ظريف وزير امور خارجه: نبايد نگران سروصداي تندروها بود

وزیر امور خارجه گفت: بسیار متاسفم که می شنوم بعضی از همسایگان ما گفته‌اند باید برای سوریه راه حل نظامی پیدا کرد؛ این نشان دهنده این است که اصلا درک صحیحی از شرایط در منطقه ندارند.

به گزارش خبرنگار سیاسی خارجی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، محمدجواد ظریف که در برنامه تلویزیونی نگاه یک سخن می گفت با گرامی‌داشت یاد شهدای دولت خاطرنشان کرد: الگویی که باید از همه شهیدانی که با همه وجودشان برای این کشور مایه گذاشتند گرفت این است که در واقع هر چه داریم از این انقلاب، کشور و مردم است و باید همه چیزمان را برای این کشور و مردم فدا کنیم. این شهدا سعادت داشتند که با جان‌شان این موضوع را به اثبات برسانند و ما امیدواریم با هر چیز دیگری که داریم این را به اثبات برسانیم.

وی درباره دستور کار و محورهای سفرهای پادشاه عمان و معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل به تهران گفت: محورها متفاوت بود، اما شباهت‌هایی هم داشت. پادشاه عمان به دلیل روابط بسیار خوبی که همواره بین عمان و ایران به عنوان دو همسایه وجود داشته قصد داشت به عنوان یک اقدام نمادین اولین مقامی باشد که پس از مراسم تحلیف آقای روحانی به تهران می‌آید و درباره موضوعات مخلف صحبت کنند. هم به عنوان یک اقدام نمادین بود و هم بحث‌های مختلف روابط دوجانبه و همکاری‌های مهم اقتصادی و تجاری در حوزه نفت و گاز و ترانزیت بین دو کشور مطرح بود و توافقات خوبی در این سفر بین دو دولت و وزرای مربوطه انجام شد.

رییس دستگاه دیپلماسی با بیان اینکه در این سفر مباحث منطقه‌ای مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت، افزود: منطقه ما با تهدیدات و خطراتی مواجه است که دیدگاه دو کشور نسبت به آنها نزدیک است. تهدید فرقه گرایی، افراط، سوء استفاده از وضعیت‌های بحرانی، دخالت خارجی، کوتاه بینی و کوتاه نظری و پیگیری اهداف سیاسی به قیمت حیات مردم و جان انسان‌های بیگناه در منطقه ما وجود دارد و منطقه مار ا به شدت مورد مخاطره قرار داده است که دو کشور دیدگاه‌های نزدیکی نسبت به این تهدیدات داریم که در این زمینه‌ها صحبت شد.

ظریف ادامه داد: با توجه به تحرک نسبتا قابل توجه عمان در صحنه جهانی، تحولات بین‌المللی مورد بحث و بررسی روسای دو کشور بود و پادشاه عمان ملاقات خوبی نیز با مقام معظم رهبری داشت.

وی همچنین با بیان اینکه در سفر معاون سیاسی دبیرکل سازمان ملل درباره موضوع سوریه رایزنی شد، گفت: معاون سیاسی بان‌کی‌مون ماموریت ویژه درباره سوریه و تحولات خاورمیانه و به ویژه مصر و سوریه داشت و در این زمینه با وی گفت‌وگو کردیم که در آن بر مواضعمان درباره سوریه، ضرورت یافتن راه حل سیاسی و پایان یافتن به کشتار و جنگ و برادرکشی و دخالت خارجی و توقف کشتارها و خونریزی تاکید کردیم.

ظریف اضافه کرد: متاسفانه برخی این روزها فکر می‌کنند مساله سوریه راه حل نظامی دارد و ما خبرهای زیادی از تهدید به استفاده از زور می‌شنویم که واقعا نگران کننده است.

مهم نیست این تهدیدها جدی باشد یا خیر، بلکه مساله این است که تعدادی از دولت‌ها به خودشان اجازه می‌دهند که در قرن بیست و یکم به روش قرن نوزدهم رفتار کنند. فراموش کرده‌اند که کشورهای متمدن 60 سال پیش تصمیم گرفتند که تهدید به استفاده از زور را از روی میز بردارند. این گونه نیست که هر کشوری اجازه داشته باشد مانند قرون وسطی هر زمان که خواست به زور متوسل شود. قانون جنگل مدتهاست که از روابط بین‌المللی حذف شده است. امروز برخی از کشورها خود را هم‌زمان در موضع قاضی و هیات منصفه و دادستان گذاشته‌اند و می‌خواهند تصمیم خود را هم اعمال کنند.

بسیار باعث تاسف است که در سوریه جنگ داریم و باعث تاسف است که حتی امکان استفاده از سلاح‌های شیمیایی ایجاد شده است.

وی افزود: ایران قربانی سلاح‌های شیمیایی است . بنابراین هیچ دولتی به اندازه ایران این حق را ندارد که استفاده از سلاح های شیمیایی را به هر شکل آن محکوم کند. زیرا دیگرانی که دیروز اسناد اقداماتشان منتشر شد که با وجود اینکه می دانستند رژیم صدام از سلاح های شیمیایی استفاده می‌کند به صدام اطلاعاتی می‌دادند که در استفاده از همان سلاح شیمیایی علیه مردم بیگناه غیرنظامیان در سردشت و حلبچه استفاده می‌کرد امروز به یک بهانه و بدون اینکه چیزی ثابت شده باشد و مشخص شده باشد که چه کسی مسوول این جنایت عظیم علیه بشریت است برای خود تصمیم می‌گیرند که جنایت دیگری مرتکب شوند و آن تهدید به استفاده از زور است. تهدید به استفاده از زور در دنیای کنونی هیچ جایگاهی ندارد.

