تاریخ انتشار : ۱۹ آبان ۱۳۹۲ - ۰۴:۲۲  ، 
کد خبر : ۲۶۲۳۵۸
با علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس

آمریکا می‌داند توافق با ایران به نفع منطقه است

رویا رخشنده - اشاره: برخی معتقدند دیوار بی‌اعتمادی میان ایران و آمریکا ترک خورده است؛ دیواری که پایه‌های آن در دوره پهلوی با حمایت کاخ سفید از کودتای 28 مرداد گذاشته شد و با اقداماتی که در سال‌های پس از انقلاب از سوی مقامات آمریکایی علیه مردم ایران انجام گرفت، قطورتر شد. حالا اما بعد از 35 سال در روزها و هفته‌های اخیر تحولاتی رخ داده که برخی از آن به ترک خوردن این دیوار تعبیر می‌کنند. رئیس‌جمهور تازه‌نفس ایران، با مشی اعتدالی خود گام‌هایی را برای تنش زدایی برداشته و از آن سو گره کور بحران‌های منطقه‌ای بویژه کارزار سوریه و ناکامی سیاست‌های گذشته آمریکا درباره ایران، دولت این کشور را برآن داشته نرمش را چاشنی مواضعش کند، اما آیا تعدیل در ادبیات دولتمردان آمریکا برای فراموشی آنچه در گذشته میان دو طرف رفته کافی است؟ اصلا آیا صدای اوباما، صدای همه دولتمردان آمریکاست؟ «جام‌جم» در گفت‌وگوی پیش رو با علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، آینده روابط ایران و آمریکا و چرایی ایجاد این رابطه را به بحث نشسته است.

* چه شرایطی ایجاد شده بعد از 35 سال در دولت جدید باب مذاکره با آمریکا باز شده است؟

** مطلع هستید به دنبال حادثه تسخیر لانه جاسوسی آمریکا در تهران و اقدام دانشجویان، آمریکایی ها از همان زمان قطع رابطه کردند؛ یعنی قطع رابطه با جمهوری اسلامی ایران از سوی آمریکا صورت گرفت و با توجه به سیاست های خصمانه ای که آمریکایی ها در طول سه دهه گذشته علیه انقلاب اسلامی و ملت ما اعمال کردند، این وضع همچنان استمرار داشت. البته همیشه بحث رابطه با آمریکا در محافل سیاسی و مطبوعاتی مطرح بوده، اما با توجه به این که سیاست آمریکا در قبال جمهوری اسلامی ایران سیاست خصمانه ای بوده و است، هیچ گونه زمینه ای برای تحقق این امر وجود نداشت.

امروز هم اتفاق فوق العاده ای نیفتاده است. با توجه به رویکرد سیاست تنش زدایی دولت جدید و فضای ایجاد شده بعد از خلق حماسه سیاسی از سوی ملت بزرگ ایران ـ که هدف اعلام شده از سوی رهبر معظم انقلاب بود ـ فضایی در غرب و آمریکا ایجاد شد و ادبیات رئیس جمهور و وزیر امور خارجه در سفر به نیویورک هم این فضا را تقویت کرد که امکان نوعی تفاهم با جمهوری اسلامی ایران وجود دارد.

ما اولا هیچ گاه مخالف ملت آمریکا نبوده ایم، دشمنی ما هیچ گاه با ملت آمریکا نبوده و این مخالفت و تقابل با دولت آمریکا هم به دلیل سیاست های خصمانه آمریکا علیه ملت ما و انقلاب اسلامی بوده و به این معناست که تصحیح رفتار و سیاست های آنها به پاسخ متناسب با این تغییرات منجر می شود، اما در تحولات جدید تاکنون اتفاق خاصی واقع نشده بلکه اظهارات آقای اوباما بعد از ملاقات با نخست وزیر رژیم صهیونیستی که مغایر با اظهارات اولیه ایشان بود، تداعی کننده پنجه چدنی در زیر آن دستکش مخملین بود و نشان داد که آمریکایی ها همچنان از موضع استکباری و تفرعن با جمهوری اسلامی ایران برخورد می کنند.

