روز تدارک دیده شده بود، برپایی نمایشگاه کتاب و نمایشگاه «جنبش زنان از آغاز تا امروز به روایت تصویر» بود که بسیار مورد توجه علاقهمندان قرار گرفت.
زنان بانه، به علت صادر نشدن مجوز، موفق به برگزاری رسمی مراسم 8 مارس نشدند، اما در گروههای کوچک غیررسمی گرد هم آمدند و این روز را به یکدیگر تبریک گفتند.
زنان فعال مریوان نیز پس از آنکه موفق به گرفتن مجوز برگزاری مراسم روز جهانی زن نشدند، با حضور بر مزار زنان خودسوزی کرده، برای پیگیری مطالبات عدالتخواهانۀ خود همپیمان شدند.
انجمن زنان پارس نیز پذیرای شادی صدر، محبوبه عباسقلیزاده و مهندس پروا در تالار حافظ پارک پردیس ارم شیراز بود. صدر از مشکلات حقوقی زنان و عباسقلیزاده از مسائل اجتماعی زنان سخن گفتند. پروا نیز به مقولۀ زن در اساطیر پرداخت.
روز جهانی زن در تهران
مرکز فرهنگی زنان یکی از فعالترین گروهها بود که با برگزاری سخنرانیها و میزگردهای مختلف، مخاطبان فراوانی را با اهداف و برنامههای جنبش زنان آشنا کرد. این مرکز با ادغام مراسم روز جهانی زن و جشن افتتاح اولین کتابخانۀ ویژۀ زنان، توانست بسیاری از گروههای پراکندۀ فعالان زن را در یک جا گرد آورد و روزی به یادماندنی را در خاطر آنان ثبت کند.
نرگس طیبات، عضو کمیتۀ کتابخانۀ مرکز فرهنگی زنان، در تشریح روند تأسیس این کتابخانه به 8 مارس دو سال پیش اشاره کرد که در آن، تصمیم مرکز فرهنگی برای تأسیس کتابخانهای ویژۀ زنان اعلام شد و اینکه امسال، صرفاً با همکاریهای داوطلبانه و کمکهای غیردولتی، این کار به پایان رسیده است.
پس از تقدیر از افراد داوطلبی که در تأسیس کتابخانه سهیم بودند، کتاب برگزیدۀ حوزۀ مطالعات زنان معرفی و تندیس صدیقه دولتآبادی به آن اعطا شد. این تندیس به حمیرا مشیرزاده نویسندۀ کتاب از جنبش تا نظریۀ اجتماعی: تاریخ دو قرن فمینیسم تعلق گرفت که در مراسم حضور نداشت و زیبا جلالی، مدیر انتشارات شیرازه، به نیابت از او تندیس را دریافت کرد.
در ادامۀ مراسم، منیره نجم عراقی در مورد منشور زنان و پیوستن گروههای زنان ایرانی به همبستگی جهانی فمینیستی، که هماکنون به صورت یک چهلتکه در کشورهای مختلف جهان در گردش است، به بحث پرداخت.
شهلا لاهیجی نیز با اشاره به اولین مراسم علنی 8 مارس در شهر کتاب در سال 76 گفت: «خوشبختانه، علیرغم تمام اقدامات مخالفان آزادی زن، از جمله آتش زدن دفتر انتشارات روشنگران، در سراسر ایران شاهد برگزاری علنی هشتم مارس و حضور فعال دانشجویان و مردان مخالف با نگرش مردسالاری هستیم.»
سپس یک گروه تئاتر متشکل از دانشجویان دانشگاههای آزاد، سوره و تهران، نمایشی را با عنوان خشونت علیه زنان از خلقت آدم و حوا تا دوران امروز اجرا کردند. همچنین ناهید جعفری نمایش تکنفرۀ بیدارخوابی اثر داریو فو را اجرا کرد که روزمرگی و فشارهای ناشی از بر عهده داشتن نقشهای متعدد را بر زنان نشان میداد.