وی درباره خصومت برخی کشورها و رژیم صهیونیستی با سوریه گفت: آنها از شرایطی که متاسفانه در سوریه اتفاق افتاده استفاده و آن را تشدید می‌کنند تا به اهداف توسعه‌طلبانه خود در قالب حمایت از رژیم صهیونیستی و یا دامن زدن به اختلافات فرقه‌ای خود برسند.

وزیر خارجه ادامه داد: برخی از این مشکلات نیز به دلیل نگاه‌کوتانه بینانه از شرایط است. وارد شدن به رقابتهایی که اصلا وجود ندارد. ما اعتقاد نداریم که نیاز داریم با کشورهای دیگر در این منطقه رقابت کنیم . ما منافع و نگرانی‌های مشترکی با همسایگان‌مان در خلیج فارس و کشورهای مسلمان و همه کشورهای منطقه داریم. خطر افراط همه ما را تهدید می‌کند و شاید این خطر آنها را بیش از ما تهدید می‌کند، اما متاسفانه در طول چند دهه گدشته پس از انقلاب اسلامی بارها دیده‌ایم با نگاه کوتاه‌بینانه از رژیم هایی مانند صدام و یا گروه هایی مانند القاعده و طالبان حمایت کرده‌اند که در آخر بلای جان خودشان شده اند و خودشان را گرفتار کرده‌اند.

ظریف گفت: اینکه در منطقه ما جنگ داخلی، کشتار و قتل انسان های بی گناه رخ می دهد باعث نگرانی است. باید محکوم شود. کشتن حتی یک انسان جرم است و حتی استفاده از کمترین سلاح شیمیایی یک جرم بین‌المللی است که باید در هر شکل و به هر صورت آن محکوم شود. ایران به عنوان قربانی سلاح‌های شیمیایی به هیچ وجه آمادگی ندارد که استفاده از سلاح‌های شیمیایی را تحمل کند اما این آمادگی را هم ندارد که تحمل کند که گروهی از کشورها به خود این اجازه را بدهند که با وجود سابقه‌شان به یک بهانه یا بهانه دیگری بخواهند به منطقه لشکرکشی کنند و منطقه را به خاک و خون بکشند و افراط را در منطقه ترویج کنند و آن را به پرتگاه خشونت و درگیری ببرند که حتما آثار و تبعات آن از مرزهای مصر و سوریه فراتر می‌رود و آثار آن دامن این کشورهای منطقه و حتی به خارج از منطقه هم خواهد رفت.

به آقای فلتمن گفتم تبعات هرگونه ماجراجویی و دخالت خارجی حتما فراتر از مرزهای آن کشور خواهد بود و کل منطقه را به آتش می کشد و نمی تواند در یک منطقه ترویج داده شود. افراط و خشونت حد و مرز نمی شناسد و در یک منطقه نمی تواند محصور شود.

وی گفت: پاسخ افراط گرایی که در افغانستان ترویج دادند را در برج‌های دوقلوی نیویورک گرفتند. افراط و خشونت حد و مرز نمی‌شناسد. شما باید با مبنای افراط و خشونت برخورد کنید نه اینکه فکر کنید اگر آتش افراط را در خانه همسایه به پا کردید این آتش را از خودتان دور کردید، این در دنیای به هم پیوسته کنونی یک خیال خام باطل است.

وی درباره اینکه آیا پیامی از سوی معاون سیاسی بان کی مون و پادشاه عمان به ایران منتقل شده است؟ گفت: شان پادشاه عمان بالاتر از این است که پیام بیاورد. ما روشهای رسمی از طریق دولت سوییس که حافط منافع آمریکا است داریم که پیام ها را منتقل می‌کند. اما با توجه به اینکه ایران و آمریکا 35 سال است با هم ارتباط ندارند برخی کشورهایی که با دوطرف ارتباط دارند برداشتهایشان را از دیدگاه‌های دو طرف به هم منتقل می کنند که من اسم آن را انتقال پیام نمی‌گذارم بلکه بیشتر آن را به عنوان انتقال برداشت‌ها و کمک به فهم بیشتر شرایط می‌دانم.

وزیر خارجه ادامه داد: درست است که آقای فلتمن شهروند آمریکا است و قبلا هم در وزارت خارجه آمریکا بوده است اما ایشان دیگر آن مسوولیت را ندارد و در یک جامعه بین المللی مشغول فعالیت است. طبق تعریف وقتی افراد به سازمان های بین المللی می پیوندند باید خدمتگزار جامعه بین‌المللی باشند به جای اینکه خدمتگزار یک جامعه به خصوص باشند . البته ممکن است که برخی منافع کشور خود یا کشوری که تابعش هستند را کماکان دنبال کنند اما سفر فلتمن به ایران به عنوان معاون سیاسی دبیر کل سازمان ملل بود و در این قالب هم با ما گفت وگو کرد و نظارت خود و سایر کنشگران را به ما منتقل کردند.

وی تاکید کرد که سازمان ملل می‌تواند نقش برجسته و محوری در پایان دادن به خشونت‌ها ایفا کند. باید به دنبال راه حل سیاسی بود و روشی یافت که همه گروه‌ها در سوریه بتوانند با هم زندگی کنند و این بازی خطرناک خارجی است که گروه‌ها را به جان هم انداخته است. برخی فکر می‌کنند که سوریه راه حل نظامی دارد. بسیار متاسفم که می شنوم بعضی از همسایگان ما گفته‌اند باید برای سوریه راه حل نظامی پیدا کرد. این نشان دهنده این است که اصلا درک صحیحی از شرایط در منطقه و درک صحیحی از منطقه ندارند.