تا موقعی که این موضع، موضعی برابر نباشد و احترام متقابل و تغییرات سیاست از جانب آمریکا وجود نداشته باشد، فکر نمی کنم اتفاق خاصی در زمینه روابط دوجانبه واقع شود. البته تنش زدایی و مذاکره در برخی مسائلی که تضمین کننده منافع جمهوری اسلامی ایران است، مسائلی است که در زمان خود قابل تصمیم گیری بوده و فصل الخطاب این تصمیم گیری نیز با رهبر معظم انقلاب است.

* همان طور که خودتان نیز اشاره کردید، مواضع اوباما پس از دیدار با نتانیاهو تغییر کرد. به طور مثال اوباما در این دیدار اعلام کرد گزینه نظامی همچنان روی میز است. آیا به نظر شما دولت آمریکا در رابطه با ایران به جمع بندی کلی رسیده یا همان طور که دکتر روحانی نیز گفتند در آمریکا همچنان چند صدایی وجود دارد؟

** اختلاف نظر دولتمردان و کنگره آمریکا بسیار جدی است. در این زمینه نظر واحدی وجود ندارد و به همین دلیل ملاحظه می کنید اعلام نظرها بعضا متناقض و متضاد است. این به دلیل اختلاف نظرهای جدی در هیات حاکمه آمریکاست و در موضعگیری ها خودش را نشان می دهد. بنابراین من هم فکر می کنم با توجه به فشارهای رژیم صهیونیستی، آمریکایی ها به نظر واحدی نرسیده اند.

* اگر مواضع اوباما را به قبل و بعد از دیدار با نتانیاهو تقسیم کنیم، به نظر می رسد قبل از این دیدار ادبیات اوباما بخصوص در سخنرانی او در سازمان ملل با نرمش و تعدیل همراه بود. با این حال برای ایجاد فضای اعتمادساز میان دو طرف و تعاملات سازنده، آمریکا چه گام های دیگری باید بردارد؟

** سیاست های آمریکایی ها در قبال جمهوری اسلامی ایران همان گونه که بارها اعلام شده، سیاست های خصمانه ای است. آنها ما را تحریم کردند و این تحریم ها را همچنان با جدیت دنبال می کنند. این غیرقابل قبول است و علیه ایران در کنگره مصوبه می گذرانند و با منافع ملت ما دشمنی می کنند. مجموعه اینها کاملا مغایر با مواضعی است که آنها در تبلیغات عنوان می کنند. آنها باید تغییر سیاست های خصمانه علیه ایران را در گام های عملی نشان دهند.

* یعنی شما معتقدید مهم ترین گام آمریکایی ها باید برداشتن تحریم باشد؟

** لغو تحریم ها، تغییر سیاست در قبال مساله هسته ای، به رسمیت شناختن حق غنی سازی و انتقال موضوع هسته ای ایران از شورای امنیت به آژانس؛ تمام اینها مسائلی است که حتما باید از سوی آمریکا مورد نظر قرار گیرد.

* اوباما با وجود مخالفت نتانیاهو و هم پیمانان داخلی اش در آمریکا و با وجود این که می داند مذاکره با ایران کار آسانی نیست، گام های لرزانی در این زمینه برداشته و این در حالی است که برخی معتقدند دولت آمریکا مذاکرات مستقیم با مقامات ایران را تنها با هدف حل سریع مساله هسته ای ایران انجام نمی دهد. به نظر شما اهداف آمریکا برای تعامل با ایران چیست؟