در طول اجرای برنامه، متقاضیان عضویت در کتابخانه برگههای درخواست عضویت را پر میکردند و عدهای از ناشران و نویسندگان میهمان نیز کتابهای خود را به کتابخانه اهدا کردند.
در تهران، بسیاری از سازمانها و تشکلهای غیردولتی، با وجود مشکلات مالی و صادر نشدن مجوز، برنامههای مختلفی به مناسبت روز جهانی زن برگزار کردند.
انجمن روزنامهنگاران زن ایران (رزا) یکی از این تشکلها بود. دکتر شیوا دولتآبادی، روانشناس؛ دکتر جمیله کدیور، نمایندۀ مجلس ششم، و خدیجه مقدم، فعال امور زنان و مسائل زیستمحیطی، سخنرانان این مراسم بودند. دولتآبادی، با مقایسۀ بعضی قوانین داخلی ایران با تعهداتی که دولت ایران با امضای کنوانسیونها و قراردادهای بینالمللی ملزم به رعایت آنها شده است، به تضادهای عمیق و تأثیرگذار آنها در سرنوشت دختران و زنان ایرانی اشاره کرد.
وی برای مثال به سن قانونی قبول مسئولیت کیفری و حقوقی اشاره کرد و گفت: «مطابق کنوانسیون بینالمللی حقوق کودک، این سن 18 سال شمسی تمام، اما مطابق قوانین داخلی، 9 سال تمام قمری برای دختر است که حدوداً 5/8 سال شمسی میشود.» او عواقب این تضاد را برای دختران بسیار زیانآور خواند و از جمله به تعداد فراوان کودکانی که به موجب این قانون مجرماند و در زندان به سر میبرند و به آثار خطرناک روانی آن اشاره کرد.
خدیجه مقدم نیز به بررسی وضعیت ایران با توجه به آمارهای صندوق توسعۀ سازمان ملل (UNDP) پرداخت و گفت: «شاخصهای توسعۀ جنسیتی از دید این سازمان آموزش، بهداشت و موقعیت اقتصادی است که ایران در زمینههای آموزش و بهداشت پیشرفت قابل قبولی داشته است و آنچه رتبۀ ما را تا 101 در بین 140 کشور تنزل داده است، وضعیت اقتصادی و معیشتی زنان ماست.»
در پایان، بیانیۀ انجمن روزنامهنگاران زن ایران (رزا) خوانده شد که در آن بر لزوم ایجاد تغییرات اساسی در وضعیت زنان تأکید شده بود، با این شرط که این تغییر و تحول از درون و به دست جامعۀ زنان صورت گیرد و نقش سازمانهای بینالمللی صرفاً یاری رساندن در مواردی باشد که از آنان استمداد شود.
روز جهانی زن در دانشگاهها
دانشگاههای کشور، با وجود اعمال محدودیتهایی در سالهای اخیر در زمینۀ طرح مسائل زنان و برگزاری روز جهانی زن، امسال حضوری بسیار فعال و مؤثر در این مراسم داشتند و این در حالی است که سال به سال بر تعداد دانشگاههایی که این روز را جشن میگیرند و نیز بر کیفیت برنامههای آنها افزوده میشود. این روند از دانشگاههای تهران آغاز شد و سپس به دانشگاههای شهرستانهای بزرگ رسید و بالاخره امسال به دانشگاههای شهرستانهای کوچکتر نیز تسری پیدا کرد. با آنکه منبع تغذیۀ این دانشگاهها گروهها و شخصیتهای مطرح پایتخت بود، با پا گرفتن تدریجی سازمانهای غیردولتی زنان در این شهرستانها، بیتردید شاهد حضور نیروهای بومی در برگزاری روز جهانی زن خواهیم بود.