امروز نمی شود برای مشکلات پاسخ نظامی پیدا کرد بلکه باید پاسخ هایی از طریق همکاری و یافتن منافع مشترک پیدا کرد. مخصوصا در داخل یک جامعه و شهر اگر بخواهید با نیروی نظامی و سرکوب رفتار کنید آتشی را ایجاد می کنید که هیچ گاه متوقف نخواهد شد. با نیروی نظامی و سرکوب نمی‌شود مشکلات را حل کرد. این تصور که می شود برای سوریه راه حل نظامی یافت واهی و باطل است و باید سازمان ملل نقش ایفا کند و این تصور را پایان دهد تا گروه های مختلف سوری راه حلی بیابند که مورد توافق همه باشد.

ظریف درباره اینکه آیا تحرکات و سفر خاصی دراین باره دارید؟ گفت: گفت‌وگوهای تلفنی در این باره داشته ام و امروز و فردا این گفت‌وگوها ادامه دارد . مشغول رایزنی گستره هستیم که مانع وقوع فاجعه ای شود که تله‌ای است که افراطی ها برای آمریکایی ها و دیگران ایجاد کرده اند. به نظر می رسد تله و دام بسیار بد و خطرناکی برای آمریکا ایجاد کرده اند و اگر در این دام گرفتار شوند حتما خاطره بسیار بدی را از دوران ریاست جمهوری‌شان برای مردم به جای خواهد گذاشت.

ظریف درباره اینکه گفته است که دولت فقط باید یک سیاست خارجی داشته باشد گفت: هیچ دولتی در دنیای کنونی نمی تواند سیاست ها متفاوت داشته باشد . ممکن بود زمانی بتوانید سیاستهای متفاوت را دنبال کنید و گرفتار تنتاقض نشوید . اما امروز با وجود شبکه های ارتباطی هر حرفی را در هرجایی بزنید ناگزیر در دنیا پخش می شود. ضمن اینکه سیاست خارجی حوزه حاکمیت است. در حوزه حاکمیت هر حاکمیتی یک صدا دارد . درست است که در این داخل حاکمیت ها دیدگاهها و گروه های مختلفی وجود دارد و یکپارچه نیستند اما در نهایت مجموعه حاکمیت باید یک سیاست را دنبال کند.

باید همه براساس قاعده ای رفتار کنند. سیاست خارجی یک حوزه تخصصی است و کشور باید یک سیاست خارجی داشته باشد. سیاست خارجی حوزه شعار، بازی جناحی و دعوای داخلی نیست.حوزه ای نیست که در آن بخواهید از سوی بعضی ها تشویق شوید نیست. بلکه حوزه پیگیری مستمر آرمانها و منافع ملی است.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا همچنان معاونت بین‌الملل ریاست جمهوری که در دولت دهم ایجاد شد و کار خود را دنبال می‌کند و آقای سعیدلو گفته است که کار خود را در این حوزه دنبال می‌کند گفت: آنچه از آقای دکتر روحانی شنیدم این است که قصد ندارند از این معاونت استفاده کند به علت اینکه معتقد است این کار وزارت خارجه است و در آنجا باید پیگیری شود البته حتما وی باید در این باره تصمیم بگیرد.

ظریف با بیان اینکه ضرورتی ندارد دستگاه های مختلفی بخواهند سیاست خارجه را به پیش ببرند گفت:‌ وزارت خارجه یک دستگاه صنفی نیست بلکه دستگاه حاکمیت است. اینکه هر جا بخواهد سازو کاری داشته باشد که برای خود سیاستی را به پیش برد ضروری نیست. وزارت خارجه درواقع معاونت بین الملل ریاست جمهوری است. امیدوارم بتوان در دولت تدبیر و امید با تدبیر ریاست محترم جمهوری همه کارهای سیاست خارجی را در یک مجموعه در خدمت منافع ملی قرار داد و وزارت خارجه با توجه به تخصصی که کارشناسان دارند در این حوزه فعال شود.

وزیر امور خارجه ادامه داد: البته سازمانهایی مانند سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی که دستگاه قانونی است، بر اساس مقرارت کشور عمل می کنند و وزارت خارجه هم در آنجا نقش و هماهنگی و همکاری دارد و‌ حوزه فعالیتش مشخص است و وزارت خارجه در نمایندگی های خود از همکاران سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به عنوان رایزنان فرهنگی استفاه می کند که رابطه بسیار خوبی همواره میان این دو وجود داشته است.

وی افزود: ‌همانطور که ممکن است در نمایندگی‌های خود از دیگر دستگاه‌ها هم مشاوران، وابسته ها یا رایزنانی داشته باشید، همه کشورها در نمایندگی‌های خود وابسته نظامی دارند که از دستگاه مربوط می‌آید یا وابسته اقتصادی دارند که در بسیاری موارد از دستگاه های اقتصادی می آید،‌ مجموعه این سازوکارها در یک شکل منسجم سیاست را به پیش می‌برد ولی اگر هر کس بخواهد برنامه خود را دنبال کند آن وقت ترکیب ناهمگونی و ناهماهنگی را خواهیم داشت که نمی تواند منافع کشور را به پیش ببرد و در حوزه قوانین هم وزارت خارجه است که باید دیگر دستگاه‌ها را هدایت کند. باید همه در قالب سیاستی که از سوی حاکمیت طراحی شده و مسوول اجرای آن سیاست در خارج از کشور و در روابط خارجی وزارت خارجه است. هرکسی نمی تواند در این حوزه ساز خود را بزند و مواضع خود را اعلام کند.

وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه هر کسی نمی تواند مواضع متضادی در حوزه سیاست خارجی اعلام کند، تصریح کرد: بعضا حرفها در دنیای امروز بار ویژه معنایی دارند که می توانند برای کشور نفوذ یا آسیب پذیری ایجاد کنند که باید با تشخیص، آینده نگری و پرهیز از شتاب زدگی و شعار صورت بگیرد. دستگاه سیاست خارجی طبق تعریف این وظیفه را دارد که این کار را بکند و از دیگران هم خواهش کند که همراهی کنند.

ظریف در باره انتخاب معاونان و سفرا گفت: حتما مشورت برای انتخاب بهترین‌ها کمک می کند و در دو هفته گذشته مشغول مشورت بودم.

وی افزود:‌ وزارت خارجه همیشه در حال گردش است چرا که 150 نمایندگی خارج از کشور داریم و مسوولان این نمایندگی ها و کارشناسان آن از همین بدنه وزارت خارجه انتخاب می شوند و هر سال تقریبا 50 نمایندگی روسا و معاونان آن عوض می شوند.

ظریف تصریح کرد: امسال به علت اینکه دولت جدید بود همه اینها در این چند روزه متراکم شده است از این رو یک کار سنگین در این روزها این است که‌ دوره نمایندگی های این مسوولان را که دوره ماموریشان به پایان رسیده است با مدیران داخلی جایگزین کنیم.

وزیر امور خارجه طرف مشورت خود را ریاست جمهوری، مجلس، دانشگاهیان، گروه های سیاسی و همکاران در وزارت خارجه و معاونان کنونی بیان کرد و گفت: اکثر این افراد دوست و همکارم بودند و نیز با تعدادی قابل توجهی از دیپلمات های برجسته کشور داریم که 8 سال است خانه نشین هستند. اینها سرمایه‌های کشور هستند و این توانمندی‌ها نباید هدر رود. امیدوارم در دوران مسوولیتم هیچ فرد توانمندی به خاطر دیدگاه‌های سیاسی و گرایشات فکری کنار گذاشته نشود. همه باید در جهت پیشبرد منافع کشور و بهبود معیشت مردم با هم همکاری کنند.

ظریف، تخصص را یکی از چند معیار بسیار مهم خود در تعیین مسوولان بیان و اضافه کرد:‌ وزارت خارجه حوزه آزمون و خطا نیست و فرد باید آبدیدگی لازم را داشته باشد نه این که بدون تخصص وارد شود و با هزینه این ملت یاد بگیرد.

وی افزود: ‌البته برخی از ما به هزینه این مردم یاد گرفتیم و من همین جا می خواهم از مردم عذرخواهی کنم، آن زمانی که به هزینه شما یاد گرفتیم،‌ چاره دیگری نبود، انقلاب شده بود و ما مجبور بودیم با روش آزمون و خطا کار کنیم اما هم اکنون 35 سال از انقلاب می‌گذرد و یک نسل کارگزار این نظام را تربیت کردیم لذا وقت آزمون و خطا نیست و ‌وقت استفاده از تجربه و دانش است.

وزیر امور خارجه با بیان اینکه اکنون تعداد زیادی دانشجو در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری با رشته های مرتبط داریم، ادامه داد: وزارت خارجه سلسله مراتبی و خیلی شبیه به ارتش است از این رو کسانی که از دانشگاه فارغ التحصیل می شوند نباید توقع داشته باشند که فردا مدیرکل یا سفیر یا رییس اداره شوند.

ظریف تاکید کرد:‌ تخصص و تعهد دو قسمت جدایی‌ناپذیر یک کارگزار ایران است که باید هر دو را داشته باشد.

وی در خصوص وضعیت کارمندان قراردادی در وزارت امور خارجه با بیان اینکه در طول مدت خدمت شاهد بودم دوستان بسیار خوبی به دلیل موانعی که برای استخدام وجود داشته، ناگزیر بودند از روش‌های قراردادی استفاده کنند، گفت:‌باید دید که قانون چه امکانی برای ما فراهم می‌کند که این عزیزان به عنوان کارمندان رسمی استفاده شوند.

ظریف با اشاره به مقررات وزارت خارجه برای ورود به این وزارتخانه، خاطرنشان کرد: باید آزمون استخدامی برگزار شود و افراد براساس توانمندی‌هایشان گزینش می‌شوند و وارد این وزارتخانه می‌شوند و این روند باید به طور طبیعی ادامه پیدا کند.

وزیر خارجه با بیان اینکه تا امروز نقشی در گزینش و استخدام افراد نداشته‌ام، افزود: الان که مسوولیت دارم تمام تلاش خود را به کار خواهم برد که مبنا شایسته سالاری باشد و کسانی که شایستگی دارند وارد وزارت امور خارجه شوند. دوستان وهمکاران گرامی که با روش های دیگری وارد شدند و یا قراردادی بوده اند و البته خیلی از کارهای مهم ما توسط دوستان و همکارانی صورت می‌گیرد امیدوارم همه اینها را به تدریج تبدیل وضعیت کرد و از مزایای کارمند رسمی استفاده کنند البته بدون اینکه قولی بدهم که خلاف قانون کاری انجام دهم.

وزیر خارجه در ادامه درباره انتخاب نماینده ایران در سازمان ملل گفت: آقای خزاعی نماینده کنونی ایران در سازمان ملل شش سال است که این وظیفه سنگین را بر عهده دارند. بالاخره این وظیفه در وزارت خارجه می‌چرخد و درباره جانشین ایشان هنوز تصمیم‌گیری نشده است.

