ظلم‌ستیزی در عرصه بیداری اسلامی با تکیه بر مبانی عدل علوی (بخش پایانی)

گالیا توانگر
وقتی حضرت علی(ع) در زمامداری خود عدل را محور قرار داد سه جریان قاسطین، مارقین و ناکثین روبه روی ایشان قدعلم کردند. این گروه ها در پی خودمحوری، منفعت طلبی و مصلحت اندیشی تنها متوجه منافع شخصی و دنیاطلبی بودند، پس طبیعی بود که با حکومت قسط علی سر مخالفت برآورند. همواره زیاده خواهان و رانت خواران هستند که در جامعه منافع آنها در تزاحم با منافع توده ها قرار می گیرد و اینها مانع تراشی می کنند و جامعه را به فریب و نیرنگ می کشانند.
در جامعه امروزی نیز از سردمداران غربی گرفته تا فرصت طلبان و منفعت طلبان داخلی همگی دست به دست هم داده اند تا موج عدالت خواهی مردم بیدار دنیا را خاموش کنند. این یک حقیقت انکار پذیر است که در فضای بیداری اسلامی که در منطقه شکل گرفته، درواقع گفتمان عدالت محوری، گفتمانی است که خود یکی از علت های گسترش بیداری اسلامی محسوب می شود. بنابراین ما وظیفه داریم گسترش گفتمان عدالت محوری را در منطقه و در جهان پیش از پیش ترویج کنیم. میان امت های اسلامی باید در جهت مصداق یابی عدالت تبلیغ بیشتری صورت گیرد.
مقام معظم رهبری می فرمایند: «قبل از انقلاب اسلامی در بسیاری از کشورها و از جمله کشورهای اسلامی گروه ها، جوان ها، ناراضی ها و آزادی طلب ها با ایدئولوژی چپ وارد میدان می شدند، اما بعد از انقلاب اسلامی، پایه و مبنای حرکت ها و نهضت های آزادی بخش، اسلام شد. امروز در هر نقطه ای از دنیای وسیع اسلام- که جمعیت یا گروهی، به انگیزه آزادی خواهی و ضدیت با استکبار حرکت می کند- مبنا و قاعده کار و امید و رکن شان تفکر اسلامی است.»
درحال حاضر اقشار مختلف مردم دنیا از هر دین و نژادی دریافته اند که دیگر ایسم ها و مکتب سرمایه داری غرب نمی تواند جوابگوی مطالبات عدالت محور آنها باشد. از این رو نه تنها در کشورهای اسلامی بلکه به نظر می رسد در قلب خیابان های آمریکا نیز موج بیداری به خروش درآمده باشد.
در کشورهای اسلامی به پشتوانه مکتب غنی اسلام از خیلی پیشتر الگوها و مبانی حکومت عدالت را پیش رو داشته اند، اما هنوز در خیالات باطل حس می کردند وابستگی به سرمایه داری کلید حل مشکلات آنهاست. امروز دریافته اند تنها راه نجات آنها قطع وابستگی به غرب است. مردم غرب نیز زیردست بودن صهیونیست ها را دیگر نمی پذیرند و دائما این سؤال را در ذهن دارند که چرا حتی رئیس جمهور ما باید با رأی و نظر صهیونیست ها انتخاب شود؟
عدالت محوری در سیره و منش عملی حضرت علی(ع)
تحولات اروپا و اکنون آمریکا نشان می دهد که فرهنگی جدید در ساختار نظام بین الملل درحال شکل گیری است و آن رویکرد ملت ها به مقابله با ساختارهای غیرمردمی و وابسته به نظام سرمایه داری است. در این بیداری سراسری نیز نکته مهمی نهفته است و آن تأثیرگذاری و تأثیرپذیری ملت ها از یکدیگر بدون نقش دولت ها است.
فرآیندی که دولت ها در آن نقشی نداشته و حتی خود به دنبال ممانعت از تحقق آن هستند. به عبارت دیگر می توان گفت که صحنه بین الملل از دیپلماسی دولت ها به سمت دیپلماسی ملت ها درحال گسترش است و اکنون این ملت ها هستند که برای جهان تصمیم می گیرند و نه دولت ها.
حجت الاسلام علیرضا روحی، مسئول نمایندگی ولی فقیه در ناحیه مقاومت بسیج مالک اشتر با بررسی ابعاد والای شخصیتی امیرالمؤمنین(ع) می گوید: «فرهنگ عدالت و عدالت خواهی در کلام علی(ع)، منطق علی(ع)، سیره و منش عملی ایشان همچون خون در رگ ها جریان دارد. یکی از کامل ترین اسناد بشری که به قلم مبارک حضرت علی(ع) نگاشته شده عهدنامه مالک اشتر است. این عهدنامه که 1400 سال پیش نوشته شده، همچنان زنده در ردیف کامل ترین اسناد حقوق بشر قرار دارد.
