- صفحه نخست
- |
- استان ها
- |
- بین الملل
- |
- سیاسی
- |
- چند رسانه ای
- |
- اقتصادی
- |
- فرهنگی
- |
- حماسه و جهاد
- |
- صبح صادق
- |
- صدای انقلاب
- |
- محرومیت زدایی
تهیه و تنظیم: سیدمهدی حسینی
وصیت‌نامه سیاسی ـ الهی امام خمینی(ره) دارای موضوعات متعدد آسیب‌شناسی انقلاب اسلامی است. یکی از موضوعات مهمی که همواره حضرت امام خمینی(ره) به آن توجه داشت و بر حفظ و نگهداری آن تأکید می‌کرد برگزاری مراسم سوگواری حضرت امام حسین(ع) و احیای حوادث ماه محرم، عاشورا و ماجرای کربلا و پیامدهای آن بود. قیام حضرت اباعبدالله‌الحسین(ع) در تاریخ مبارزان همواره به‌عنوان یک الگو مطرح بوده و هست و همیشه درس‌آموز، عبرت‌آموز و پیام‌دهنده است. این ایام از برکات بسیاری برخوردار است و انسان‌های آزادیخواه و ایرانیان استقلال‌طلب و مسلمانان مبارز همیشه از آن به‌عنوان یک منبع اصیل مطالعاتی یاد کرده‌اند. این رویداد عظیم در تاریخ ایران به‌خصوص قیام‌ها و نهضت‌ها بسیار تأثیرگذار بوده و مبارزان با تأسی از روحیه شهادت‌طلبی در برابر ظلم و زورگویی ستمگران ایستادگی کرده‌اند و شاخص‌ترین نمونه‌های آن را در زندگی علمای شیعه فراوان داریم که از نهضت عاشورا به‌عنوان ریشه تاریخی انقلاب اسلامی یاد کرده و عوامل دخیل آن را به بحث گذاشته‌اند و حضرت امام خمینی(ره) در طول مبارزات خود همواره از نهضت امام حسین(ع) در راستای جریان انقلاب اسلامی بهره‌مند بوده و در وصیت‌نامه خود از آن به‌عنوان موضوعی فراموش‌نشدنی یاد کرده‌اند و به مخاطبان خود دستور داده‌اند که هیچ‌گاه ار آن غفلت نکنند.
وصیت امام راحل
امام راحل(ه) در بخشی از متن وصیت‌نامه‌شان با صراحت بر برگزاری مراسم عزاداری و نوحه‌خوانی سید و سالار شهیدان تأکید کردند و مرقوم فرمودند: «و از آن جمله مراسم عزاداری ائمه اطهار و به‌ویژه سید مظلومان و سرور شهیدان حضرت ابی‌عبدالله‌الحسین ـ صلوات وافر الهی و انبیا و ملائکه الله و صلحا به روح بزرگ حماسی او باد ـ هیچ‌گاه غفلت نکنند و بدانند آنچه دستور ائمه(علیهم‌السلام) برای بزرگداشت این حماسه تاریخی اسلام است و آنچه لعن و نفرین بر ستمگران آل‌بیت است، تمام فریاد قهرمانانه ملت‌هاست بر سردمداران ستم‌پیشه در طول تاریخ الی‌الابد. و می‌دانید که لعن و نفرین و فریاد از بیداد بنی‌امیه ـ لعنه‌الله علیهم ـ با آنکه آنان منقرض و به جهنم رهسپار شده‌اند، فریاد بر ستمگران جهان و زنده نگه‌داشتن این فریاد ستم‌شکن است. و لازم است در نوحه‌ها و اشعار مرثیه و اشعار ثنای از ائمه ـ علیهم سلام‌الله ـ به‌طور کوبنده فجایع و ستمگری‌های ستمگران هر عصر و مصر یادآوری شود.»