وی درباره انتخاب سخنگوی زن برای وزارت امور خارجه نیز گفت: اعتقاد دارم که بانوان فرهیخته و توانمند باید در همه حوزه‌ها از جمله سیاست خارجی نقش داشته باشند و تصویر واقعی از جامعه مسلمان و معتقد ایرانی را به دنیا نشان دهند. در کنار آن معتقدم استفاده از ظرفیت‌های همه همکاران باید بر اساس توانمندی‌ها و تخصص‌هایشان باشد. وقتی مدیران جدید وزارت خارجه را اعلام می‌کنیم باید نقش زنان در آن برجسته باشد؛ چه در حوزه سخنگویی و چه در حوزه‌های دیگر. البته تعییر سفرا صرفاً در اختیار وزارت خارجه نیست و سفیر را به پیشنهاد وزیر خارجه، رییس‌جمهور انتخاب می‌کند. پیشنهادهایی را برای برخی سفارت‌ها از بین بانوان توانمند ارائه می‌دهیم تا نتایج آن اعلام شود و امیدواریم مثبت باشد.

وزیر امور خارجه کشورمان همچنین در پاسخ به این پرسش که ممکن است نام بانوی سخنگوی وزارت خارجه را بفرمایید، گفت: من هنوز نگفتم که سخنگو قرار است خانم باشد و شما یک مرحله جلوتر رفتید و نام وی را می‌پرسید. اجازه دهید تمام معاونان و مدیریت وزارت خارجه را در چند روز آینده اعلام کنم.

ظریف اولویت خود را در سیاست خارجی ارتقای عزت ایران و ایرانی بیان کرد و گفت: این اولویت همه ماست و باید این جایگاه را به جایی ببریم که شان ایران و ایرانی است و درواقع همه این غبارهایی را که بدخواهان بر چهره ایران و ایرانی نشاندند،‌پاک کنیم.

وی درباره ‌بهبود وضعیت معیشتی مردم با اشاره به اینکه امروز بسیاری از مشکلات زندگی مردم با شرایط جهانی و بین المللی ارتباط پیدا می کند، افزود : نه تنها تحریم بلکه سیاست خارجی اصولا باید در خدمت توسعه همه جانبه و پیشرفت هدفمند کشور باشد و در بسیاری از کشورها در حوزه سیاست خارجی امکانات پیشبرد روابط اقتصادی، پیدا کردن شرکا و بازارهای جدید اقتصادی جزو اولویت ها قرار دارد و برای ما هم باید همین طور باشد.

ظریف تصریح کرد: آقای دکتر روحانی در فعالیت های انتخاباتی خود روی این موضوع بسیار تکیه کردند و ایشان و دولتشان بر تعهدات خود در زمان انتخابات پایبند هستند.

وزیر امور خارجه گفت: ‌اولویت دیگری که هر سیاست خارجی دارد بهبود روابط با بقیه دنیا به ویژه همسایگان است و ما هم در محیط بسیار پر آشوب، پرتنش و حساسی زندگی می کنیم‌ لذا وظیفه داریم حسن همجواری و گفتگو ها را با همسایگان افزایش دهیم، سوء‌تفاهم ها را بر طرف کنیم، زمینه را برای همکاری اضافه کنیم و همین طور در سطح بین المللی در پی تنش زدایی هستیم.

وی با بیان اینکه تنش بی‌جا را با هیچ کس نمی خواهیم و در پی جنگ با هیچ کس نیستیم، افزود:‌ ایران کشوری ذاتا صلح طلب است، نیروی انسانی خوبی داریم و هر امکان طبیعی که بخواهیم در اختیار ما هست، کشوری داریم که همزمان جایی تابستان و جایی زمستان است و همه امکانات مورد نیاز را دارد لذا نیاز به کشورگشایی ندارد و 250 سال است که ایران علیه هیچ همسایه ای اقدام نظامی نکرده است.

ظریف ادامه داد: کشورمان چند بار مورد تجاوز قرار گرفته و با شهامت از خود دفاع کرده است اما به هیچ کشوری تجاوز نکرده است و ‌اینها مشخصه های این کشور بزرگ است و دنیا باید آنها را بداند.

وی گفت:‌ اینها اولویت‌های ما در وزارت خارجه است و می ��واهیم چهره ای قدرتمند،‌ عزتمند و صلح‌طلب را از ایران به دنیا نشان دهیم،‌ کشوری که آماده است به هر کشوری که دست دوستی به سمتش دراز می‌کند با چشم باز و دیدگاه بلند دوستی برقرار کند و منافع ملی و آرمانی خود را فراهم کند.

وزیر امور خارجه کشورمان عمده ترین چالش پیش روی سیاست خارجی را شرایطی که به ناحق برای ما در سطح بین المللی ایجاد کرده‌اند دانست و افزود: در واقع موضوع هسته‌یی ایران را بدون هیچ وجه قانونی به عنوان یک تهدید مطرح می کنند.

وی ادامه داد : برخی ندانم کاری ها ممکن است در این زمینه کمک کرده باشد اما علت آن حتما ناشی از سیاست هایی که توسط گروههایی که در پی جنگ هستند و از تنش بهره می برند، است .

ظریف تصریح کرد: حیات برخی وابسته به اختلاف و تنش و درگیری است و نباید برای اینها زمینه ایجاد کنیم و باید زمینه فراهم شده را هم از دست اینها بگیریم. ما به دنبال حفظ حقوقمان هستیم. آنها که سلاح هسته یی دارند مجبورند در کابوس نابودی متقابل تضمین شده زندگی کنند این زندگی امنی نیست و فکر نمی کنم در ایران کسی بخواهد در این کابوس زندگی کند و سیاست رهبران کشور هم این نیست.