** آنها در طول ده سال گذشته که با ما چالش هسته ای داشته اند و به عنوان یک ابر قدرت اصرار داشتند ما این توانمندی را پیدا نکنیم، در این سیاست شکست خوردند و به نتیجه نرسیدند و جمهوری اسلامی ایران توانست سیاست خود را پیش ببرد و بر این دانش مسلط شود. آمریکا در بحران های منطقه ای همچون افغانستان، عراق و خاورمیانه نتوانست، اهداف اولیه اش را دنبال کند و جمهوری اسلامی ایران موفق شد در چارچوب صلح آمیز اهداف خود را محقق کند. همه این مسائل این درس را به آمریکا داده که ادامه سیاست خصمانه علیه ملت ایران، متضمن حفظ منافع آنها نخواهد بود و آنها باید سیاست های خود را تغییر دهند چرا که به تنهایی نمی توانند بحران های منطقه را مدیریت کنند.

* درباره بحران های منطقه ای صحبت کردید. برخی بر این باورند که برگ برنده ایران در این مذاکرات سوریه است و غرب نیز متوجه شده نقش ایران در حل بحران سوریه بی بدیل است. به نظر شما تحولات سوریه و نتیجه آن چقدر می تواند بر آینده مذاکرات تاثیر بگذارد؟

** در هر صورت آمریکایی ها با اطلاعات غلطی که هم پیمانان منطقه ای شان به آنها داده بودند، از روز اول فکر می کردند بحران سوریه از طریق نظامی قابل حل است، اما این بحران با این رویکرد به نتیجه نرسید و بلکه به نمادی برای تغییر سیاست های آمریکا در منطقه تبدیل شد. جمهوری اسلامی از ابتدا اعلام کرد این بحران راه حل نظامی ندارد و امروز همه به این جمع بندی رسیده اند و این ادبیات را تکرار می کنند. بنابراین عملا سوریه برگ برنده جمهوری اسلامی در ارتباط با آمریکا است و طبیعتا آمریکایی ها باید در این مسیر برای حل مشکل حرکت کنند.

* اکنون که برخی معتقدند تابوی مذاکره با آمریکا تاحدودی شکسته شده، مکانیسم اجرای تعاملات سازنده با آمریکا چیست؟

** من معتقد نیستم تابوی مذاکره با آمریکا شکسته شده است. اتفاقی که در حاشیه اجلاس 1+5 افتاد، پدیده جدیدی نبود و نام آن هم مذاکرات رسمی نبوده و گفت وگوی حاشیه ای است؛ بنابراین همچنان گفت وگو با آمریکا در شرایط فعلی به نظر من خط قرمز نظام است.

* اما به نظر می رسد حضور وزیر امور خارجه آمریکا در مذاکرات 1+5 و همچنین گفت وگوی تلفنی روسای جمهور دو کشور در 35 سال گذشته اتفاق نوظهوری است.

** بله، نوظهور و بدخیم. اگر این اقدامات مورد تائید قرار می گرفت، می توانست استمرار پیدا کند و مفهوم تغییر سیاست را داشته باشد، اما وقتی این اقدامات مورد تائید قرار نگرفت طبیعتا ما نمی توانیم بگوییم تغییر سیاست در قبال آمریکاست. این اقدامات به عنوان سیاستگذاری مورد تائید قرار نگرفت.

* منظورتان فرمایشات رهبر معظم انقلاب در این زمینه است؟

** نکته ای که ایشان فرمودند، بسیار دقیق است. نسبت به دولت حتما خوشبینی وجود دارد و تلاش دولت با هدف حل مشکلات کشور است، ولی اینها به این معنی نیست که سیاست های ما در مقابل آمریکا تغییر کند. این تغییر نکردن، منافاتی با خوشبین بودن به دولت و اقدامات دولت با هدف حل مشکلات ندارد، اما لزوما این اقدامات راه حل مشکلات موجود در عرصه اقتصادی نیست.