فریاد قهرمانانه
قیام اباعبدالله(ع) و نهضت کربلا فریاد تاریخی ماندگاری بوده و هست که وظیفه اصلی معصومین که وارثان انبیا بوده و هستند ـ بنا بر زیارت مشهور وارث، امام حسین(ع) وارث انبیا از آدم تا خاتم است ـ نیز هدایت و رهنمونی مردم در برپایی قسط و عدل خواهد بود. در حرکت آگاهانه امام(ع) یکی از اهداف غایی، اقامه احکام اسلام، برقراری نظام قسط و عدل و آزادی و در نهایت استقرار حاکمیت اسلام است. موضع‌گیری‌های ضداسلامی نظام اموی و فساد اجتماعی و اداری و مالی حاکم و شیوع ظلم و فساد و استبداد و ترک امر به معروف و نهی از منکر و در یک کلمه نبودن عدالت و رواج منکر، عامل مهم حرکت امام(ع) بود، چراکه سکوت مطلق در برابر ظلم و فساد شایع برخلاف تعلیمات اولیه اسلامی و به‌مثابه تأیید آن است. هدف امام حسین(ع) اصلاح وسیع در سطح جامعه اسلامی آن روز برای حفظ دین شریف اسلام و برپایی شعائر ایمانی و اقامه اصول و ارزش‌های انسانی خاصه عدل و آزادگی بوده است و امام خمینی(ره) درباره قیام امام حسین(ع) و ائمه که از آن به فریاد قهرمانانه تاریخ در همه عصرها و نسل‌ها یاد می‌کنند و در سخنان متعدد از آن بهره گرفته‌اند، فرموده‌اند: «اگر یک ملتی بخواهد مقاومت کند، برای یک حرف حقی باید از تاریخ استفاده کند از تاریخ اسلام استفاده کند... حرف سیدالشهداء حرف روز است، همیشه حرف روز است. اصلاً حرف روز را سیدالشهداء آورده است. دست ماها داده است. سیدالشهداء همه جا هست. این نهضت‌ها مرهون امام حسین(سلام‌الله علیه) است... این خون سیدالشهداء است که خون‌های همه ملت‌های اسلامی را به جوش می‌آورد... سیدالشهداء در طول تاریخ آموخت به همه که راه همین است...» قیام و نهضت امام حسین(ع) در واقع فریاد قهرمانانه تاریخی و حماسه بزرگی بود که به تعبیر امام خمینی(ره) «وجدان خفته مسلمانان، بعدها بیدار شد و نهضت‌های چندی رخ داد و موجبات سقوط بنی‌امیه را فراهم ساخت و در طول تاریخ درس بزرگی برای همه آزادیخواهان و آزاداندیشان گردید.»
زنده نگه‌داشتن فریاد قهرمانانه
از مسائل مهم در وصیت امام راحل تأکید بر زنده نگه‌داشتن این فریاد قهرمانانه تاریخی در برابر ستمگران و ظالمان است. ائمه معصوم در صدر اسلام با برپایی این مراسم سوگواری پرچم مبارزه با ظلم را بالا نگه داشتند و اجتماع مسلمانان را با تفکر توحیدی گرد آوردند و حفظ نمودند. در آن روزها حاکمان اموی و عباسی بر مسند قدرت و امتی اندک پیرو ائمه بودند. رویارویی با این قدرتمندان ستمگر، به وسیله همین امت اندک و با مدیریت و سازماندهی و رهنمودهای امامان شیعه انجام می‌گرفت و بهترین وسیله ارتباطی و جمع‌آوری عناصر انقلابی پراکنده و رساندن پیام‌های تبلیغی از طریق همین مراسم عزاداری‌ها بود که قیام و مبارزه علیه ظلم را زنده نگه می‌داشت. امت شیعه هر ساله با برپایی مراسم عزاداری حضور خود را در صحنه‌های سیاسی، مذهبی اعلام داشته و می‌دارد و محتوای سخنان امام حسین(ع)، علل قیام، ماهیت نهضت، موضوعات متعدد در رهنمودهای امام حسین(ع) به همه بشریت آموخته که در مقابل حکومت جابران چه باید کرد.
مروری بر تاریخچه عزاداری
آغاز برگزاری مراسم عزاداری به‌طور رسمی در زمان معزالدوله دیلمی صورت گرفت و چون معزالدوله بر بغداد و خلیفه عباسی تسلط یافت در ماه محرم سال ۳۵۲ هـ . ق دستور داد کسب و کار را تعطیل کنند و جامه سیاه بپوشند و در عزای شهادت امام حسین(ع) شرکت کنند و در دوران آل بویه، شیعیان در کوچه و بازار به راه می‌افتادند و سینه‌زنان به عزاداری سیدالشهداء(ع) می‌پرداختند.
با روی کار آمدن دولت صفویه و رسمیت‌یافتن مذهب تشیع، مراسم دهه محرم، جنبه رسمی یافت و دسته‌های سینه‌زن و زنجیرزن و نوحه‌خوان در کوچه و بازار راه می‌افتادند و در سوگ واقعه کربلا عزاداری می‌کردند و این روند در دوره‌های حاکمان دیگر به‌خصوص دوران قاجار با نفوذ علمای شیعه رواج داشت و از آن بهره‌داری سیاسی می‌شد.
رضاخان هم برای تحکیم قدرتش در ابتدا برای فریب مردم و جلب نظر روحانیت شیعه، در مراسم عزاداری‌ها شرکت می‌کرد و پس از رسیدن به قدرت، عزاداری سیدالشهداء(ع) را ممنوع کرد. در دوران ۳۷ ساله محمدرضا پهلوی اهمیت سیاسی عزاداری‌ها به‌خوبی آشکار است. در جنبش‌ها و نهضت‌های متعدد در تاریخ ایران مانند جنبش ضداستعماری تنباکو، انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی، جملگی عنصر عزاداری و ماه محرم و بهره‌گیری از نهضت امام حسین(ع) دخیل بوده است.