وزیر امور خارجه افزود : سیاست آقای دکتر روحانی و بنده به عنوان کارگزار سیاست خارجی دولت تدبیر و امید این است که اجازه ندهیم با سوء‌استفاده از شرایط بتوانند از ایران چهره ای بسازند که با واقعیت تفاوت بسیار دارد.

وی گفت: ‌ایران ضمن آن که بر بهره برداری از همه فناوری های نوین از جمله فناوری هسته‌یی تاکید می کند،‌ هیچ نیازی به سلاح هسته‌یی ندارد تا بخاهد قدرت خود را به دنیا نشان دهد و ‌این سیاست ماست و این شرایط جغرافیایی، سیاسی و نظامی ما و نیز دیدگاه مذهبی ما که مقام معظم رهبری تبیین و تدوین فرمودند، استفاده از سلاح کشتار جمعی را حرام شرعی می‌دانند که این یک شعار نیست، علاوه بر حرام شرعی دانستن، آن را خطر برای امنیت ملی تلقی می‌کنیم.

ظریف با بیان اینکه حتی این تصور که ایران در پی برنامه غیر صلح‌آمیز هسته‌یی است برای امنیت ملی ما ضرر دارد، افزود:‌ ما در منطقه‌ای زندگی می‌کنیم که ایران بزرگترین قدرت طبیعی آن منطقه است و نیازی به سلاح نداریم که قدرت خود را نشان بدهیم.

وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: ضمن این که امروز قدرت نظامی حرف اول را در دنیا نمی‌زند، آن چه قدرت می دهد، آن حوزه ای که برای جمهوری اسلامی قدرت ایجاد می کند گفتمان انقلاب اسلامی و استقلال ما است.

وی افزود: ایران یک الگو است و حرف جدید برای زدن در دنیا داریم و نمونه جدید را ارائه می دهیم که آن مردم سالاری نه وارداتی و نه سفارشی بلکه مردم سالاری مبتنی بر ارزشهای مذهبی و ملی است.

ظریف گفت:‌ این حرف جدید است که برای پردازش در دنیا جا دارد، همین موضوع کسانی را که نمی خواهند حضور جدی ما را در سطح بین المللی ببینند نگران می کند.

وی افزود: آن چه که به شما در سطح بین المللی نفوذ می دهد این است که دیگران شما را به عنوان یک الگوی مثبت بشناسند، آنچه آمریکایی‌ها از آن به تسخیر قلب‌ها و مغزها یاد می‌کنند.

ظریف تصریح کرد:‌ آمریکا و روسیه می‌توانند چند ده بار خود و بقیه دنیا را از بین ببرند از این رو به بازدارندگی هسته‌یی اصطلاحا دیوانگی می‌گویند، این امنیتی است که جایی در ایران ندارد، نه جایی در تفکر مذهبی و نه در تفکر راهبردی ما و‌ نه نیازی به آن داریم،‌این موضوع باید برای دنیا روشن شود،‌مردم ما می‌دانند.

وزیر امور خارجه گفت: ‌مردم ما می دانند که اگر روی حق هسته‌یی پا فشاری می‌کنیم برای این است که عزت کشور را می خواهیم و به کسی اجازه نخواهیم داد تا به ما دیکته کند چه کاری را باید و چه کاری را نباید انجام دهیم.

رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان درباره بهانه آمریکایی ها درخصوص موضوع هسته یی گفت: آنها می خواهند از این روش قدرت ایران را بکاهند.برخی با ایجاد ترس و واهمه زندگی می کنند. تندروها دنبال نگران کردن مردم هستند.

وی تاکید کرد: باید در این فضا مانع شد آنها که منافعشان در دریگری است بتوانند بهانه جویی کنند که فضای بین المللی را همراه خود کنند.رایس در مصاحبه ای مطبوعاتی گفت که نمی دانم ایرانی ها چه کرده اند که دنیا درباره موضوع هسته یی ما را مقصر می داند ما باید کاری کنیم که دنیا ایران رامقصر بداند. نیابد به کسانی که دنبال ایجاد درگیری و وحشت و تنش در دنیا هستند و از این طریق می خواهند به دنیا حکومت کنند اجازه دهیم که دنیا را از ما بترسانند. ایران باید با نشان دادن عزم جدی برای پیگیری منافعش و از سوی دیگر اراده سیاسی که هر گونه سوءتفاهمی را درباره برنامه هسته یی اش رفع کند در این باره اقدام کند و نشان دهد که عباراتی که ممکن است ناآگاهانه استفاده شده باشد و در دنیا سوءتفاهم ایجاد کرده است بیشتر با توجه به فضای داخلی و بدون توجه به فضای بین المللی بوده است.

وی درباره برخی اقدامات آمریکا علیه ایران نیز گفت: معتقدم هنوز طرف مقابل به این فهم نرسیده است که در دنیای امروز نمی شود به هزینه دیگران پیشرفت کنید. نمی شود به هزینه دیگران امنیت داشته باشید و برای مردمتان امنیت ایجاد کنید. اگر می شد 11 سپتامبر اتفاق نمی افتاد و اگر می شد آمریکایی ها باید احساس می کردند که کاملا در امنیت هستند. امنیت واقعیت به هم پیوسته است و توسعه و رفاه کالای همگانی است. غربی ها و به خصوص دیدگاه حاکمی در آمریکا هنوز به این فهم از وقایع بین الملل نرسیده است. شرایط بین الملل امروز نیازمند درک جدیدی است.