* برخی مقامات کشورمان، لغو تحریم ها را به عنوان اولین گام اعتمادساز آمریکا برای حل پرونده هسته ای اعلام می کنند و در آن سو نیز برخی مقامات آمریکایی و بخصوص لابی صهیونیستی در آمریکا بر ضرورت توقف غنی سازی در ایران تاکید می کنند. در چنین فضایی آینده مذاکرات هسته ای را چگونه می بینید؟

** توقف غنی سازی، مشمول همان جمله وزیر امورخارجه است که به تاریخ پیوسته است. یعنی ما چیزی به نام توقف غنی سازی در مذاکرات قطعا نخواهیم داشت و در واقع از این مرحله عبور کردیم و این حق ملی ماست که به هیچ وجه قابل مذاکره نیست.

* با این حساب شما فکر می کنید اگر آمریکا بخواهد بر چنین مساله ای تاکید کند، مذاکرات شکست خواهد خورد؟

** فکر می کنم آمریکا نیز می داند این مباحث مورد تائید قرار نمی گیرد و به همین دلیل فکر نمی کنم آنها دست به چنین اشتباهی بزنند.

* بنابراین به نظر شما مهم ترین خواسته و مطالبه آمریکا از ایران در مذاکرات آینده چیست؟

** آمریکایی ها به دنبال این هستند که در ارتباط با مسائل منطقه به نوعی تفاهم با جمهوری اسلامی ایران برسند. در مورد بحران های منطقه بخصوص در مورد مساله سوریه تمام تلاش های آمریکا به شکست منجر می شود. این شکست ها برای آمریکا یک ضربه حیثیتی است و می دانند اگر با ایران به توافق برسند این توافق می تواند برای آمریکا در منطقه، خروجی مثبتی داشته باشد.

* یعنی فکر می کنید مهم ترین بحث، مساله هسته ای نیست بلکه مسائل منطقه ای است؟ در مذاکرات 1+5 که قطعا مهم ترین موضوع مورد بحث، مساله هسته ای است. این طور نیست؟

** در مورد بحث هسته ای عرض کردم آنها به نتیجه ای نرسیدند و عملا جمهوری اسلامی ایران بر این دانش مسلط است. اگر آنها آن طور که ادعا می کنند در صلح آمیزبودن فعالیت های هسته ای ایران تردید دارند، جمهوری اسلامی ایران یک بار صداقت خود را نشان داد. بنابراین آمریکا باید از سیاست های غیرصادقانه در ارتباط با فعالیت های صلح آمیز هسته ای جمهوری اسلامی ایران دست بکشد و اگر صداقت را پیش گیرد، می تواند به تفاهمی با جمهوری اسلامی ایران در این رابطه منجر شود.

* برخی گزارش ها حاکی از نگرانی رژیم صهیونیستی و بعضی کشورهای عرب منطقه از دیدارهای مقامات ایرانی و آمریکایی است، دلیل این نگرانی ها چیست و آیا این نگرانی می تواند به چالشی جدی پیش روی این مذاکرات بدل شود؟

** فکر می کنم آنها حیات سیاسی و قدرت خود را در ادامه تنش میان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا می بینند و فکر می کنند رفع این تنش ها به ضرر آنها خواهد بود. به هر حال این واقعیتی است که وجود دارد.

* به نظر شما آیا بهبود روابط ایران و آمریکا بر جایگاه ایران در منطقه تاثیری خواهد داشت؟

** در هر صورت جایگاه ما در منطقه منهای رابطه با آمریکا نیز تعریف شده است. این جایگاه شکل گرفته است و اقتدار جمهوری اسلامی ایران به عنوان یک نظام مستقل قدرتمند بر پایه حمایت گسترده ملت ایران، زیر سایه عنایت الهی و رهبری های رهبر معظم انقلاب صورت گرفته و هیچ گونه ارتباطی با رابطه آمریکا ندارد. ولی رابطه با آمریکا و کاهش تنش ها با این کشور از موضع حفظ اصول و اقتدار جمهوری اسلامی ایران قطعا نشان دیگری از قدرت نظام جمهوری اسلامی ایران در منطقه و جهان است. 

نظرات بینندگان
آخرین مطلب
ارسال خبرنامه
برای عضویت در خبرنامه سایت ایمیل خود را وارد نمایید.
نشریات