غروب «آفتابکاران»
کانون آفتابکاران، که به تازگی با تلاش تعدادی از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی تأسیس شده است، روز یکشنبه 16 اسفند مراسمی به مناسبت روز زن در دانشکدۀ علوم اجتماعی این دانشگاه برگزار کرد.
مراسم با سخنرانی فرزانه راجی دربارۀ تاریخچۀ جنبش زنان در ایران و جهان آغاز شد. وی به شکلگیری دو حرکت موازی در جنبش زنان در ایران اشاره کرد که یکی لیبرال و دیگری تا حدی مارکسیستی بوده است. راجی معتقد است که یکی از کاستیهای کنونی این جنبش، نبود گروههای حامی زنان کارگر است.
سپس زهره ارزنی، وکیل دادگستری، به بحث دربارۀ قانون اساسی و مسائل زنان پرداخت و به چالشهای پیش روی زنان با توجه به قوانین اشاره کرد.
در ادامۀ مراسم، یکی از اعضای کانون کتاب داد بیداد نوشتۀ حاجبی تبریزی را معرفی کرد. این کتاب در مورد زندانیان سیاسی زن دورۀ سلطنت محمدرضاشاه نوشته شده و انتشارات بازتابنگار آن را منتشر کرده است.
سخنران بعدی منصوره شجاعی بود که به بحث در مورد برگزاری رفراندوم قانون اساسی و تأثیر آن در وضعیت زنان پرداخت. در پایان برنامه، در بحث آزاد دربارۀ مسائل زنان، دانشجویان به طرح دیدگاههای خود پرداختند. در این زمان، اعضای بسیج و بعضی گروههای دیگر دانشگاه، با تجمع و انتشار اعلامیه، مخالفت خود را با برگزاری روز جهانی زن در آن دانشگاه و با برنامههای اجرا شده اعلام کردند و آن را حرمتشکنی و «توهین به احکام نورانی دین مبین اسلام» خواندند. در اعلامیۀ آنان آمده است: «در این برنامه احکام اسلام را رسماً بیربط و ظلم میخواندند و آزادی جنسی را تبیلغ میکردند.» در پی این تجمع، سه تن از اعضای مؤسس کانون دانشجویی آفتابکاران به کمیتۀ انضباطی دانشگاه فرا خوانده شدند و مجوز این کانون لغو شد.
جنبش زنان و رفراندوم
«جنبش زنان و رفراندوم» عنوان میزگردی بود که انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر به مناسبت روز جهانی زن با حضور جمعی از فعالان مسائل زنان برگزار کرد. پس از خوانده شدن متنی از مهرانگیز کار به مناسبت 8 مارس، بیشتر زمان باقی مانده به بحث دربارۀ طرح رفراندوم اختصاص یافت.
نوشین احمدیخراسانی، عضو مرکز فرهنگی زنان، طرح رفراندوم را که چندی پیش در محافل مختلف مطرح شده بود متعلق به جنبش زنان دانست و گفت: «این طرح متعلق به جنبش زنان و برخاسته از آن است و هیچ جنبشی به اندازۀ جنبش زنان روی قانون اساسی کار نکرده است.» وی افزود: «طرح رفراندوم میتواند از بحرانهای داخلی و خارجی جلوگیری کند، به شرط آنکه نیروهای اجتماعی پشت آن باشند.»
در ادامه نسرین ستوده، حقوقدان، با پرداختن به جایگاه و اهمیت حضور زنان در انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی اظهار داشت: «انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی، هر دو تحت تأثیر باورهای دینی و مذهبی شکل گرفته است و در جریان انقلاب مشروطه، زنان با حضور جدی خود حتی مظفرالدینشاه را تهدید کردند.» وی از اینکه حقوق زنان در تمام حکومتهای ایران آخرین حقوقی بوده که بررسی شده ابراز تأسف کرد.
در ادامه فاطمه گوارایی، از فعالان ملی ـ مذهبی مسائل زنان، با پرداختن به وضعیت زنان در پیش از انقلاب و پس از آن گفت: «هدف فعالان مسائل زنان تحقق برابری حقوق زنان و مردان است.»