نهضت امام خمینی(ره)
قیام و نهضت امام خمینی(ره) در اوایل دهه ۴۰ و ۴۱ در همین ایام مناسبت ماه محرم و منبر و روضه و اجتماعات سوگواری امام حسین(ع) بود. قیام ۱۵ خرداد ۴۲ در تهران، ورامین، قم، مشهد، شیراز همگی همزمانی و هماهنگی‌اش در دهه اول ماه محرم رخ داده بود و در عصر عاشورا امام خمینی(ره) عازم مدرسه فیضیه شدند و هزاران تن از مردم قم و شهرستان‌ها گرد ایشان حلقه زدند. شعار «خمینی خمینی» قم را به لرزه درآورده بود. در میان احساسات حاضران امام بر فراز منبر رفت و نطق پرشور و حماسی خود را آغاز کرد و فرمود: «الان عصر عاشورا است... گاهی[که] وقایع عاشورا را از نظر می‌گذرانم، این سوال برایم پیش می‌آید که اگر بنی‌امیه و دستگاه یزیدبن‌معاویه با حسین(ع) سر جنگ داشتند، آن رفتار وحشیانه خلاف انسانی چه بود که در روز عاشورا با زن‌های بی‌پناه و اطفال بی‌گناه مرتکب شدند. بچه خردسال چه تقصیری داشت، زن‌ها چه تقصیر داشتند. نظر این است آنها با اساس سروکار داشتند، بنی‌هاشم را نمی‌خواستند...»
امام راحل در این سخنرانی حماسی و هیجانی موضوع را به عملکرد ظالمانه رژیم شاه کشاندند و مسائل رژیم اشغالگر قدس را در این رابطه مطرح کردند و فرمودند: «اسرائیل نمی‌خواهد در این مملکت [ایران] احکام اسلام باشد. اسرائیل به دست عمال سیاه خود مدرسه ما را [منظور مدرسه فیضیه در فروردین ۱۳۴۱ می‌باشد] کوبید. ما را می‌کوبد، شما ملت را می‌کوبد، می‌خواهد اقتصاد شما را قبضه کند، می‌خواهد زراعت و تجارت شما را از بین ببرد...»
پس از این سخنرانی امام راحل دستگیر و زندانی می‌شود. هنگامی که این خبر پخش می‌شود (صبح روز ۱۵ خرداد ۴۲ مصادف با یازدهم محرم) قیام‌های خونینی در شهرهای ایران به راه می‌افتد و در قالب نوحه‌سرایی‌ها مصادیق ظلم و استبداد رژیم شاه و عوامل آن مانند ساواک معرفی می‌شود.
مقاومت با حماسه حسینی
این قیام‌ها پس از دستگیری، زندانی، آزادی و تبعید امام خمینی(ره) به ترکیه و سپس نجف بر مبنای نهضت امام حسین(ع) و ائمه معصوم(علیهم‌السلام) ادامه یافت و در دوران مبارزه از سال ۴۳ تا ۵۷ درس مقاومت و مبارزه علیه رژیم طاغوت داده می‌شد. عناصر شاخص و مبارز در کسوت روحانیت و از شاگردان امام نظیر شهید آیت‌الله سیدمحمدرضا سعیدی و سایرین که در تبعید و زندان به سر می‌بردند، با مقاومت و توسل به ائمه و آرزوی شهادت کمر رژیم شاه را شکستند و حضرت امام خمینی(ره) با همین محور بیانات و پیام‌ها حوادث روز را تحلیل و به‌عنوان الگو به جامعه معرفی می‌کردند. برای نمونه در روز سوم آبان ۵۷ برای دانشجویان و ایرانیان مقیم خارج از کشور در نوفل‌لوشاتو اینگونه به امام حسین(ع) استناد کردند: «سیدالشهداء(ع) وقتی می‌بیند که یک حاکم ظالمی، جائری در بین مردم دارد حکومت می‌کند، ظلم دارد به مردم می‌کند باید مقابلش بایستد و جلوگیری کند هر قدر که می‌تواند... مگر خون ما رنگین‌تر از خون سیدالشهدا(ع) است؟ ما چرا بترسیم از اینکه خون بدهیم یا اینکه جان بدهیم؟... اگر چنانچه یک سلطانی جائر بر مردم حکومت می‌خواهد بکند بایستید در مقابلش و به هر چه، به هر کجا می‌خواهد منتهی شود، باید برویم سراغش و نهی از منکر و امر به معروفش کنیم و بکشیم او را پایین از این تخت باطل...»
همین سبک و روش مبارزه بود که انقلاب اسلامی را به پیروزی رساند و بنا بر وصیت امام برای حفظ انقلاب اسلامی نباید هیچ‌گاه از آسیب‌ها، تهدیدات و خطرات آن غفلت کنیم.
زنده نگاه داشتن سیره ائمه معصوم در مبارزه علیه رژیم شاه نتیجه داد و همچنین در استقرار نظام جمهوری اسلامی و در برابر دشمن متجاوز خارجی و داخلی از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۸ همین مسیر طی شد و حماسه هشت سال دفاع مقدس به یادگار ماند، چراکه مقاومت با حماسه حسینی همراه شده بود.