ظریف با بیان اینکه تحریم ها هم ناشی از همین درک غلط است تصریح کرد: تحریم‌ها نمی‌توانند سیاستی را به ملتی تحمیل کنند. تحریم‌ها بر مردم فشار می‌آورند اما هیچ وقت نتوانسته سیاست‌ها را عوض کند. آنچه باعث می‌شود به اعتماد برسند، گفت‌وگو، تفاهم و رسیدن به یک فهم مشترک است. معتقدیم برنامه هسته‌ای ایران تهدید علیه هیچ کس نیست که نیاز داشته باشد با فشار حل شود. برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است و ممکن است با روش‌های مختلفی این اطمینان را ایجاد کرد که این برنامه هیچ گاه به سمت اهداف غیرصلح‌آمیز منحرف نخواهد شد.

چون این منفعت ماست. نه تنها منفعت ماست که این برنامه همیشه صلح‌آمیز بماند بلکه منفعت ماست که دنیا هم باور داشته باشد برنامه ما همیشه صلح آمیز است. ما هر اقدامی را در چارچوب حقوق و با حفظ حقوقمان انجام می‌دهیم که هیچ گاه این تصور ایجاد نشود که این برنامه هدفی غیرصلح‌آمیز دارد.

وی تاکید کرد: اصولا انتقال پرونده ایران از آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای امنیت را با مقررات اساسنامه و پادمان هسته‌ای منطبق نیست.باید فشارها و تلاش ها برای وارونه جلوه دادن حقایق را خنثی کنیم که نیازمند برنامه‌ریزی و عدم شتابزدگی و سنجیده سخن گفتن و بهانه ندادن با حرف‌های بی‌مورد در صحنه بین‌المللی است. من امیدوارم همه دست اندرکاران حوزه‌های مختلف که می تواند فرمایشاتشان روی سیاست خارجی تاثیر می‌گذارد به وزن حرف‌ها و واژه‌ها و معنای آنها توجه داشته باشند و صرفا از واژه‌هایی استفاده کنند که مطابق با اهداف برنامه‌های ایران است.

ظریف درباره زمان مذاکرات بعدی ایران و 1+5 نیز گفت: در فاصله تعیین سازوکار مذاکراتی کشور تا زمان برگزاری مجمع عمومی سازمان ملل که کمتر از یک ماه دیگر است، تحولاتی باید در حوزه مذاکره اتفاق بیفتد. خانم اشتون در تماسی که برای تبریک انتخاب بنده به این مسوولیت داشت اعلام آمادگی کرد که این مذاکرات از سر گرفته شود.مهم شکل دادن به اراده سیاسی است. که در ایران وحود دارد. آنها باید اراده سیاسی را در طرف خود شکل دهند و تصمیم به حل مساله داشته باشند. امیدواریم امروز در رفتار ۱+۵ و دو سه کشوری که بیشتر از دیگران سیاست فشار بر ایران را دنبال می‌کنند این تغییر را ببینیم که می‌خواهند از مذاکرات به حل موضوع برسند. یعنی اینکه حق مردم ایران برای داشتن فناوری صلح‌آمیز هسته‌یی شامل غنی سازی محفوظ باشد و در ضمن اگر جامعه بین‌المللی نگرانی هم دارد، برطرف شود.

وی با بیان اینکه معتقدیم این نگرانی‌ها اصلا جایگاهی ندارند، خاطرنشان کرد: اگر آنها نگرانی دارند منفعت ما هم است که آن را برطرف کنیم. اگر آنها به این اراده سیاسی برسند که راهی پیدا کنند - که البته راه های متعددی وجوددارد- که این دو را تضمین کنند می‌توان به یک راه‌حل رسید. گروه‌هایی هستند که از بحث هسته‌ای برای فشار به ایران استفاده می‌کنند. اما ۱+۵ و ایران باید روش‌هایی را انتخاب کنند که این بهانه از دست این گروه‌ها گرفته شود. باید رهبران سیاسی هدایت کنند و نباید دنباله رو باشند. اما الان به نظر می‌رسد که رهبران سیاسی در آمریکا و برخی کشورهای غربی دنباله رو گروه‌های فشار هستند و تن ادامه پیدا کند چون منافع آنها در درگیری و خشونت و تنش است.

ظریف با بیان این که که الزاما منافع آمریکا و انگلیس در تنش نیست، افزود: آنها مشکلات اقتصادی خود را دارند و می‌خواهند شرایط اقتصادی مردم را بهبود ببخشند.الزاما منافع مجموعه‌ای چون آمریکا، دولت بریتانیا و فرانسه در این نیست که تنش وجود داشته باشد. اما گرو‌ه‌های قدرتمندی در داخل این کشورها هستند که به دنبال تنش هستند. آنها باید به این اراده سیاسی برسند که منافع مردم و کشورشان را فدای چند گروه سیاسی که خیلی پرسر و صدا و پر مدعا هستند، و تعداد و طرفدارانشان زیا نیستند فدا نکنند.

وی با بیان اینکه معمولا تندروها طرفدار کم دارند اما سرو صدایشان خیلی زیاد است، خاطرنشان کرد: ما نباید خیلی نگران این سر و صداها باشیم. مسوولان کشورها موظفند هدایت کنند، نباید دنباله‌رو سر و صدای یک گروه اندک پر سر و صدای تندرو باشند.

ظریف درباره اینکه شروط و خواسته‌های ما در مذاکرات با ۱+۵ چیست و در مقابل حاضر به چه اقداماتی هستید، گفت: من مفید نمی‌دانم مذاکره را در رسانه‌ انجام دهیم، مذاکره در پشت میز مذاکره انجام می‌شود. محور مذاکره دو اصل است حق ایران در استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌یی و رفع نگرانی در مورد اهداف ایران که به نظر من جای نگرانی وجود ندارد. اگر کسی نگرانی دارد باید رفع شود. اما اینکه چه روش‌هایی برای رسیدن به هدف وجود دارد نیازمند مذاکره باید با حسن نیت، جدیت و عزم سیاسی برای رسیدن به راه‌حل انجام شود.