وی افزود: «اکثر فعالان سیاسی بر آناند که تغییر ساختار و ساخت باید همزمان شکل گیرند. مراجعه به آرای عمومی تنها یکی از راههای تغییر قانون است، اما طرح هر شعار باید با توجه به امکانات عملیاتی شدن آن صورت گیرد.» این فعال مسائل زنان تصریح کرد: «کسانی که قوانین حقوقی را عامل مهم تبعیض جنسیتی میدانند، قطعاً به طرح رفراندوم برای تغییر این قانون بهای بسیاری میدهند و ما، به عنوان فعالان مسائل زنان، طرح رفراندوم را از اولویتهای اول جنبش زنان میدانیم. اما این طرح یک طرح ابتدایی است.»
متین مشکین، عضو شورای عمومی دفتر تحکیم وحدت، با انتقاد از طرح رفراندوم گفت: «این طرحی نیست که به این شکل قابل اجرا باشد و طرح این رفراندوم که نه اجراکنندگان آن و نه راههای عملیاتی شدن آن مشخص است، از چاله درآوردن و به چاه انداختن ملت است.»
برنامهای با اجرای دانشجویان
دانشجویان رشتۀ جامعهشناسی و مطالعات زنان دانشگاه تهران برای برنامۀ روز زن امسال از هیچ سخنرانی دعوت نکرده بودند و اجرای تمام برنامه را، که شامل ارائۀ چند مقاله، نمایشی کوتاه و موسیقی بود، خود بر عهده داشتند. موضوع مقالۀ رضوان روحبخش، دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات زنان، جایگاه زن در خانواده و در قوانین ایران بود. وی در مقالۀ خود به بررسی چند مبحث از جمله ممنوعیت خروج زن از کشور بدون اجازۀ شوهر، قوانین نابرابر در مورد حضانت کودکان، تنظیم اوراق هویت فرزندان، وظیفۀ تمکین و تبعات آن برای زن، و قانون مربوط به قتل عمد فرزند به دست پدر پرداخت.
وی همچنین به نبود ضمانتهای اجرایی لازم برای آن دستۀ محدود از قوانینی که به نفع زنان است، مثل لزوم حسن معاشرت همسر و اجرتالمثل اشاره کرد.
حمیده معینیفر، دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات زنان، نیز تحقیقی راجع به روسپیگری در ایران ارائه داد. او با این توضیح که تعدادی از تحقیقات قبلی در این زمینه از دیدگاهی مردسالارانه و با نگرش منفی نسبت به زن روسپی انجام شده، تحقیق خود را حاصل نگاهی نو به این پدیده دانست. وی در تحقیق خود به تفاوت دیدگاه جامعه نسبت به هر یک از طرفین اشاره کرد. از جمله اینکه این عمل برای زن یک عمل منافی عفت و برای مرد یک حق و نیاز در نظر گرفته میشود و حتی اگر عمل مرد هم ناپسند دانسته شود، زن را باعث آن میدانند و تقاضای مرد، عامل عرضه از سوی زن به شمار نمیآید. وی همچنین متذکر شد که در بسیاری از تحقیقات جامعهشناسانه، روسپیگری دارای کارکرد برای جامعه دانسته شده که در واقع، کارکرد آن برای مردان موردنظر بوده است.
در پایان، دانشجویان در قطعنامهای خواستار رفع تبعیضهای حقوقی زنان شدند.
قانون اساسی و تساوی جنسیتی
دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران نیز در مراسم جداگانهای روز جهانی زن را گرامی داشت.
در این مراسم که در تالار کوثر دانشکدۀ روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه تهران و با عنوان «زن در قانون اساسی» برگزار شد، مرضیه مرتاضی لنگرودی، به عنوان اولین سخنران، مطالبی درباره زمینههای اجتماعی اجرای قانون بیان داشت. وی گفت: «قانون اساسی براساس روابط مردم پایهگذاری شده است و با توجه به اینکه این روابط مدام در حال تغییر هستند، قانون هم امکان تغییر دارد. در نتیجه، مسئلۀ مهم سیال بودن قوانین است.»