جرج جرداق، دانشمند مسیحی و نویسنده کتاب الامام علی(ع) صدای عدالت انسانی ، عهدنامه مالک اشتر را میزان قرار داده و مفاد اعلامیه حقوق بشر را بند به بند با آن مقایسه می کند.»
این پژوهشگر در مورد این که از قیاس بالا جرج جرداق به چه نتایجی دست پیدا کرد، می گوید: «اولا عهدنامه مالک اشتر 1400 سال پیش تنها به قلم و اندیشه یک نفر نگاشته شده درحالی که برای مفاد اعلامیه حقوق بشر سازمان ملل جمع کثیری از اندیشمندان از سراسر دنیا اظهارنظر داشته اند. اما امام علی(ع) شخصا و تنها هنگام عزیمت مالک به مصر عهدنامه را نوشته اند.
ثانیا علمایی که در عصر حاضر مفاد اعلامیه حقوق بشر را نوشته اند دائما بر سر کشورهای ضعیفی که مفاد به نفع آنها نوشته و تصویب شده منت گذاشته و به آنها تفاخر داشته اند، اما علی(ع) به احد تفاخر نداشتند.
در گذر زمان همگان می دانند که مصوبین مفاد حقوق بشر در عصر حاضر بنیان گذاران دروغین حقوق بشر هستند. هرگاه منافع شان به خطر بیفتد، خلاف مفاد عمل می کنند، درحالی که امام(ع) ذره ای از عهدنامه عدالت خود خارج نشدند و به آن چه نوشته بودند، دقیقا عمل کردند. ایشان در خطبه 126 نهج البلاغه می فرمایند: تا زمانی که ستاره ای به دنبال ستاره ای هست، به خدا قسم ذره ای ظلم نخواهم کرد.»
حجت الاسلام روحی با بیان این که علی(ع) به خوبی دریافته بود که عدالت راز بقای حکومت است و حکومتی که برپایه ظلم استوار باشد، دوامی نخواهد داشت، می افزاید: «لذا آنجا که خطاب به ایشان پیشنهاد دادند حالا که مردم قصد بیعت با شما را کرده اند، شما هم به معاویه روی خوش نشان بده، ایشان فرمودند: پیروزی را با ستمگری به دست آورم؟! از دوستی خدا محروم شوم و به دوستی غیر درآیم؟!
ایشان دائما تأکید داشتند که اگر حکومت برپایه عدالت نباشد، چون صلاح و شایستگی و شایسته سالاری از جامعه رخت بر می بندد، تباهی به دنبال خواهد داشت. در نامه 62 نهج البلاغه صراحتا می فرمایند: بیم آن را دارم که حکومت به دست ابلهان بیفتد.»
خروش ملت‌ها در برابر تحقیر غول‌های سرمایه‌داری
در طول همین زمان کوتاه که از عمر بیداری اسلامی می گذرد ، تحولات فوق العاده عظیمی در خاورمیانه و کل جهان واقع گردیده و به اذعان دوست و دشمن، جهان بشریت وارد مرحله ای جدید از حیات خود گردیده است. بیداری سراسر جهان از خاورمیانه، شمال آفریقا تا اروپا و آمریکا و قیام مستضعفین و مقاومت و تداوم حرکت آنها در مقابل مستکبران، حرکت های مردمی و اعتراضات بی سابقه در درون نظام سلطه، بحران فراگیر اقتصادی و در نهایت تزلزل و فروپاشی نظام های مادی، حتی بسیاری را به این نتیجه رسانده است که تحولات عظیم کنونی می تواند دارای ارتباط مستقیم با وعده های ادیان مختلف درباره حاکمیت عدالت، صلح و حرکت جهان در این جهت باشد.
با این حال سایه به سایه این موفقیت های بزرگ عوامل مستکبرین تهدیدها و آسیب هایی را طرح ریزی کرده اند تا مسیر قیام های نوظهور عدالت خواهانه به ویژه در خاورمیانه از مسیر مستقل خود خارج و به وادی وابستگی درافتد.
احسان محمدی، یک فعال دانشجویی توضیح می دهد: «الان اگر می بینید در سطح دنیا قیام هایی در حال شکل گیری اند، بنیان گذاران این قیام ها انسان هایی هستند که از تحمل بی عدالتی ها،ظلم ها و تحقیرها خسته اند. حتی می توان قیام وال استریت را در زمره این قبیل قیام ها قرار داد. جمعیت فعلی آمریکا بالای یکصد میلیون نفر است. این جمعیت چه طور تحمل کنند که رئیس جمهورشان با امضای صهیونیست ها انتخاب شود؟ این در حالی است که تنها 13 درصد مردم آمریکا یهودی هستند.