در ادامه رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان درباره راهکار وزارت امور خارجه برای مقابله با تحریم‌ها، گفت: راهکار نشان دادن این است که این تحریم‌ها مبنای حقوقی ندارند. البته نمی‌شود صرفا به این بسنده کرد چرا که با استفاده از ابزارهای مختلف بر کشورهای مختلف اعمال فشار می‌شود. باید نشان داد بسیاری از تحریم‌هایی که در حال حاضر بر ایران اعمال می‌شود هیچ مبنایی حتی در قطعنامه‌های شورای امنیت ندارد.

قطعنامه‌های شورای امنیت ظالمانه است و هیچ مبنای حقوقی ندارد. اما شرایطی ایجاد کردند و قطعنامه ای به شورای امنیت تحمیل کردند. بسیاری از تحریم‌ها به خصوص تحریم‌های بانکی و نفتی مبنایی در قطعنامه شورای امنیت ندارد و صرفا آمریکایی‌ها توانسته‌اند با سوء استفاده از این قطعنامه‌های شورای امنیت سیاست‌های خود که برخی ممکن است برای منافع ویژه‌ای طراحی شده باشد، به سایر کشورها تحمیل کند.

ظریف با بیا اینکه باید این سیاست‌ها را ناکارآمد کرد گفت:با نشان دادن نامشروع بودن اصل کار و با از بین بردن مبانی سازمان مللی و تلاش‌ برای رسیدن به جایی که تحریم‌های شورای امنیت دیگر موضوعیت نداشته باشد باید این کار را انجا داد. آمریکا 35 سال است علیه ایران به بهانه‌های مختلف تحریم اعمال می‌کند و متاسفانه این بار این تحریم‌ها را با استفاده از تحریم‌های شورای امنیت به سایر کشورها تحمیل می‌کند. برنامه‌ریزی این است که اگر آمریکا بخواهد آن سیاست خصمانه را دنبال کند که دلیلی هم ندارد باید محملی که از آن برای اعمال تحریم‌ها استفاده می‌کند که محمل شورای امنیت است را از بین برد و طراحی ما در این حوزه خواهد بود.

رئیس دستگاه دیپلماسی درباره اینکه آیا می‌توان از مجاری قانونی علیه آمریکا و کشورهایی که تحریم‌های یکجانبه را اعمال می‌کنند، شکایت کنیم؟ تصریح کرد: روش‌هایی برای اقدام برای افراد وجود دارد. خیلی افراد و گروه‌ها و حتی شرکت‌هایی که در فهرست تحریم‌ها قرار گرفته‌اند توانسته‌اند از طریق مراجعه به محاکمه قانونی در اروپا احکامی را علیه تحریم‌ها بگیرند. بسیاری از تحریم‌های اتحادیه اروپا علیه برخی بانک‌های ایرانی در دادگاه‌های خود آنها نقد شد و این یکی از روش‌هایی است که می‌شود به شکل منظم از آن استفاده کرد و ادامه داد.

ظریف اضافه کرد: الیته به نظر من روش درست از بین بردن مبانی مشروعیتی تحریم‌هاست. مجموعه‌ای از اقدامات باید در نظر گرفته شود. هیچ کاری به تنهایی نمی‌تواند در دنیای امروز به نتیجه برسد. درست است علاقه‌مندیم حقوق بین‌الملل حاکم شود ولی باید بدانیم دیدگاه‌ها و منافع و فشارهای سیاسی گاهی بر مقررات حقوق بین‌الملل سرپوش می‌گذارند و ما نیاز داریم همه این راه‌ها را با هم دنبال کرد.

به گزارش ایسنا، بخش از این برنامه تلویزیونی در دفتر ظریف و در محل وزرات خارجه ضبط شده بود که وی درباره اینکه فرق پاسخ دیپلماتیک با پاسخ صادقانه چیستگفت: فرقی نمی کند. دیپلماسی به معنای دروغ نیست بلکه به معنای استفاده درست از واژه‌هاست.

ظریف در این گفت وگوی غیر رسمی گفت که دیماه ۵۴ سالش می شود و در پاسخ به اینکه در این 54 سال بیشتر داخل ایران زندگی کرده اید یا خارج از آن اظهارکرد: بیشتر برای ایران زندگی‌ کرده ام.قسمتی داخل و قسمتی خارج از ایران.

وی درباره اینکه چرا روحانی وی را به این سمت انتخاب کرده است به سابقه همکاری اش با روحانی اشاره کرد و گفت: بنده این فرصت را داشتم که از زمان مذاکرات قطعنامه ۵۹۸ که ایشان حضور داشتند با ایشان آشنا شود و بعد هم درموضوع هسته یی و معاونت وزیر همکاری هایی داشته ام.

وی البته گفت که همه اعضای خانواده اش در ایران زندگی می کنند.

ظریف درباره سابقه دوستی اش با برخی از مقامات آمریکایی، نیز گفت:‌ زمانی که در سازمان ملل حضور داشتم مجوزهایی داشتم که با افراد خارج از دولت آمریکا ارتباط داشته باشم که الان به دولت راه یافته اند. آنها آن زمان سناتور بودند از جمله آقای جوبایدن که درحال حاضر معاون رییس جمهور است. آن زمان به منظور اینکه مانع جنگ طلبی شویم با آنها ارتباطات گسترده داشتم.