وی با اشاره به سیر تاریخی قانونگذاری در ایران گفت: «قوانینی قابل اجرا هستند که مردم در یک مشق دموکراتیک آنها را تمرین کرده باشند. در غیر این صورت، حتی بهترین قوانین هم دور زده میشوند.»
فریبا داوودی مهاجر، روزنامهنگار و مؤسس کانون زنان نواندیش، مبحث «مطالبات زنان و قانون اساسی» را مطرح کرد. وی با ذکر این گفته از آلن تورن که «قرن 21 قرن زنان است» تصریح کرد متأسفانه در این قرن شاهد نقض روزافزون حقوق زنان هستیم. وی گفت: «هر چه حکومتی مردمیتر باشد، بیشتر خود را موظف میداند که آزادیهای افراد را محترم بشمارد.»
داوودی مهاجر ادامه داد: «هر چه سنت و آداب و رسوم رسوخیافتهتر باشند، قانون اساسی باید صریحتر و شفافتر و منظمتر باشد. در غیر این صورت، سنتها و رسوم خود را به قانون اساسی تحمیل میکنند و در نتیجه، برابری به وجود نخواهد آمد.»
وی با اشاره به حضور زنان در قانون اساسی در سه بخش قوانین خاص، قوانین عام و مقدمۀ قانون اساسی، اظهار داشت که در قانون اساسی نقشها و حقوق افراد براساس جنسیتشان تعریف شده است، و یکی از مطالبات زن ایرانی این است که نقشها براساس زمان و مکان و نیز مناسبات یک جامعۀ پیچیده تعریف شود.
او همچنین به این نکته اشاره کرد که ایران جزو معدود کشورهایی است که در قانون آن، به برابری جنسیتی اشاره نشده است و گفت: «در اصل 28 قانون اساسی، آزادی انتخاب شغل تصریح شده است، اما در اصل 1117 قانون مدنی این اصل دربارۀ زنان نقض میشود و به نظر شوهر بستگی پیدا میکند. یا اصل 31 قانون اساسی که به حق هر فرد برای داشتن مسکن متناسب با نیازش اشاره میکند و این اصل نیز در قانون مدنی نقض شده و حق انتخاب مسکن به شوهر داده شده است.»
داوودی مهاجر همچنین به بحث دربارۀ کلمۀ «رجال» در قانون اساسی پرداخت و افزود: «در صحیفۀ نور، امام رفع نقایص قانون را یک امر ضروری و تأخیر در آن را موجب آفات دانستهاند. در خود قانون اساسی نیز نیاز به بازنگری پیشبینی شده است و باید به آن اندیشید. اگر این مطالبات پاسخ مثبت دریافت نکنند، سیستم دچار عدم تعادل خواهد شد.»
در این مراسم، رویا طلوعی، از فعالان کرد، نیز به بحث «حقوق زنان اقلیتها در قانون اساسی» پرداخت.
محبوبه عباسقلیزاده، مسئول مرکز کارورزی سازمانهای غیردولتی، دربارۀ مشارکت زنان در قانون اساسی گفت: «قانون اساسی، به لحاظ سیستمی، با جنبش زنان همخوان نیست.» وی افزود: «از نظر جنبش زنان، تمام سیستم قدرت در دست نخبهگرایان مرد است و اصولاً قانون اساسی انسانها را به لحاظ جنسیتی در نظر ندارد.»
آخرین سخنران این نشست، شادی صدر، حقوقدان و فعال حقوق بشر، بود که بحث خود را به «حقوق بشر زنان» اختصاص داد. وی گفت: «به نظر من، موازین و اصولی که به ما کمک میکند تا به یک قانون اساسی متناسب با مطالبات زنان دست یابیم، حقوق بشر زنان است.»
