جان کری، وزیر امور خارجه اوباما دوشنبه شب در یک نطق مطبوعاتی که برخی منابع امریکایی آن را نطق جنگ توصیف کردند، گفت باراک اوباما به این نتیجه رسیده که دولت سوریه مسئول استفاده از سلاحهای شیمیایی در حمله شیمیایی چهارشنبه قبل به سوریه است. ساعاتی بعد از این اظهار نظر، کارلا دلپونته عضو کمیسیون مستقل تحقیق سازمان ملل در سوریه اظهار نظری کاملاً متعارض بیان کرد و گفت: « شهادتهای قربانیان حمله شیمیایی سوریه نشان میدهد که این حمله کار مخالفان بوده است که از گاز اعصاب سارین استفاده کردهاند نه دولت سوریه.»
به گزارش «جوان» سخنرانی دوشنبه شب وزیر امور خارجه امریکا که بسیاری از مطبوعات و رسانههای امریکا متن کامل آن را منتشر کردند، احتمال اقدام نظامی امریکا علیه سوریه را به رغم مخالفتهای بینالمللی به اوج خود رسانده و حتی سیانان عصر دیروز به نقل از مقامهای امریکایی گزارش کرد که امریکا طی چند روز آینده به سوریه حمله خواهد کرد، ولی کاخ سفید عصر دیروز اعلام کرد که «هنوز تصمیمی درباره اقدام نظامی نگرفته است.»
کری در این سخنرانی که در بخشهای مختلف آن سعی شده احساسات افکار عمومی امریکا و جهان را نسبت به حمله شیمیایی چهارشنبه قبل به غوطه دمشق تحریک کند، گفت که تعداد قربانیان گزارش شده، علایم گزارش شده از کسانی که کشته یا مجروح شدهاند، روایتهای دست اول سازمانهای بشردوستانه فعال در صحنه مانند پزشکان بدون مرز و کمیسیون حقوق بشر سوریه همگی نشان میدهند و همه این تصاویر به ما فریاد میزنند که سلاح شیمیایی در سوریه استفاده شده است.
وی در ادامه با استناد به این دلیل که رژیم سوریه دارنده این سلاحهای شیمیایی است، اینکه رژیم سوریه توانایی پرتاب چنین راکت هایی داشته و اینکه رژیم سوریه خواستار پاکسازی معارضان از نقاطی بوده که راکت شلیک شده، حکومت سوریه را مسئول حمله شیمیایی روز چهارشنبه قبل سوریه دانست و گفت که اوباما رئیس جمهور امریکا معتقد است کسانی که از سلاح شیمیایی استفاده میکنند، باید جوابگو باشند.
کمتر از چند ساعت بعد از سخنان جان کری، عضو کمیسیون مستقل تحقیق سازمان ملل در مورد سوریه نتیجهای متفاوت از یافتههای این کمیسیون ارائه و در اظهار نظری اعلام کرد که مصاحبه با قربانیان قویاً نشان میدهد که این شورشیان بودهاند که از گاز سارین در حمله اخیر استفاده کردهاند نه سوریه. در حالی که تیم بازرسی سازمان ملل دیروز برای دومین مرتبه برای تحقیق در باره استفاده از سلاح شیمیایی به محل حادثه رفت، کارلا دل پونته در گفت و گو با تلویزیون سوییس گفت که ظن قوی و منطقی و البته نه مدرک غیرقابل مناقشه وجود دارد که شورشیان (معارضان) سوری از گاز اعصاب استفاده کردهاند.
بیبی سی هم از او نقل کرد که اعضای کمیسیونی که او عضو آن است هنوز شواهدی از اینکه نیروهای دولت سوریه از سلاح شیمایی استفاده کردهاند، پیدا نکردهاند. سخنان دل پونته هر چند موضع رسمی تیم بازرسی سازمان ملل در سوریه نیست، ولی از سوی این تیم رد یا تأیید هم نشده است، به خصوص که این تیم در مرحله کنونی قرار نیست در این باره که کدام یک از طرفهای جنگ سوریه از سلاح شیمیایی استفاده کرده است، اظهار نظر کند.
تشدید لفاظی جنگی آمریکا
با وجود سخنان این عضو تیم بازرسی سازمان ملل، از صبح دیروز شواهد و قرائن بیشتری درباره احتمال اقدام نظامی امریکا علیه سوریه منتشر شد، اقدامی که منابع امریکایی تأکید میکنند محدود و نقطهای خواهد بود. مقامهای امریکایی در گفت و گوهای غیررسمی که دیروز رسانههای امریکایی منتشر کردند، گفتند که هدف حملات امریکا سرنگون کردن اسد نخواهدبود بلکه این حملات محدود و در حد هدف قرار دادن برخی مراکز خاص نگهداری تسلیحات شیمیایی است. چاک هاگل وزیر دفاع امریکا هم دیروز یک بار دیگر تهدید خود را تکرار و اعلام کرد که نیروهای امریکا آمادهاند که در صورت دستور اوباما به سوریه حمله کنند.