تحمل این تحقیرها دیگر از ظرفیت مردم آمریکا خارج شده است.
از سوی دیگر ملت های اروپا نیز نسخه ریاضت اقتصادی و قرض های کلان خود را نتیجه بی عدالتی هایی می دانند که در پی نوکری آمریکا بر آنها تحمیل شده است.»
وی امیدوارانه می گوید: «وقتی این قبیل قیام ها یکی پس از دیگری شکل گرفتند و از کشورهای خاورمیانه موج بیداری به اروپا و آمریکا رسید، این شوق ایجاد شد که آنچنان که حکومت حسنی مبارک فروپاشی شد، حکومت آل خلیفه و آل سعود نیز عنقریب سرنگون خواهند شد و حتی در اروپا و آمریکا نیز شاهد تحولات شگرفی خواهیم بود. با این حال نباید تهدیدها و آسیب ها را فراموش کرد که قصد ایجاد وابستگی در دولت های جدید عدالت محور دارند.»
تهدیدها و آسیب‌ها در جریان بیداری اسلامی
یک توطئه در جریان بیداری اسلامی در حال شکل گیری است که باید نسبت به آن خیلی هوشیار بود. غرب درتلاش است تا این گونه به کشورهای تازه انقلاب کرده بقبولاند که اگر چه شما هزینه گزافی پرداخته اید، شهید داده اید و برای براندازی دیکتاتور خون دل خورده اید، اما در نهایت باز هم پیروزی انقلاب شما در گرو وابستگی مجدد به غرب است.
صالح اسکندری، کارشناس مسائل سیاسی توضیح می دهد: «تجربه به ملت ایران نشان داده که وابستگی نمی تواند منجر به توسعه شود، اما حکومت های عدالت محوری که در پی انقلاب های اخیر در خاورمیانه شکل گرفته اند، همواره رو در روی این تهدید قرار دارند که دوباره به غرب و عواملش وابستگی پیدا کنند. در این صورت همه تلاش ها بر باد خواهد رفت. برای مثال در تلاشند دوباره افرادی را در مصر بر مسند کار بنشانند که وابسته به غرب و از عوامل دولت مبارک بوده اند. خانم کلینتون در سفر اخیرش به مصر مبلغ یک میلیارد دلار بابت بخشش بدهی های سابق به دولت مصر کمک کرده است و یا در افغانستان به بهانه اصلاحات، آمریکایی ها به عرصه وارد شده اند و نهایتا بدنه دولت به غرب وابستگی پیدا خواهد کرد.»
این کارشناس صراحتا عنوان می کند: «مرسی رئیس جمهور فعلی مصر 20 تا 30 سال در آمریکا زندگی کرده و خیلی از افرادی که در حال حاضر در دولت مصر هستند، فرزندانشان در کشورهای اروپایی زندگی می کنند. سؤال اساسی این است آیا چنین افرادی که تا این حد حس وطن پرستی ندارند، به خون شهدای انقلاب مصر پایبند خواهند ماند؟ آیا می توانند مجری عدالت در جامعه خود باشند.»
از بیداری اسلامی تا قیام مهدی(عج)
حجت الاسلام شاه فضل، مسئول دفتر نهاد رهبری در دانشگاه علوم پزشکی کاشان بهترین شرایط محقق ساختن عدل در جامعه را این گونه توصیف می کند: «هم حاکمان عادل باشند و هم مردم به سطح پذیرش عدل و قسط رسیده باشند. یعنی مردم باید پتانسیل رعایت قسط را به دست آورند. در قرآن کریم آمده است: لیقوم الناس بالقسط، هدف از انزال کتب آسمانی و فرستادن پیامبران هم این بوده که مردم پتانسیل رعایت عدل را پیدا کنند. بنابراین قسط چیزی نیست که بر مردم وارد شود، بلکه مردم باید مراعات کننده آن باشند.»
وی ادامه می دهد: «ظهور امام عصر(عج) نیز بر این نوع است. مردم تشنه اجرای عدالت می شوند و حاکم عادل را از جان طلب می کنند. این جاست که حاکم عادل نیز پا به عرصه محقق کردن عدل می گذارد.»
حجت الاسلام شاه فضل صراحتا می گوید: «یک جایی است که مردم تنها علیه ظلمی که به آنها روا می شود قیام می کنند، اما در جای دیگر مردم علیه ظلم جهانی قیام می کنند. این جاست که دیگر ظلمی که به مردم فلسطین روا می شود تنها مسئله شخصی خود آن ملت نیست و به همه ملت های مسلمان و همه ملت های آزاده دنیا ربط پیدا می کند. بنابراین باید قیام ها معطوف به مقابله با ظلم جهانی باشند تا زمینه ساز ظهور امام عصر(عج) شده و عدالت جهانی رقم بخورد.»