وی با اشاره به اینکه حقوق بشر زنان در برگیرندۀ نگاه به حقوق بشر با منظور کردن شرایط زنان است گفت: «در نگاه اول، حقوق بشر میتوانست تأمینکنندۀ حقوق زنان نیز باشد، اما فقط در حوزۀ عمومی. در حوزۀ خصوصی، که بسیاری از زنان در آن به سر میبرند، شرایط زنان مورد توجه قرار نگرفته و تجاربی که زنان فقط به دلیل جنسیتشان با آن روبهرو هستند نادیده گرفته شده است.»
وی با اشاره به اینکه در قانون اساسی به «برابری در برخورداری از حمایت قانون» نه «برابری در برابر قانون» اشاره شده که لزوماً با هم یکی نیست گفت: «تساوی جنسیتی باید در تمام اصول قانون اساسی در نظر گرفته شود و جزء لاینفک آن باشد.»
میهمانی همبستگی زنان
انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف نیز در برنامهای با عنوان «همبستگی زنان» به اقدامی ابتکاری دست زده و از صنفها و اقشار مختلف زنان از جمله زنان پرستار، کارگر، معلم، دانشجو، زنان افغان و فعالان حوزۀ مسائل زنان افغان و فعالان حوزۀ مسائل زنان دعوت کرده بود تا در فضایی صمیمانه به بیان تجربیات خود بپردازند. با آنکه تمام میهمانان در جلسه حضور نیافتند، یا به علت سختگیری غیرمعمول انتظامات دانشگاه موفق به ورود به دانشگاه نشدند، روند جلسه متفاوت با جلساتی از این دست بود و میهمانان و دانشجویان در فضایی آزاد با یکدیگر وارد مباحثه شدند و البته گاه بحث و جدلی هم میان دختران و پسران دانشجو در میگرفت.
دانشگاههای شهرستانها، به رغم مشکلات و محدودیتهایشان که معمولاً از دانشگاههای پایتخت بیشتر است، در روز جهانی زن امسال حضور بسیار فعالی داشتند.
دانشجویان دانشگاه اصفهان، با وجود مخالفتها و تهدیدها، مراسم روز جهانی زن را در این دانشگاه برگزار کردند. این مراسم با سخنرانی فرزانه راجی در مورد «تاریخچۀ جنبش زنان در ایران» آغاز شد، با نمایشی با اجرای دانشجویان ادامه یافت و با قرائت چند اعلامیۀ دانشجویی خاتمه پیدا کرد.
در عین حال، در این روز، اعضای بسیج دانشجویی این دانشگاه، در اعتراض به نمایشگاه عکسی که در حاشیۀ این مراسم برپا شده بود، پشت در اتاق رئیس دانشگاه به تحصن پرداختند.
فیروزه مهاجر و شادی نیز به دعوت انجمنهای اسلامی دانشگاههای جندی شاپور و چمران در اهواز حضور یافتند. موضوعهای بحث فیروزه مهاجر «فمینیسم و دموکراسی» در دانشگاه چمران و «زن، یک رأی ممتنع» در دانشگاه جندی شاپور و موضوع سخنرانی شادی صدر «حقوق بشر زنان: رویههای تبعیضآمیز» در دانشگاه جندی شاپور بود.
انجمن اسلامی دانشکدۀ علوم پزشکی و علوم سیاسی دانشگاه بوعلی همدان نیز میزبان نسرین ستوده و روزبه آغاجری بود. ستوده دربارۀ «موانع آزادی زنان در حقوق کیفری» و روزبه آغاجری دربارۀ «فمینیسم در زندگی روزمره» سخنرانی کردند.
مجتمع آموزش عالی ملایر هم از جمله دانشگاههایی بود که مراسم روز جهانی زن را به همت «کانون زنان» این دانشگاه برگزار کرد.