جان کری وزیر خارجه امریکا دوشنبه شب گفت که واشنگتن با متحدین خود در تماس است تا نحوه پاسخ به سوریه را بررسی کند. دیروز هم سخنگوی دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس اعلام کرد که درباره درخواست از پارلمان برای بررسی مداخله نظامی احتمالی در سوریه تصمیم میگیرد. همزمان، منابع نزدیک به مخالفان سوری به شبکه اسکای نیوز عربی گفتند ائتلاف مخالفان سوریه با نمایندگان 11 کشور به اصطلاح دوست سوریه در استانبول نشست محرمانه داشتهاند، نشستی که هدف آن فراهم کردن نقشه راهی برای اداره سوریه پس از سقوط دولت سوریه است.
مندز ماخوس، سفیر ائتلاف ملی مخالفان سوریه هم ادعا کرد که در سه یا چهار روز آتی رخدادهایی صورت میگیرد که منطقه و جهان از چند سال گذشته به خود ندیدهاند. کانال ۱۰ تلویزیون رژیم صهیونیستی مدعی شد: باراک اوباما تا ۴۸ ساعت دیگر تصمیم حمله به سوریه را اتخاذ میکند. روزنامه یونانی «کاثیمیرینی» هم نوشت که امریکا در سایه تهدید خود به حمله نظامی به سوریه، از مسئولان یونانی خواسته است تا از دو پایگاه نظامی در جنوب یونان و جزیره کرت استفاده کند.
روزنامه عبری زبان معاریو هم نوشت که تلآویو موشکهای دفاع هوایی پاتریوت خود را به شمال اراضی اشغالی و در نزدیکی مرزهای سوریه منتقل و آنها را در مناطق حساس نصب کرده است. موازی با این تحول، روزنامه فرامنطقهای الحیاه نیز نوشت که هزاران تن از شهروندان اسرائیلی به دلیل ترس از وقوع حمله نظامی غرب به سوریه و پس از آن حمله شیمیایی به سرزمینهای اشغالی، برای خرید ماسکهای ضد گاز اقدام کردهاند.
پوتین به اسد اطمینان داد
با جدی شدن تهدید برای اقدام نظام در سوریه، ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه در پیامی به بشار اسد همتای سوری خود حمایت همهجانبه این کشور از سوریه را اعلام کرد. خبرگزاری سوری «دام پرس» دیروز به نقل از منابع آگاه گزارش کرد نماینده ویژه رئیسجمهور روسیه با انتقال پیامی به رهبری سوریه اظهار داشته «روسیه اجازه سقوط هیچ گونه موشک و یا بمبی را در سرزمین سوریه در صورت تجاوز خارجی به این کشور نخواهد داد و در یک صف واحد با سوریه میایستد.»
ولید معلم وزیر امور خارجه سوریه هم دیروز در یک موضعگیری رسمی تأکید کرد روسیه دست از حمایت از سوریه بر نخواهد داشت. وزیر خارجه سوریه همچنین در کنفرانس خبری بر دفاع از کشور در مقابل تجاوزات احتمالی امریکا تأکید کرد و گفت: اگر حملهای انجام شود با تمامی امکاناتی که در اختیار داریم از کشورمان دفاع میکنیم و جهان را شگفتزده میکنیم.
المعلم با رد ادعای استفاده ارتش سوریه از سلاح شیمیایی علیه مردم خود در غوطه تأکید کرد: کسانی که چنین ادعایی دارند مدارک و اسناد خود را اعلام کنند. وزیر امور خارجه سوریه گفت: همه ما صدای طبلهای جنگ را در اطراف خود میشنویم و به نظر من اگر بخواهند به سوریه حمله کنند، بهانه استفاده از سلاح شیمیایی واهی و ناچیز است. اگر بخواهند اراده مردم را سست کنند من گمان نمیکنم موفق باشند، زیرا مردم میزان مقاومت خود را ثابت کردهاند.
همچنین پوتین در یک تماس تلفنی با دیوید کامرون نخست وزیر انگلیس تأکید کرد هنوز هیچ شواهدی مبنی بر اینکه آیا از سلاح شیمیایی در حملات اخیر سوریه استفاده شده یا اینکه چه کسی مسئول این رویداد است، به دست نیامده است.
نظر ایران و حزبالله
رهبران حزب الله لبنان نسبت به هرگونه دخالت نظامی غرب در سوریه هشدار داده و اعلام کردند، نتیجه آن آغاز جنگ منطقهای است. عراقچی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز دیروز در نشست هفتگی خود هشدار داد که هرگونه اقدام نظامی در سوریه محدود به این کشور نخواهد ماند.